[thohongmeomeo]

Mô phỏng hình vẽ thời Nguyễn qua bộ tranh Kỹ thuật của người An Nam​

Ở Việt Nam, trong kho tàng sách báo vô giá của dân tộc ta cách đây tròn 100 năm, đã có một bộ Bách khoa thư bằng tranh đặc biệt quý giá do người Việt Nam vẽ và người Pháp xuất bản vào năm 1910.

Có thể coi đây là bộ Bách khoa thư bằng tranh duy nhất của Việt Nam và cũng là bộ Bách khoa thư cực kỳ hiếm hoi trên thế giới, truyền đạt tri thức bằng tranh khắc gỗ, in trên giấy dó vùng Bưởi, in và khắc tại đình Hàng Gai (số nhà 85 Hàng Gai), rồi chùa Vũ Thạch (nay là số 13 phố Bà Triệu - Hà Nội) những năm 1908 - 1909 và xuất bản vào năm 1910.

Mô phỏng tranh mua vải​

Tên gọi

- Bộ sách này mang tên bằng tiếng Pháp (có tựa đề) : "Technique du peuple Annamite" (Kỹ thuật của nhân dân Việt Nam),

- Phụ đề (cũng bằng tiếng Pháp) : Ency-clopedie de la civilisatien materialle du paysd Annamite - (Bách khoa thư về văn minh vật chất của người Việt Nam)

- Hoặc "Encyclopedie de tous lé instruments, ustensiles, de tous les ghestes de la vie et metiers du peuple Annamite du Tonkin" (Bách khoa thư về các công cụ, đồ dùng, về các cử chỉ hàng ngày và các nghề của người Việt ở Bắc Kỳ).

Mô phỏng một phần tranh lễ cưới hỏi

Tác Giả

Bộ sách này do một người Pháp là Hăng - ri Ô - giê (Henri Oger) biên tập và quyên tiền để xuất bản. Tham gia công trình này có một người thợ vẽ và khoảng 30 người thợ khắc (đều là người Việt Nam).

Henri Oger vốn là sinh viên khoa Dân tộc học ở Trường Đại học Xoóc-bon (Pa-ri), sang làm nghĩa vụ quân sự ở Hà Nội trong khoảng thời gian 1908 - 1909, sau đó học Trường thuộc địa Anbe Xarô rồi làm việc tại tòa Công sứ Nghệ An.

Chất liệu

Toàn bộ Bách khoa thư bằng tranh này bao gồm 6 tập, tất cả dày khoảng 700 trang, in đen trắng, khổ lớn ngoại cỡ (42cm x 65cm).

Ngoài trang hai đầu bằng giấy báo, trên đó có in tên tác giả, tên sách và lời giới thiệu bằng tiếng Pháp, các trang còn lại đều được in trên giấy dó (một loại giấy thường được sử dụng để in tranh khắc gỗ và tranh dân gian thời đó).

Mỗi trang có nhiều bức vẽ, tổng cộng có trên 4.000 bức. Khoảng gần 1/3 bức vẽ được đánh số bằng chữ Hán hoặc chữ Ả-rập, còn lại một số bức vẽ được chú thích bằng chữ Hán hoặc chữ Nôm.

Kết hợp và sắp sếp các hình đơn lẻ thành tranh

Mô phỏng bằng màu nước​

Nội dung

Bộ sách trình bày các hình vẽ không theo một trật tự nào về nội dung. Điều quý giá là bộ sách đã tập hợp được nhiều bức vẽ chất phác nhất trong lịch sử nước nhà, phản ánh được khá toàn diện các công cụ sản xuất, các đồ dùng hàng ngày, tình hình sản xuất nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp, nhà ở, trang phục, giáo dục, thi cử, quan trường, giải trí, phong tục, tập quán, nghệ thuật tạo hình, âm nhạc, nhảy múa, y học dân gian.. của nhân dân ta, nhất là ở miền Bắc, cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20.

Nhờ đó mà nhiều sự vật cũng như những hoạt động đến nay không còn nữa, phần đông trong thế hệ chúng ta không còn nhớ nữa, đã thể hiện ra trước mắt chúng ta trung thành và chân chất, dân dã Việt Nam.

Cây nêu ngày tết​

Tóm lại nó không chỉ phản ánh văn hóa vật chất mà còn phản ánh cả phần văn hóa tinh thần của nhân dân ta, minh họa một số thành ngữ, tục ngữ tiếng Việt, một số sự việc, nhân vật trong văn học cổ nước ta, hoặc ghi phỏng một số tranh dân gian đã có.. Gần một nửa số hình vẽ là những bức ký họa về các đồ vật, họa tiết, số còn lại phần lớn là những bức tranh sống động, trong sáng, nhiều vẻ, nhưng rất đậm đà phong cách dân gian Việt Nam, phản ánh cuộc sống thanh bình, giản dị của những con người lao động bình thường, hoặc phê phán thói hư, tật xấu, nói lên sự thông cảm sâu sắc với những đau khổ của đồng bào và vẫn toát lên ý tưởng hài hước, hóm hỉnh.

Du xuân đồ