Duẩn phi xe tới đầu đường làng, đã thấy Trang thấp thoáng ở cửa miếu thành hoàng. Nhưng Duẩn không vui vì phát hiện ra ở đó không chỉ có Trang mà còn có cả Công nữa. Anh thấy Công sấn sổ cọ vào người Trang. Vội hộc tốc đạp xe tới trước cửa miếu. Vứt phịch cái xe đạp qua một bên rồi lao vào trong miếu.
Công đang cười toe toét thấy Duẩn hùng hổ lao tới thì liền xanh mặt. Xung quanh Công lúc này chẳng có gã thanh niên nào ngoài gã để gã ỷ thế. Khi thường Công hay bắt nạt Duẩn cũng chỉ vì cậy ở chỗ đông người. Nay một mình thân cô thế cô, sức Công lại không bằng sức Duẩn. Bởi Duẩn cao to vạm vỡ, người đầy chai sạn, vai u thịt bắp. Công chỉ là một tay nghệ sĩ quèn gầy yếu suốt ngày tập tuồng chèo thì gã không bì được. Thấy Duẩn nổi máu điên, Trang lại ra sức kháng cự mình nên Công liền nói lái cho đỡ ngượng:
- Cậu Duẩn ra miếu chơi đấy à? Anh vừa phổ biến đoạn kịch cho Trang cũng xong rồi nên anh về đây..
Thấy Trang sợ hãi, lại còn rơm rớm nước mắt. Duẩn vung nắm đấm vào giữa mặt Công:
- Biến này!
Công hộc máu mồm ngã lăn xuống đất. Vội vã ôm miệng chạy trối chết. Vừa đi vừa nói vọng lại lải nhải:
- Thằng khốn! Mày nhớ mặt ông đây này!
Thấy Công đã chạy mất dép, Duẩn thở phào một hơi rồi tới gần Trang lắp bắp hỏi:
- Em.. em có sao không?
Trang đỏ chín cả mặt cúi đầu không nói câu gì. Cô ngồi xuống gốc cây cổ thụ gần miếu, vẫy tay ra hiệu cho Duẩn lại ngồi gần mình.
Duẩn sượng sùng tới gần, nhưng vẫn ngồi cách Trang một đoạn. Hai người chẳng nói với nhau câu nào. Duẩn đang sợ toát mồ hôi vì nghĩ mình đã làm sai chuyện gì nên khiến Trang giận dỗi. Anh định mở lời thì Trang liền cất giọng:
- Tờ giấy em đưa cho anh, anh đọc chưa?
Công sực nhớ ra mảnh giấy trong túi áo ngực, vội thò tay vào túi gãi gãi đầu định mở ra đọc thì Trang chộp lấy nói:
- Thôi đừng đọc, em ngại lắm!
Giọng nói của Trang êm dịu, Duẩn tê nhừ cả người. Một lúc mới lắp bắp giải thích:
- Lúc.. về nhà anh hồi hộp quá, định để dành ra đây thì đọc. Mà lại quên khuấy đi mất!
Trang đẩy nhẹ Duẩn một cái rồi nói:
- Sao anh người to mà nhát như cáy thế. Lúc nãy còn quát lớn lắm kia mà..
Duẩn gãi đầu gãi tai, miệng lắp bắp:
- Anh.. anh..
Thấy Duẩn đuối giọng, Trang thích thú và cười rất tươi. Cô nhét lại miếng giấy vào tay Duẩn rồi dặn:
- Đây.. đọc đi.. nhưng cấm có được nói với ai nửa lời đấy nghe chưa..
Trang dứt lời, Duẩn vội đón lấy mảnh giấy, chừng căng mắt ra đọc chữ dưới ánh trăng. Ai ngờ chưa kịp đọc được câu nào thì xung quanh bỗng vang lên tiếng hô hào:
- Ối trời ơi giết người.. Nó giết người rồi.. Bắt lấy thằng giết người..
