Về thăm quê ngoại Tác giả: Xuân Quỳ Về thăm quê cũ - đề tài không phải là mới nhưng mỗi nhà thơ lại có cảm nhận riêng, cách thể hiện riêng và mang đến cho người đọc những trải nghiệm cảm xúc khác nhau cùng nhân vật trữ tình. "Về thăm quê ngoại" kể lại một lần về quê ngoại của người cháu - có thể là nhân vật trữ tình, cũng có thể là chính tác giả. Cảm xúc của lần hồi hương quê ngoại gói trong câu thơ cuối: vui buồn lẫn lộn. Vui vì được gặp ngoại, buồn có lẽ vì thời gian xa cách đã quá dài chăng? Đã đủ để người cháu phải giật mình vì sự trôi chảy của thời gian và sự vô tình của chính mình. Bởi vui buồn lẫn lộn, nên cảnh vật cũng theo đó mà tự sóng đôi hai sắc thái: vừa sùi sụt, chênh chao (chiều mưa, sóng cả, chòng chành), vừa tươi tắn, thân thương (đường cũ, dừa xanh, trĩu trịt cành sai, khói rơm, lối mòn...). Đặc biệt là hình ảnh của ngoại, chờ con trước cổng, ôm con nghẹn ngào gợi nhiều cảm xúc. Bài thơ thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình trong lần về thăm quê, qua đó thể hiện tình yêu đối với quê ngoại và với người bà kính yêu của nhân vật trữ tình. Về quê thăm ngoại chiều mưa Con đường cũ, mấy rặng dừa xanh xanh Đò ngang sóng cả chòng chành Lối mòn ngõ xóm quanh quanh ngắn dài. Vườn nhà trĩu trịt cành sai Kìa bóng ngoại, trước cổng ngoài chờ con Bếp nhà thoang thoảng khói rơm Lửa sôi ghế vội nồi cơm gạo mùa. Lẫn trong hương bưởi hương dừa Hương làng xóm, nghĩa cũ xưa ngọt bùi Vòng tay ôm ngoại bùi ngùi Nghe con tim hát buồn vui nghẹn ngào. Nguồn: Xuân Quỳ thơ tuyển, NXB Văn học, 2011
