Cuộc Đời Của Lenin - Maria Prilezhayeva

Phan Kim Tiên · 15 Tháng ba 2022

Chương 61+62+53+64

Bấm để xem

"TÔI, NGƯỜI CON CỦA NHÂN DÂN LAO ĐỘNG.."

Hơn một triệu quân bạch vệ và quân của bọn can thiệp được vũ trang đầy đủ đã tiến đến gần Mát-xcơ-va, trái tim của nước Nga. Sáu mặt trận của địch bao vây Tổ quốc Xô-viết thành một vòng đai thép. Chưa bao giờ tình hình lại xấu và khủng khiếp như vậy.

Vào một ngày đầu tháng năm trên đường phố Mát-xcơ-va người đi lại tấp nập khác thường. Từ tờ mờ sáng đám phụ nữ lo sợ tụ tập thành đám đông bên cạnh cổng các nhà máy và công xưởng. Họ chờ đợi cái gì đó. Bọn trẻ con bám chặt váy mẹ. Trẻ em Mát-xcơ-va ở những khu lao động, với những khuôn mặt nhỏ hẹp trắng bệch và cặp mắt ánh lên đói khát.

Cổng các nhà máy đều mở toang. Những công nhân, người thì mặc áo choàng, người thì mặc áo bông, vai đeo ba-lô và súng trường, từ trong nhà máy đi ra.

- Đằng trước thẳng! - lệnh phát ra.

Các chiến sĩ Hồng quân đứng xếp hàng. Cách đây không lâu, họ vừa qua lớp huấn luyện cấp tốc của Hồng quân. Họ đứng xếp hàng tuy không thẳng lắm, thế nhưng họ đã học bắn thạo.

- Tiến ra Hồng trường, đi đều bước!

Từ tất cả các khu và các nhà máy của Mát-xcơ-va các đội ngũ tiến về phía những bức tường thành Cơ-rem-li.

Đám phụ nữ chít khăn vuông trắng và đỏ, tay xách những gói nhỏ đi bên cạnh. Họ vấp ngã, bước đi vội vàng, mắt liếc nhìn các khuôn mặt chiến sĩ, tay nhét những gói nhỏ.

Một bà mẹ già đen sạm vì đau khổ kêu lên:

- Va-a-xi-a, con trai thân yêu! Chúa hãy phù hộ cho con tôi tránh khỏi đường tên mũi đạn của bọn tư sản..

Người chiến sĩ Hồng quân nhăn nhó, không biết trốn đi đâu vì ngượng.

- Mẹ làm con xấu hổ trước mọi người, mẹ ạ. Mẹ đi cầu Chúa! Ý thức vô sản của mẹ ở đâu?

Và dường như để hỗ trợ, một bài hát hiên ngang của Đoàn thanh niên cộng sản do nhà thơ công nhân soạn lời đã cất lên với giọng tinh nghịch:

Đả đảo, đả đảo bọn tu hành!

Đả đảo, đả đảo bọn cha cố!

Chúng ta sẽ lên thiên đàng,

Đuổi hết tất cả thần thánh.

Bọn trẻ con chân đất chạy lăng xăng giữa các đội ngũ Hồng quân, khoe khoang trước mặt nhau:

- Bố tao có khẩu súng trường cơ!

- Súng trường thì có quái gì mà lạ! Còn bố tao có băng súng máy cơ. Súng máy mà bắn hàng tràng vào bọn tư sản thì phải biết!

- Còn bố tao, trông đấy, khắp cả thắt lưng đeo đầy lựu đạn. Rồi xem, công nhân chúng ta sẽ cho cái lũ quân trắng ấy biết tay.

"Tôi, người con của nhân dân lao động, công dân nước Cộng hòa Xô-viết, nhận danh hiệu người chiến sĩ quân đội công nông.."

