Bộ đề đọc hiểu: Những rủi ro lớn và lâu ta gọi là nghịch cảnh – Rèn nghị lực vượt lên nghịch cảnh

​

Đề số 1

Đề bài: Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:

Những rủi ro lớn và lâu ta gọi là nghịch cảnh; mà nghịch cảnh thường giữ một chức vụ quan trọng trong sự thành công.

Bệnh tật liên miên là một nghịch cảnh phải không bạn?

Nhưng nếu Voltaire không đau vặt, về già phải nằm trên giường quanh năm thì chắc gì ông đã sáng tác được nhiều như vậy?

Ông Ben Fortson bị tai nạn xe hơi, cụt cả hai chân mà không cho như vậy là 11ghịch cảnh, còn mừng là diễm phúc vì nằm liệt một chỗ, ông đọc được rất nhiều sách về chính trị, kinh tế, xã hội, thành một nhà bác học có tài hùng biện rồi được bầu làm thống đốc một tiểu bang ở Mĩ.

Nếu không bị lòa chưa chắc Milton đã thành một thi hào của muôn thuở và nhạc sĩ Beethoven nếu không bị điếc thì tài nghệ của ông chắc gì đã tới mức tuyệt đích?

Charles Darwin nhờ tàn tật mà lập nên sự nghiệp. Ông nói: "Nếu thân tôi không là cái xác vô dụng, chưa chắc tôi đã có đủ sức mạnh tinh thần để biểu minh lí thuyết của tôi".

Bà Helen Keller hồi hai tuổi bị bệnh nặng, hóa đui, điếc, lớn lên lại nghèo tới nỗi có hồi phải ngủ trong một nhà xác. Vậy mà bà thắng được nghịch cảnh, học rộng, viết bảy cuốn sách, đi diễn thuyết khắp châu Mỹ và châu Âu, được Mark Twain cho là một người lạ lùng nhất, ngang hàng với Nã Phá Luân ở thế kỉ XIX.

Nhiều bạn trẻ thường phàn nàn với tôi vì cảnh nhà nghèo túng, học không được lâu và làm ăn cũng không được. Nghèo túng là một nghịch cảnh thật, nhưng biết lợi dụng nó thì nó lại là một tay sai đắc lực giúp ta thành công. Chính vì nghèo khổ, người ta mới ham tự học, thấy cần phải tự học.

J. J. Rousseau trên mười tuổi đã phải đi lang thang khắp nơi, làm đủ các nghề để kiếm ăn, nhờ có chí, biết tự học trong lúc rảnh mà nổi danh là một triết gia, ảnh hưởng lớn đến thế giới. Một người hỏi ông: "Ông học tại những trường nào mà giỏi như vậy?". Ông đáp: "Học trong trường nghịch cảnh". Elihu Burrit mười sáu tuổi tập nghề thợ rèn, mỗi ngày đập sắt mười một giờ mà còn có thì giờ học ngoại ngữ, sau ông thông 18 sinh ngữ và 32 thổ ngữ, thiên hạ gọi là "nhà bác học thợ rèn". Những người không chịu học, đọc chuyện ông chắc phải mắc cỡ.

Trên đường doanh nghiệp, cảnh nghèo thường kích thích i1oạt động chứ không phải luôn luôn là một trở ngại.

Hầu hết những ông vua thép, vua báo, vua dầu lửa, vua xe hơi ở Âu – Mĩ đều xuất thân hàn vi hơn bạn và tôi. Họ đã phải bán báo, đánh giày, lượn rác, làm bồi phòng.. chỉ nhờ hai bàn tay trắng mà làm nên sự nghiệp.

Cổ nhân đã nhận xét đúng: "Không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời", vì hễ nghèo thì bị tủi nhục, bị hiếp đáp nên người ta quyết tâm thắng nó, tận lực cải thiện đời sống, đem cả tâm trí ra phấn đấu đến cùng, và sớm muộn gì người ta cũng thắng, cũng hóa giàu.

Vả lại, có nghèo người ta mới dám mạo hiểm để làm lớn, không sợ thất bại, thắng thì được tất cả mà thua thì chẳng mất gì. Giàu có sinh nhút nhát, lười biếng nên một người Pháp đã nói: "Những con ngựa mập không chạy đưỢC nhanh" và một nhà doanh nghiệp nọ phàn nàn với bạn như vầy: "Tôi biết thằng con tôi, nó có nhiều đức tính lắm, song nó có một cái bất lợi rất lớn là nó sinh trong một nhà giàu".

(Nguyễn Hiến Lê, Rèn nghị lực để lập thân, dẫn theo Wattpad - Where stories live )

Câu hỏi:

Câu 1: Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn trích

Câu 2. Nêu nội dung chính của đoạn trích.

