Bài viết: 99 
24934
6,840
ĐỀ THI GIỮA HỌC KÌ 2 TỈNH BẮC NINH
MÔN NGỮ VĂN 2021 - 2022
MÔN NGỮ VĂN 2021 - 2022
I. ĐỌC HIỂU (3, 0 điểm)
Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu:
(1) Giữa vườn ánh ỏi tiếng chim vui,
Thiếu nữ nhìn sương chói mặt trời.
Sao buổi đầu xuân êm ái thế!
Cánh hồng kết những nụ cười tươi.
(2) Ánh sáng ôm trùm những ngọn cao,
Cây vàng rung nắng , lá xôn xao;
Gió thơm phơ phất bay vô ý
Đem đụng cành mai sát nhánh đào.
(3) Tóc liễu buông xanh quá mỹ miều
Bên màu hoa mới thắm như kêu;
Nỗi gì âu yếm qua không khí
Như thoảng đưa mùi hương mến yêu.
(Trích Nụ cười xuân, Xuân Diệu tác phẩm chọn lọc, NXB Giáo dục Việt Nam, 2009, tr. 28 -29)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản.
Câu 2 . Chỉ ra các từ ngữ, hình ảnh miêu tả bức tranh thiên nhiên trong khổ thơ (1 ).
Câu 3 . Nêu tác dụng biện pháp tu từ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác trong hai dòng thơ sau:
Gió thơm phơ phất bay vô ý
Đem đụng cành mai sát nhánh đào.
Câu 4 . Nhận xét ngắn gọn vẻ đẹp tâm hồn của tác giả qua đoạn trích trên.
II. LÀM VĂN (7, 0 điểm)
Câu 1. (2, 0 điểm )
Anh/Chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về vai trò của tinh thần lạc quan trong cuộc sống.
Câu 2. (5, 0 điểm )
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau:
Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp,
Con thuyền xuôi mái nước song song,
Thuyền về nước lại, sầu trăm ngả;
Củi một cành khô lạc mấy dòng.
Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,
Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.
Nắng xuống, trời lên sâu chót vót;
Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.
(Trích Tràng Giang, Huy Cận, Ngữ văn 11, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2010, tr. 29)
* * *
ĐÁP ÁN
I. ĐỌC HIỂU
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
Câu 2: Các từ ngữ, hình ảnh miêu tả bức tranh thiên nhiên trong khổ thơ (1 ) : ánh ỏi tiếng chim vui, sương chói ánh mặt trời, xuân êm ái..
Câu 3:
- Biện pháp tu từ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Gió thơm.
- Tác dụng:
+ Làn gió vốn được cảm nhận bằng xúc giác, trong hai dòng thơ, được tác giả cảm nhận bằng khứu giác - Gió thơm. Đó là mùi hương riêng biệt, đặc trưng của những làn gió xuân, thể hiện được liên tưởng bất ngờ, thú vị của thi sĩ.
+ Giúp cho câu thơ giàu sức gợi hình, gợi cảm, hấp dẫn.
Câu 4: Nhận xét vẻ đẹp tâm hồn của tác giả trong đoạn trích:
- Tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, đắm say, ngây ngất trước vẻ đẹp của thiên nhiên mùa xuân.
- Tình yêu nồng nàn với thiên nhiên, với cuộc sống.
II. LÀM VĂN
[HIDE-THANKS]Câu 1: Đoạn văn tham khảo
Cuộc sống ngày càng phát triển kéo theo là vô vàn những áp lực trong cuộc sống. Thế nên tinh thần lạc quan càng quan trọng trong cuộc sống ngày nay. Tinh thần lạc quan là thái độ sống an nhiên, điềm tĩnh, có suy nghĩ tích cực trước mọi sự việc và tình huống trong cuộc sống. Tinh thần lạc quan giúp con người sống vui vẻ, nhẹ nhàng, thanh thản và tận hưởng được nhiều vẻ đẹp của cuộc sống; sống lạc quan còn giúp chúng ta tránh khỏi những muộn phiền, lo âu trước những khó khăn, thử thách và đạt được thành công, đồng thời còn lan tỏa năng lượng tích cực cho người khác, góp phần tạo nên xã hội tốt đẹp.
Câu 2: Tham khảo
Phong trào Thơ Mới đã khoác lên nền văn học Việt Nam một diện mạo mới mẻ, phong phú. Giai đoạn này cũng sản sinh ra rất nhiều những nhà thơ tài năng như Thế Lữ, Xuân Diệu, Hàn Mặc Tử, Nguyễn Bính.. và không thể không kể đến thi sĩ có "hồn thơ ảo não" - Huy Cận. "Tràng giang" là bài thơ tiêu buổi cho hồn thơ ảo não của Huy Cận, đặc biệt là hai khổ đầu của tác phẩm đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng độc giả.
