Tại sao khớp ngón tay bẻ kêu răng rắc? Hình 1. Bẻ khớp ngón tay. (Bách hóa xanh) Tiếng kêu "răng rắc" khi bẻ khớp ngón tay là điều nhiều người cảm thấy quen thuộc, đôi khi còn mang lại cảm giác dễ chịu. Tuy nhiên, không ít người vẫn thắc mắc tại sao hành động này lại tạo ra âm thanh như vậy và liệu nó có gây hại cho sức khỏe hay không. Hiện tượng này liên quan đến cấu trúc và cơ chế hoạt động của khớp. Bên trong khớp ngón tay là bao khớp chứa dịch khớp, có nhiệm vụ bôi trơn, giảm ma sát và hỗ trợ vận động. Dịch khớp này chứa các khí hòa tan như oxy, nitơ và carbon dioxide. Khi bẻ khớp, bạn tạo ra một lực kéo hoặc đẩy khiến hai bề mặt khớp tách xa nhau đột ngột. Sự thay đổi áp suất này khiến các khí hòa tan trong dịch khớp thoát ra ngoài, tạo thành bong bóng. Khi bong bóng khí vỡ, âm thanh "răng rắc" sẽ phát ra. Đó chính là tiếng mà bạn nghe được. Trước đây, người ta từng cho rằng tiếng kêu là do các cấu trúc cứng như dây chằng hoặc xương va chạm vào nhau, nhưng nhờ các nghiên cứu hình ảnh cộng hưởng từ (MRI), các nhà khoa học đã chứng minh rằng tiếng kêu xuất hiện đúng thời điểm bong bóng khí hình thành hoặc vỡ ra trong dịch khớp, chứ không phải do sự va chạm vật lý. Việc bẻ khớp ngón tay đôi khi khiến người khác khó chịu vì âm thanh đó, nhưng xét về mặt y học, hiện chưa có bằng chứng rõ ràng cho thấy hành động này gây tổn thương cho khớp ở người khỏe mạnh. Một số nghiên cứu dài hạn cũng không ghi nhận sự gia tăng nguy cơ viêm khớp ở những người thường xuyên bẻ ngón tay. Tuy vậy, nếu bạn cảm thấy đau, sưng, hoặc khớp kêu liên tục kèm cảm giác khó chịu thì nên đi khám, vì đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề khác như viêm khớp, tổn thương sụn hay dây chằng. Tóm lại, tiếng "răng rắc" khi bẻ khớp ngón tay là hiện tượng vật lý liên quan đến sự thay đổi áp suất và sự hình thành bong bóng khí trong dịch khớp. Hành động này nhìn chung không nguy hiểm nếu không gây đau hoặc khó chịu, nhưng cũng không nên lạm dụng quá thường xuyên vì có thể ảnh hưởng đến mô mềm xung quanh nếu thực hiện sai cách hoặc quá mạnh tay. Khi nào thì nó bất thường? Tiếng kêu "răng rắc" khi bẻ khớp ngón tay thường là vô hại, nhưng nó có thể trở nên nguy hiểm hoặc là dấu hiệu bất thường trong một số trường hợp nhất định. Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể mình. Dưới đây là những trường hợp mà hành động bẻ khớp có thể đáng lo ngại: Hình 2. Cấu tạo của ngón tay. (Medlatec) (1) Nếu kèm theo đau: Nếu bạn cảm thấy đau nhói hoặc đau âm ỉ mỗi khi bẻ khớp, đó không còn là hiện tượng bình thường. Cơn đau có thể do sụn khớp bị tổn thương, viêm khớp, hoặc dây chằng bị kéo căng quá mức. (2) Nếu khớp sưng hoặc nóng đỏ: Đây là dấu hiệu điển hình của viêm khớp hoặc viêm quanh khớp. Trong trường hợp này, việc cố tình bẻ khớp có thể khiến tình trạng viêm