- Xu
- 187,401
40
0
- Kiếm tiền
- Ngân Ngân08 đã kiếm được 400 đ
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:
tình người - nguyễn văn học
Thiện gấp lại sổ, tắt điện phòng, anh rời cơ quan lúc trời đã nhá nhem tối [..] . Đến một con phố, vì mưa anh đi chậm. Anh mê man nghĩ về kế hoạch sắp tới. Thiện chợt dừng lại. Dưới gốc cây ven đường, có một người mặc chiếc áo len cũ, đang nửa nằm nửa ngồi rên rỉ. Là ai nhỉ? Lòng hào hiệp thôi thúc Thiện tiến lại gần xem là ai. Đó là một bà già nhăn nhó với cơn đau, toàn thân run bần bật. Thiện hỏi:
– Bà ơi, bà làm sao thế?
– Tôi bị ngã, đau quá. Gẫy tay rồi!
Thiện đỡ bà ngồi thẳng dậy và hỏi han tình hình. Bà già nói mình từ xa đến đây tìm thằng con lêu lổng, nó bỏ đi cả tháng không được. Mấy ngày qua bà lang thang tìm con. Phố xá rờn rợn đông. Đi đến cái dốc phố, vừa đói vừa mệt, mà những chiếc xe máy cứ lao vù vù, khiến bà sợ, trượt chân ngã gẫy tay. Lúc ngã trời nhá nhem tối, chẳng có ai để ý đến một người như bà. Nước mắt bà ứa ra. Đôi bàn tay nhăn nheo buốt giá. Anh thưa: "Để cháu đưa bà vào viện".
Trong ít phút ngồi xe, bà lão đã kịp thổ lộ chuyện chồng mất sớm, chẳng đủ sức dạy dỗ hai cậu con trai. Con lớn cũng là kẻ vào tù ra tội, chẳng đỡ đần được mẹ và em. Con thứ lêu lổng. Ngày nhỏ bà còn bảo được. Giờ bà già rồi. Đôi chân biếng nhác của thằng con chạy nhanh hơn những lời dạy dỗ của bà. Lắm lúc bà thấy bất lực. Thế mới biết, người đàn ông có tầm quan trọng thế nào với mỗi tổ ấm..
Đến viện, Thiện đưa bà vào làm thủ tục, đưa đến phòng cấp cứu, đi chụp xương, xét nghiệm, lên phòng bó bột, rồi trở lại phòng điều trị. Nhìn đồng hồ đã hơn 10 giờ đêm. Bụng đói, người mệt. Ngoài cửa gió vẫn rít gào. Anh nghĩ việc của mình thế là xong. Vợ con anh ở nhà chắc đang mong lắm. Thiện chạy xuống căng tin bệnh viện mua một hộp cháo trao cho bà. Căn phòng còn những người thăm nuôi bệnh nhân xúm lại giúp. Rồi anh thưa:
– Bà hãy nghỉ ở đây, nếu mai rảnh cháu sẽ trở lại.
Lúc này, bà lão đã nói một câu làm anh đứng sững:
– Này, chú, chú đâm xe vào tôi, giờ lại bỏ đi ư? Chú phải ở đây chăm tôi chứ!
Thiện như rụng rời cả chân tay. Toàn thân muốn sụp xuống. Cái lạnh và sự bất ngờ khiến anh đứng không vững. Anh nhìn bà lão. Bà lão cũng nhìn anh trân trân. Nhiều con mắt đổ dồn về phía anh. Vài bác sĩ ở đó giữ anh lại, như thể họ sợ kẻ gây ra tai nạn cho bà già sẽ chạy mất. Bà lão tiếp:
– Các bác ạ, chú này đâm xe máy vào tôi đấy. Chú ấy phải ở lại đây!
Trời đất, tại sao thế này? Sao bà nói tôi đâm vào bà. Chính tôi là người đã cứu giúp bà, thế mà bà lợi dụng để ăn vạ. Tình ngay lý gian, anh không giải thích được, có giải thích cũng không ai nghe. Mấy bác sĩ đòi giữ lại giấy tờ của anh để anh khỏi chạy.
– Tôi ở đây là được chứ gì. Tôi cũng đã đóng tiền viện phí. Mọi người phải hiểu tôi chỉ là người đi đường, thấy bà lão gặp nạn thì giúp. Ai ngờ.. – Thiện nói. [..]