Những lời trang trọng ấy nghe mới hãnh diện làm sao! Trái tim đập mạnh hơn vì những lời đó. Trái tim của Lê-nin cũng đập rộn ràng khi một năm trước đây chính vị Chủ tịch Hội đồng dân ủy đã tuyên thệ phục vụ trung thành Nhà nước Xô-viết. Sự kiện này xảy ra ở nhà máy của Mi-khen-xơn. Cùng với những người công nhân trẻ, các chiến sĩ của các đội Cận vệ đỏ, Lê-nin đã tuyên thệ: "Theo tiếng gọi đầu tiên của Chính phủ Công Nông, tôi nguyện bảo vệ nước Cộng hòa Xô-viết."

Vla-đi-mia I-lích cùng với các đồng chí bước ra Hồng trường, vé tư lự.

Hồng trường dày đặc người. Cả biển người nổi sóng, ồn ào vẻ nghiêm khắc bị kiềm chế. Vla-đi-mia I-lích nhìn thấy một rừng lưỡi lê tuốt trần hướng cả về phía trên. Ánh thép rắn và nhọn lấp lánh dưới nắng. Đám phụ nữ không rời chồng con. Vla-đi-mia I-lích nhìn thấy nhiều chiến sĩ Hồng quân ôm hôn từ biệt vợ con.

Trên Hồng trường tập trung các chiến sĩ Hồng quân và các đội ngũ tự vệ.

Hồi năm ngoái Lê-nin đã ký sắc lệnh của Hội đồng dân ủy nói rằng tất cả công nhân và nhân dân lao động đều phải luyện tập quân sự. Tổ quốc lâm nguy. Công nhân, tất cả mọi người, hãy học bắn, sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc Xô-viết.

Không có khán đài. Chỉ có một chiếc xe ô tô vận tải cũ kĩ vấy bùn đỗ ở đây. Ở một bên thành xe có căng tấm vải đỏ. Người ta cột vào cạnh thành xe một tấm bảng cắm trên một cái sào. Tấm bảng có khẩu hiệu ghi bằng hàng chữ lớn: "Chúng ta sẽ đánh bại bọn địa chủ và bọn tư sản tàn ác!"

Vla-đi-mia I-lích cùng với các chỉ huy Hồng quân đi thăm các đơn vị quân đội rồi trèo thang lên chiếc xe ô tô vận tải.

Trước mắt là biển người mênh mông. Hàng ngàn công nhân cầm súng trường.

Mỗi người đều có nỗi buồn và niềm vui, niềm hi vọng, tình yêu. Mỗi người đều theo tiếng gọi đầu tiên của Chính phủ Công Nông bỏ lại tất cả và đi tham gia cuộc nội chiến, chống bọn bạch vệ.

Vla-đi-mia I-lích bắt đầu nói.

Trên quảng trường trở nên im lặng.

Lê-nin nói rằng trước đây người ta dạy binh lính phải bảo vệ Nga hoàng và bọn tư sản. Còn bây giờ các chiến sĩ Hồng quân phải bảo vệ mình, cha mẹ và con cái mình. Bảo vệ nhà nước của mình khỏi bọn địa chủ và tư sản. Lê-nin nói rất thân mật và giản dị. Nói đúng về những điều mà hàng ngàn chiến sĩ Hồng quân đứng cạnh bức thành Cơ-rem-li đang suy nghĩ. Những người vợ Hồng quân cũng suy nghĩ như vậy. Họ không khóc. Họ chỉ siết chặt hơn nữa cổ áo sơ mi bằng vải hoa. Và vẻ mặt có tái đi. Còn bà mẹ già của Va-xi-a không kêu la nữa.

Sau cuộc mít tinh, các đội Hồng quân đi thằng từ Hồng trường tới các nhà ga. Và các đoàn tàu chở chiến sĩ Hồng quân ra mặt trận.

Lê-nin đứng trên xe vận tải, nhìn theo những người ra đi. Rừng lưỡi lê lấp lánh dưới ánh mặt trời.

"Tôi, người con của nhân dân lao động.." - Lời tuyên thệ của Hồng quân được nhắc lại một cách trang trọng trong cân não Vla-đi-mia I-lích.

