[NLXH] Văn Hóa Ứng Xử Trên Không Giang Mạng - Bỉ Ngạn Đỏ

Bài Dự Thi Miss VNO 2021

Vòng 3: Thách thức

Chủ đề: "Viết một bài văn nghị luận xã hội về văn hóa ứng xử trên không gian mạng."

SBD: 028

Thí sinh: Nguyễn Thị Thanh Thúy



"Văn hóa ứng xử trong không gian mạng" - Nguồn: VnEconomy​

"Không gian mạng" hay còn nói cách khác là sự xuất hiện đông đảo của những phần mềm mạng xã hội vào Việt Nam đã cách đây hơn mười năm trước, điển hình như Facebook có mặt ở Việt Nam vào năm 2006 cùng với những phần mềm khác như Yahoo, Gmail.. Vào thời đó, người dùng chỉ sử dụng một chức năng vô cùng đơn giản là truyền tải nội dung đến một nơi rất xa cho người thân của mình một cách nhanh chóng và tiện lợi. Vào những năm gần đây, cụ thể là bắt đầu từ năm 2018 đến 2019, đây chính là một thời kỳ bùng nổ những phần mềm mạng xã hội, lan truyền phổ biến đến cho các giới trẻ với những thông tin vươn tầm toàn cầu và cập nhật xu hướng thế giới. Một thời kỳ không còn đơn giản chỉ mang chức năng gửi thông tin nữa mà nó còn giúp người sử dụng vừa theo dõi tình hình xu hướng thế giới, vừa giải trí xem phim, lướt web, nghe nhạc, thậm chí là người sử dụng còn có thể tự phát huy trí tưởng tưởng của mình sáng tạo nên một nội dung để truyền đạt thông điệp ý nghĩa của bản thân đến cho người khác. Chỉ cần sở hữu một chiếc điện thoại thông minh là chúng ta sẽ có cảm giác nắm toàn bộ thông tin của cả thế giới trong lòng bàn tay.

Chúng ta biết rất rõ "không gian mạng", vậy chúng ta có hiểu rõ "văn hóa ứng xử trong không gian mạng" là gì? Cũng giống như trong giao tiếp, trong lớp, trong nhóm bạn hay trong công ty, bất kể là nơi đâu chỉ cần là một sự tập hợp của rất nhiều cá nhân để tạo nên một tập thể, một cộng đồng thì chúng ta cũng phải có một cái "văn hóa" chung để ứng xử, để tương tác với những cá nhân khác. Chỉ khác biệt là "văn hóa ứng xử trong không gian mạng" không giới hạn một phạm vị nhỏ như một nhóm, không gặp mặt trực tiếp và cũng không tương tác cơ thể lẫn nhau, một không gian bao phủ phạm vi rất lớn trên toàn cầu và những đối tượng tương tác thì lại vô số, không giới hạn độ tuổi, tầng lớp và công việc. Một không gian rộng lớn như vậy thì cũng sẽ đòi hỏi rất cao "văn hóa ứng xử" vô cùng nhiều, hiểu biết sâu rộng và tương tác một cách cẩn thẩn, kỹ càng. Một không gian mạng không chỉ cho chúng ta được nhiều kiến thức vô hạn, mà cho chúng ta cách ứng xử đúng mực với bạn bè quốc tế, thể hiện mình là một người có văn hóa.​

"MV Ghen Cô Vy - một trong những xu hướng tích cực được mọi người hưởng ứng trên không gian mạng" - Nguồn: YouTube​