Thiện thờ thẫn trở về, lòng dớn dác buồn bã vì lòng tốt của mình bị người khác hiểu lầm và lợi dụng [..] . Thiện sang nhà một ông bạn ở gần nhà, cốt để nói chuyện vui cho khuây khỏa. Nhưng chẳng may miệng anh lại thốt ra chuyện về bà lão nọ. Ai ngờ ông bạn lại lên lớp: "Trời, ông thương người thì thiệt đến thân. Thời đại này, những kẻ ăn vạ như thế nhiều lắm. Tốt nhất là thấy tai nạn, cứ đi qua càng nhanh càng tốt. Mình không giúp, đã có người khác. Tội gì!" [..] .
Dù bạn nói thế nào Thiện cũng tin mình đã làm đúng. Trong cuộc đời, thể nào cũng có những góc khuất của số phận, và có những ô vuông của cuộc sống dành cho tình người. Cuộc đời này phải có những người hy sinh lợi ích cá nhân để cho cái chung chứ.
Hai hôm sau, Thiện trở lại bệnh viện, bà lão đã đỡ đau nhiều, giờ có thể về và đợi ngày tháo băng. Anh không tỏ thái độ gì tức giận hay trách móc bà già đã lấy oán báo ơn. Anh vẫn từ tốn thưa gửi và cư xử lễ phép, nhẹ nhàng [..] .
Chi phí toàn bộ hết hơn hai triệu, Thiện vui vẻ chấp nhận. Anh đưa bà lão ra bến xe, còn mua cho bà một chục chiếc bánh mỳ về làm quà. Bà lão rưng rưng xúc động nhìn anh [..] . Mắt bà lão rơm rớm nước, nhìn thẳng vào đôi mắt Thiện, tỏ đầy sự biết ơn và xúc động, nói:
– Chú à. Bà xin lỗi chú. Vì nhìn dáng người và nhìn thấy chú đeo hình cây thập tự trên cổ, bà biết cái lòng của chú tốt. Nếu lúc đó không làm vậy, bà biết trông cậy vào ai. Một mình bà ở cái chốn này, sẽ khó tìm được người giúp. Thôi, bà xin và cảm tạ tấm lòng chú.
Một lần nữa, bà lão khiến Thiện bất ngờ. Nhưng lần này là sự vỡ òa của cảm xúc tin yêu. Thì ra bà lão đã bấu víu vào lòng tốt của một người mà bà nghĩ tấm lòng anh ta rộng lượng. Tâm trạng Thiện được giải phóng khỏi những nghi ngờ. Bà làm vậy là bất đắc dĩ. Trong lúc không biết trông vào ai nơi đất khách quê người bà đã nói dối. Thiện mỉm cười. Bà già vớt vát thêm:
– Chú tha lỗi cho già này nhé. Chính chú đã cho bà thấy ở đời còn nhiều người tốt.
Thiện chào bà, bà bước lên xe. Anh quay về cơ quan, nhủ lòng sẽ giữ kín chuyện, bởi nếu nói với vợ, sẽ lại bị phê phán vì thương người mà thiệt thân.
– Bà ơi, bà làm sao thế?
– Tôi bị ngã, đau quá. Gẫy tay rồi!
Thiện đỡ bà ngồi thẳng dậy và hỏi han tình hình. Bà già nói mình từ xa đến đây tìm thằng con lêu lổng, nó bỏ đi cả tháng không được. Mấy ngày qua bà lang thang tìm con. Phố xá rờn rợn đông. Đi đến cái dốc phố, vừa đói vừa mệt, mà những chiếc xe máy cứ lao vù vù, khiến bà sợ, trượt chân ngã gẫy tay. Lúc ngã trời nhá nhem tối, chẳng có ai để ý đến một người như bà. Nước mắt bà ứa ra. Đôi bàn tay nhăn nheo buốt giá. Anh thưa: "Để cháu đưa bà vào viện".
Trong ít phút ngồi xe, bà lão đã kịp thổ lộ chuyện chồng mất sớm, chẳng đủ sức dạy dỗ hai cậu con trai. Con lớn cũng là kẻ vào tù ra tội, chẳng đỡ đần được mẹ và em. Con thứ lêu lổng. Ngày nhỏ bà còn bảo được. Giờ bà già rồi. Đôi chân biếng nhác của thằng con chạy nhanh hơn những lời dạy dỗ của bà. Lắm lúc bà thấy bất lực. Thế mới biết, người đàn ông có tầm quan trọng thế nào với mỗi tổ ấm..
