I. Tác giả 1. Tiểu sử - Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943 tại thôn Ưu Điềm, xã Phong Hóa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế quê gốc ở thành phố Huế - Ông sinh trưởng trong một gia đình trí thức cách mạng cha là Nguyễn Khoa Văn (tức Hải Triều) nhà lí luận, phê bình văn học theo quan điểm Mác xít trong giai đoạn 1930 đến 1945 - Sau khi tốt nghiệp khoa văn trường đại học sư phạm Hà Nội 1964, Nguyễn Khoa Điềm vào miền Nam tham gia cuộc chiến đấu chống đế quốc Mỹ. Ông là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thế hệ những năm tháng kháng chiến chống Mỹ như Phạm Tiến Duật, Lê Anh Xuân. Tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước tại chiến trường Trị-Thiên 2. Con đường và sự nghiệp sáng tác - Sau năm 1975, Nguyễn Khoa Điềm tiếp tục hoạt động văn nghệ và công tác chính trị ở thành phố Huế rồi làm tổng thư ký hội nhà văn Việt Nam (khóa V) bộ trưởng bộ văn hóa thông tin - Từ năm 2001 đến 2006 ông là ủy viên bộ chính trị, bí thư trung ương Đảng, Trưởng ban tư tưởng văn hóa trung ương. Ông được tặng giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2000 - Tác phẩm chính: Đất ngoại ô (tập thơ-1972), Mặt đường khát vọng (trường ca-1974), Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986), Cõi lặng (2007) - Thơ Nguyễn Khoa Điềm đậm chất suy tư, xúc cảm, lắng đọng dồn nén thể hiện tâm tư của người trí thức tham gia tích cực vào cuộc chiến đấu của nhân dân II- Tác phẩm và đoạn trích - Trường ca "Mặt đường khát vọng" được tác giả hoàn thành ở chiến khu Trị-Thiên năm 1971, in lần đầu năm 1974. Nhận rõ bộ mặt xâm lược của đế quốc Mỹ đứng về nhân dân, đất nước; ý thức được sứ mệnh của thế hệ mình họ đứng dậy xuống đường đấu tranh hòa nhập với cuộc chiến đấu của toàn dân tộc - Đoạn trích sách giáo khoa thuộc phần đầu chương V có tên trường ca "Mặt đường khát vọng" - Bố cục đoạn trích Phần một: Từ đầu đến "Làm nên đất nước muôn đời" cảm nhận về đất nước Đất Nước (Đất nước có từ bao giờ? Đất nước là gì) Phần hai: Còn lại tư tưởng Đất Nước của nhân dân III- Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật - Giá trị nội dung: Đoạn trích thể hiện những suy nghĩ về tình cảm tha thiết, sâu nặng của tác giả về đất nước ở nhiều bình diện với tư tưởng bao trùm Đất Nước của nhân dân - Đặc sắc nghệ thuật: Kết hợp chất chính luận và trữ tinh, vận dụng phong phú chất liệu văn hóa và văn học dân gian thể thơ tự do với sự biến đổi linh hoạt về nhịp điệu
