18414
4,251
Đọc hiểu văn bản là một trong số những kĩ năng quan trọng cần được rèn luyện thường xuyên của người học sinh. Để đọc hiểu được văn bản, không chỉ là văn bản được hướng dẫn dưới sự định hướng của giáo viên mà còn là văn bản ngoài sách giáo khoa, người học phải vận dụng tất cả các kiến thức của ba phân môn: Văn học, tiếng Việt, làm văn trên nhiều phương diện như: Thể loại văn học, thể thơ, các yếu tố thuộc về hình thức, nội dung văn bản; phương thức biểu đạt, phong cách ngôn ngữ, phép liên kết, biện pháp tu từ..
Sau đây là một số bài đọc hiểu về văn bản Xin làm hạt phù sa của nhà thơ Lê Cảnh Nhạc nhằm luyện tập kĩ năng đọc hiểu cho các bạn học sinh:
Đọc bài thơ sau:
Xin dâng lời của nắng
Mang lửa ấm mặt trời
Xin dâng lời biển cả
Mang bao dung tình người.
Chiến tranh đã qua rồi
Bão tố đã qua rồi
Vết thương còn rỉ máu
Mầm non không đâm chồi.
Ánh mắt cho em thơ
Thắp lửa từ ngàn nắng
Nụ cười cho em thơ
Kết tình yêu biển rộng.
Bắt đầu từ giọt nắng
Góp nên lửa mặt trời
Bắt đầu từ hạt muối
Kết vị mặn biển đời.
Ước làm một hạt phù sa
Ước làm một tiếng chim ca xanh trời
Ước làm tia nắng vàng tươi
Ước làm một hạt mưa rơi ấm chồi.
(Xin làm hạt phù sa – Lê Cảnh Nhạc)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1/ Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài thơ.
Câu 2/ Theo anh/chị, các từ "xin" "ước" lặp lại nhiều lần trong bài thơ có ý nghĩa như thế nào?
Câu 3/ Những hình ảnh hạt phù sa, tiếng chim, giọt nắng, hạt mưa, hạt muối tượng trưng cho điều gì?
Câu 4/ Bài thơ thể hiện khát vọng sống như thế nào của nhà thơ?
Câu 5/ Hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về vai trò của sự cống hiến.
Định hướng làm bài:
Câu 1/ Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài thơ: biểu cảm.
Câu 2/
Các từ "xin" "ước" lặp lại nhiều lần trong bài thơ: "xin" – 2 lần; "ước" – 4 lần (phép điệp ngữ).
Có ý nghĩa:
Nhấn mạnh khát khao được cống hiến những điều đẹp đẽ cho đất nước của nhà thơ
Khát vọng ấy xuất phát từ tình yêu thiết tha, sâu nặng của nhà thơ đối với đất nước.
Câu 3/ Những hình ảnh hạt phù sa, tiếng chim, giọt nắng, hạt mưa, hạt muối tượng trưng cho những cống hiến tuy nhỏ bé nhưng hữu ích. Hạt phù sa bồi đắp cho đồng bãi đất đai; tiếng chim mang giai điệu cho đời; tia nắng, hạt mưa mang sự sống cho vạn vật... Mỗi sự vật dù nhỏ bé nhưng cần thiết.
Qua đó nhấn mạnh: sự cống hiến không nhất thiết phải là những gì lớn lao, đôi khi chỉ là những điều nhỏ bé cũng vô cùng đáng quý.
Câu 4/ Bài thơ thể hiện khát vọng sống của nhà thơ: đó là khát vọng cống hiến những gì đẹp nhất, hữu ích nhất cho đời, cho đất nước.
Đây là khát vọng cao đẹp của nhà thơ, thể hiện lòng yêu đời, tình yêu đất nước mãnh liệt.
Câu 5/ Đoạn văn 200 chữ: vai trò của sự cống hiến.
Nếu là con chim, là chiếc lá
Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình.