Đến viện, Thiện đưa bà vào làm thủ tục, đưa đến phòng cấp cứu, đi chụp xương, xét nghiệm, lên phòng bó bột, rồi trở lại phòng điều trị. Nhìn đồng hồ đã hơn 10 giờ đêm. Bụng đói, người mệt. Ngoài cửa gió vẫn rít gào. Anh nghĩ việc của mình thế là xong. Vợ con anh ở nhà chắc đang mong lắm. Thiện chạy xuống căng tin bệnh viện mua một hộp cháo trao cho bà. Căn phòng còn những người thăm nuôi bệnh nhân xúm lại giúp. Rồi anh thưa:
– Bà hãy nghỉ ở đây, nếu mai rảnh cháu sẽ trở lại.
Lúc này, bà lão đã nói một câu làm anh đứng sững:
– Này, chú, chú đâm xe vào tôi, giờ lại bỏ đi ư? Chú phải ở đây chăm tôi chứ!
Thiện như rụng rời cả chân tay. Toàn thân muốn sụp xuống. Cái lạnh và sự bất ngờ khiến anh đứng không vững. Anh nhìn bà lão. Bà lão cũng nhìn anh trân trân. Nhiều con mắt đổ dồn về phía anh. Vài bác sĩ ở đó giữ anh lại, như thể họ sợ kẻ gây ra tai nạn cho bà già sẽ chạy mất. Bà lão tiếp:
– Các bác ạ, chú này đâm xe máy vào tôi đấy. Chú ấy phải ở lại đây!
Trời đất, tại sao thế này? Sao bà nói tôi đâm vào bà. Chính tôi là người đã cứu giúp bà, thế mà bà lợi dụng để ăn vạ. Tình ngay lý gian, anh không giải thích được, có giải thích cũng không ai nghe. Mấy bác sĩ đòi giữ lại giấy tờ của anh để anh khỏi chạy.
– Tôi ở đây là được chứ gì. Tôi cũng đã đóng tiền viện phí. Mọi người phải hiểu tôi chỉ là người đi đường, thấy bà lão gặp nạn thì giúp. Ai ngờ.. – Thiện nói. [..]
Thiện thờ thẫn trở về, lòng dớn dác buồn bã vì lòng tốt của mình bị người khác hiểu lầm và lợi dụng [..] . Thiện sang nhà một ông bạn ở gần nhà, cốt để nói chuyện vui cho khuây khỏa. Nhưng chẳng may miệng anh lại thốt ra chuyện về bà lão nọ. Ai ngờ ông bạn lại lên lớp: "Trời, ông thương người thì thiệt đến thân. Thời đại này, những kẻ ăn vạ như thế nhiều lắm. Tốt nhất là thấy tai nạn, cứ đi qua càng nhanh càng tốt. Mình không giúp, đã có người khác. Tội gì!" [..] .
Dù bạn nói thế nào Thiện cũng tin mình đã làm đúng. Trong cuộc đời, thể nào cũng có những góc khuất của số phận, và có những ô vuông của cuộc sống dành cho tình người. Cuộc đời này phải có những người hy sinh lợi ích cá nhân để cho cái chung chứ.
Hai hôm sau, Thiện trở lại bệnh viện, bà lão đã đỡ đau nhiều, giờ có thể về và đợi ngày tháo băng. Anh không tỏ thái độ gì tức giận hay trách móc bà già đã lấy oán báo ơn. Anh vẫn từ tốn thưa gửi và cư xử lễ phép, nhẹ nhàng [..] .
Chi phí toàn bộ hết hơn hai triệu, Thiện vui vẻ chấp nhận. Anh đưa bà lão ra bến xe, còn mua cho bà một chục chiếc bánh mỳ về làm quà. Bà lão rưng rưng xúc động nhìn anh [..] . Mắt bà lão rơm rớm nước, nhìn thẳng vào đôi mắt Thiện, tỏ đầy sự biết ơn và xúc động, nói:
– Chú à. Bà xin lỗi chú. Vì nhìn dáng người và nhìn thấy chú đeo hình cây thập tự trên cổ, bà biết cái lòng của chú tốt. Nếu lúc đó không làm vậy, bà biết trông cậy vào ai. Một mình bà ở cái chốn này, sẽ khó tìm được người giúp. Thôi, bà xin và cảm tạ tấm lòng chú.