Duẩn đứng phắt dậy, dúi vội mảnh giấy vào trong túi áo rồi kéo tay Trang nói:
- Để anh đưa em về, rồi anh chạy ra xem. Giờ này ở đây em một mình con gái nguy hiểm lắm.
Trang nghe lời theo Duẩn leo lên xe định để Duẩn đèo về. Nhưng vừa mới ra đến cửa miếu thì từ đường làng cả một đoàn người nam nữ già trẻ đều đang đốt đuốc chạy về phía này. Dẫn đầu là Công đang kích động hô hoán dân làng.
Công vừa nhìn thấy Duẩn chạy xe ra cửa miếu liền chỉ tay thẳng vào mặt Duẩn quát to:
- Chính nó là thằng giết người, quân sát nhân! Loại vô ơn báo phước..
Người làng trợn mắt trợn mũi xông tới kéo Duẩn xuống xe đạp rồi đè nghiến anh ghì xuống đất. Không biết bao nhiêu người xông vào đánh Duẩn túi bụi. Duẩn vừa ôm chỗ miệng đau vừa xúi giục:
- Đánh chết nó đi, thằng phản phúc bất hiếu!
Trang thấy Duẩn bị người làng đánh vô cớ như vậy liền xông ra can ngăn nói:
- Mọi người dừng lại đi, anh Duẩn đâu có làm lên tội tình gì mà mọi người đánh anh ấy như thế?
Công chạy tới lôi Trang kéo về phía mình rồi nói như ra lệnh:
- Em tránh xa nó ra, nó là thằng giết người. Đừng đứng cạnh nó nguy hiểm lắm!
Trang giật tay khỏi người Công rồi giận run lên chỉ vào mặt Công nói:
- Anh là kẻ gắp lửa bỏ tay người. Anh bị anh Duẩn đánh nên mới đổ oan cho anh ấy có đúng không? Sao anh ác đức thế?
Tình hình trở nên hỗn loạn, Duẩn bị dân làng bu đánh không biết sống chết ra sao. Phải một lúc sau thì ông trưởng thôn mới dẫn dân quân chạy tới ngăn cản mọi người hành hung Duẩn. Nhưng chung quy lại kết cục của Duẩn vẫn không thay đổi. Anh bị dân quân trói gô cổ lôi lên trụ sở thôn.
Khi Duẩn đã thoát khỏi cảnh bị đánh đập bởi dân làng thì lại tới lượt đám dân quân lồng lộn tra hỏi gắt gao:
- Mày thành khẩn khai thật ra nhanh còn được hưởng khoan hồng. Bằng không dính tội lớn ghim cột gỗ lĩnh mười phát đạn như chơi.
Duẩn ú ớ nói:
- Dạ thưa các anh có lẽ đã lầm! Tôi nào đâu có giết ai đâu..
Đám dân quân vỗ bàn nói:
- Đến nước này rồi mà mày vẫn còn chối tội quanh co à?
Duẩn ngơ ngác vẫn chưa hiểu nguyên cớ làm sao mà đương dưng mình lại bị người làng quần đả đánh cho một trận thừa sống thiếu chết. Lên tới trụ sở thôn còn chưa hết đường túng quẫn lại bị tới nước cậy mồm tra hỏi khẩu cung thế này.
Mãi một lúc sau Duẩn mới biết chuyện gì xảy ra. Mụ Diễm đã chết. Bà mẹ ruột thịt thường ngày cay nghiến Duẩn như súc vật đã chết. Và hiển nhiên tiếng xấu của mụ Diễm quanh đây thôn cùng ngõ hẻm đều đã rõ. Nay mụ chết đau khổ như vậy, nghi can số một chắc chắn là Duẩn. Chẳng cần Công phải kích bác thì mọi tội ác cũng đã nghiễm nhiên được đổ lên đầu Duẩn.
