I-Tác giả Tố Hữu 1. Tác giả - Tố Hữu (1920-2002) tên khai sinh Nguyễn Kim thành quê ở Quảng Điền-Thừa Thiên Huế - Tố Hữu là một trong những lá cờ đầu của nền văn nghệ cách mạng Việt Nam - Các chặng đường thơ Tố Hữu luôn gắn bó và phản ánh chân thực các chặng đường cách mạng gian khổ, hy sinh nhưng thắng lợi, vinh quang của dân tộc; các chặng đường vận hành trong quan điểm, tư tưởng và bản lĩnh nghệ thuật của nhà thơ 2. Phong cách nghệ thuật - Nội dung tính chất trữ tình chính trị - Nghệ thuật tính dân tộc đậm đà II- Tác phẩm 1. Xuất xứ - Bài thơ là linh hồn tập thơ Việt Bắc-tập thơ đạt đến độ chín về nghệ thuật trong sự nghiệp sáng tác đồ sộ của Tố Hữu 2. Hoàn cảnh sáng tác - Việt Bắc là căn cứ địa cách mạng kháng chiến chống Pháp - Chiến dịch Điện Biên Phủ kết thúc thắng lợi hòa bình lập lại ở miền Bắc - Tháng 10/1954 trung ương Đảng rời Việt Bắc về thủ đô 3. Thể loại trữ tình chính trị 4. Nội dung - Bản tổng kết cuộc kháng chiến chống Pháp thể hiện dưới hình thức cuộc trò chuyện lứa đôi - Kết cấu được tổ chức theo lối kết cấu đối đáp của ca dao, dân ca 5. Hình thức của văn bản - Chữ in đứng/nghiêng lượt lời đối thoại luân phiên giữa mình và ta. Phần lời in nghiêng của đồng bào Việt Bắc-người ở lại, lời in đứng lời của cán bộ kháng chiến-người ra đi - Gạch đầu dòng báo hiệu lời đối thoại trực tiếp của nhân vật trữ tình 6. Bố cục 2 phần - Chữ in nghiêng là ướm hỏi của đồng bào Việt Bắc - Chữ in đứng lời khẳng định thủy chung, son sắt của người ra đi - Câu 5 đến 8: Tái hiện cuộc chia tay đầy lưu luyến - Câu 21 đến 24: Khẳng định khái quát về nghĩa tình thủy chung, son sắt - Câu 25 đến 52: Nỗi nhớ thiên nhiên và con người Việt Bắc - Còn lại: Nỗi nhớ cuộc chiến đấu Việt Bắc III- Nội dung và nghệ thuật 1. Nội dung - Đoạn thơ giúp người đọc cảm nhận + Một thói cách mạng và kháng chiến gian khổ mà hào hùng của dân tộc ta: Nghĩa tình gắn bó thắm thiết của những người kháng chiến Việt Bắc với nhân dân đất nước + Việt Bắc là khúc hùng ca, tình ca về cách mạng, về kháng chiến và con người kháng chiến + Nhắn nhủ thông điệp: Ghi nhớ, phát huy truyền thống anh hùng bất khuất, ân nghĩa thủy chung 2. Giá trị nghệ thuật: Đậm đà tính dân tộc - Thể thơ lục bát - Kết cấu đối đáp giữa ta với mình khiến người đọc liên tưởng đến những khúc hát giao duyên trong ca dao, dân ca - Ngôn ngữ đậm màu sắc dân gian - Giọng điệu trữ tình ngọt ngao, êm ái đưa người đọc vào thế giới của kỉ niệm và nghĩa tình thủy chung.
