Dòng Rip là gì? Nguyên nhân hình thành dòng Rip?

*Mặc dù chúng ta hay gọi dòng Rip là dòng chảy xa bờ, nhưng trong giới khoa học biển Việt Nam, cũng chưa thống nhất được tên gọi khoa học của dòng Rip. Chính vì vậy, mình tạm giữ nguyên ở đây tên gọi tiếng Anh là dòng Rip hay là Rip Current nhé.

Một mùa hè nữa lại đến, với thời tiết nắng nóng và oi bức như thế này. Thì đi biển là sự lựa chọn tuyệt vời, chúng ta vừa có thể ăn hải sản tươi vừa có thể tắm biển. Nhưng tưởng việc tắm biển lại đơn giản, hóa ra cũng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm nơi biển cả xanh thẳm. Một trong những nguy hiểm tiềm ẩn đấy chính là dòng Rip trên biển.

Dòng Rip là gì?

- Dòng Rip có tên tiếng anh là Rip current. Là một dòng chảy được sóng đánh và đưa nước biển vào bờ. Nó sẽ tập hợp lại thành một dòng và đi ngược ra biển, nếu như nước biển bị liên tục đưa vào bờ. Dòng chảy này là một dòng nước mạnh chảy từ bờ cuốn thẳng ra tận biển.



- Dòng Rip được ví như những hung thần lặng lẽ của biển khơi. Vì nó sẽ cuốn tất cả mọi thứ ra thẳng ngoài biển xa khi thứ đó nằm trên đường đi của dòng Rip.



Vận tốc mà dòng Rip có thể đạt được?

- Như đã nói đây là một dòng nước mạnh nên vận tốc trung bình của dòng chảy xa bờ từ 0, 5m có thể lên đến 1m/ giây.

- Nếu như trong hoàn cảnh biển có sóng to thì vận tốc dòng chảy có thể đạt được lên đến 2m/giây. Đây là một vận tốc còn nhanh hơn cả vận động viên bơi lội Olympic chuyên nghiệp có thể đạt được.

Nguyên nhân có thể gây nên dòng Rip?

Dòng Rip có thể xảy ra khi phụ thuộc vào các đặc điểm của trường sóng cũng như địa hình đáy của đới sát bờ (về độ dốc và hình dạng của đáy) :

- Có thể dòng Rip xảy ra khi có các tác động tổng hợp như: Sóng, địa hình, dòng chảy, gió và dao động mực nước.. Vận tốc của dòng có thể đạt cực đại nếu nó nằm trong vùng đới sóng nhào.



- Dòng Rip sẽ xuất hiện nhiều nhất trong điều kiện thời tiết xấu ví như bão và áp thấp nhiệt đới. Các biển có bãi cát hạt lớn sẽ hình thành dòng mạnh hơn so với các bãi biển có hạt các nhỏ.

- Dòng Rip sẽ xuất hiện giữa hai khu vực có đới sóng cao bên trong sóng đổ nhào.

- Nếu sóng đánh vuông góc với bờ sẽ tạo ra dòng ngắn hơn nhưng sâu hơn so với sóng đánh nghiêng một góc với bờ. Sóng đánh tới xiên với bờ sẽ tạo ra dòng Rip mạnh hơn so với vuông một góc với bờ.

- Dòng Rip xuất hiện nhiều trong trường hợp bãi thoải và có sóng lừng*.

*Sóng lừng là loại sóng rất lớn, đầu tròn, thoai thoải và thường gặp khi có gió rất mạnh.

- Các bãi biển có hình dáng răng cưa và kết hợp với hệ thống cát ngầm có vùng nước nông nằm song song với bờ rất có thể đây là nơi sẽ xuất hiện dòng Rip thường xuyên.



Cơ chế hình thành và cấu trúc của dòng Rip?

*Cơ chế hình thành:

- Sóng biển tiến vào bờ với mật độ sóng chồng chất lên nhau. Độ cao sóng lớn dần, trường cao lên trên bãi bồi rồi rút xuống. Mực nước này di chuyển theo bờ, tạo ra hai hướng đối nghịch cho đến khi tìm được lối thoát chảy ngược ra khơi. Tùy vào địa hình bờ biển, mật độ, độ cao sóng mà dòng Rip có thể mạnh hay yếu.



*Cấu trúc của dòng Rip:

- Cấu trúc của một dòng Rip được xác định khi có những phần sau:

+Dòng nuôi dọc bờ: Là những dòng mà có hướng song song hoặc xiên góc so với mặt bờ. Và dòng này hướng về phía cổ Rip.

+Cổ Rip: Đây là nơi có vận tốc dòng chảy lớn nhất, là một luồng chảy thẳng, hẹp chạy từ bờ ra khỏi đới sóng bổ nhào.

+Đầu Rip: Là nơi dòng Rip ra khỏi đới sóng bổ nhào và bắt đầu lan tỏa ra xung quanh, đây là lúc dòng Rip bắt đầu yếu dần hoặc nó có thể quay trở lại tạo nên một dòng Rip mới.

+Đới sóng bổ nhào: Đới sóng này trùng với các vị trí cồn ngầm dọc bờ.



Một số kiểu dòng Rip phổ biến?

- Dòng Rip tức thời (Flash rip current) : Là dòng chảy được hình thành và biến mất nhanh chóng do mực nước biển giảm và sóng tăng cao đột ngột.