Câu 3: Tại sao tác giả cho rằng: Nghèo túng là một nghịch cảnh thật, nhưng biết lợi dụng nó thì nó lại là một tay sai đắc lực giúp ta thành công?

Câu 4. Tác giả nêu các câu chuyện về các nhân vật nào? Hãy chỉ ra điểm tương đồng của các cá nhân được nhắc đến trong đoạn trích? Việc nêu lên những tên tuổi cụ thể của các cá nhân trong đoạn trích nhằm mục đích gì?

Câu 5. Em có đồng tình với nhận định của tác giả: Nghịch cảnh thường giữ một chức vụ quan trọng trong sự thành công? Vì sao? Tìm câu tục ngữ có nội dung tương đồng.

Câu 6. Đọc đoạn trích, em rút ra được những bài học gì?

Câu 7. Từ đoạn trích, hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ nêu suy nghĩ về ý kiến trong đoạn trích: "Nghèo túng là một nghịch cảnh thật, nhưng biết lợi dụng nó thì nó lại là một tay sai đắc lực giúp ta thành công".

Trả lời:

Bộ kiểm tra môn ngữ văn, đọc hiểu văn bản – Rèn nghị lực vượt lên nghịch cảnh

Câu 1: Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn trích

- Nghị luận

Câu 2. Nêu nội dung chính của đoạn trích.

Nghịch cảnh là những rủi ro, khó khăn, thử thách, nhưng nghịch cảnh còn giữ một chức vụ quan trọng trong sự thành công của con người.

Câu 3. Tại sao tác giả cho rằng: Nghèo túng là một nghịch cảnh thật, nhưng biết lợi dụng nó thì nó lại là một tay sai đắc lực giúp ta thành công?

Giải thích:

- Nghèo túng là một nghịch cảnh bởi vì: Nghèo túng làm con người không có đủ vật chất để đáp ứng những nhu cầu thiết yếu hằng ngày ; không có đủ sức để lo cho người thân; nhiều khi sẽ không nghĩ sáng suốt về hành động của mình; sẽ cản trở con người tiến đến thành công.

- Nhưng biết lợi dụng nghịch cảnh đó thì nó lại là một tay sai đắc lực giúp ta thành công: Vì nghịch cảnh nghèo túng được coi như là thước đo của trí tuệ và bản lĩnh. Nó sẽ là công cụ đắc lực để con người bộc lộ và phát huy những phẩm chất và năng lực tiềm tàng như không ngại khó ngại khổ, bản lĩnh, kiên cường, nỗ lực học hỏi, quyết tâm phấn đấu hết mình để thoát khỏi cái nghèo, từ đó sẽ đạt thành công lớn. Như thế, chính hoàn cảnh nghèo túng là động lực để con người đạt được thành công lớn.

Câu 4. Tác giả nêu các câu chuyện về các nhân vật nào? Hãy chỉ ra điểm tương đồng của các cá nhân được nhắc đến trong đoạn trích? Việc nêu lên những tên tuổi cụ thể của các cá nhân trong đoạn trích nhằm mục đích gì?

- Tác giả nêu câu chuyện về các nhân vật: Voltaire, Ben Fortson, Milton, Beethoven, Charles Darwin, Helen Keller, J. J. Rousseau, Elihu Burrit

- Điểm tương đồng của các nhân vật trong đoạn trích: Đây là các nhân vật rất thành công trong sự nghiệp và nổi tiếng cả thế giới. Tuy nhiên để có được thành công đó, các vị đó đều đã có nghịch cảnh éo le nhưng họ đã rèn ý chí nghị lực vượt qua thử thách của số phận để có sự nghiệp cực kì thành công và nổi tiếng cả thế giới.

- Việc nêu lên những tên tuổi cụ thể trong đoạn trích nhằm mục đích: Để đưa ra những dẫn chứng tiêu biểu, xác thực, phong phú ở mọi lĩnh vực đời sống nhằm làm sáng tỏ vấn đề nghị luận.

Câu 5. Em có đồng tình với nhận định của tác giả: Nghịch cảnh thường giữ một chức vụ quan trọng trong sự thành công? Vì sao? Tìm câu tục ngữ có nội dung tương đồng.

- Đồng tình. Vì:

+ "Nghịch cảnh" là những khó khăn, thử thách, trắc trở, rủi ro, không may mắn, không suôn sẻ xảy ra trong cuộc sống của mỗi người mà bản thân không hề mong muốn.

+ Trong nghịch cảnh, con người sẽ

Hidden Content:

**Hidden Content: You must click 'Like' before you can see the hidden data contained here.**

 

Đề Số 2

Đọc ngữ liệu sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Những rủi ro lớn và lâu ta gọi là nghịch cảnh; mà nghịch cảnh thường giữ một chức vụ quan

trọng trong sự thành công.

