[Thùy Minh]

Đọc hiểu: Hạt lúa cháy nảy mầm - Nguyễn Duy

Đề 1​

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Hạt lúa cời từ đống lửa

Chín nắng mười mưa lòng nào nỡ bỏ

Lúa ơi nước mát lúa ngâm

Hạt lúa bị thương trăn trở nảy mầm

Thương lúa quặn đau như người đẻ khó

Đất êm dịu tựa bàn tay người đỡ

Mầm mạ lọt lòng mập mạp trắng xinh

Phải đất nghèo nên hạt lúa giàu tình

Biết thương người như người thương lúa?

Quen nắng bỏng, dẫu dầm vào lửa

Lúa vẫn nguyên lành mầm xanh.

(TríchHạt lúa cháy nảy mầm - Nguyễn Duy, Cát trắng, NXB Quân đội nhân dân, 1973)

Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích.

Câu 2. Chỉ ra 3 hình ảnh nhân hóa trong đoạn trích trên.

Câu 3. Câu thơ Hạt lúa bị thương trăn trở nảy mầm gợi cho em suy nghĩ gì?

Câu 4. Nhận xét về tình cảm mà nhà thơ dành cho hạt lúa.

Gợi ý đọc hiểu

Câu 1. Thể thơ của đoạn trích: Tự do (các câu dài ngắn không đều nhau).

Câu 2. 3 hình ảnh nhân hóa trong đoạn trích trên: Hạt lúa bị thương, lúa quặn đau, đất êm dịu

Câu 3. Câu thơ Hạt lúa bị thương trăn trở nảy mầm:

- Gợi hình ảnh hạt lúa kiên cường, có sức sống mãnh liệt, dù "bị thương", được cới từ than lửa vẫn vươn lên những mầm xanh;

- Từ hình ảnh hạt lúa, ta nghĩ đến sự kiên cường, bất khuất của con người: Cuộc đời con người dù trải qua bao thăng trầm, gian khổ, hãy cố gắng vượt qua bằng nghị lực phi thường sẽ mang lại những điều tốt đẹp.

Câu 4.

- Tình cảm mà nhà thơ dành cho hạt lúa: Sự trân trọng, nâng niu, mến yêu, cảm phục;

- Đó là tình cảm chân thành, xúc động, xuất phát từ tình yêu đối với hạt lúa quê nhà, từ những trăn trở về sự khắc nghiệt của chiến tranh, từ niềm tự hào về truyền thống kiên cường, bất khuất của con người..

 

[Thùy Minh]

Đọc hiểu: Hạt lúa cháy nảy mầm - Nguyễn Duy

Đề 2​

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Hạt lúa cời từ đống lửa

Chín nắng mười mưa lòng nào nỡ bỏ

Lúa ơi nước mát lúa ngâm

Hạt lúa bị thương trăn trở nảy mầm

Thương lúa quặn đau như người đẻ khó

Đất êm dịu tựa bàn tay người đỡ

Mầm mạ lọt lòng mập mạp trắng xinh

Phải đất nghèo nên hạt lúa giàu tình

Biết thương người như người thương lúa?

Quen nắng bỏng, dẫu dầm vào lửa

Lúa vẫn nguyên lành mầm xanh.

(TríchHạt lúa cháy nảy mầm - Nguyễn Duy, Cát trắng, NXB Quân đội nhân dân, 1973)

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được tác giả sử dụng trong đoạn trích.

Câu 2. Tìm hai hình ảnh về hạt lúa được diễn tả trong đoạn trích?

Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của một biện pháp từ trong câu sau:

Đất êm dịu tựa bàn tay người đỡ

Mầm mạ lọt lòng mập mạp trắng xinh

Câu 4. Từ đoạn trích em hãy rút ra thông điệp gì có ý nghĩa nhất đối với bản thân? Vì sao?

Gợi ý đọc hiểu

Câu 1. Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm

Câu 2.

- Hạt lúa cời từ đống lửa

- Hạt lúa bị thương

- Hạt lúa giàu tình

- lúa quặn đau

Câu 3.

+ So sánh: "Đất êm dịu tựa bàn tay người đỡ."

+ Hoặc: Nhân hóa:"Mầm mạ lọt lòng mập mạp trắng xinh

- Tác dụng:

+ Làm cho lời thơ thêm gần gũi mà ý nghĩa sâu xa, hấp dẫn và tinh tế, lắng sâu.

+ Giúp gười đọc cảm nhận một cách cụ thể, sâu sắc hơn vẻ đẹp và sức sống mãnh liệt của hạt lúa, Thấy được sự gắn bó của con người với cât lúa.. (0.5 điểm)

Câu 4.

- Thông điệp: Cần có sức sống kiên cường bền bỉ vượt lên trên nghịch cảnh

- Lí giải: Ai cũng có thể phải đối mặt với nghịch cảnh bất cứ lúc nào, có sức sống kiên cường bền bỉ, con người mới vững lòng tin vượt qua nghịch cảnh, có được cuộc sống tốt đẹp, có được thành công, mang lại giá trị cho chính mình..