Những vần thơ của Tố Hữu là lời nhắn nhủ tha thiết đến mỗi người về lẽ sống phải biết cống hiến, biết cho đi. Sống cống hiến là dâng hiến trí tuệ, tài năng, công sức.. cho một điều gì đó vì mục tiêu chung mà không đòi hỏi nhận lại. Sống cống hiến là cần thiết bởi mỗi cá nhân không phải là một cá thể đơn độc, không phải là ốc đảo giữa đại dương. Con người là một mắt xích của xã hội, nên không phải chỉ biết sống cho mình mà phải biết cống hiến cho cộng đồng, vì cộng đồng để sợi dây gắn kết với mọi người thêm bền chặt và để tạo nên những giá trị tốt đẹp cho cuộc sống. Sống cống hiến là cần thiết bởi đó là lối sống đẹp, giúp con người hoàn thiện nhân cách, khẳng định được giá trị bản thân. Khi ta biết cống hiến cho cuộc đời những điều tốt đẹp, ta cũng nhận về thật nhiều. Ta nhận về hạnh phúc, sự an yên. Ta nhận về niềm tin yêu, quý mến của mọi người. Ta nhận về sự kết nối bền chặt với đoàn thể, xã hội. Sống cống hiến là cần thiết bởi lối sống ấy có khả năng lan tỏa những điều tốt đẹp, nhân lên trong cuộc sống những hành vi đẹp. Mỗi người đều có tinh thần cống hiến sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của xã hội, của đất nước. Thậm chí, những cống hiến lớn lao còn tác động đến cả nhân loại. Chẳng phải những cống hiến của Thomas Edison, Albert Einstein, Chales Darwin.. đã có tầm ảnh hưởng vĩ đại đến nhân loại đó sao? Cuộc sống sẽ trì trệ, đáng buồn đến thế nào nếu con người không có tinh thần cống hiến mà chỉ biết sống cho mình? Để mang đến sắc màu, thanh âm cuộc sống, đến chiếc lá còn tận xanh đời lá, con chim còn tận hót đời chim, vậy cớ gì con người không biết cống hiến cho đời những điều đẹp đẽ? Nếu chưa thể cống hiến những gì lớn lao, hãy cống hiến cho đời những điều bình thường, giản dị. Bởi mọi sự cống hiến, dù nhỏ bé cũng đều mang lại ý nghĩa nhất định. Và bởi, "thước đo của cuộc đời không phải thời gian, mà là cống hiến" - Peter Marshall.
Đề số 2: bên dưới
Sau đây là một số bài đọc hiểu về văn bản Xin làm hạt phù sa của nhà thơ Lê Cảnh Nhạc nhằm luyện tập kĩ năng đọc hiểu cho các bạn học sinh:
ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1
Đọc bài thơ sau:
Xin dâng lời của nắng
Mang lửa ấm mặt trời
Xin dâng lời biển cả
Mang bao dung tình người.
Chiến tranh đã qua rồi
Bão tố đã qua rồi
Vết thương còn rỉ máu
Mầm non không đâm chồi.
Ánh mắt cho em thơ
Thắp lửa từ ngàn nắng
Nụ cười cho em thơ
Kết tình yêu biển rộng.
Bắt đầu từ giọt nắng
Góp nên lửa mặt trời
Bắt đầu từ hạt muối
Kết vị mặn biển đời.
Ước làm một hạt phù sa
Ước làm một tiếng chim ca xanh trời
Ước làm tia nắng vàng tươi
Ước làm một hạt mưa rơi ấm chồi.
(Xin làm hạt phù sa – Lê Cảnh Nhạc)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1/ Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài thơ.
Câu 2/ Theo anh/chị, các từ "xin" "ước" lặp lại nhiều lần trong bài thơ có ý nghĩa như thế nào?
Câu 3/ Những hình ảnh hạt phù sa, tiếng chim, giọt nắng, hạt mưa, hạt muối tượng trưng cho điều gì?
Câu 4/ Bài thơ thể hiện khát vọng sống như thế nào của nhà thơ?
Câu 5/ Hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về vai trò của sự cống hiến.
Định hướng làm bài:
Câu 1/ Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài thơ: biểu cảm.
