[Admin]

Bài thơ Gửi Bạn Chi Lê được Trần Đăng Khoa sáng tác trong thời kỳ cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc ta đang diễn ra ác liệt, khoảng cuối những năm 1960 – đầu 1970. Khi ấy, Trần Đăng Khoa chỉ là một cậu bé nhưng đã nổi tiếng với tài làm thơ và thường xuyên viết về cuộc sống chiến đấu, lao động, học tập của thiếu nhi Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, phong trào đoàn kết quốc tế, đặc biệt là giữa Việt Nam và các nước Mỹ La-tinh (trong đó có Chi Lê), diễn ra rất sôi nổi. Thiếu nhi nhiều nước đã gửi thư, gửi thơ ca ngợi tinh thần chiến đấu của nhân dân Việt Nam, bày tỏ tình cảm yêu mến, chia sẻ và ủng hộ cuộc đấu tranh chống Mỹ cứu nước.

Trần Đăng Khoa khi đọc được thơ của một bạn nhỏ ở Chi Lê đã xúc động và viết bài thơ này để hồi đáp. Vì vậy, bài thơ ra đời là tiếng nói trong trẻo của tình hữu nghị quốc tế, là lời tâm sự của một em bé Việt Nam gởi đến người bạn ở nửa vòng trái đất – người đã dành tình cảm đẹp đẽ cho đất nước Việt Nam.

Gửi bạn Chi Lê​

Tôi chưa gặp bạn lần nào

Mà nghe thơ bạn lòng sao bồi hồi..

Bạn yêu đất nước của tôi

Trong trong dòng suối, mây trời xanh xanh

Yêu bao bạn nhỏ hiền lành

Nụ cười hé mở, mắt xanh ánh trời


Giặc Mỹ nó đến nước tôi

Búp bê nó giết, bao người nó tra

Nó bắn cả cụ mù lòa

Nó thiêu cả bé chưa và được cơm


Bạn ơi ai chẳng căm hờn

Làng tôi thêm lượt lên đường tòng quân

Miền Nam thắng trận Đông Xuân

Miền Bắc bắn rụng hàng ngàn máy bay


Chúng tôi đến lớp ngày ngày

Mũ rơm tôi đội, túi đầy thuốc men

Ao trường vẫn nở hoa sen

Bờ tre vẫn chú dế mèn vuốt râu


Chúng tôi chẳng sợ Mỹ đâu

Vẫn vui vẫn hát những câu rộn ràng

Bao giờ bạn đến Việt Nam

Bạn xem Mỹ chết, bạn thăm Bác Hồ..


Trần Đăng Khoa.

Chú thích:

Miraya Hilimet 15 tuổi ở Santigo Chi Lê có bài thơ "Bức Thư Ngỏ Gửi Việt Nam"

Đăng trên báo Thiếu Niên Tiền Phong số 524:

Việt Nam

Đẹp tựa dòng suối trong

Trái tim hồng chảy máu

Bởi cuộc sống các bạn

Đau thương vì bom đạn

Của kẻ giết người

Nhưng đôi bàn tay

Vẫn không ngừng tranh đấu

Người bạn nhỏ Việt Nam

Vắng nụ cười trên môi

Bạn không có bát cơm

Để xua cái đói xanh người

Bạn thiếu cả cốc nước

Để đuổi cái khát

Việt Nam! Việt Nam yêu dấu

Tôi dù ở nơi xa

Vẫn gần gũi với nhau, người tranh đấu

Tôi kêu gào thiết tha

Cả thế giới đòi thét vang

Tự do

Hạnh phúc

Cho Việt Nam..


Xem thêm:

Tổng hợp thơ Trần Đăng Khoa

 

[Wall-E]

Cảm nhận bài thơ Gửi Bạn Chi Lê​

Gửi Bạn Chi Lê là một trong những bài thơ cho thấy rõ nét tâm hồn trong sáng nhưng mạnh mẽ của Trần Đăng Khoa – một cậu bé nhưng mang trái tim lớn của thời đại chống Mỹ. Bài thơ là lời tâm tình gửi đến một người bạn ở tận bên kia bán cầu, nhưng lại chan chứa tình yêu đất nước, niềm tự hào dân tộc và sự căm phẫn chính nghĩa trước tội ác chiến tranh.

Điều làm bài thơ xúc động là cách một đứa trẻ nói về đất nước mình: Hồn nhiên, thật thà, nhưng đầy khí phách. Bạn Chi Lê chưa từng gặp mặt, nhưng đã yêu Việt Nam qua thơ, qua hình ảnh "nụ cười hé mở, mắt xanh ánh trời" của những đứa trẻ hiền lành nơi đây. Tình bạn vượt không gian mênh mông, gắn kết bởi tình yêu hòa bình và niềm tin vào lẽ phải.