- Dòng Rip cố định (permanent rip current) : Là dòng chảy được hình thành do địa hình ở vùng biển như: Nơi có đê chắn sóng, vùng đất bị nhô mạnh ra biển.. Đây là dòng chảy có thể tồn tại quanh năm.



- Dòng Rip xác định (Fixed rip current) : Là dòng chảy được hình thành ở các điểm nằm giữa của các mũi nhọn nhô ra biển như: Cầu tàu, các mũi nhọn địa hình hay các mũi đá.. Nó có thay đổi theo thời tiết và thay đổi theo mùa.



Các đặc điểm nhận dạng ra dòng Rip?

Nhiều người đi biển sẽ chọn những nơi có mặt nước yên ả, ít sóng và di chuyển tới đó để cho an toàn. Nhưng khi chúng ta vô tình bơi đúng vào dòng Rip thì chúng ta sẽ bị nó cuốn thẳng ra biển khơi. Và đây là một vài dấu diệu của dòng rip để chúng ta nhận thấy khi có dòng Rip xuất hiện trên biển:

- Là một vùng nước phẳng lẳng, ít sóng.

- Sự xuất hiện của một vùng xáo trộn lăn tăn hay một vùng bọt nước trắng xóa trên mặt biển gần sát bờ.

- Một dấu hiệu rõ nét là nước biển của dòng Rip sẽ đậm màu hơn so với xung quanh khi nhìn từ trên cao xuống.

- Hoặc một dải hẹp tập trung những rác rưởi và vật trôi nổi trên mặt nước bị cuốn thẳng ra biển.

- Khi bạn đang đứng ở khu vực mình đang tắm, nếu bạn nhận thấy cát nằm dưới chân mình từ từ sụt lún xuống rất nhanh, điều này có là chỗ bạn tắm đang bị tác động bởi dòng Rip.

Làm cách nào để thoát khỏi dòng Rip?

- Nếu bạn đã bị cuốn vào dòng Rip thì đầu tiên bạn hãy nên bình tĩnh, không được hoảng loạn. Nếu hoảng loạn chúng ta sẽ không phán đoán được chính xác mình nên làm gì.

- Thứ hai là tránh bơi ngược dòng Rip để vào bờ. Nếu bạn cố hết sức để bơi vào rất nhanh sẽ bị đuối sức dẫn đến chết đuối.



- Thứ ba là nếu bạn là người bơi giỏi, hãy cố gắng bơi song song với bờ biển. Tức là bơi vuông góc với dòng Rip, để đến nơi có sóng bạc đầu và khi đó sóng bạc đầu sẽ giúp đẩy bạn vào bờ.



- Thứ tư là nếu bạn là người không biết bơi thì hãy cố hết sức thả người trôi nổi để giữ sức, sau đó vẫy tay và kêu to gọi cứu hộ ứng cứu.



Những người trên bờ khi thấy người khác bị dòng Rip cuốn đi thì hãy làm theo các bước sau:

B1: Cứu người nhưng phải thận trọng để mình không phải là nạn nhân tiếp theo của dòng Rip.

B2: Hãy đi tìm đội cứu hộ của bãi biển để họ giúp đỡ những người gặp nạn.

B3: Nếu không liên lạc được với đội cứu hộ của bãi biển, thì bạn có thể tìm người nào bơi giỏi, có kĩ năng hoặc người có kinh nghiệm đi biển nhiều để giúp đỡ.

B4: Trấn an người gặp nạn và kêu to nói với nạn nhân về cách bơi thả lỏng, bơi đứng và không được hoảng sợ sẽ có người giúp đỡ.

B5: Nếu có phao cứu sinh thì có ngay lập tức ném phao xuống biển để hỗ trợ cho nạn nhân.

B6: Gọi khẩn cấp đến số điện thoại chuyên nghiệp của đội cứu hộ cứu nạn để giúp đỡ.

Nguy hiểm của dòng Rip cần được quan tâm hơn tại Việt Nam?

- Ở Hoa Kì mỗi năm đều có hơn 100 người chết vì dòng Rip và hàng ngàn người gặp nạn vì dòng Rip được nhân viên cứu hộ cứu mỗi năm. 80% vụ chết đuối hoặc giải cứu đều liên quan đến "sát thủ thầm lặng của biển khơi" chính là dòng Rip này.

- Chính vì sự nguy hiểm đó, nên trên thế giới ở các bãi biển luôn có người cứu hộ, các vọng gác kiểm soát, luôn có các biển cảnh báo và cờ cắm trên biển về dòng Rip.



- Tuy nhiên, ở Việt Nam sự nguy hiểm về dòng Rip vẫn chưa được cảnh báo và quan tâm đúng mức. Ở các bãi biển lớn thì mới có cứu hộ, ít có các biển cảnh báo về dòng Rip, độ quan tâm của mọi người chưa cao nên hằng năm mỗi khi đến hè thì chúng ta thường nghe về các vụ đuối nước thương tâm.

*Mình mong những kiến thức trên sẽ bổ ích với mọi người, đặc biệt là những người muốn đi tắm biển trong mùa hè. Mong kiến thức đó sẽ giúp mọi người có một hè vui vẻ và đáng nhớ khi chúng ta chọn biển là điểm đến nhé.