Đọc hiểu: Suy tưởng - Lưu Quang Vũ - Xưa anh như lá thư không địa chỉ

Đọc hiểu: Suy tưởng - Lưu Quang Vũ

Đề 1​

Đọc đoạn trích:

Xưa anh như lá thư không địa chỉ
Con tàu không lửa than con thuyền cũ không buồm
Anh nghĩ quá nhiều về những khoảng vô biên
Những đảo lạ trong khói mờ ẩn hiện

Nay anh chỉ tin
Những nhành cây trong tầm hái của con người
Những nguồn suối có thể cho nước uống
Những mảnh ruộng có thể sinh quả ngọt
Những ngôi nhà sống được ở bên trong

Xưa anh thích những lời nói đẹp
Nay anh thích những lời nói đúng
Anh hiểu lại từ đầu những chân lý giản đơn
Con người cần đến nhau con sông về biển rộng
Muốn gặt hái phải tự mình gieo hạt
Không làm người thua cuộc ở trong đời
(...)
(Trích "Suy tưởng" – Lưu Quang Vũ, thivien.vn)

​

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích.

Câu 2. Đoạn trích nói về sự khác biệt của nhân vật "anh" trong các khoảng thời gian nào? Theo em, nhân vật "anh" khi nào có những suy nghĩ, tư tưởng tích cực hơn?

Câu 3. Phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật so sánh trong hai câu thơ sau:

Xưa anh như lá thư không địa chỉ

Con tàu không lửa than con thuyền cũ không buồm

Câu 4. Từ nội dung hai câu thơ sau, em hãy rút ra 01 bài họccho bản thân:

Muốn gặt hái phải tự mình gieo hạt

Không làm người thua cuộc ở trong đời

Gợi ý trả lời:

Câu 1. Thể thơ của đoạn trích: Tự do

Câu 2.

- Đoạn trích nói về sự khác biệt của nhân vật "anh" trong các khoảng thời gian: Xưa và nay.

- Nhân vật "anh" của ngày nay có những suy nghĩ, tư tưởng tích cực hơn: Không mơ mộng viển vông, tìm được phương hướng của cuộc đời, trân trọng những gì bình dị xung quanh, biết cố gắng, nỗ lực..

Câu 3.

- Nghệ thuật so sánh trong hai câu thơ:

Xưa anh như lá thư không địa chỉ

Con tàu không lửa than con thuyền cũ không buồm

+ Cái so sánh: anh

+ Cái được so sánh: lá thư không địa chỉ, con tàu không lửa, con thuyền cũ không buồm

+ Từ so sánh: như

- Tác dụng:

+ Nhấn mạnh cuộc sống hoang mang, vô định của nhân vật "anh" của ngày xưa: Không mục đích, không phương hướng, không đam mê, sống trong u tối..

+ Tăng tính gợi hình, biểu cảm, tạo sự sinh động, hấp dẫn cho lời thơ.

Câu 4.

Muốn gặt hái phải tự mình gieo hạt

Không làm người thua cuộc ở trong đời

- Nội dung hai câu thơ thể hiện quy luật của cuộc sống: Muốn có được thành quả thì phải gây dựng, sống không được khuất phục, đầu hàng, biến mình thành kẻ thua cuộc;

- Bài học: Trong cuộc sống, con người cần có tinh thần bất khuất, dù gặp khó khăn, trở ngại cũng không buông xuôi, chấp nhận thua cuộc. Vì: Chỉ có ý chí, tinh thần vươn lên mới đưa ta đến thành công và có được cuộc sống như mong đợi.

Xem tiếp bên dưới: Đề 2

 

Đề 2​

Đọc đoạn trích:

Xưa anh như lá thư không địa chỉ
Con tàu không lửa than con thuyền cũ không buồm
Anh nghĩ quá nhiều về những khoảng vô biên
Những đảo lạ trong khói mờ ẩn hiện

Nay anh chỉ tin
Những nhành cây trong tầm hái của con người
Những nguồn suối có thể cho nước uống
Những mảnh ruộng có thể sinh quả ngọt
Những ngôi nhà sống được ở bên trong

Xưa anh thích những lời nói đẹp
Nay anh thích những lời nói đúng
Anh hiểu lại từ đầu những chân lý giản đơn
Con người cần đến nhau con sông về biển rộng
Muốn gặt hái phải tự mình gieo hạt
Không làm người thua cuộc ở trong đời
(...)
(Trích "Suy tưởng" – Lưu Quang Vũ, thivien.vn)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Liệt kê những hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng ở đoạn thơ thứ nhất trong văn bản trên.

Câu 2. Dựa vào văn bản, hãy chỉ ra sự khác biệt trong nhận thức của "anh" giữa xưa và nay.

Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp điệp cấu trúc trong đoạn thơ:

"Nay anh chỉ tin
Những nhành cây trong tầm hái của con người
Những nguồn suối có thể cho nước uống
Những mảnh ruộng có thể sinh quả ngọt
Những ngôi nhà sống được ở bên trong"

Câu 4. Nếu được chọn, anh/chị sẽ chọn cách sống của "anh" xưa hay nay ? Vì sao ?

Gợi ý trả lời:

Câu 1.
Những hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng ở đoạn thơ thứ nhất trong văn bản : lá thư không địa chỉ, con tàu không lửa than, con thuyền cũ không buồm, những khoảng vô biên, những đảo lạ.

Câu 2.
Sự khác biệt trong nhận thức của "anh" giữa xưa và nay:

- Xưa anh chỉ tin và tìm kiếm những điều viển vông, không có thực, xa vời.

- Nay anh chỉ tin những điều chân thực, gần gũi, thiết thực, những chân lí ở đời.

Câu 3.
"Nay anh chỉ tin
Những nhành cây trong tầm hái của con người
Những nguồn suối có thể cho nước uống
Những mảnh ruộng có thể sinh quả ngọt
Những ngôi nhà sống được ở bên trong"

- Nghệ thuật điệp cấu trúc: Những + Cụm danh từ

- Tác dụng:

+ Nhấn mạnh niềm tin của anh vào những sự vật tạo ra giá trị chân thực ở đời, những điều là chân lí hiển nhiên của cuộc sống.

+ Giọng điệu khẳng định, thể hiện sự thay đổi lớn lao trong nhận thức của anh.

Câu 4 . Nếu được chọn, tôi sẽ chọn cách sống của "anh" nay.

Vì: Lối sống của "anh" nay là lối sống tích cực (sống có phương hướng, mục đích, biết tin những điều chân thực, gần gũi, thiết thực, những chân lí ở đời, biết cố gắng, nỗ lực). Lối sống đó sẽ giúp con người có được niềm vui, có được thành công, sự yên tin của mọi người, lối sống đó giúp ta có một cuộc đới viên mãn.