[dollarupload39]

Bình luận bài thơ Tím Hạ Thương của tác giả Khoát Du - Màu tím bằng lăng không chỉ là màu của một loài hoa, mà còn là màu của cả một mùa hè đầy ắp kỷ niệm.

Trong nền thơ ca Việt Nam, những loài hoa thường gắn liền với những miền ký ức, với những cung bậc cảm xúc riêng biệt. Nếu hoa phượng đỏ rực rỡ là biểu tượng của tuổi học trò và những cuộc chia tay, thì hoa bằng lăng tím lại gợi lên một cảm xúc lắng đọng, sâu lắng và man mác buồn. Bài thơ Tím Hạ Thương của tác giả Khoát Du đã khắc họa trọn vẹn vẻ đẹp ấy. Với giọng thơ nhẹ nhàng, tha thiết, tác giả không chỉ miêu tả sắc hoa bằng lăng, mà còn gợi lên những tầng nghĩa sâu xa: Màu tím ấy chính là màu của ký ức, của tình yêu đầu đời, của tuổi trẻ và cả nỗi nhớ quê hương.​

1. Màu tím – biểu tượng của tuổi trẻ và tình yêu đầu đời​

Ngay từ những câu thơ mở đầu, tác giả đã vẽ nên một khoảng trời ngập tràn sắc tím:​

"Tím biếc cả một khoảng trời

Bằng lăng e ấp nụ cười ban mai."​

Sắc tím hiện ra vừa rực rỡ, vừa e ấp, giống như những rung động ngây thơ của tuổi học trò. Đây là thời khắc mà trái tim mới biết xao xuyến, mới biết bâng khuâng trước một ánh nhìn, một nụ cười. Chính màu tím ấy đã trở thành biểu tượng của tình yêu đầu đời, đẹp nhưng mong manh, dịu dàng nhưng dễ tan vỡ.

Hình ảnh bằng lăng vì thế không chỉ mang tính chất tả cảnh, mà còn ẩn chứa chiều sâu tâm trạng. Tác giả viết:​

"Tím như nỗi nhớ thiết tha trong lòng."​

Nỗi nhớ ấy có khi là nhớ bạn bè, nhớ mái trường, nhớ những khoảnh khắc hồn nhiên; có khi là nỗi nhớ một tình cảm trong sáng nhưng chưa kịp thành lời.​

2. Sự hòa quyện giữa thiên nhiên và cảm xúc​

Bài thơ không chỉ dừng lại ở việc miêu tả hoa, mà còn cho thấy sự hòa quyện giữa thiên nhiên và đời sống con người.​

"Gió lay hoa tím bên nhà,

Tím rơi vương vấn những chiều tan ca."​

Ở đây, hoa tím đã bước ra khỏi sân trường, hòa nhập vào nhịp sống đời thường. Nó không còn là hình ảnh xa cách, mà trở thành bạn đồng hành trong từng khoảnh khắc của con người. Chỉ một cánh hoa rơi cũng đủ để khiến lòng người xao động, bâng khuâng.

Sự lặp đi lặp lại của từ "tím" trong các cụm từ: "Tím buồn, tím nhớ, tím thương, tím mộng" cho thấy màu sắc ấy đã trở thành nỗi ám ảnh, chiếm lĩnh cả không gian lẫn tâm hồn. Cách điệp từ này tạo nên một nhịp điệu ngân vang, nhấn mạnh sự tràn ngập của cảm xúc.​

3. Bằng lăng tím – ký ức mùa hạ và nỗi nhớ quê hương​

Một điểm nổi bật của bài thơ là sự chuyển đổi cảm xúc từ tình yêu sang nỗi nhớ quê hương. Ở những câu cuối, tác giả viết:​

"Đi qua mùa hạ vội vã

Tím còn vương chút sắc hoa nhạt nhòa.

Để người xa xứ xót xa

Nhớ màu hoa tím, nhớ nhà nhớ quê."​

Ở đây, bằng lăng tím đã trở thành biểu tượng của ký ức tập thể, gắn liền với quê hương, với những ngày tháng tuổi thơ. Đối với người xa quê, sắc tím ấy như một sợi dây vô hình gợi về bao kỷ niệm. Nó không chỉ là một màu hoa, mà còn là ký hiệu của nơi chôn rau cắt rốn, nơi cất giữ những kỷ niệm êm đềm.​

4. Nghệ thuật thơ ca trong​

Tác giả sử dụng thể thơ lục bát biến thể – một thể thơ truyền thống của dân tộc. Nhạc điệu êm đềm của lục bát khiến bài thơ mang một giai điệu gần gũi, dễ thuộc, dễ nhớ. Điệp từ "tím" được khai thác triệt để, vừa tạo nhịp điệu, vừa nhấn mạnh ý nghĩa biểu tượng.

Biện pháp so sánh và nhân hóa cũng được vận dụng linh hoạt: "Tím như nhung lụa mượt mà", "Tím như nỗi nhớ thiết tha".. Những hình ảnh này giúp người đọc cảm nhận rõ ràng hơn vẻ đẹp của màu tím, không chỉ ở hình thức mà còn ở chiều sâu cảm xúc.​

5. Giá trị nhân văn và thông điệp của bài thơ​

Điều khiến Tím Hạ Thương gây xúc động là nó khơi gợi được những kỷ niệm mà bất kỳ ai cũng từng trải qua: Một mùa hè học trò, một mối tình trong sáng, một nỗi nhớ quê hương. Màu tím trong thơ Khoát Du không đơn thuần là màu hoa, mà đã trở thành "màu của ký ức".

Thông điệp của bài thơ là lời nhắc nhở mỗi người hãy trân trọng những khoảnh khắc tưởng chừng nhỏ bé trong cuộc sống. Những mùa hạ, những sắc hoa, những kỷ niệm tuổi trẻ tuy ngắn ngủi, nhưng lại chính là hành trang tinh thần quý giá cho cuộc đời.

Bài thơ Tím Hạ Thương của Khoát Du là một bản hòa ca dịu dàng về sắc hoa bằng lăng. Qua từng câu chữ, tác giả đã nâng màu tím ấy lên thành biểu tượng của tình yêu, của tuổi trẻ, của ký ức quê hương. Chính vì thế, ta có thể khẳng định rằng:

"Màu tím bằng lăng không chỉ là màu của một loài hoa, mà còn là màu của cả một mùa hè đầy ắp kỷ niệm."

Tác phẩm để lại dư âm sâu lắng trong lòng người đọc, như một lời thì thầm về sự gắn bó giữa thiên nhiên và con người, giữa hoa và ký ức, giữa mùa hạ và nỗi nhớ.

Toàn văn bài thơ như sau:​

Tím Hạ Thương

Tác giả: Khoát Du

Thể loại: Thơ lục bát (biến thể)

* * *

Tím biếc cả một khoảng trời

Bằng lăng e ấp nụ cười ban mai.

Hạ về phủ tím đường dài

Ngẩn ngơ ai đó, nhớ hoài sắc hoa.

Tím như nhung lụa mượt mà,

Tím như nỗi nhớ thiết tha trong lòng.

Tím như chuyện tình bềnh bồng

Khiến bao con tim xao xuyến đợi mong.

Gió lay hoa tím bên nhà,

Tím rơi vương vấn những chiều tan ca

Tím buồn tím nhớ người xa

Tím thương tím mộng, tím cả hồn ta.

Đi qua mùa hạ vội vã

Tím còn vương chút sắc hoa nhạt nhòa.

Để người xa xứ xót xa​