Mụ Diễm chết trong phòng ngủ, chết do bị người ta thắt cổ. Không những vậy hai mắt lại còn bị móc lộ ra cái hốc mắt đen sâu hoăm hoắm. Ở hiện trường người ta thấy đồ đạc văng tung tóe, có dấu hiệu chống cự của mụ. Vậy là hẳn có người đã giết mụ chứ không phải tự tử, mọi động cơ gây án trong làng không ai khác ngoài Duẩn.
Không chỉ vậy, sự đay nghiến của mụ Diễm cũng được một số dân làng đào bới với nhau để luận tội Duẩn:
- Nghe nói á! Ngày ông Cố còn sống có tòm tem với con em họ xa nào đấy bị bà Diễm phát hiện. Mà hồi ấy bà Diễm đang mang bầu thằng Duẩn. Từ khi thằng Duẩn sinh ra bà Diễm nhớ đến chuyện ấy nên thù ghét nó lắm.
- Bà Diễm này cũng vì trả thù ông Cố nên mới ngủ với ông Lực sinh ra thằng Bá. Chuyện ấy khiến ông Cố tức hộc máu mồm mà chết. Kể từ ngày ông Cố chết bà ấy đâm ra càng hành hạ thằng Duẩn tợn. Tức nước thì vỡ bờ thôi, thảo nào mà nó lại chẳng thắt cổ giết mẹ nó. Nhưng mà móc mắt thì tàn độc thất đức quá.. Dẫu gì cũng là mẹ ruột sinh ra mình mà lại..
- Ai bảo ông Cố lúc còn sống đánh đập bà Diễm cho lắm vào, để đến lúc chết rồi bà Diễm lại hành hạ thằng Duẩn.. Quanh co cũng chỉ vì chuyện nhà mà đem nhau ra giết, thế có khổ không.
Người làng nói những lời ấy lọt vào tai Duẩn. Khiến anh vỡ lẽ nhận ra vì sao người ta cứ khăng khăng khẳng định anh là kẻ giết người.
Ông trưởng thôn gõ bàn cho Duẩn tập trung rồi nói:
- Nghe nói mẹ cậu chuẩn bị định rước ông Lực với đứa con rơi là thằng Bá về nhà. Có phải vì chuyện này nên cậu mới đâm ra tức giận mà giết chết bà ấy không?
Duẩn lắc đầu ú ớ:
- Dạ thưa chú cháu nào có ạ..
Ông trưởng thôn vỗ bàn quát to:
- Thế lúc xảy ra án mạng thì cậu ở đâu. Cậu có bằng chứng gì để chối tội?
Duẩn tức đến chảy nước mắt nói:
- Dạ thưa cháu ra miếu thành hoàng làng. Chính chú còn bắt cháu ở ngoài đấy còn gì ạ.
Duẩn vừa dứt lời, Công bỗng từ đám người làng ngoài trụ sở xông vào quát:
- Thằng đấy nói láo đấy chú ạ! Nó ra đình hồi tối xong về nhà giết mẹ nó.. Sau đấy còn chưa hết máu điên lại chạy ra miếu đánh cháu một cái, mồm còn xưng vêu đây này. Không nó thì ai..
Công vừa nói vừa chỉ vào cạnh mép đã xưng to như quả ổi, chìa ra cái bằng chứng rành rành về sự hung hãn của Duẩn. Gã chẳng biết làm sao để trả thù, chuyện xảy ra khiến gã nhân cơ hội trút hết cả tâm can bực dọc đổ lên đầu Duẩn. Gã quyết phải dùng cái bằng chứng rành rành này để ép Duẩn nhận tội giết người thì mới cam lòng.
Duẩn giở khóc giở cười, chỉ vì một cú đấm của mình mà nay bị Công đem ra làm bằng chứng khép tội mình.
