Hệ Thống Nhân Vật Mị Trong Vợ Chồng A Phủ - Tô Hoài

• Nhà văn Tô Hoài từng chia sẻ: "Câu chuyện vợ chồng A phủ là một câu chuyện có thật. Tức là nguyên mẫu ở ngoài đời thực." Có lẽ chính bởi những trải nghiệm khi tiếp xúc với một hình mẫu thực cùng với tài năng và vốn hiểu biết phong tục, lối sống người vùng cao nên nhà văn Tô Hoài mới có thể chấp bút viết nên một tác phẩm xuất sắc như vậy. Hình tượng nhân vật Mị để lại rất nhiều ấn tượng, suy nghĩ trong lòng độc giả.

• Hình tượng nhân vật Mị được nhà văn Tô Hoài xây dựng trước hết là một cô gái với những phẩm chất tốt đẹp đáng trân trọng. Đó là một cô gái người mèo đang độ trẻ trung, hồn nhiên được nhiều chàng trai ngày đêm đi theo bởi tài thổi sáo hay, rồi thì "thổi lá cũng hay như thổi sáo" làm biết bao người mê say. Đó là một cô gái đã từng yêu, luôn mang trong mình trái tim cháy bỏng yêu thương, hạnh phúc. Cô gái ấy cũng vô cùng hiếu thảo với cha mẹ, chăm chỉ làm lụng cũng như ý thức rõ được giá trị của một cuộc sống tự do. Mị sẵn sàng xin cha làm lụm trên nương để trả nợ thay, để không phải về làm con dâu nhà thống lý, bởi Mị hiểu rằng về đó đồng nghĩa với việc xa chân vào chốn tù đầy, phải sống cuộc sống tù túng, mang danh con dâu nhà giàu nhưng phận hèn kém.

• Bên cạnh đó, nhân vật Mị trong truyện còn hiện lên với hình ảnh một nạn nhân của áp bức, bất công của thế lực phong kiến lộng quyền. Nhiều người nhìn Mị mà ghen tị vì được làm con dâu nhà giàu lắm tiền nhiều của nhưng thực tế cuộc sống của Mị trốn nhà quan chẳng hề dễ dàng hay hạnh phúc. Là con dâu gạt nơ, ngày đêm Mị bị bóc lột sức lao động, quần quật làm việc đến ngưỡng nhiều lúc Mị tưởng trừng như mình là con trâu, con ngựa nhà thống lý. Dần dần, sống quá lâu trong cái khổ nên Mị quen khổ rồi, thân xác và tâm hồn Mị đã trở nên trai sạn với nỗi đau, với cực khổ đọa đày. Từ lúc đó Mị lúc nào cũng sống cuộc sống lùi lũi như "con rùa nuôi trong xó cửa".

• Dẫu cho cuộc sống bộn bề trăm nỗi khổ đau, nhưng ở nhân vật Mị ta vẫn bắt gặp được sức sống tiềm tàng, một khát khao sống, khát khao tự do, hạnh phúc mãnh liệt. Khi trở thành con dâu gạt nợ Mị đã có ý định ăn lá ngón tự tử như một cách để giải thoát cho mình. Trong đêm tình mùa xuân, sức sống trời đất rạo rực ngoài kia, không khí xuân tràn lên cuộc sống muôn người dường như phần nào đánh thức tâm hồn Mị khỏi những tháng ngày bị vùi trong đau khổ. Mị nhẩm thầm theo lời bài hát, trong thoáng chốc tâm hồn như được trở lại thời thanh xuân tươi trẻ, nồng nhiệt với cái thời được sống tự do, hạnh phúc. Ý thức được giá trị của bản thân và của cuộc sống, Mị thấy phơi phới trở lại và rằng "Mị vẫn còn trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ, Mị muốn đi chơi." Khi bị A Sử trói không cho đi chơi, tâm hồn Mị vẫn lửng lơ theo tiếng sáo bên ngoài kia, trong những cuộc chơi náo nức, rộn ràng. Và khát khao hạnh phúc, không khí tự do trở nên mãnh liệt nhất khi Mị cắt dây trói cho A Phủ và sau đó chạy bỏ trốn theo A Phủ.

• Nhân vật Mị được tác giả khắc họa chân thực, sống động. Qua số phận nhân vật, nét đẹp tâm hồn ấy ta cảm nhận được những thông điệp, những cảm xúc suy nghĩ sâu sắc của nhà văn muốn gửi gắm đến độc giả, từ đó ta thêm trân trọng tác phẩm và trân quý tài năng, sự tài hoa tinh tế của tác giả.