TÀI SẢN QUỐC GIA

Những người cộng tác ở Hội đồng dân ủy không nhiều lắm. Mỗi người đều có khá nhiều công việc. Nhưng mỗi người đều thích công việc của mình và vui vẻ làm việc. Vla-đi-mia I-lích kính trọng tập thể nhỏ các cán bộ của Hội đồng dân ủy.

- Thà là con cá nhỏ còn hơn con gián to, - Vla-đi-mia I-lích nói đùa.

Các cán bộ thích câu cách ngôn của Người.

- Chúng tôi là con cá nhỏ bé. - họ cười.

- Nhưng bé hạt tiêu, - Vla-đi-mia I-lích khen ngợi.

Vla-đi-mia I-lích tới dự phiên họp sớm hơn năm phút. Người bao giờ cũng tới trước. Người ngồi vào chỗ chủ tọa. Một chồng bản tin và những bức điện khác nhau đang chờ đợi Người. Trong khi các ủy viên nhân dân tập trung ngồi vào chiếc bàn dài có phủ tấm dạ màu xanh thì Lê-nin đã đọc được đôi chút. Người để riêng ra một chồng giấy tờ. Ký một số khác. Còn một số nữa thì trả lại thư ký. Rồi Người tuyên bố khai mạc phiên họp của Hội đồng dân ủy.

Không có những người đến chậm. Tất cả đều đến đúng lúc bắt đầu. Không ai muốn bị ghi tên vào biên bản. Hoặc tệ hơn nữa, bị khiển trách. Lê-nin không tha thứ cho ai về việc đi muộn.

- Chúng ta bắt đầu, - Vla-đi-mia I-lích nói.

Một đồng chí bắt đầu báo cáo về tình hình lương thực. Đồng chí là ủy viên Ủy ban lương thực. Tất cả số lương thực dự trữ của Ủy ban đó đều được kiểm kê chính xác đến một phun, nửa phun. Đồng chí báo cáo trong tháng này có thể cấp cho những người lao động bao nhiêu bánh mì, muối và bơ.

Mỗi người được phân phối rất ít. Trẻ em được nhiều hơn. Nhưng dù sao vẫn rất ít.

- Chớ quên các cụ già sống độc thân đấy, - Vla-đi-mia I-lích nói xen vào.

Báo cáo viên tiếp tục công việc. Vla-đi-mia I-lích hơi cúi đầu lắng nghe, kẻ trên tờ giấy những ô vuông nhỏ và những đường chéo.

Rõ ràng chúng ta có khó khăn với số lương thực dự trữ, nên báo cáo viên mới không đả động gì đến lời đề nghị của Chủ tịch Hội đồng dân ủy.

- Không được quên các cụ già sống độc thân, - Vla-đi-mia I-lích lại nói xen vào, giọng kiên quyết hơn. - Còn ai quan tâm tới họ, nếu không phải Chính quyền Xô-viết? Đúng, đúng! Chúng ta nghèo, nhưng phải tìm ra lối thoát.

Vla-đi-mia I-lích nhìn về phía ủy viên nhân dân phụ trách lương thực như có ý hỏi: A-lếch-xan Đmi-tơ-ri-ê-vích sẽ nói gì? - Lê-nin biết A-lếch-xan Đmi-tơ-ri-ê-vích Xu-ru-pa từ lâu, từ khi ở nơi đi đày trở về. Vla-đi-mia I-lích ngay lúc đó đã rất thích Xu-ru-pa. Đồng chí rất vui tính, có cặp mắt xanh, mái tóc quăn vàng óng.

Nhưng tất nhiên vấn đề không phải ở vẻ ngoài - Xu-ru-pa là một nhà cách mạng xuất sắc, cái thực chất là ở chỗ đó. Và là một cán bộ đầy hy sinh, một ủy viên nhân dân ưu tú! Lê-nin rất thích làm việc với các ủy viên nhân dân như thế.