Một lần nữa, bà lão khiến Thiện bất ngờ. Nhưng lần này là sự vỡ òa của cảm xúc tin yêu. Thì ra bà lão đã bấu víu vào lòng tốt của một người mà bà nghĩ tấm lòng anh ta rộng lượng. Tâm trạng Thiện được giải phóng khỏi những nghi ngờ. Bà làm vậy là bất đắc dĩ. Trong lúc không biết trông vào ai nơi đất khách quê người bà đã nói dối. Thiện mỉm cười. Bà già vớt vát thêm:
– Chú tha lỗi cho già này nhé. Chính chú đã cho bà thấy ở đời còn nhiều người tốt.
Thiện chào bà, bà bước lên xe. Anh quay về cơ quan, nhủ lòng sẽ giữ kín chuyện, bởi nếu nói với vợ, sẽ lại bị phê phán vì thương người mà thiệt thân.
(Dẫn theo http: //www. Kinhtedothi.vn, 01/12/2018)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định ngôi kể của truyện.
Câu 2. Tìm những chi tiết trong truyện cho thấy lòng tốt của nhân vật Thiện.
Câu 3. Chỉ ra đặc điểm của lời kể trong truyện?
Câu 4. Chỉ ra và nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: "Đến viện, Thiện đưa bà vào làm thủ tục, đưa đến phòng cấp cứu, đi chụp xương, xét nghiệm, lên phòng bó bột, rồi trở lại phòng điều trị"?
Câu 5. Theo em, nhân vật bà lão trong truyện đáng thương hay đáng trách?
Câu 6. Trong truyện, tâm trạng của nhân vật Thiện đã được khắc họa như thế nào?
Câu 7. Em có đồng tình với quan điểm được nêu trong truyện: "Cuộc đời này phải có những người hy sinh lợi ích cá nhân để cho cái chung chứ" ?
Câu 8. Nhận xét về tình huống truyện được xây dựng trong truyện?
Câu 9. Từ những việc mà nhân vật bà lão trong truyện "Tình người" đã làm, em hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) bàn về văn hóa xin lỗi và cảm ơn của con người trong xã hội hiện nay.
Hướng dẫn trả lời:
Câu 1:
Truyện kể theo ngôi thứ 3.
Câu 2:
Câu 1. Xác định ngôi kể của truyện.
Câu 2. Tìm những chi tiết trong truyện cho thấy lòng tốt của nhân vật Thiện.
Câu 3. Chỉ ra đặc điểm của lời kể trong truyện?
Câu 4. Chỉ ra và nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: "Đến viện, Thiện đưa bà vào làm thủ tục, đưa đến phòng cấp cứu, đi chụp xương, xét nghiệm, lên phòng bó bột, rồi trở lại phòng điều trị"?
Câu 5. Theo em, nhân vật bà lão trong truyện đáng thương hay đáng trách?
Câu 6. Trong truyện, tâm trạng của nhân vật Thiện đã được khắc họa như thế nào?
Câu 7. Em có đồng tình với quan điểm được nêu trong truyện: "Cuộc đời này phải có những người hy sinh lợi ích cá nhân để cho cái chung chứ" ?
Câu 8. Nhận xét về tình huống truyện được xây dựng trong truyện?
Câu 9. Từ những việc mà nhân vật bà lão trong truyện "Tình người" đã làm, em hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) bàn về văn hóa xin lỗi và cảm ơn của con người trong xã hội hiện nay.
Hướng dẫn trả lời:
Câu 1:
Truyện kể theo ngôi thứ 3.
Câu 2:
Một số chi tiết thể hiện lòng tốt của Thiện:
- Chủ động dừng lại giữa trời mưa tối khi thấy bà lão đau nằm ven đường.
- Đỡ bà lão dậy, hỏi han và quyết định đưa bà vào viện.
- Tự lo hết các thủ tục: Phòng cấp cứu, chụp xương, xét nghiệm, bó bột.. Đến khi bà ổn định.
- Mua cháo cho bà trước khi ra về.
- Hai hôm sau quay trở lại thăm dù bị hiểu lầm.
- Thanh toán toàn bộ viện phí hơn hai triệu.
- Đưa bà ra bến xe và mua bánh mì cho bà mang về.
- Không tỏ thái độ trách móc khi được bà xin lỗi.
Câu 3:
Đặc điểm lời người kể chuyện
- Tự nhiên, chân thật, giàu cảm xúc.