Thơ Khoa vừa dịu dàng vừa mạnh mẽ. Những tội ác của giặc Mỹ được kể bằng giọng đau xót nhưng không bi lụy: Búp bê bị giết, cụ mù bị bắn, bé chưa kịp ăn cơm bị thiêu.. Những câu thơ ấy như lời tố cáo chân thực và sắc bén từ góc nhìn của một đứa trẻ, khiến nỗi đau càng nhói hơn.

Nhưng trên tất cả là tinh thần kiên cường của nhân dân Việt Nam. "Làng tôi thêm lượt lên đường tòng quân", miền Nam thắng lớn, miền Bắc bắn rơi hàng ngàn máy bay – những chiến công ấy được kể lại bằng niềm tự hào trong trẻo. Trẻ con đi học đội mũ rơm, mang túi thuốc men, vẫn vui tươi, vẫn có hoa sen nở, có dế mèn vuốt râu. Đó là vẻ đẹp bình dị, bất khuất của tuổi thơ Việt Nam trong những ngày bom đạn.

Câu kết của bài thơ thể hiện chất hồn nhiên không thể lẫn của Trần Đăng Khoa: Mời bạn đến Việt Nam để "xem Mỹ chết, thăm Bác Hồ". Nghe thì ngây ngô nhưng lại chứa cả niềm tin chiến thắng, tình yêu Bác và niềm kiêu hãnh dân tộc.

Gửi Bạn Chi Lê vì thế không chỉ là lời gửi gắm tình bạn quốc tế, mà còn là bản tuyên ngôn giản dị mà mạnh mẽ của tuổi thơ Việt Nam thời chống Mỹ: Hồn nhiên mà quả cảm; nhỏ bé mà kiêu hãnh; đau thương nhưng không khuất phục.

 

[Wall-E]

Phân tích bài thơ Gửi Bạn Chi Lê​

Bài thơ mở đầu bằng sự thân thiết đầy bất ngờ:

"Tôi chưa gặp bạn lần nào

Mà nghe thơ bạn lòng sao bồi hồi.."

Dù chưa gặp mặt, hai đứa trẻ từ hai đất nước xa xôi lại gắn bó qua thơ, qua tình yêu dành cho Việt Nam.

Tác giả mô tả sự yêu mến của bạn Chi Lê:

"Bạn yêu đất nước của tôi

Trong trong dòng suối, mây trời xanh xanh

Yêu bao bạn nhỏ hiền lành

Nụ cười hé mở, mắt xanh ánh trời"

Những hình ảnh đẹp, trong trẻo cho thấy tình cảm bạn bè quốc tế dành cho Việt Nam là chân thành và tha thiết.

Trần Đăng Khoa chuyển giọng sang tố cáo tội ác quân thù:

"Giặc Mỹ nó đến nước tôi

Búp bê nó giết, bao người nó tra

Nó bắn cả cụ mù lòa

Nó thiêu cả bé chưa và được cơm"

Những từ "nó giết", "nó bắn", "nó thiêu" được lặp lại mạnh mẽ, diễn tả sự tàn bạo của chiến tranh với giọng thơ trẻ con nhưng giàu sức nặng.

Tiếp theo là khí thế chiến đấu sục sôi của quê hương:

"Làng tôi thêm lượt lên đường tòng quân

Miền Nam thắng trận Đông Xuân

Miền Bắc bắn rụng hàng ngàn máy bay"

Những chiến công lớn được kể lại bằng giọng điệu phấn khởi của tuổi thơ, vừa tự hào vừa bình dị.

Bức tranh đời sống chiến tranh tiếp tục hiện lên:

"Chúng tôi đến lớp ngày ngày

Mũ rơm tôi đội, túi đầy thuốc men

Ao trường vẫn nở hoa sen

Bờ tre vẫn chú dế mèn vuốt râu"

Dù đánh giặc, trẻ em vẫn đi học, vẫn có hoa sen, vẫn có tiếng dế – một hình ảnh dung hòa giữa chiến tranh và cuộc sống bình yên đầy ấm áp.

Khổ cuối mang chất ngây thơ mà kiêu hãnh:

"Bao giờ bạn đến Việt Nam

Bạn xem Mỹ chết, bạn thăm Bác Hồ.."

Hai mong muốn ấy cho thấy tinh thần chống Mỹ mạnh mẽ của người dân Việt Nam, đồng thời bộc lộ lòng kính yêu Bác Hồ sâu sắc.

Toàn bài thơ vừa nhẹ nhàng vừa mạnh mẽ, vừa trẻ thơ vừa mang sức chiến đấu phi thường. Điều đó làm nên vẻ đẹp độc đáo của thơ Trần Đăng Khoa: Hồn nhiên nhưng không hời hợt, trong sáng nhưng đầy bản lĩnh thời đại.