Nhưng có chuyện gì xảy ra với đồng chí đó thế? Lê-nin cau mày, chăm chú nhìn Xu-ru-pa. Đồng chí gầy rạc hẳn đi. Mặt không còn một hột máu. Ở phía dưới mắt có những hốc đen.

"Đồng chí đó vì bị đói mới như thế! Xu-ru-pa bị đói!" - Vla-đi-mia I-lích đã hiểu.

Vla-đi-mia I-lích xé một tờ giấy nhỏ trong cuốn sổ tay, vừa tiếp tục nghe báo cáo viên, vừa viết một mảnh giấy cho Xu-ru-pa nghiêm khắc nói rằng cần phải quan tâm tới "tài sản quốc gia", cần phải giữ gìn, không được lơ là như vậy, vô lý.

Xu-ru-pa đọc, mỉm cười. Vla-đi-mia I-lích gọi sức khỏe của những cán bộ làm việc đặc biệt nhiều cho nhà nước là "tài sản quốc gia". Xu-ru-pa muốn trả lời Vla-đi-mia I-lích rằng không phải một mình đồng chí bị đói, tất cả đều ăn không đủ no. Khi nào nước ta giàu có, khi đó chúng ta sẽ được ăn no.

Nhưng đồng chí ở Ủy ban lương thực đã báo cáo xong. Xu-ru-pa không kịp viết giấy trả lời Vla-đi-mia I-lích nữa, mà giơ tay xin nói. Đang thảo luận vấn đề rất quan trọng. Xu-ru-pa cần phải nói ra những lời khuyên và ý nghĩ của mình. Đồng chí đứng dậy. Bỗng nhiên đồng chí lảo đảo và ngã lăn ra sàn bất tỉnh nhân sự. Lê-nin đứng phắt dậy, chạy lại gần:

- A-lếch-xan Đmi-tơ-ri-ê-vích thân mến, có chuyện gì xảy ra với đồng chí thế?

Xu-ru-pa nằm ngửa, hai tay duỗi ra, mặt tái xanh như người chết. Mọi người vây quanh đồng chí. Một người nào đấy gọi điện thoại cho bác sĩ.

- Nước, đem nước đến ngay!

Một người khác lấy nước ở bình thon cổ vẩy lên mặt Xu-ru-pa. Đồng chí bắt đầu động đậy! Hơi thở dài đã nâng lồng ngực lên. Đồng chí tỉnh lại. Người ta liền đặt Xu-ru-pa lên ghế tựa. Đồng chí lấy khăn mùi soa lau mặt, vẻ mặt của đồng chí có vẻ bối rối và lúng túng:

- Tôi đã gây ra sự phiền phức, đã phá vỡ phiên họp.

- Ủy viên nhân dân phụ trách lương thực bị ngất vì đói, - Vla-đi-mia I-lích lắc đầu. - Chúng ta đang sống rất khó khăn. Nhưng dù sao vẫn cần phải giữ gìn "tài sản quốc gia", - Người nói với Xu-ru-pa. - Các đồng chí, "tài sản quốc gia" này ở tình trạng rất tồi. Tôi đề nghị lập tức đưa đi đại tu.

"NGÀY VUI VẺ THÁNG NĂM ĐÃ ĐẾN.."

Vla-đi-mia I-lích dậy sớm và khe khẽ để không đánh thức Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-ti-nốp-na và Ma-ri-a I-li-nhít-na. Người đi vào bếp. Hôm nay Người mặc bộ quần áo đã sờn, đi đôi giày cũ và không thắt ca-vát.

Ở nhà bếp có ấm nước sôi sùng sục, trong xoong, khoai tây bốc hơi nghi ngút. Công việc nội trợ của gia đình U-li-a-nốp trong khu Cơ-rem-li do Xa-nhi-a đảm nhận. Chị là cô em họ của công nhân Ba-bu-skin trước đây đã bị bọn hiến binh Nga hoàng bắn chết năm 1906.