Một số người làng nghe xong càng cho rằng lý luận của Công là đúng, rằng sau khi Duẩn giết mụ Diễm vẫn chưa hết máu sát nhân nên mới ra đình đánh cho Công một cú vêu cả mồm như thế kia. Xung quanh bàn tán râm ran, có người thưa cơ nhặt đá lên chọi về phía Duẩn chửi bới:
- Quân thất đức, lại còn già mồm chối tội.. Cho mày chết này!
Viên đá như một thứ to lớn ném xuống mặt sông phẳng lặng khiến sóng nước cuộn sôi trào. Dòng người làng xông vào trụ sở thôn hành hung Duẩn. Tình hình hỗn loạn tới mức ông trưởng thôn cũng bị đè nghiến dí mặt xuống đất. Ông trưởng thôn sợ hãi quát to:
- Dân quân tự vệ thôn đâu! Bảo vệ hung thủ áp giải lên trụ sở xã nhanh lên không người làng đánh chết nó bây giờ.
Cũng may thân mình Duẩn nồi đồng cối đá đánh mãi vẫn không ăn thua gì. Cả đống cùi trỏ dồn vào mặt mà Duẩn vẫn tỉnh bơ, chỉ hơi choáng một lúc rồi lại bị dân quân kéo vội chạy loạn.
Duẩn bị bắt đi rồi, Công ở lại cạnh Trang nhân thể bơm thêm:
- Thằng này giết mẹ móc mắt, tội ác cùng cực. Đứa nào phận rủi lấy phải nó khéo coi như đi tong cả một đời người.
Trang thất thần, coi lời Công nói như ong vò vẽ bên tai. Cô thương cảm cho số phận của Duẩn có một bà mẹ tính tình cay nghiệt. Lại thương cảm cho anh vì sao rơi vào tình cảnh đọa đày như thế này.
Ông Hơn bố của Trang nghe tin, lại được Công bơm thêm chuyện Trang có tình ý với Duẩn nên rất tức giận và cấm Trang không bao giờ được gặp Duẩn nữa. Bằng không thì ông sẽ từ mặt không coi cô là con gái.
Duẩn bị nhốt trên trụ sở xã một hôm thì bị đưa lên công an huyện để điều tra. Chẳng biết chuyện sau đó xảy ra như thế nào, nhưng đến khi vãn tang sự của mụ Diễm. Duẩn lại được người ta thả về. Ông trưởng thôn bắc loa phóng thanh ở đầu đình nêu rõ kết quả điều tra đã kết luận Duẩn không hề phạm tội.
- Mọi người chú ý, công an huyện đã có kết quả điều tra rõ ràng. Hiện vẫn chưa hề xác định được hung thủ thực sự đã giết bà Diễm. Nhưng có một điều công an điều tra đã khẳng định rằng cậu Duẩn không phải là hung thủ. Chính vì vậy chính quyền rất mong bà con không nghi ngờ vô cớ mà làm ảnh hưởng tới cuộc sống của cậu Duẩn.
Thông tin ấy được đưa ra, người làng lắng xuống. Thay vì ghét cay ghét đắng Duẩn thì người ta lại chuyển sang thương cảm, cũng có người mừng thay cho Duẩn vì thoát khỏi bà mẹ cay nghiệt. Những tưởng cuộc sống của Duẩn sau đó sẽ được giải thoát và bước sang trang mới. Nhưng không ngờ những chuỗi ngày sau đó lại là hố sâu bùn lầy, khiến cuộc đời anh trở nên ngày càng tối tăm hơn.
Cái chết của mụ Diễm đã trở thành một ẩn số rất lớn, trở thành chủ đề bàn tán. Ai đã ra tay giết mụ? Mụ tính tình cay nghiệt nhưng chỉ đối với Duẩn, còn với người xung quanh thì mụ cũng khá đon đả lại nhiệt tình.