Vào năm 2020 đến 2021, đây chính là một giai đoạn chúng ta thật sự có rất nhiều thời gian để trải nghiệm không gian mạng. Điều tích cực nhất trong thời gian dịch Covid diễn biến phức tạp, mọi người không thể gặp mặt nhau và tương tác nhau, các cơ quan chính phủ đã cùng hợp tác với những diễn viên, ca sĩ nổi tiếng để làm nên những MV ca nhạc sôi động như là "Ghen Cô Vy", "Sáng mắt chưa Cô Vy?", "Việt Nam sẽ chiến thắng", "Chung tay phòng chống Corona".. cùng rất nhiều MV khác để cổ vũ tinh thần của những lực lượng đi đầu là bác sĩ, y tá và những người dân cùng nhau phòng chống dịch, điều đó đã nói lên sự đoàn kết của nhân dân, một tinh thần quật cường của người Việt Nam sẽ không bao giờ đầu hàng trước những thứ ngoại lai xâm phạm, một tinh thần được thừa hưởng từ cha ông ta ngày xưa. Không chỉ có người Việt Nam cực kỳ ủng hộ điều này mà còn có người nước ngoài đang sinh sống tại Việt Nam cũng hưởng ứng tích cực. Ngoài ra, về lĩnh vực khác của các công ty về truyền thông, đặc biệt là công ty đào tạo các youtuber, tik toker.. đã cùng nhau bàn luận và thay đổi chiến lược marketing mới, sáng tạo những nội dung một cách mới mẻ và thu hút như là hưởng ứng với chủ đề "cùng ăn với Tik Tok", "làm đẹp với Tik Tok".. để làm thay đổi tâm trạng của người xem đang nơm nớp lo sợ Covid. Không những vậy, nhiều công ty như Netflix cho ra hoàng loạt những bộ phim hay Spotify cho ra nhiều sản phẩm âm nhạc để giải trí cho người xem. Thêm nữa, cũng là một lĩnh vực đơn giản như là không gian online game của các học sinh, sinh viên giải trí sau những giờ học trực tuyến căng thẳng và mệt mỏi. Bởi vì là chỉ có ở nhà nên số lượng người chơi game là rất nhiều, bất cứ thời gian nào cũng sẽ có người online game. Không gian mạng trong game là một nơi chúng ta có thể cùng nhau livestream trò chuyện, tương tác với người nước ngoài như là những tựa game Free Fire, Identity V, Genshin Impact.. một cộng đồng vừa tìm bạn giúp đỡ nhau leo hạng và vừa trò chuyện, giao lưu văn hóa của nước bạn và nước mình. Thật tuyệt vời khi cộng đồng mạng biết cách thay đổi những sự mới mẻ theo hướng tích cực để giúp tất cả mọi người thích nghi và làm quen với bối cảnh tình hình dịch diễn biến phức tạp để chúng ta không đánh mất tinh thần lạc quan, vui vẻ - một trong những phương thức phòng bệnh dịch Covid hiệu quả nhất.​

"Lấy sự mồ côi và cái chết ra làm trò đùa và làm meme đăng tải khắp nơi trên không gian mạng" - Nguồn: VieZ​

Tuy nhiên, cái gì cũng phải có hai mặt của nó, đi song song với những điều tích cực ấy thì chúng ta cũng sẽ chứng kiến một vài thứ tiêu cực, độc đoan và xấu xa làm ảnh hưởng nặng nề đến hình ảnh của người Việt Nam. Điển hình nhất cho vụ này là trên mạng xã hội Tik Tok xuất hiện rất nhiều nội dung gây tranh cãi như là "Việc rửa bát là trách nhiệm và nghĩa vụ của người phụ nữ" đã kéo đến quá nhiều bình luận tiêu cực, dèm pha và hạ thấp giá trị của người phụ nữ. Ngoài ra, còn có cả "content bẩn" lợi dụng cộng đồng LGBTQ+, tôn giáo, chính trị, văn hóa của nước khác để chê bai đủ thứ, truyền bá những đoạn clip và hình ảnh thường được gọi là phong trào "dark meme" gây xúc phạm đến cộng động LGBTQ+, xúc phạm tôn giáo, chính trị và dìm văn hóa nước khác để tôn lên văn hóa nước mình, hành động đó không phải là yêu nước, mà đó chỉ là khoe khang và lợi dụng thôi. Tiếp theo, ở mạng xã hội Facebook thì trên các diễn đàn hay cộng đồng yêu thích một điều gì đó như là anime, tiểu thuyết, truyện tranh.. thế mà có một vài thành phần vô duyên vào phần bình luận, không viết những gì liên quan đến cộng đồng đấy mà đi đăng clip nóng 18+, đăng cho vay, đăng công ty đa cấp khắp nơi gây ảnh hưởng rất lớn đến người chủ thành lập diễn đàn hay cộng đồng đó. Đặc biệt nhất là không có một nơi nào độc hại và tiêu cực hơn như cộng đồng game thủ, cụ thể nhất là game Genshin Impact – một trong ba tựa game mang doanh thu cao nhất vào năm 2021, một năm có quá nhiều biến động bởi dịch Covid. Chỉ vì một sự kiện kỉ niệm một năm ra mắt không được hài lòng các game thủ mà đã gây ra bão một sao cho game đó, không những vậy mà còn đi lên mấy trang mạng xã hội khác làm những nội dung chê bai và so sánh với những game khác đủ thứ, thậm chí là kêu gọi mọi người gây bão một sao cho game Honkai Impact (game cùng một nhà với Genshin Impact) mặc dù chưa chơi qua Honkai Impact bao giờ, nói chung là làm mọi cách để game sập mà không hề xem xét nó là một tựa game như thế nào qua nhiều phương diện.