- Thưa Vla-đi-mia I-lích, chẳng lẽ đồng chí định đi thực ư? - Xa-nhi-a lấy làm ngạc nhiên.

- Cái gì thế này? - Vla-đi-mia I-lích hỏi, ánh mắt láu lỉnh. Và chỉ ấm nước sôi trên bếp lò và cái xoong. - Cái gì thế? Ai đã chuẩn bị bữa ăn sáng cho tôi hôm nay sớm thế? Cảm ơn Xa-nhi-a. Cảm ơn Xa-nhi-a. Ngồi xuống đây, chúng ta cùng ăn sáng.

Vla-đi-mia I-líchăn rất ngon miệng, còn Xi-nhi-a vừa rót nước trà đặc cho Người vừa tỏ vẻ ngạc nhiên:

- Có lẽ việc này không hợp với đồng chí, thưa Vla-đi-mia I-lích. Công việc của đồng chí là làm việc bằng trí óc.

- Nếu nhà nước Xô-viết cần thì cũng phải lao động chân tay một chút chứ? - Vla-đi-mia I-lích vui vẻ mỉm cười.

Vla-đi-mia I-lích ăn sáng rất nhanh rồi bước ra khỏi nhà. Một buổi sáng trong lành và mát mẻ. Làn gió nhẹ làm rung rinh đám lá cây xanh rờn. Những đám mây trắng bay dạo trên bầu trời xanh biếc.

Ở Cơ-rem-li nhộn nhịp và đông đúc khác thường. Trên quảng trường Cơ-rem-li rộng lớn, các đội ngũ học viên lớp quân sự đứng xếp hàng - họ sống và học ngay ở Cơ-rem-li. Các cán bộ của Hội đồng dân ủy và Ban chấp hành Trung ương toàn Nga cũng có mặt tại đây.

Hôm đó là ngày mồng Một tháng Năm.

Đảng đã ra lời kêu gọi: Hôm nay tổ chức ngày thứ bảy cộng sản thay cho những cuộc thị uy tuần hành nhân ngày lễ.

Một năm trước đây, vào ngày thứ bảy, sau những giờ làm việc, công nhân trên đoạn đường sắt Mát-xcơ-va - Ca-dan đã không trở về nhà.

Họ ở lại các xưởng. Sửa chửa xong bồn đầu tàu và mười sáu toa tàu không lấy tiền. Lê-nin đã viết về một bài báo về ngày thứ bảy cộng sản đầu tiên của công nhân nhan đề "Sáng kiến vĩ đại". Lê-nin gọi việc làm tình nguyện không phải trả tiền đó là lao động cộng sản.

Thế là ngày lễ mồng một tháng Năm năm 1920 được tuyên bố là ngày thứ bảy cộng sản toàn nước Nga. Ở khắp mọi nơi trên đất nước Nga rộng lớn, mọi người đổ ra các đường phố, hoặc tới các phân xưởng trong các nhà máy và cùng nhau làm việc gì đó quan trọng vì lợi ích chung.

Học viên lớp quân sự ở Cơ-rem-li đứng xếp hàng gần doanh trại, cạnh khẩu đại bác đế vương. Khẩu đại bác này bằng đồng đỏ đặt ở trên giá sung bằng gang. Cạnh đó có để những viên đạn tròn cũ bằng gang. Người ta chưa bao giờ bắn khẩu đại bác đó cả. Những người thợ giỏi làm vũ khí ngày xưa đã đúc nên nó làm mọi người phải kinh ngạc, còn kẻ thù thì sợ hãi. Khẩu đại bác đó được đặt vĩnh viễn ở Cơ-rem-li.

Học viên lớp quân sự đứng xếp hàng, còn người chỉ huy thì tuyên bố những việc cần làm: Dọn sạch gỗ ván và các vật linh tinh khỏi quảng trường Cơ-rem-li thu dọn lại Cơ-rem-li cho gọn gàng.