- Đan xen lời kể, lời tả, lời đối thoại → giúp câu chuyện sinh động, chân thực.
- Lời kể có yếu tố biểu cảm, thể hiện rõ tâm trạng nhân vật (ngạc nhiên, xúc động, thất vọng.).
Câu 4:
Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: "Đến viện, Thiện đưa bà vào làm thủ tục, đưa đến phòng cấp cứu, đi chụp xương, xét nghiệm, lên phòng bó bột, rồi trở lại phòng điều trị" là liệt kê. Liệt kê hàng loạt những việc mà Thiện đã giúp đỡ bà lão qua đường.
– Tác dụng:
+ Làm cho câu văn thêm sinh động, hấp dẫn hơn, tăng sức gợi hình, gợi cảm cho diễn đạt.
+ Nhấn mạnh lòng tốt của Thiện. Làm nổi bật sự tất bật, chu đáo, tận tâm của Thiện khi lo cho bà lão. Tạo cảm giác dồn dập, nhiều công đoạn, cho thấy sự vất vả và lòng tốt vô tư của nhân vật.
Câu 5:
Có thể nhìn nhận cả đáng thương và đáng trách:
- Đáng thương:
+ Tuổi già, cô đơn, mất chồng, con cái hư hỏng, không nơi nương tựa.
+ Bị tai nạn nơi đất khách, không ai giúp, buộc phải tìm cách bấu víu.
- Đáng trách:
+ Nói dối, vu oan Thiện gây tai nạn, lợi dụng lòng tốt.
+ Hành động ấy gây tổn thương tinh thần cho người tốt.
→ Tuy vậy, phần đáng thương nhiều hơn đáng trách vì xuất phát từ hoàn cảnh cùng quẫn.
Câu 6:
Trong truyện, tâm trạng của nhân vật Thiện chủ yếu được khắc họa qua những nét chính sau:
– Xót xa, thương cảm với bà lão bất hạnh gặp phải tai nạn nên nhiệt tình giúp đỡ.
– Thẫn thờ, buồn bã khi lòng tốt của mình bị người khác hiểu nhầm và lợi dụng.
– Sau cùng vẫn là thương cảm cho bà lão bất hạnh, cảm xúc tin yêu vỡ òa khi anh hiểu ra nỗi lòng của bà lão.
Câu 7:
Em đồng tình. Bởi vì:
- Xã hội muốn tốt đẹp cần có những người biết sống vì cộng đồng.
- Nếu ai cũng thờ ơ, ích kỉ, xã hội sẽ lạnh lẽo, thiếu tình người.
- Sự hy sinh có thể nhỏ (giúp đỡ, chia sẻ) nhưng tạo giá trị tinh thần lớn, lan tỏa điều tử tế.
→ Tuy nhiên, việc giúp người cũng cần tỉnh táo, đúng cách để không bị lợi dụng.
Câu 8:
– Tình huống truyện: Thiện giúp đỡ bà lão bị tai nạn trên đường nhưng anh lại bị bà lão lợi dụng, mọi người xung quanh hiểu lầm.
– Tình huống truyện đơn giản nhưng hàm chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc, giúp nhân vật bộc lộ tính cách một cách tự nhiên nhất.
Câu 9:
* Dàn ý:
– Tóm tắt những việc mà nhân vật bà lão trong truyện "Tình người" đã làm. Từ đó rút ra bài học: Con người cần biết xin lỗi và cảm ơn khi phạm phải sai lầm cũng như khi nhận được sự giúp đỡ của người khác.
– Bàn về văn hóa cảm ơn và xin lỗi của con người trong xã hội hiện nay.
+ "Xin lỗi" là lời bày tỏ thái độ ân hận, hối lỗi trước những sai lầm mình đã gây ra. "Cảm ơn" là lời bày tỏ thái độ biết ơn, cảm kích trước sự giúp đỡ của một ai đó.
+ Bản thân người xin lỗi, cảm ơn sẽ thấy lòng mình trở nên thanh thản, nhẹ nhõm. Về phía người nhận lời xin lỗi, cảm ơn, họ cũng cảm thấy ấm lòng, bao dung, độ lượng hơn. Quan trọng hơn, nói "cảm ơn" và "xin lỗi" đồng nghĩa với việc bạn đã ý thức rất rõ về bản thân mình, biết tôn trọng người khác và tôn trọng chính mình, dám dũng cảm nhận ra lỗi lầm của mình, biết quý trọng sự giúp đỡ của người khác. Đó là biểu hiện của một lối sống có văn hóa và giàu ý thức tự trọng. Xin lỗi và cảm ơn là chất keo kết dính mọi người lại với nhau, là sợi dây vô hình gắn kết những mối quan hệ trong xã hội.