Qua đó có thể thấy bên cạnh những điều tích cực thì còn có rất nhiều những thứ tiêu cực làm ảnh hưởng đến tư duy và cách nhìn nhận của mọi người, đặc biệt là trẻ em khi tiếp xúc với công nghệ thông tin quá sớm. Cần phải biết chọn lọc hay là loại bỏ hoàn toàn những điều độc hại ấy trên không gian mạng để tạo nên một môi trường lành mạnh cho tất cả mọi đối tượng. Với cương vị là một người lớn có trình độ học vấn, có hiểu biết và có sự đồng cảm thì nên phân biệt được nội dung nào là tốt và nội dung nào là xấu trên mạng xã hội để biết rồi phổ cập lại cho những người chưa biết. Còn với cương vị là một đứa trẻ thì phải có sự giám sát của cha mẹ, cha mẹ phải biết lựa chọn chủ đề lành mạnh và phù hợp với con cái của mình để chúng tiếp thu cái hay của xã hội. Cuối cùng, điều quan trọng vẫn là sự chọn lọc thông tin, đó chính là kỹ năng cần thiết nhất đối với chúng ta trong thời đại kỹ thuật số để không bị lạc lối giữa những vô số thông tin và lựa chọn trong cuộc sống. Bên cạnh với kỹ năng ấy thì đừng quên tuyên truyền và ngăn chặn những nội dung độc hại và xấu xa gây ảnh hưởng đến mọi người.

Tóm lại, có một sự thật phũ phàng rằng "Việt Nam là một trong năm nước kém văn minh nhất trong không gian mạng", thay vì cảm thấy xấu hổ với danh hiệu ấy và tìm mọi cách để phủ nhận nó thì hãy tìm cách thay đổi nó, thay đổi nhận thức của chính chúng ta và mọi người xung quanh, trở nên hòa đồng, thân thiện và khen thật nhiều văn hóa của nước bạn quốc tế để họ thấy và thay đổi cách nhìn nhận về người Việt Nam. Thay vì cho một lời chê bai thì đổi lại là một lời khen, một lời động viên, hãy thay đổi mình trước rồi người khác mới thay đổi, chỉ có hành động mới làm nên kết quả, làm một lần không được thì làm nhiều lần, làm nhiều lần thì nhiều người sẽ nhìn vào mà làm theo, tạo nên hiệu ứng đám đông, rồi dần dần lan tỏa đến những điều tích cực và sẽ thay đổi được cách nhìn của nước bạn đối với nước mình. Chính vì vậy, "văn hóa" là những điều tốt đẹp nhất được tập hợp lại từ rất nhiều người nên là hãy lan tỏa những điều tốt đẹp ấy trong không gian mạng.​

- HẾT -​