- Xin tuân lệnh thu dọn lại Cơ-rem-li cho gọn gàng! -học viên đồng thanh đáp.

Vừa lúc đó Vla-đi-mia I-lích tới. Người bước đi, dáng nhanh nhẹn. Người mặc chiếc áo vét cũ và đội mũ cát két trông nghiêm nghị nhưng có vẻ phấn khởi, trong cặp mắt ánh lên niềm vui.

- Tôi chịu sự phân công của đồng chí, - Vla-đi-mia I-lích đứng nghiêm theo lối quân sự, báo cáo với chỉ huy. - Yêu cầu cho tôi tham gia ngày Thứ bảy Cộng sản.

- Đề nghị đồng chí đứng vào hàng bên phải, - người chỉ huy nói.

Đồng hồ trên tháp Cơ-rem-li điểm giờ bằng một hồi chuông ngân vang. Những chiếc kèn đồng của đội nhạc vang lên.

- Bắt đầu làm việc! - lệnh truyền đi, và được nhắc lại ở khắp các đội.

Mọi người vui vẻ bắt tay vào công việc. Tiếng nhạc làm vui tai, một ngày nắng ráo. Việc Lê-nin cũng làm với họ khiến các học viên lớp quân sự rất hào hứng.

Những cây gỗ thật là nặng. Mỗi cây phải sáu người khiêng. Một lát sau các học viên lớp quân sự nhận thấy: Vla-đi-mia I-lích luôn luôn cố giành lấy đầu nặng.

- Không thể như thế được, - học viên lớp quân sự quyết định. - Vla-đi-mia I-lích làm quá sức mình.

- Thưa đồng chí Lê-nin, - một người nói, - chúng tôi không thể để đồng chí khiêng nặng như vậy!

- Các đồng chí khiêng được, tại sao tôi lại không khiêng được? - Vla-đi-mia I-lích phản đối.

Từ dưới mũ lưỡi trai, Người nhìn đồng chí học viên với vẻ thách thức, rồi bước tới gần cây gỗ tiếp theo.

- Thưa Vla-đi-mia I-lích, đồng chí đi về thôi. Không có đồng chí ở đây chúng tôi cũng khắc làm xong, - đồng chí học viên đuổi kịp Người, cố thuyết phục.

- Không, không, đồng chí không thể bắt tôi đi khỏi nơi đây được đâu. Tôi không đi đâu hết.

- Đồng chí đã năm mươi tuổi rồi, thưa Vla-đi-mia I-lích!

Đồng chí học viên nói câu đó và cảm thấy lúng túng. Vì đồng chí đó đã cư xử với Lê-nin quá tự nhiên. Làm như Người không phải là Chủ tịch Hội đồng dân ủy, mà là người anh của mình hoặc một người công nhân.

Vla-đi-mia I-lích quay lại, lấy ngón tay đe và cười:

- Nếu tôi lớn tuổi hơn đồng chí thì đồng chí lại càng không nên tranh cãi với tôi.

Vla-đi-mia I-lích nhớ lại một ngày tháng Năm khác, khi Người cùng với Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-ti-nốp-na bị đày ở Su-sen-xcôi-e. Ở đó còn có những người bị đày khác - một người Phần Lan tên là Ô-xcác En-béc-gơ và một người Ba Lan tên là I-an Prô-min-xki. Họ bí mật làm một lá cờ đỏ giấu bọn cảnh sát thôn. Và tới ngày mồng một tháng Năm họ tụ tập ở cánh đồng cỏ. Hát vang:

Ngày vui vẻ tháng Năm đã đến,

Bóng đau buồn hãy lánh sang bên!

Hãy cất lên bài ca dũng cảm!

Trong ngày này ta sẽ bãi công!

Và ở đó, ở nơi đi đày họ ước mơ về tương lai..

Tương lai đó đây rồi. Nhân dân được tự do, được lao động cho bản thân. Hồng quân trên các mặt trận đã chuyển sang thế tấn công. Chúng ta sắp đánh bại bọn can thiệp và bọn phản cách mạng, vĩnh viễn tống cổ bọn chúng đi.