Bài thơ đặc biệt ngay ở nhan đề bài thơ "Tràng giang" là một từ Hán Việt mang màu sắc cổ điển. Chỉ đọc nhan đề thôi thì người ta sẽ nghĩ ngay đến bài thơ tứ tuyệt. Nhan đề điệp vần "ang" vừa gợi không gian vô biên vừa gợi nỗi buồn rung động âm vang lòng người. Nhan đề thể hiện đặc trưng phong cách thơ Huy Cận đồng thời khái quát được tư tưởng của tác phẩm.
Khổ thơ mở đầu miêu tả cảnh sông nước mênh mang
"Sóng gọn tràng giang buồn điệp điệp
Con thuyền xuôi mái nước song song
Thuyền về nước lại buồn trăm ngả
Củi một cành khô lạc mấy dòng."
"Sóng gợn" là sóng nhẹ nhàng, khẽ vận động, điệp vần "ang" và "điệp điệp" gợi những con sóng miên man vỗ vào bờ. Gợi nỗi buồn lan tỏa khắp không gian. "Con thuyền xuôi mái" trôi nhẹ trên mặt sông dập dềnh cùng sóng nước. Thuyền và nước song song nhau gợi nỗi buồn về sự trôi nổi, thụ động, phó mặc. Những câu mang đậm màu sắc cổ điển, vẽ lên hình ảnh con thuyền nhỏ nhoi, lênh đênh, trôi dạt trên dòng sông rộng lớn, mênh mông gợi cảm giác buồn, xa vắng, chia lìa. Câu cuối mang nét hiện đại với hình ảnh đời thường: Cành củi khô (củi một cành khô ) trôi nổi gợi lên cảm nhận về thân phận của những kiếp người nhỏ bé, bơ vơ giữa dòng đời. Đằng sau bức tranh thiên nhiên là tâm trạng cô đơn, lẻ loi, mối sầu trăm ngả của nhân vật trữ tình giữa trời đất. Tâm trạng của cái tôi bơ vơ, lạc lõng trước vũ trụ.
Bức tranh thiên nhiên được hoàn chỉnh thêm với: cồn nhỏ, gió đìu hiu, cây cối lơ thơ, chợ chiều đã vãn, làng xa, trời lên sâu chót vót, bến cô liêu..
Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,
Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.
Nắng xuống, trời lên sâu chót vót;
Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.
Nhà thơ cố tìm sự giao cảm với vũ trụ cao rộng nhưng tất cả đều đóng kín. Bức tranh có thêm dấu hiệu sự sống con người nhưng không làm cho cảnh vật sống động hơn mà càng chìm sâu vào tĩnh lặng, hiu quạnh. Tâm trạng cô đơn, trống trải, rợn ngợp trước không gian ba chiều, trước vũ trụ rộng lớn.
Về nghệ thuật hai khổ thơ là sự kết hợp hài hòa giữa bút pháp cổ điển và hiện đại. Nghệ thuật đối, hình ảnh giàu tính tạo hình, hệ thống từ láy giàu giá trị biểu cảm..
Hai khổ thơ cùng với bài thơ "Tràng giang" đã thể hiện sâu sắc cái tôi cô đơn trước thiên nhiên rộng lớn, nhà thơ đã bộc lộ niềm khát khao, hòa hợp giữa con người với con người và tình cảm yêu nước thầm kín thiết tha. Nói như Xuân Diệu, "Tràng giang" là bài thơ "ca hát non sông đất nước, do đó dọn đường cho làng yêu giang sơn Tổ quốc."[/HIDE-THANKS]
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
Câu 2: Các từ ngữ, hình ảnh miêu tả bức tranh thiên nhiên trong khổ thơ (1 ) : ánh ỏi tiếng chim vui, sương chói ánh mặt trời, xuân êm ái..
Câu 3:
- Biện pháp tu từ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Gió thơm.
- Tác dụng:
+ Làn gió vốn được cảm nhận bằng xúc giác, trong hai dòng thơ, được tác giả cảm nhận bằng khứu giác - Gió thơm. Đó là mùi hương riêng biệt, đặc trưng của những làn gió xuân, thể hiện được liên tưởng bất ngờ, thú vị của thi sĩ.
+ Giúp cho câu thơ giàu sức gợi hình, gợi cảm, hấp dẫn.
Câu 4: Nhận xét vẻ đẹp tâm hồn của tác giả trong đoạn trích:
- Tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, đắm say, ngây ngất trước vẻ đẹp của thiên nhiên mùa xuân.
- Tình yêu nồng nàn với thiên nhiên, với cuộc sống.