Việc hung thủ chưa được xác định khiến nhiều người hết sức bất an. Kẻ đó vẫn còn nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật và chưa bị bắt. Liệu có khi nào hắn ta sẽ giết thêm một người nữa, và nạn nhân đó là ai. Người ta có cảm giác sợ hãi vì nguy hiểm rình rập xung quanh. Bất cứ ai cũng có thể trở thành con mồi của một kẻ giết người.
* * *
Từ khi từ thị trấn trở về, Duẩn đi ngang qua đình làng. Gặp Trang vẫn đang tập văn nghệ. Đôi mắt Trang nhìn Duẩn có vẻ khác lạ. Có lẽ sau khi xảy ra chuyện hôm trước, Trang đã gặp phải biến cố gì đó. Nghe nói ông Hơn cấm cô không được qua lại với anh. Sực nhớ còn mảnh giấy chưa kịp đọc, Duẩn mở vội ra đọc ngấu nghiến. Đọc xong những dòng chữ trong mảnh giấy. Duẩn rơm rớm nước mắt. Trang đã tỏ tình với anh, nhưng biến cố xảy ra đã ngăn cách hai người.
Trang khẽ liếc nhìn Duẩn rồi vội vã quay mặt. Công thấy Duẩn liền cố ý cắt ngang, dẫn đám thanh niên qua sinh sự:
- Mày ra đây làm gì? Cút! Ở đây không có chỗ cho mày ngó..
Duẩn cúi mặt thất vọng và buồn rầu. Anh buồn rầu không phải vì bị đám người Công sinh sự, mà buồn rầu vì tình cảm của Trang dường như đã thay đổi.
Nhưng anh đâu biết rằng kỳ thực tình cảm của Trang không chút nào giảm sút. Có chăng chỉ là vì lời ngăn cấm của ông Hơn, khiến cô buộc phải làm ngơ với Duẩn trước mặt mọi người. Cô định bụng sau khi kết thúc buổi tập văn công sẽ tới tìm Duẩn và giải thích.
Duẩn về tới nhà, đã thấy ông Lực dẫn thằng Bá qua. Vác tay nải hành trang ngồi bệt ở ngoài cổng. Ông Lực ngồi nhai cỏ, thằng Bá mặt mũi hốc hác.
Duẩn ngạc nhiên và giận dữ hỏi:
- Sao ông lại ở đây?
Ông Lực cười đều nói:
- Nhà tao bị chủ nợ xích rồi! Giờ tao về nhà vợ tao ở. Mày định cấm tao à?
Duẩn chỉ tay ra ngoài đồng rồi nói:
- Ông ra đồng mà ở, nhà nào là nhà vợ ông! Vớ vẩn..
Ông Lực đứng thẳng dậy, bộ ngược lực lưỡng chìa ra sấn xổ vào người Duẩn dọa dẫm:
- Tao với con Diễm sắp làm đám cưới thì chẳng may nó chết, nó là vợ của tao một nửa rồi. Mà con của tao với nó ngồi đây, con của tao phải được về nhà mẹ nó.
Ông Lực chỉ vào thằng Bá sẵng giọng như thế.
- Nhà của ông này!
Duẩn bỗng trợn mắt rồi đấm thẳng vào mặt của ông Lực. Thấy có đánh nhau, hàng xóm láng giềng bắt đầu thò con mắt qua để hóng chuyện.
Ông Lực biết có động, nom Duẩn còn đang nóng nên xuống nước:
- Tao thấy mày vừa ở trại về nên không dây với mày. Mai tao lại qua, không cho tao vào ở thì đừng có mà trách!
Nói xong ông Lực lại kéo thằng Bá đi. Thằng Bá ngơ ngác kêu:
- Ở thế mình không vào nhà hả bố?
Ông Lực vùng vằng:
- Hỏi thằng anh điên dở của mày ấy!
