Tuổi trẻ khiến chúng ta tiếc nuối điều gì? Phải chăng vì thanh xuân quá đẹp, quá rực rỡ mà chúng ta chỉ mong nó kéo dài mãi mãi? Có lẽ vì thế mà Xuân Diệu tiếc nuối trời đất khi tuổi thanh xuân không bao giờ ngọt ngào nữa. Với những bài thơ đầy cảm xúc mãnh liệt, Vội vàng Xuân Diệu có thể nói thể hiện cái tôi rất riêng và những suy ngẫm tinh tế về thời gian, tuổi trẻ, tình yêu và sức sống mãnh liệt. Nếu thơ xưa ưa chuộng vẻ đẹp thanh khiết trong hương vị, giản dị về màu sắc, vẻ đẹp thiên về sự hài hòa, cân đối, giản dị, cổ điển thì ở Xuân Diệu, vẻ đẹp phải đậm màu, thơm ngát, nên tâm hồn bài thơ ấy đã táo bạo khao khát được đến với nó. "Tắt nắng ép gió". Đó cũng chính là mong muốn gìn giữ vẻ đẹp và hương thơm cho thế giới này. Hình ảnh tiếp theo của thiên nhiên được thể hiện trong thơ Xuân Diệu là một bữa tiệc trần thế lộng lẫy, rực rỡ, đầy âm thanh và màu sắc: " Của ong bướm này đây tuần tháng mật Này đây hoa của đồng nội xanh rì Của yến anh này đây khúc tình si Và này đây ánh sáng chớp hàng mi Tháng Giêng ngon như một cặp môi gần" Rõ ràng, nếu trước Xuân Diệu, Nguyễn Du từng ví cuộc đời như một cuộc đua, huyện Thanh Quan ví nó như một nhà hát thì những nhà thơ như Thế Lữ trong phong trào Thơ mới cũng chán ngấy cái đẹp. Nước mắt trần thế mà tìm về nguồn thơ nơi xứ sở thần tiên xa xôi huyền ảo. Nhưng khi đến với Xuân Diệu, anh thấy cuộc đời vẫn tươi đẹp, vẫn rực rỡ như bức tranh mùa xuân quyến rũ với đủ màu "xanh", âm thanh rộn ràng.. Bằng cách đó, "Xuân Diệu đốt cháy khung cảnh chốn thần tiên và đưa mọi người về hạ giới", để trân trọng hơn vẻ đẹp của bức tranh trần gian, để đắm mình trong niềm đam mê và bản tình ca của chính thế giới trần gian này. Đặc biệt chú ý đến câu so sánh "Tháng giêng ngon như một cặp môi" của Xuân Diệu, sự so sánh kết hợp với ẩn dụ chuyển hóa tình cảm khiến bài thơ trở nên táo bạo hơn, tháng giêng non trẻ tươi tắn, tràn đầy sức sống. Đó là lý do tại sao nó rất quyến rũ. Sự so sánh đó cũng phần nào bộc lộ cho chúng ta cái hồn của thơ Xuân Diệu. Đôi mắt Xuân Diệu nhìn thế giới như đôi mắt kẻ si tình, "đôi mắt xanh dịu dàng", như muốn yêu tất cả. Thế giới con người này. Đồng thời, chúng ta cũng thấy ở Xuân Diệu có điều gì mới mẻ: Ông không lấy thiên nhiên làm điểm tựa để so sánh với con người như trong thơ thời Trung cổ mà trái lại, thiên nhiên được so sánh với con người, con người là chuẩn mực. Mực để so sánh với thiên nhiên. Vì thế, bài thơ tuy ngắn nhưng phác họa được những dòng chữ cho chúng ta thấy sự mới mẻ, đổi mới trong tâm hồn thơ Xuân Diệu. Chảy cùng dòng cảm xúc ấy, bởi cuộc đời này đẹp như vườn xuân, đầy mời gọi, hấp dẫn, nhà thơ cũng có phần tiếc nuối khi chứng kiến thời gian trôi qua, nhất là thời gian trôi qua. Cuộc sống con người, tuổi trẻ: "Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già . Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại! Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời". Trong thơ ca thời trung cổ, người xưa quan niệm thời gian có tính tuần hoàn nên không cảm thấy vội vã, lo lắng trước dòng chảy của thiên nhiên, trời đất và cuộc sống con người. Nhưng trong thơ Mới, cụ thể là trong Rush, chúng ta thấy rõ Xuân Diệu nhìn thấy thời gian trôi qua và tuổi trẻ trôi qua trên con người, mà tuổi thanh xuân là tuổi đẹp nhất, quý giá nhất nên trở nên tiếc nuối, tiếc nuối. Sự chia ly diễn ra trong hầu hết vạn vật, sự ra đi của thời gian với con người, của thời gian với chính thời gian, sự chia ly nhuốm màu cảnh vật "năm tháng thấm đẫm hương vị chia ly, sông núi lặng thầm than thở". Chia tay, đàn chim rộn ràng bỗng ngừng hót. Nhưng cũng từ góc nhìn mới về quan niệm thời gian trong bài thơ này, chúng ta thấy một Xuân Diệu đầy "vội vàng", thấy rõ "tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại" nên lao vào đó. Chạy đua với thời gian, cuộc sống tràn đầy từng khoảnh khắc để tận hưởng trọn vẹn và cống hiến, bốc đồng và vô tư: " Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm Ta muốn ôm Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn Ta muốn riết mây đưa và gió lượn Ta muốn say cánh bướm với tình yêu Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều Và non nước, và cây, và cỏ rạng Cho chếnh choáng mùi thơm cho đã đầy ánh sáng Cho no nê thanh sắc của thời tươi Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào người " Câu "Anh muốn ôm" đứng giữa bài thơ đầy tham lam, như thể hiện nỗi khao khát được ôm trọn vẹn, trọn vẹn, để lấp đầy cuộc sống tràn ngập sắc màu của thế giới ngoài kia. Những động từ mạnh mẽ "ôm, bóp, uống, cắn, cắn" khắc họa một cách mãnh liệt tâm hồn thơ cuồng nhiệt, vội vã của Xuân Diệu. Sóng ngôn từ đan xen, giao thoa và song song với nhau thành những làn sóng mãi mãi ập vào tâm hồn người đọc. Chúng ta có thể cảm nhận được nguồn sống, sức sống đang đập trong trái tim thơ của ông: "Sức sống như máu căng lên trong lộc loài nai, như những mầm non háo hức bước ra khỏi thân cây, ngoạm sự sống để là êm nỗi khát thèm". Đúng như Hoài Thanh từng nhận xét: Thơ Xuân Diệu là nguồn sống dồi dào chưa từng thấy ở xứ lạnh này. Ở những câu thơ cuối, ta thấy Xuân Diệu như con ong hút nhụy tỏa ra mùi mật ngọt ngào say đắm, và chúng ta thấy nhà thơ như một người tình trong cơn say. Vội vàng là một bài thơ rất Xuân Diệu, Xuân Diệu ở trong sự hối hả, sôi nổi, điên cuồng thôi thúc của nhà thơ hãy sống và tận hưởng cuộc sống. Đôi mắt xanh dịu dàng của Xuân Diệu nhìn thế giới một cách trìu mến, lời nói của Xuân Diệu như thấm nhuần toàn bộ đời sống thơ, trái tim thơ, nhịp điệu thơ vào đó.