nặng hơn. (3) Nếu khớp bị lỏng hoặc lắc lư: Cảm giác khớp không còn vững chắc hoặc dễ bị lệch ra khỏi vị trí bình thường khi bẻ cũng là một dấu hiệu cảnh báo. Đây có thể là hệ quả của việc giãn dây chằng hoặc tổn thương cấu trúc khớp sau chấn thương. (4) Nếu âm thanh phát ra quá thường xuyên, lớn bất thường, hoặc kèm cảm giác "kẹt" : Điều này có thể liên quan đến sự bất thường trong cấu trúc khớp, ví dụ như gai xương, sụn bị mòn, hoặc khớp bị lệch trục. (5) Ngoài ra, nếu bạn có tiền sử bệnh lý khớp, viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, hoặc vừa mới bị chấn thương tay thì việc bẻ khớp nên được hạn chế hoặc tránh hoàn toàn cho đến khi được bác sĩ cho phép. Tóm lại, nếu hành động bẻ khớp chỉ đơn thuần phát ra tiếng mà không kèm theo đau, sưng hay khó chịu thì thường không có gì đáng lo. Nhưng nếu xuất hiện những dấu hiệu bất thường kể trên, tốt nhất bạn nên đi khám chuyên khoa cơ xương khớp để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Cần làm gì khi khớp ngón tay có dấu hiệu bất thường? Khi bạn nhận thấy tiếng kêu ở khớp ngón tay đi kèm các dấu hiệu như đau, sưng, nóng đỏ, tê bì, lỏng khớp hoặc cứng khớp kéo dài, đó có thể là biểu hiện của một vấn đề tiềm ẩn. Trong những trường hợp này, việc chủ động theo dõi và can thiệp sớm là rất quan trọng để tránh tổn thương khớp lâu dài. Trước tiên, bạn nên ngưng ngay việc bẻ khớp nếu đang có cảm giác đau hoặc khó chịu. Việc tiếp tục bẻ khi khớp đã tổn thương có thể làm nặng thêm tình trạng viêm hoặc gây hại cho các mô xung quanh như dây chằng và sụn khớp. Sau đó, hãy theo dõi biểu hiện của khớp trong vài ngày. Nếu triệu chứng vẫn kéo dài hoặc có xu hướng nặng thêm, bạn nên đến cơ sở y tế có chuyên khoa cơ xương khớp để được khám và chẩn đoán chính xác. Bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang, siêu âm hoặc MRI nếu nghi ngờ có tổn thương sâu. Trong thời gian chờ khám, bạn có thể chườm lạnh nếu có sưng viêm, hoặc nghỉ ngơi, tránh dùng lực ở vùng ngón tay đau. Tuyệt đối không nên tự ý xoa bóp mạnh hay dùng thuốc giảm đau kéo dài mà chưa có chỉ định từ bác sĩ, vì điều này có thể làm che lấp triệu chứng, khiến việc chẩn đoán bị chậm trễ. Ngoài ra, bạn cũng nên chú ý đến thói quen sinh hoạt và làm việc. Nếu bạn thường xuyên gõ bàn phím, làm việc chân tay lặp đi lặp lại hoặc vận động sai tư thế, hãy điều chỉnh lại cách sử dụng tay cho hợp lý. Tập các bài giãn cơ nhẹ nhàng và nghỉ giữa giờ làm việc cũng giúp giảm áp lực lên khớp. Tóm lại, khi có dấu hiệu bất thường ở khớp ngón tay, điều quan trọng là dừng các hành vi có thể gây tổn thương, theo dõi triệu chứng và đi khám sớm. Khớp tay là bộ phận nhỏ nhưng đảm nhiệm nhiều chức năng tinh tế, vì vậy đừng chủ quan khi có những thay đổi dù là nhỏ nhất. Cảm ơn các bạn đã ghé qua xem bài viết, chúc các bạn một ngày tốt lành.