Câu 2/
Các từ "xin" "ước" lặp lại nhiều lần trong bài thơ: "xin" – 2 lần; "ước" – 4 lần (phép điệp ngữ).
Có ý nghĩa:
Nhấn mạnh khát khao được cống hiến những điều đẹp đẽ cho đất nước của nhà thơ
Khát vọng ấy xuất phát từ tình yêu thiết tha, sâu nặng của nhà thơ đối với đất nước.
Câu 3/ Những hình ảnh hạt phù sa, tiếng chim, giọt nắng, hạt mưa, hạt muối tượng trưng cho những cống hiến tuy nhỏ bé nhưng hữu ích. Hạt phù sa bồi đắp cho đồng bãi đất đai; tiếng chim mang giai điệu cho đời; tia nắng, hạt mưa mang sự sống cho vạn vật... Mỗi sự vật dù nhỏ bé nhưng cần thiết.
Qua đó nhấn mạnh: sự cống hiến không nhất thiết phải là những gì lớn lao, đôi khi chỉ là những điều nhỏ bé cũng vô cùng đáng quý.
Câu 4/ Bài thơ thể hiện khát vọng sống của nhà thơ: đó là khát vọng cống hiến những gì đẹp nhất, hữu ích nhất cho đời, cho đất nước.
Đây là khát vọng cao đẹp của nhà thơ, thể hiện lòng yêu đời, tình yêu đất nước mãnh liệt.
Câu 5/ Đoạn văn 200 chữ: vai trò của sự cống hiến.
Nếu là con chim, là chiếc lá
Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình.
Những vần thơ của Tố Hữu là lời nhắn nhủ tha thiết đến mỗi người về lẽ sống phải biết cống hiến, biết cho đi. Sống cống hiến là dâng hiến trí tuệ, tài năng, công sức.. cho một điều gì đó vì mục tiêu chung mà không đòi hỏi nhận lại. Sống cống hiến là cần thiết bởi mỗi cá nhân không phải là một cá thể đơn độc, không phải là ốc đảo giữa đại dương. Con người là một mắt xích của xã hội, nên không phải chỉ biết sống cho mình mà phải biết cống hiến cho cộng đồng, vì cộng đồng để sợi dây gắn kết với mọi người thêm bền chặt và để tạo nên những giá trị tốt đẹp cho cuộc sống. Sống cống hiến là cần thiết bởi đó là lối sống đẹp, giúp con người hoàn thiện nhân cách, khẳng định được giá trị bản thân. Khi ta biết cống hiến cho cuộc đời những điều tốt đẹp, ta cũng nhận về thật nhiều. Ta nhận về hạnh phúc, sự an yên. Ta nhận về niềm tin yêu, quý mến của mọi người. Ta nhận về sự kết nối bền chặt với đoàn thể, xã hội. Sống cống hiến là cần thiết bởi lối sống ấy có khả năng lan tỏa những điều tốt đẹp, nhân lên trong cuộc sống những hành vi đẹp. Mỗi người đều có tinh thần cống hiến sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của xã hội, của đất nước. Thậm chí, những cống hiến lớn lao còn tác động đến cả nhân loại. Chẳng phải những cống hiến của Thomas Edison, Albert Einstein, Chales Darwin.. đã có tầm ảnh hưởng vĩ đại đến nhân loại đó sao? Cuộc sống sẽ trì trệ, đáng buồn đến thế nào nếu con người không có tinh thần cống hiến mà chỉ biết sống cho mình? Để mang đến sắc màu, thanh âm cuộc sống, đến chiếc lá còn tận xanh đời lá, con chim còn tận hót đời chim, vậy cớ gì con người không biết cống hiến cho đời những điều đẹp đẽ? Nếu chưa thể cống hiến những gì lớn lao, hãy cống hiến cho đời những điều bình thường, giản dị. Bởi mọi sự cống hiến, dù nhỏ bé cũng đều mang lại ý nghĩa nhất định. Và bởi, "thước đo của cuộc đời không phải thời gian, mà là cống hiến" - Peter Marshall.
Đề số 2: bên dưới
Chỉnh sửa cuối:
