Đọc hiểu: Trường ca Mặt đường khát vọng - Nguyễn Khoa Điềm: Ta lớn lên bằng niềm tin rất thật

Đọc hiểu: Trường ca Mặt đường khát vọng, Nguyễn Khoa Điềm​

Đọc đoạn trích sau:

Ta lớn lên bằng niềm tin rất thật

Của bao nhiêu hạnh phúc có trên đời

Dẫu trải qua cay đắng dập vùi

Rằng cô Tấm cũng về làm hoàng hậu

Cây khế chua có đại bàng đến đậu

Chim ăn rồi trả ngon ngọt cho ta

Đất đai cỗi cằn thì người sẽ nở hoa

Hoa của đất, người trồng cây dựng cửa

Khi ta đến gõ lên từng cánh cửa

Thì tin yêu ngay thẳng đón ta vào

Ta nghẹn ngào, Đất Nước Việt Nam ơi!..

(Trích "Trường ca mặt đường khát vọng", Nguyễn Khoa Điềm)

​

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Xác định thể thơ, phương thức biểu đạt chính của văn bản?

Câu 2. Nhân vật trữ tình trong đoạn thơ trên là ai?

Câu 3. Đoạn trích có sử dụng chất liệu của văn học dân gian, hãy chỉ ra các yếu tố đó, nêu tác dụng.

Câu 4. Chỉ ra và phân tích hiệu quả của phép tu từ ẩn dụ được sử dụng trong hai câu thơ:

Đất đai cỗi cằn thì người sẽ nở hoa

Hoa của đất, người trồng cây dựng cửa

Câu 5. Nội dung của đoạn thơ gợi cho anh/chị suy nghĩ gì về sức sống của con người Việt Nam.

Câu 6. Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/ chị về ý nghĩa của niềm tin.

Gợi ý đọc hiểu:

Câu 1.

- Thể thơ: Tự do

- Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.

Câu 2. Nhân vật trữ tình trong đoạn thơ trên là "ta" - tác giả.

Câu 3.

- Đoạn trích có sử dụng chất liệu của văn học dân gian:

Câu thơ "Rằng cô Tấm cũng về làm hoàng hậu" gợi nhắc truyện cổ tích "Tấm Cám"

Câu thơ "Cây khế chua có đại bàng đến đậu" gợi nhắc truyện cổ tích "Ăn khế trả vàng" ( "Cây khế").

Ý thơ "Hoa của đất" – gợi nhắc câu tục ngữ "Người ta hoa đất".

- Tác dụng: Việc sử dụng chất liệu dân gian giúp đoạn thơ trở nên gần gũi, thân thuộc, hấp dẫn. Qua đó góp phần thể hiện lên hình ảnh con người Việt Nam nhân hậu, nghĩa tình, giàu sức sống, giàu niềm tin.

Câu 4.

Đất đai cỗi cằn thì người sẽ nở hoa

Hoa của đất, người trồng cây dựng cửa

- Ẩn dụ: Đất cỗi cằn - cuộc sống khó khăn, gian khổ; hoa - thành quả tốt đẹp.

- Tác dụng:

+ Làm nổi bật ý nghĩa: Bông hoa nở trên đất đai cỗi cằn cho ta thấy được sức sống mạnh mẽ, sức trỗi dậy mãnh liệt bất chấp hoàn cảnh của nó. Đó cũng chính là hình ảnh sức mạnh của con người Việt Nam đã vượt lên trên hoàn cảnh khó khăn thử thách để tỏa sáng và khẳng định mình. Con người chính là loài hoa đẹp nhất, rực rỡ nhất, đáng trân trọng nhất thế gian.

+ Giúp câu thơ trở nên mượt mà, sinh động, hấp dẫn, giàu giá trị biểu cảm; hình ảnh thơ có chiều sâu, gợi nhiều liên tưởng ý vị.

Câu 5.

– Nội dung của đoạn thơ: Ca ngợi vẻ đẹp của của con người Việt Nam.

– Nội dung ấy gợi suy nghĩ:

+ Con người Việt Nam là những con người chịu thương chịu khó, sống giàu niềm tin, nhân hậu.

+ Có ý chí vươn lên dù trong nghịch cảnh ngặt nghèo.

+ Ngay thẳng, lạc quan, yêu đời.

Câu 6. Đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/ chị về ý nghĩa của niềm tin:

"Mất niềm tin là mất tuyệt đối" - câu danh ngôn khẳng định tầm quan trọng của niềm tin. Niềm tin là cách chúng ta cảm nhận và tin tưởng vào một điều gì đó. Có thể điều đó là tốt hoặc xấu, đúng hoặc sai, nhưng chúng ta tin và chắc chắn nó sẽ xảy ra theo đúng hướng mà ta nghĩ. Niềm tin là yếu tố ần thiết đối với mỗi con người trogn hành trình sống. Bởi lẽ, niềm tin tạo ra sức mạnh để vượt qua những khó khăn, trắc trở. Niềm tin vào bản thân giúp con người vượt lên mọi thử thách để trưởng thành. Niềm tin là nền tảng của mọi thành công. Nó giúp con người vững vàng, lạc quan yêu đời. Niềm tin vào bản thân sẽ đem lại niềm tin yêu trong cuộc sống. Có niềm tin, con người được tiếp thêm sức mạnh làm nên thành công trong cuộc sống, sự nghiệp. Người có niềm tin vào bản thân dám khẳng định năng lực và phẩm chất của mình, sẽ nhạn được sự yêu mến, kính trọng. Hơn thế nữa, niềm tin còn thúc đẩy sự phát triển của xã hội, thậm chí quyết định sự sống còn của dân tộc. Thr hỏi nếu không có niềm tin vào con đường cách mạng, Bác sẽ làm gì khi đất nước bị xâm lăng, không có niềm tin chiến thắng, làm gì có sức mạnh để đấu tranh chống kẻ thù?