Quan điểm của Hồ Chí Minh về tính chất, đặc điểm, nhiệm vụ của thời kỳ quá độ và nguyên tắc xây dựng

Quan điểm của Hồ Chí Minh về tính chất, đặc điểm, nhiệm vụ của thời kỳ quá độ và nguyên tắc xây dựng Chủ nghĩa xã hội trong thời kỳ quá độ.

* Tính chất, đặc điểm, nhiệm vụ của thời kỳ quá độ:

1. Tính chất của thời kỳ quá độ

Đây là thời kỳ cải biến sâu sắc nhất nhưng phức tạp, lâu dài, khó khăn, gian khổ.

• Theo Hồ Chí Minh, thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là thời kỳ cải biến xã hội cũ thành xã hội mới - một xã hội hoàn toàn chưa từng có trong lịch sử dân tộc ta.
  
• Đây là thời kỳ dân tộc ta phải thay đổi triệt để những nếp sống, thói quen, ý nghĩ và thành kiến có gốc rễ sâu xa hàng ngàn năm; phải xóa bỏ giai cấp bóc lột; phải biến một lớp dốt nát, cực khổ thành một nước có văn hóa cao và đời sống tươi vui hạnh phúc trong điều kiện nước ta là một nước nông nghiệp lạc hậu mới thoát khỏi ách thực dân phong kiến. Nên nó là công cuộc biến đổi sâu sắc nhất khó khăn nhất thậm chí còn khó khăn phức tạp hơn cả việc đánh giặc. Vì vậy, tiến lên chủ nghĩa xã hội không thể một sớm một chiều không phải làm mau được mà phải làm dần dần.

2. Đặc điểm của thời kỳ quá độ

Đặc điểm lớn nhất của thời kỳ quá độ ở Việt Nam là từ một nước nông nghiệp lạc hậu tiến thẳng lên chủ nghĩa xã hội, không trải qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa.

• Bước vào thời kỳ quá độ ở Việt Nam cũng có những đặc điểm giống như đặc điểm của các nước khác khi bước vào thời này như sự tồn tại đan xen giữa các yếu tố của xã hội cũ bên cạnh yếu tố của xã hội mới trên tất cả các lĩnh vực của đời sống.
  
• Từ thực tế xã hội Việt Nam, Hồ Chí Minh nhận thấy "đặc điểm to nhất của ta trong thời kỳ quá độ là từ một nước nông nghiệp lạc hậu tiến thẳng lên chủ nghĩa xã hội không phải kinh qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa".
  
• Cùng với những đặc điểm khác và mục tiêu của chủ nghĩa xã hội đặc điểm này quy định nhiệm vụ của dân tộc ta trong thời kỳ quá độ.

3. Nhiệm vụ của thời kỳ quá độ Nhiệm vụ của thời kỳ quá độ: Đấu tranh cải tạo, bộ xóa bỏ tàn tích của chế độ xã hội cũ, xây dựng các yếu tố mới phù hợp với quy luật tiến lên chủ nghĩa xã hội trên tất cả các lĩnh vực của đời sống, trong đó:

• Về chính trị: Phải xây dựng được chế độ dân chủ vì đây là bản chất của chủ nghĩa xã hội. Theo Hồ Chí Minh và chống tất cả các biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, trước hết là trong Đảng, trong bộ máy chính quyền từ cấp cơ sở đến Trung ương đồng thời phải bồi dưỡng giáo dục để nhân dân có tri thức có năng lực làm chủ chế độ xã hội.
  
• Về kinh tế: Trong bối cảnh nền kinh tế của nước ta còn nghèo nàn, kỹ thuật lạc hậu, Hồ Chí Minh xác định nhiệm vụ quan trọng nhất của thời kỳ quá độ là phải cải tạo nền kinh tế cũ xây dựng nền kinh tế mới có công nghiệp và nông nghiệp hiện đại. Đây là quá trình xây dựng nền tảng vật chất và kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội. Xây dựng là nhiệm vụ chủ chốt và lâu dài và luôn gắn với việc thực hiện đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân.
  
• Về văn hóa: Phải triệt để tẩy trừ mọi di tích thuộc địa và ảnh hưởng của văn hóa đế quốc; đồng thời phát triển những truyền thống tốt đẹp của văn hóa dân tộc và hấp thụ cái mới của văn hóa tiến bộ trên thế giới được xây dựng một nền văn hóa Việt Nam có tính dân tộc, khoa học và đại chúng.
  
• Về các quan hệ xã hội, phải thay đổi triệt để những quan hệ cũ đã trở thành thói quen trong lối sống, nếp sống của con người; khi xây dựng được một xã hội dân chủ công bằng văn minh tôn trọng con người chú ý xem xét những lợi ích cá nhân đúng đắn và đảm bảo cho nó được thỏa mãn để mỗi người có điều kiện cải thiện đời sống riêng của mình phát huy tính cách riêng và sở trường riêng của mình trong sự hài hòa với đời sống chung với lợi ích chung của tập thể.

*Nguyên tắc xây dựng Chủ nghĩa xã hội trong thời kỳ quá độ

1. Mọi tư tưởng, hành động phải được thực hiện trên nền tảng chủ nghĩa Mác-lênin

Hồ Chí Minh quan niệm chủ nghĩa Mác Lênin là khoa học về cách mạng của quần chúng bị áp bức và bóc lột; là khoa học về sự thắng lợi của chủ nghĩa xã hội ở tất cả các nước; khoa học về xây dựng chủ nghĩa cộng sản.

2. Phải giữ vững độc lập dân tộc

Tự do cho đồng bào tôi độc lập cho tổ quốc là mục đích của Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước. Độc lập dân tộc là mục tiêu trước hết của mỗi dân tộc cần đặt trong mối quan hệ với chủ nghĩa xã hội thì độc lập dân tộc là điều kiện tiên quyết để thực hiện chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa xã hội là cơ sở đảm bảo vững chắc cho độc lập dân tộc trường tồn với đầy đủ ý nghĩa chân chính của nó.

3. Phải đoàn kết, học tập kinh nghiệm của các nước anh em

Cách mạng Việt Nam là một bộ phận của lực lượng hòa bình dân chủ xã hội chủ nghĩa trên thế giới. Hồ Chí Minh quan niệm sự đoàn kết giữa các nước xã hội chủ nghĩa và sự đoàn kết nhất trí giữa các đảng cộng sản và công nhân tất cả các nước có ý nghĩa quan trọng bậc nhất.

Cách mạng Việt Nam phải học tập kinh nghiệm của các nước anh em xong không được áp đặt những kinh nghiệm ấy một cách máy móc mà phải vận dụng nó một cách sáng tạo.

4. Xây phải đi đôi với chống

Muốn đạt được và giữ vững được thành quả của cách mạng thì cùng với việc xây dựng các lĩnh vực của đời sống xã hội phải chống lại mọi hình thức của các thế lực cản trở phá hoại sự phát triển của Cách mạng.