Rồi hai bố con ông Lực đi khuất bóng. Duẩn mệt nhọc đẩy cửa cổng vào sân. Chợt nhớ tới cụ Diễm, anh chạy tới phòng cụ trước tiên để hỏi thăm cụ. Nhưng khi mở cửa phòng ra thì chẳng thấy cụ Diễm đâu. Cụ đã đi đâu mất rồi. Duẩn sực nghĩ tới mình đã ra khỏi nhà mấy hôm. Hẳn là cô gì chú bác biết tin nên đón cụ Cẩm về tạm ít bữa để chăm nom. Anh ngồi bệt xuống giường nằm thiếp đi. Cũng chẳng biết trời đã tối từ lúc nào. Duẩn thức dậy trong lòng buồn mang mác, không thiết tha chuyện cơm nước. Anh nhớ tới Trang, cả người rầu rĩ rồi ôm mặt khóc.
Duẩn vung nắm đấm thùm thụp xuống giường gằn giọng, đem Công ra chửi bới để trút giận:
- Thằng Công, tao với mày đâu có thù oán gì mà mày cứ khăng khăng làm khó tao. Trang ơi..
Duẩn đang ôm mặt khóc thì bỗng thấy một bàn tay vỗ vỗ vào lưng anh và hỏi han:
- Sao cháu trai bà lại khóc thế này?
Duẩn ngẩng đầu lên thì thấy cụ Cẩm. Cụ đang nhai trầu ôn tồn cười móm mém.
Duẩn vội gạt đi giọt nước mắt trên má. Anh nói chuyện giấu lấp liếm:
- Dạ có hạt bụi bay vào mắt chứ con đâu có khóc đâu bà. Bà đã cơm nước gì chưa?
Bà cụ chỉ gật gù rồi lại ngồi xuống cười thất thần.
Duẩn nghĩ cụ lẫn nên chẳng biết là cụ đã ăn cơm hay chưa. Anh vẫn chạy xuống bếp cơm nước như bình thường bưng lên cho cụ. Thường ngày mụ Diễm ép cụ Cẩm ăn cơm, cụ nào có chịu ăn. Thế mà cơm do chính thằng cháu trai nấu mang lên. Bữa nào cụ cũng ăn. Thậm chí có bữa còn ăn hai lưng, uống thêm cả ngụm canh. Có phải là cụ không ăn được đâu. Chỉ là vì cụ bị mụ Diễm bạc đãi quá đấy thôi.
Duẩn nhớ tới chuyện ông Lực, lại nghĩ tới thằng Bá. Bèn thở dài. Thôi thì ông Lực là người chẳng ra gì, nhưng thằng Bá lại được tiếng ngoan ngoãn học giỏi. Dù sao nó cũng là em trai cùng mẹ khác cha với Duẩn. Ngẫm nghĩ tới số phận của thằng Bá sau này, nếu đi theo ông Lực thì có lẽ sẽ chẳng ra gì. Anh bèn đánh tiếng với cụ Cẩm:
- Mấy bữa nữa, chắc ông Lực với thằng Bá sẽ qua đây ở. Mình phải cắt cho họ một gian buồng trong cụ ạ.
Cụ Cẩm bỗng hỏi:
- Cháu có thích ở với chúng nó không?
Duẩn thật thà đáp:
- Lúc mẹ cháu còn sống, đòi làm đám cưới với ông Lực, cháu giận lắm! Cháu cũng ghét cả ông ta nữa, nhưng giờ ông ta bết bát như thế, mà thằng Bá thì cũng là em cháu.. Không cho họ ở thì không xong đâu cụ ạ.
Cụ Cẩm móm mém nhai trầu nói:
- Không cho chúng nó ở..
Cụ chỉ nói một câu như thế rồi im bặt. Duẩn chẳng hiểu ý cụ ra sao. Ăn cơm xong Duẩn dọn mâm bát bưng xuống. Đôi mắt cụ Cẩm dõi theo bóng lưng thằng cháu rồi hiện lên vẻ ngoan độc.
* * *