+ Phê phán những người không biết hoặc không dám thừa nhận lỗi lầm của mình, những người vô cảm, lãnh đạm trước sự giúp đỡ của người khác.
– Tóm lại, nói lời "cảm ơn" và "xin lỗi" là một nét đẹp trong văn hóa ứng xử của con người, là một hành động cần thiết trong những mối quan hệ giao tiếp hằng ngày.
* Bài viết tham khảo:
Ngày nay, cùng với sự phát triển của xã hội hiện đại, chất lượng đời sống vật chất được nâng cao, nhưng các giá trị ứng xử văn hóa đôi khi lại bị xem nhẹ, trong đó có văn hóa "xin lỗi" và "cảm ơn". Câu chuyện về bà lão trong truyện "Tình người" khiến mỗi chúng ta không khỏi suy ngẫm về cách con người ứng xử với nhau trong cuộc sống. Lời xin lỗi chân thành của bà lão cuối truyện đã chạm đến trái tim người đọc, đồng thời gợi mở một vấn đề: Văn hóa xin lỗi và cảm ơn đang ở đâu trong đời sống hôm nay?
Trong truyện "Tình người", bà lão vì tuyệt vọng, cô đơn nơi đất khách đã vu oan cho Thiện – người đã tốt bụng giúp mình, rằng anh là người đâm bà bị thương. Hành động của bà khiến Thiện tổn thương và thất vọng. Tuy nhiên, sau khi được chữa trị và nhận thấy tấm lòng chân thành của Thiện, bà lão đã nói lời xin lỗi và bày tỏ lòng biết ơn. Từ câu chuyện ấy, ta rút ra bài học: Con người cần biết xin lỗi khi mắc sai lầm và biết cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ của người khác.
Trong cuộc sống hiện nay, "xin lỗi" và "cảm ơn" là hai lời nói tưởng chừng đơn giản nhưng lại thể hiện sâu sắc văn hóa ứng xử của mỗi người. "Xin lỗi" là sự bày tỏ thái độ ân hận, hối lỗi trước những điều mình làm chưa đúng; còn "cảm ơn" là lời thể hiện sự trân trọng, biết ơn đối với sự giúp đỡ hay thiện ý của người khác. Dù chỉ gồm vài chữ ngắn gọn, nhưng hai lời nói ấy mang giá trị đạo đức và nhân văn rất lớn.
Khi biết nói "xin lỗi" và "cảm ơn", bản thân người nói sẽ cảm thấy thanh thản, nhẹ nhõm, vì họ đã dám đối diện với cảm xúc thật của mình. Người nhận những lời ấy cũng cảm thấy ấm lòng, dễ mở lòng bao dung, tha thứ và trân trọng hơn. Quan trọng hơn, lời xin lỗi hay lời cảm ơn cho thấy con người có ý thức về hành vi của mình, biết tôn trọng người khác và cả chính bản thân. Đó là biểu hiện của lối sống văn minh, có văn hóa và giàu lòng tự trọng. Hai lời nói giản dị ấy chính là chất keo gắn kết con người lại với nhau, tạo nên sự hòa hợp, tin tưởng và yêu thương trong cộng đồng.
Tuy vậy, trong xã hội ngày nay, vẫn còn không ít người ngại nói lời xin lỗi vì sợ mất thể diện, sợ bị đánh giá yếu đuối; cũng có người luôn coi sự giúp đỡ của người khác là điều hiển nhiên nên không biết nói lời cảm ơn. Thậm chí, có người vô cảm, lạnh nhạt với những hành động tử tế xung quanh mình. Những biểu hiện ấy cho thấy sự thiếu hụt văn hóa ứng xử và sự xuống cấp trong đạo đức xã hội cần được phê phán và khắc phục.
Tóm lại, "cảm ơn" và "xin lỗi" là nét đẹp trong văn hóa ứng xử của con người, là hành động cần thiết để xây dựng những mối quan hệ bền vững và tốt đẹp trong cuộc sống hằng ngày. Mỗi người hãy tập thói quen nói lời xin lỗi khi sai và lời cảm ơn khi được giúp đỡ để cuộc sống thêm ý nghĩa và tràn đầy tình người.