II. LÀM VĂN
[HIDE-THANKS]Câu 1: Đoạn văn tham khảo
Cuộc sống ngày càng phát triển kéo theo là vô vàn những áp lực trong cuộc sống. Thế nên tinh thần lạc quan càng quan trọng trong cuộc sống ngày nay. Tinh thần lạc quan là thái độ sống an nhiên, điềm tĩnh, có suy nghĩ tích cực trước mọi sự việc và tình huống trong cuộc sống. Tinh thần lạc quan giúp con người sống vui vẻ, nhẹ nhàng, thanh thản và tận hưởng được nhiều vẻ đẹp của cuộc sống; sống lạc quan còn giúp chúng ta tránh khỏi những muộn phiền, lo âu trước những khó khăn, thử thách và đạt được thành công, đồng thời còn lan tỏa năng lượng tích cực cho người khác, góp phần tạo nên xã hội tốt đẹp.
Câu 2: Tham khảo
Phong trào Thơ Mới đã khoác lên nền văn học Việt Nam một diện mạo mới mẻ, phong phú. Giai đoạn này cũng sản sinh ra rất nhiều những nhà thơ tài năng như Thế Lữ, Xuân Diệu, Hàn Mặc Tử, Nguyễn Bính.. và không thể không kể đến thi sĩ có "hồn thơ ảo não" - Huy Cận. "Tràng giang" là bài thơ tiêu buổi cho hồn thơ ảo não của Huy Cận, đặc biệt là hai khổ đầu của tác phẩm đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng độc giả.
Bài thơ đặc biệt ngay ở nhan đề bài thơ "Tràng giang" là một từ Hán Việt mang màu sắc cổ điển. Chỉ đọc nhan đề thôi thì người ta sẽ nghĩ ngay đến bài thơ tứ tuyệt. Nhan đề điệp vần "ang" vừa gợi không gian vô biên vừa gợi nỗi buồn rung động âm vang lòng người. Nhan đề thể hiện đặc trưng phong cách thơ Huy Cận đồng thời khái quát được tư tưởng của tác phẩm.
Khổ thơ mở đầu miêu tả cảnh sông nước mênh mang
"Sóng gọn tràng giang buồn điệp điệp
Con thuyền xuôi mái nước song song
Thuyền về nước lại buồn trăm ngả
Củi một cành khô lạc mấy dòng."
"Sóng gợn" là sóng nhẹ nhàng, khẽ vận động, điệp vần "ang" và "điệp điệp" gợi những con sóng miên man vỗ vào bờ. Gợi nỗi buồn lan tỏa khắp không gian. "Con thuyền xuôi mái" trôi nhẹ trên mặt sông dập dềnh cùng sóng nước. Thuyền và nước song song nhau gợi nỗi buồn về sự trôi nổi, thụ động, phó mặc. Những câu mang đậm màu sắc cổ điển, vẽ lên hình ảnh con thuyền nhỏ nhoi, lênh đênh, trôi dạt trên dòng sông rộng lớn, mênh mông gợi cảm giác buồn, xa vắng, chia lìa. Câu cuối mang nét hiện đại với hình ảnh đời thường: Cành củi khô (củi một cành khô ) trôi nổi gợi lên cảm nhận về thân phận của những kiếp người nhỏ bé, bơ vơ giữa dòng đời. Đằng sau bức tranh thiên nhiên là tâm trạng cô đơn, lẻ loi, mối sầu trăm ngả của nhân vật trữ tình giữa trời đất. Tâm trạng của cái tôi bơ vơ, lạc lõng trước vũ trụ.
Bức tranh thiên nhiên được hoàn chỉnh thêm với: cồn nhỏ, gió đìu hiu, cây cối lơ thơ, chợ chiều đã vãn, làng xa, trời lên sâu chót vót, bến cô liêu..
Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,
Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.
Nắng xuống, trời lên sâu chót vót;
Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.
Nhà thơ cố tìm sự giao cảm với vũ trụ cao rộng nhưng tất cả đều đóng kín. Bức tranh có thêm dấu hiệu sự sống con người nhưng không làm cho cảnh vật sống động hơn mà càng chìm sâu vào tĩnh lặng, hiu quạnh. Tâm trạng cô đơn, trống trải, rợn ngợp trước không gian ba chiều, trước vũ trụ rộng lớn.
Về nghệ thuật hai khổ thơ là sự kết hợp hài hòa giữa bút pháp cổ điển và hiện đại. Nghệ thuật đối, hình ảnh giàu tính tạo hình, hệ thống từ láy giàu giá trị biểu cảm..
Hai khổ thơ cùng với bài thơ "Tràng giang" đã thể hiện sâu sắc cái tôi cô đơn trước thiên nhiên rộng lớn, nhà thơ đã bộc lộ niềm khát khao, hòa hợp giữa con người với con người và tình cảm yêu nước thầm kín thiết tha. Nói như Xuân Diệu, "Tràng giang" là bài thơ "ca hát non sông đất nước, do đó dọn đường cho làng yêu giang sơn Tổ quốc."[/HIDE-THANKS]
Hết
Last edited by a moderator:
