Giáo Dục Kĩ Năng Phòng Chống Xâm Hại Tình Dục Cho Học Sinh Tiểu Học

Trẻ em là lứa tuổi tiểu học là thực thể đang hình thành và phát triển cả về mặt sinh lý, tâm lý, xã hội. Các em đang từng bước gia nhập vào xã hội và các mối quan hệ, đi kèm với nó là nhiều mối lo ngại, trong đó có xâm hại tình dục ở trẻ em. Thời gian gần đây, hàng loạt các vụ nghi xâm hại tình dục trẻ em được các trang báo chí, các kênh thời sự truyền hình đưa tin gây chấn động dư luận. Và có lẽ hiện nay, xâm hại tình dục trẻ em trở thành vấn đề đáng báo động của toàn xã hội. Theo thống kê của Bộ Lao động Thương binh và xã hội giai đoạn từ 2015 đến 2019, Việt Nam có 8.442 vụ xâm hại trẻ em được phát hiện, trong đó có 6.432 trẻ em bị xâm hại tình dục.



Hậu quả của việc xâm hại tình dục luôn để lại cho trẻ em những tổn thương lâu dài về mặt thân thể, tâm lý và tình cảm. Chính vì vậy, việc học sinh tự biết bảo vệ mình, tránh các tình huống có nguy cơ xâm hại tình dục là hoàn toàn cần thiết. Tuy nhiên, bên cạnh những học sinh biết cách bảo vệ bản thân mình, tố giác kẻ xâm hại thì vẫn còn những học sinh hoàn toàn không có kỹ năng tự bảo vệ bản thân mình trước nạn xâm hại tình dục.



- Giáo dục (theo nghĩa hẹp) là quá trình hình thành cho người giáo dục lí tưởng, động cơ, tình cảm, niềm tin, những nét tình cách của nhân cách, những hành vi, thói quen cư xử đúng đắn trong xã hội thông qua việc tổ chức cho họ các hoạt động và giao lưu nhằm giúp người học biến kinh nghiệm xã hội lịch sử thành kinh nghiệm cá nhân người học. Từ đây, có thể hiểu giáo dục trong nhà trường tiểu học là một quá trình, trong đó dưới sự tác động sư phạm của người giáo viên, học sinh tự giác, tích cực, chủ động tự tổ chức hoạt động nhằm hình thành ý thức, thái độ, niềm tin, hành vi phù hợp với yêu cầu của xã hội.

- "Giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục là một quá trình, trong đó người giáo viên vận dụng các hình thức giáo dục như tư vấn, tuyên truyền, tổ chức các buổi nói chuyện để cung cấp kiến thức, kỹ năng hoặc lồng ghép vào các hoạt động, tiết học trên lớp để học sinh có thể tránh được nguy cơ bị xâm hại và chống lại hành vi xâm hại tình dục, chủ động tự bảo vệ bản thân mình."

- Mục đích, ý nghĩa của giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh tiểu học

+ Các hành vi xâm hại tình dục trẻ em tồn tại trong cuộc sống dưới nhiều hình thức khác nhau. Mục đích của việc giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh tiểu học nhằm:

· Trẻ nhận thức được mối nguy hiểm khi có nguy cơ bị xâm hại.

· Trẻ có kỹ năng ứng phó trong trường hợp bị xâm hại tình dục.

· Trẻ học cách ứng xử phù hợp với người lạ.

· Trẻ biết cách bảo vệ cơ thể trước sự động chạm của người khác nếu trẻ không thích.

Từ đó giúp trẻ bảo vệ bản thân trước các tình huống có nguy cơ bị xâm hại tình dục.



- Những biểu hiện của những hành vi XHTD:

+ XHTD trẻ em bằng cách đụng chạm: Đây là hành vi phổ biến và dễ dàng nhận ra. Đó là những hành vi tác động trực tiếp lên cơ thể của trẻ em như ép buộc trẻ em quan hệ tình dục hoặc lôi kéo trẻ tham gia vào quan hệ tình dục, ép trẻ thực hiện các hành vi mại dâm..

+ XHTD bằng cách không đụng chạm: Là những hành vi tác động vào nhận thức, tinh thần, tâm lý tình cảm của trẻ. Hình thức xâm hại tình dục này bao gồm các biểu hiện như sau dùng lời nói hoặc tranh ảnh khiêu dâm, dụ dỗ ép buộc trẻ em, lạm dụng tình dục..

· Về cách ứng xử đúng mực với người khác để phòng tránh XHTD: Dạy trẻ cách ứng xử đúng mực, giữ khoảng cách với người lạ

· Về sự cần thiết khi phải thông báo cho người lớn khi đứng trước nguy cơ bị xâm hại hoặc khi bị XHTD: Nói cho trẻ biết cần phải thông báo cho bố mẹ, người thân.. về những hành vi bất thường của người khác đối với mình để được trợ giúp và ngăn chặn kịp thời.

- Hình thức tổ chức giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh tiểu học

+Giáo dục kỹ năng phòng chống XHTD cho HSTH có thể thực hiện thông qua nhiều hình thức khác nhau: Qua chế độ sinh hoạt trong ngày của trẻ, qua hoạt động có chủ đích, qua tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí, qua tổ chức các hoạt động trải nghiệm.

+ Đối với HSTH, có thể giáo dục kỹ năng phòng chống XHTD thông qua hoạt động giáo dục lồng ghép hoạt động vui chơi. Hình thức này giúp cho trẻ phát triển các kĩ năng giao tiếp, quan hệ xã hội, giáo dục trẻ thói quen có hành vi văn hóa: Không đi vệ sinh nơi công cộng, thay quần áo ở nơi kín đáo, tránh xa những người lạ.. phù hợp với từng mối quan hệ của trẻ.

- Nội dung giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh tiểu học thường tập trung vào những vấn đề sau:

· Những kiến thức chung về vùng kín của cơ thể

· Dạy trẻ quy tắc 5 ngón tay

· Về quyền của các em đối với cơ thể của mình: Các em có quyền tuyệt đối với cơ thể của mình khi các em không muốn hoặc cho phép người khác đụng chạm vào cơ thể của mình

- Về phía nhà trường

+ Nhà trường chính là cơ quan chuyên trách trong việc giáo dục thế hệ trẻ, trong đó giáo dục kỹ năng phòng chống XHTD là một phần trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Nhà trường cần thúc đẩy các hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống XHTD cho học sinh tiểu học. Tuy nhiên, các nhà trường thường gặp nhiều khó khăn trong trong việc tiếp cận thông tin vì chưa có tài liệu về giáo dục giới tính, giáo dục kỹ năng phòng chống XHTD phù hợp cho lứa tuổi học sinh tiểu học. Nhiều trường cơ sở vật chất và điều kiện còn chưa đáp ứng được, chưa phục vụ hiệu quả cho hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục.

- Về phía giáo viên

+ Giáo viên hơn ai hết chính là những người trực tiếp tham gia cùng học sinh trong các hoạt động dạy học và giáo dục, là những người hướng dẫn, điều khiển hoạt động học tập của học sinh, đồng thời là những người được học sinh tin tưởng, thường xuyên trao đổi và trò chuyện với học sinh. Vì vậy, để giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh được hiệu quả đòi hỏi người giáo viên phải được trang bị đầy đủ các kiến thức, kỹ năng về giáo dục giới tính, kỹ năng giúp trẻ nhận biết và phòng ngừa xâm hại tình dục; phải có kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục hiệu quả và hấp dẫn và khả năng tích hợp nội dung giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục trong quá trình dạy học một cách nghệ thuật và hiệu quả.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, giáo viên chưa được trang bị đầy đủ những kiến thức về giáo dục giới tính, giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục trẻ em. Không những thế, nhiều giáo viên còn chịu ảnh hưởng của tâm lý Á Đông, ngại ngùng và lúng túng khi giáo dục giới tính cho trẻ. Chính điều này đã ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh.



- Về phía gia đình

+ Gia đình là tế bào của xã hội, là môi trường giáo dục trẻ đầu tiên và kéo dài suốt cuộc đời của trẻ. Do đó, gia đình và nhà trường phải liên kết trong một mối quan hệ gắn bó với nhau để giúp cho việc giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho trẻ đạt hiệu quả cao nhất. Cha mẹ cần quan tâm và trang bị cho trẻ kiến thức, kỹ năng phòng chống XHTD để trẻ có thể bảo vệ bản thân. Giáo dục của gia đình chính là nền tảng cơ bản, vững chắc hỗ trợ cho giáo dục nhà trường, giúp nhà trường thực hiện hiệu quả việc phát triển toàn diện nhân cách học sinh tiểu học, đặt nền móng cho việc phát triển bền vững sau này.