Bệnh tật liên miên là một nghịch cảnh phải không bạn?

Nhưng nếu Voltaire không đau vặt, về già phải nằm trên giường quanh năm thì chắc gì ông đã sáng tác được nhiều như vậy? [..]

Ông Ben Fortson bị tai nạn xe hơi, cụt cả hai chân mà không cho như vậy là nghịch cảnh, còn mừng là diễm phúc vì nằm liệt một chỗ, ông đọc được rất nhiều sách về chính trị, kinh tế, xã hội, thành một nhà bác học có tài hùng biện rồi được bầu làm thống đốc một tiểu bang ở Mĩ.

Nếu không bị lòa chưa chắc Milton đã thành một thi hào của muôn thuở và nhạc sĩ Beethoven nếu không bị điếc thì tài nghệ của ông chắc gì đã tới mức tuyệt đich?

Charles Darwin nhờ tàn tật mà lập nên sự nghiệp. Ông nói: "Nếu thân tôi không là cải xác vô

dụng, chưa chắc tôi đã có đủ sức mạnh tinh thần để biểu minh lí thuyết của tôi" Bà Helen Keller hồi hai tuổi bị bệnh nặng, hóa đui, điếc, lớn lên lại nghèo tới nỗi có hồi phải ngủ trong một nhà xác. Vậy mà bà thắng được nghịch cảnh, học rộng, viết bảy cuốn sách, đi diễn thuyết khắp châu Mĩ và châu Âu, được Mark Twain cho là một người lạ lùng nhất, ngang hàng với Nã Phá Luân ở thể kỉ XLX.

Nhiều bạn trẻ thường phàn nàn với tôi vì cảnh nhà nghèo túng, học không được lâu và làm ăn cũng không được. Nghèo tủng là một nghịch cảnh thật, nhưng biết lợi dụng nó thì nó lại là một tay sai đắc lực giúp ta thành công. Chính vì nghèo khổ, người ta mới ham tự học, thấy cần phải tự học..

(Trích "Rèn nghị lực để lập thân", Nguyễn Hiền Lê)

Câu hỏi:

Câu 1: Câu văn nào khái quát nội dung của đoạn trích trên?

Câu 2. Thao tác lập luận chủ yếu nào đã được sử dụng trong ngữ liệu trên? Nêu ví dụ cụ thể?

Câu 3: Em hiểu như thế nào về câu nói: "Tôi biết thằng con tôi, nó có nhiều đức tính lắm, song nó có một cái bất lợi rất lớn là nó sinh trong một nhà giàu."

Trả lời:

Câu 1: Câu văn nào khái quát nội dung của đoạn trích trên?

Câu văn nêu khái quát nội dung của đoạn trích là: Những rủi ro lớn và lâu ta gọi là nghịch cảnh, nhà nghịch cảnh thường giữ một chiếc vệ quan trọng trong sự thành công.

Câu 2. Thao tác lập luận chủ yếu nào đã được sử dụng trong ngữ liệu trên? Nêu ví dụ cụ thể?

- Thao tác chứng minh: Đoạn trích chủ yếu dùng dẫn chứng để làm sáng tỏ vấn đề nghị luận

- Ví dụ:

+Nhưng nếu Voltaire không đau vặt, về già phải nằm trên giường quanh năm thì chắc gì ông đã sáng tác được nhiều như vậy?

+Ông Ben Fortson bị tai nạn xe hơi, cụt cả hai chân mà không cho như vậy là 11ghịch cảnh, còn mừng là diễm phúc vì nằm liệt một chỗ, ông đọc được rất nhiều sách về chính trị, kinh tế, xã hội, thành một nhà bác học có tài hùng biện rồi được bầu làm thống đốc một tiểu bang ở Mĩ.

+Nếu không bị lòa chưa chắc Milton đã thành một thi hào của muôn thuở và nhạc sĩ Beethoven nếu không bị điếc thì tài nghệ của ông chắc gì đã tới mức tuyệt đích?

Câu 3: Em hiểu như thế nào về câu nói: "Tôi biết thằng con tôi, nó có nhiều đức tính lắm, song nó có một cái bất lợi rất lớn là nó sinh trong một nhà giàu."

- Người nói câu trên muốn nhấn mạnh ý: Những đứa trẻ sinh ra trong những gia đình giàu có, đầy đủ điều kiện sống tốt, thoải mái rồi nên dễ có tâm lí và thói quen ỷ lại, lười biếng, thích hưởng thụ, thiếu động lực và quyết tâm phấn đấu cải thiện đời sống và làm những điều lớn lao khác.