Đọc hiểu: Qua Đèo Ngang - Bà Huyện Thanh Quan

Đọc hiểu: Qua Đèo Ngang - Bà Huyện Thanh Quan

​

Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

Qua Đèo Ngang

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

Lom khom dưới núi, tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,

Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.

Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,

Một mảnh tình riêng, ta với ta.

(Bà Huyện Thanh Quan)

Chọn phương án trả lời đúng cho các câu hỏi từ 1 đến 7:

Câu 1. Văn bản trên cùng thể thơ với văn bản nào:

A. Tự tình bài 2 - Hồ Xuân Hương

B. Tỏ lòng - Phạm Ngũ Lão

C. Cảnh chiều xuân - Nguyễn Du

D. Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận

Câu 2. Đặc điểm gieo vần trong bài thơ trên là:

A. Vần "a" gieo cuối các câu 1, 2, 4, 6, 8; vần bằng; độc vận

B. Vần "a" gieo cuối các câu 1, 2, 4, 6, 8; vần trắc, độc vận

C. Vần "a" gieo cuối các câu 1, 2, 4, 6, 8; vần lưng; độc vận

D. Vần "a" gieo cuối các câu 1, 2, 4, 6, 8; vần bằng; gieo nhiều vần

Câu 3. Phép đối được sử dụng trong các câu thơ nào:

A. Hai câu đề

B. Hai câu thực, hai câu luận

C. Hai câu thực

D. Hai câu luận

Câu 4. Các từ lác đác, lom khom trong hai câu thơ: Lom khom dưới núi, tiều vài chú - Lác đác bên sông, chợ mấy nhà được đặt trong phép tu từ gì?

A. So sánh

B. Nhân hóa

C. Đảo ngữ

D. Điệp ngữ

Câu 5. Bức tranh thiên nhiên được miêu tả trong câu thơ Cỏ cây chen đá, lá chen hoa là bức tranh như thế nào?

A. Bức tranh thiên nhiên hoang sơ, heo hút

B. Bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, mĩ lệ

C. Bức tranh thiên nhiên tuy hoang sơ nhưng chân thực, sinh động tràn đầy sức sống.

D. Bức tranh thiên nhiên tiêu điều, hoang vắng.

Câu 6. Hai câu thơ: Nhớ nước đau lòng con quốc quốc - Thương nhà mỏi miệng cái gia gia biểu đạt:

A. Nỗi lòng nhớ thương của chủ thể trữ tình với những con vật thân thiết: Chim quốc, chim đa đa.

B. Nỗi lòng nhớ thương của chủ thể trữ tình với đất nước, quê hương.

C. Nỗi lòng nhớ thương của các con vật (cuốc, đa đa) đối với chủ thể trữ tình.

D. Con cuốc đau lòng vì mất nước, con đa đa kêu mỏi miệng vì nhớ nhà.

Câu 7. Câu thơ nào khắc họa hình ảnh nhà thơ một mình đứng tại nơi Đèo Ngang, đưa mắt nhìn ra thiên nhiên rộng lớn phía trước và chạnh lòng vì cô đơn.

A. Hai câu đề

B. Hai câu thực

C. Hai câu luận

D. Hai câu kết

Trả lời câu hỏi từ 8 - đến 10:

Câu 8. Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ:

Lom khom dưới núi, tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

Câu 9. Nêu khái quát nội dung của bài thơ.

Câu 10. Cảm nhận về tâm trạng của chủ thể trữ tình thể hiện trong bài thơ (viết đoạn khoảng 7 - 10 dòng).

Gợi ý đọc hiểu

Câu 1: A. Tự tình bài 2 - Hồ Xuân Hương (cùng thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật)

Câu 2: A. Vần "a" gieo cuối các câu 1, 2, 4, 6, 8; vần bằng; độc vận

Câu 3: B. Hai câu thực, hai câu luận

Câu 4: C. Đảo ngữ

Câu 5: C. Bức tranh thiên nhiên tuy hoang sơ nhưng chân thực, sinh động tràn đầy sức sống.

Câu 6: B. Nỗi lòng nhớ thương của chủ thể trữ tình với đất nước, quê hương.

Câu 7: D. Hai câu kết

Câu 8:

- Phép tu từ: Đối

- Tác dụng: Gợi không khí vắng vẻ, hiu quạnh bao trùm lên toàn cảnh vật; Giúp lời thơ thêm cân xứng, hài hòa.

Câu 9: Nêu khái quát nội dung của bài thơ.

Bài thơ không chỉ là một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ đượm nét buồn mà còn là nỗi buồn, nỗi cô đơn của người lữ khách tha phương trước không gian mênh mông, rộng lớn. Đồng thời, qua bài thơ, người đọc còn cảm nhận được những tiếc nuối, ngậm ngùi của một tấm lòng yêu quê hương, đất nước.

Câu 10. Cảm nhận về tâm trạng của chủ thể trữ tình thể hiện trong bài thơ:

Bài thơ "Qua đèo ngang" được làm trong khoảng thời gian bà Huyện Thanh Quan làm trong khoảng thời gian bà vào Huế nhận chức nữ quan. Xa nhà, xa quê hương, đứng trước không gian mênh mông, rộng lớn nơi Đèo Ngang, lòng bà không khỏi chạnh lòng cảm thấy cô đơn, lẻ loi, nhớ nhà, nhớ quê hương. Nỗi cô đơn, nhớ nhung ấy hiện lên rõ nhất trong hai câu luận. Nghe tiếng cuốc kêu, tiếng chim đa đa buồn da diết, khắc khoải, lòng bà như dấy lên bao nỗi niềm. Lòng nhớ nhà quyện trong lòng cảm thương trước tình cảnh đất nước khiến tiếng lòng bà Huyện Thanh Quan mang cả nỗi đau, nỗi nhớ tiếc của biết bao con dân đất Việt về một đất nước thanh bình trong quá khứ.