Chương I: Một sáng, Gregor Samsa - làm nghề chào hàng, thức dậy và thấy mình biến hình thành một con con bọ khổng lồ (ungeziefer). Hãy còn tưởng đây chỉ là một giấc mơ, anh còn nghĩ ngợi về cuộc đời bán hàng thê lương của mình. Khi nhìn lên đồng hồ, anh nhận ra mình đã ngủ quá giờ nên đã lỡ chuyến tàu đi làm. Anh suy nghĩ xem việc này sẽ có hậu quả gì. Gregor tức giận khi nhớ đến ông sếp không bao giờ chấp nhận lời giải thích, trình bày từ bất cứ nhân viên nào, bất kể họ có siêng năng đến đâu. Mẹ của Gregor gõ cửa vì con trai bà đi làm muộn hơn thường ngày, và Gregor trả lời mẹ đủ ngắn để chưa nhận ra rằng giọng anh đã thay đổi. Em gái Grete của anh thì thào qua cánh cửa gọi anh mở cửa. Cả nhà tưởng anh bị ốm nên tất cả đều chạy đến cửa phòng anh. Gregor cố gắng ra khỏi giường nhưng không làm sao nhấc được cơ thể theo ý muốn. Trong lúc đó, nhận ra tay quản lý đã xuất hiện trước phòng anh, Gregor gọi với ra rằng anh đang ra mở cửa. Cuối cùng, Gregor cũng mở được cánh cửa bằng miệng của mình và rối rít xin lỗi. Tuy nhiên, hoảng sợ bởi hình Thù trước mặt họ, mẹ Gregor ngất xỉu, tay quản lý chạy biến ra khỏi căn hộ. Gregor chạy theo nhưng cha anh đã dùng gậy và tờ báo cuốn lại để lùa anh lại vào phòng. Gregor bị mắc kẹt vào cánh cửa, người cha từ phía sau thúc mạnh vào lưng anh. Anh bay vọt vào trong phòng, trầy xước hai bên sườn. Cha anh đóng sầm cửa lại. Chương II: Mãi đến chập tối, Gregor mới tỉnh lại và nhận ra có ai đã mang sữa và bánh mì vào phòng mình. Thoạt nhiên anh vui vẻ nhưng anh nhanh chóng nhận ra mình không còn hứng uống sữa. Nhưng vào ngày hôm sau, anh lại có thể ăn ngon lành đồ ăn thừa đang ôi thiu mà cô em gái mang vào. Thế là bắt đầu nếp sinh hoạt mới: Cô em đem đồ ăn, Gregor trốn dưới ghế sofa vì lo hình dạng của mình sẽ làm em gái khiếp sợ. Anh nghe ngóng người nhà mình nói gì qua bức tường, thường là chuyện tiền nong vì Gregor không còn có thể làm việc nuôi họ nữa. Trước đó, Gregor đã Quyết tâm gửi em gái đi học violin và định bụng thông báo vào dịp Giáng sinh năm đó, trước khi việc biến thân xảy ra. Tuy vậy, anh đã không còn là trụ cột gia đình, ước mơ gửi em đi học đổ vỡ, lại không thể lên tiếng, điều này làm anh không còn nghĩ ngợi được gì nhiều. Mẹ Gregor muốn vào thăm con nhưng cha và em Gregor đã ngăn bà lại. Gregor càng ngày càng quen với thân hình mới của mình. Anh bắt đầu có sở thích leo tường và trần nhà. Nhận ra sở thích mới của anh trai, Grete quyết định bỏ đi một số đồ đạc để anh mình có thêm không gian leo trèo. Cô và mẹ bắt đầu di chuyển đồđạc đi nhưng Gregor lại thấy đau khổ vì hành động này. Anh cố giữ lấy bức tranh trên tường bằng cách trèo lên ôm lấy nó. Bà mẹ nhìn thấy con côn trùng khổng lồ đang Treo lủng lẳng đã ngất lịm. Grete gọi tên Gregor rồi vung tay trừng mắt với anh. Đây 122 cũng là lần đầu tiên cô nói với anh sau cuộc biến hình. Gregor chạy theo em gái ra khỏi phòng. Cô gái hoảng sợ làm rơi lọ thuốc khiến nó vỡ tan. Một mảnh thủy tinh cứa toạc mặt Gregor, một thứ thuốc nước ăn mòn bắn tung tóe vào người. Cô gái chạy vội vào phòng với bà mẹ. Đúng lúc người cha đi làm về. Ông vơ lấy giỏ trái cây Ném những quả táo liên hồi vào anh và không may, một trái đã trúng chỗ hiểm trên lưng và găm luôn ở đó, Gregor quay về phòng mình trong trạng thái bị thương nặng. Chương III: Gregor nằm liệt hơn một tháng trời, quả táo vẫn găm trên thân thể anh vì không ai dám lấy nó đi. Dường như để đền bù, cứ tối đến, cửa phòng lại hé mở để Gregor từ trong bóng tối có thể quan sát mọi người trong gia đình quây quần trò chuyện. Một buổi tối nọ, mấy người khách trọ đang ngồi trong phòng khách, Grete được mời chơi đàn violin cho họ. Bị tiếng nhạc lôi cuốn, Gregor bò ra để nghe em gái đàn. Những người khách trọ sau khi đã biết tay nghề Grete trở nên thất vọng, lui về phía cửa sổ, chụm đầu lại xì xầm bàn tán. Gregor quyết định trườn đến bên em gái, Động viên cô. Một người khách phát hiện Gregor. Họ đòi gia đình phải giải thích và bực bội rút lui về phòng. Họ tuyên bố sẽ chuyển ra ngoài ngay mà không trả tiền trọ vì điều kiện căn hộ quá tồi tàn. Grete, lúc này đã phát nản chuyện chăm sóc ông anh dị hình của mình, chợt nhận ra sự tồn tại của Gregor đã thành gánh nặng cho tất cả mọi người trong gia đình. Cô nói cha mẹ mình phải làm sao bỏ cái của nợ là Gregor đi, bằng không tất cả đều sẽ không được yên ổn. Người cha đồng ý, mong Gregor hiểu cho họ và hy vọng anh sẽ tự mình ra đi. Gregor hiểu tất cả và lặng lẽ lết về phòng mình. Rồi sau đó, quyết tâm cứu rỗi gia đình mình, Gregor đã trút hơi thở cuối cùng. Khi phát hiện ra Gregor đã chết, cả gia đình ai nấy đều thấy nhẹ nhõm. Người cha Đuổi đám khách trọ ra, nhân tiện sa thải luôn bà lao công - người đã giúp gia đình giải quyết xác của Gregor. Cả nhà họ bắt chuyến xe về đồng quê chơi, và trên đường họ bàn bạc chuyện tiền nong. Họ quyết định dọn đến ở một căn hộ nhỏ hơn để tiết kiệm tiền, vì họ không thể làm vậy khi Gregor còn sống. Trong chuyến đi ngắn ngủi này, ông bà Samsa nhận ra cô con gái Grete của mình, dù khó khăn gian khổ, đã trở thành một cô gái xinh tươi với vóc dáng thanh tú. Họ nghĩ đến việc phải tìm cho cô m ột người chồng tử tế.