Vla-đi-mia I-lích từ nơi lao động ngày thứ bảy cộng sản trở về, áo sơ mi ướt đẫm mồ hôi. Một chiếc giày bật đế.

- Anh chẳng còn giày dự trữ nữa đâu, - Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-ti-nốp-na nói.

Rồi bà lấy cho Vla-đi-mia I-lích một bộ quần áo lót mới. Còn Vla-đi-mia I-lích, vẻ mệt mỏi và hài lòng rửa ráy ở vòi nước dưới nhà bếp, thở phì phì, lắc lắc đầu, tia nước bắn ra tứ phía.

Sau đó Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-ti-nốp-na gắn vào áo vét của Vla-đi-mia I-lích một tấm băng đỏ nhỏ. Người đi tới quảng trường Nhà hát, nơi đặt tượng Các Mác và đọc một bài diễn văn cách mạng. Cũng ngày hôm đó, người ta đặt tượng "Lao động được giải phóng", Vla-đi-mia I-lích cũng tới đây đọc một bài diễn văn.

Buổi chiều Người phát biểu tại các cuộc mít tinh ở quận một, hai, ba. Rồi Người đi tới Cung công nhân. Ngày hôm đó, mồng một tháng Năm năm 1920, ở Mát-xcơ-va đã khánh thành Cung công nhân.

Vla-đi-mia I-lích vui mừng trước công việc của ngày hôm nay, ngày Thứ bảy Cộng sản toàn nước Nga. Người vui mừng trước những bức tượng mới, nền văn hóa mới.

Hai cánh tay và đôi chân của Vla-đi-mia I-lích mỏi rã rời. Nhưng Người cảm thấy rất vui.

NHỮNG ĐOÀN VIÊN THANH NIÊN CỘNG SẢN

Mọi người đều biết rằng đoàn viên thanh niên cộng sản là những thanh niên dũng cảm, tiên tiến. Vì lợi ích của nhân dân, Đảng cần cử những người gan dạ làm công việc nguy hiểm - ai là người đi trước? Bao giờ cũng là những đoàn viên thanh niên cộng sản.

Cần phải làm những con đường chưa từng thấy - ai sẽ hưởng ứng theo tiếng gọi đầu tiên? Những đoàn viên thanh niên cộng sản. Chiến tranh - những đoàn viên thanh niên cộng sản không hề run sợ.

Những đoàn viên thanh niên cộng sản trong cuộc nội chiến đã lập hàng ngàn chiến công. Hàng ngàn nấm mồ của đoàn viên thanh niên cộng sản đã xanh cỏ và đầy hoa trên các mảnh đất Xi-bi-ri, U-cra-i-na, Crưm và vùng lưu vực sông Von-ga, ở gần Cuốc-xcơ và Pê-téc-bua. Hàng ngàn những anh hùng đoàn viên thanh niên cộng sản..

Vla-đi-mia I-lích gác bút chì sang một bên. Tờ giấy trên bàn ghi đầy những chữ nét nhỏ và cao. Lê-nin viết phác đề cương bài phát biểu.

Hôm nay Người phát biểu tại Đại hội lần thứ III của Đoàn thanh niên cộng sản. Đoàn thanh niên cộng sản toàn Nga mới ra đời được hai năm. Vla-đi-mia I-lích rất quan tâm suy nghĩ tới các đoàn thanh niên cộng sản. Họ là những người rất hăng hái, ngoan cường! Con em của giai cấp công nhân và tầng lớp nông dân nghèo. Chúng ta đã làm cách mạng, Vla-đi-mia I-lích nghĩ bụng, nhưng chưa chắc kịp xây dựng hoàn tất xã hội cộng sản chủ nghĩa. Thế hệ trẻ sẽ xây dựng nốt. Các đồng chí, những đoàn viên thanh niên cộng sản, phải đi hàng đầu.

Chính là vào lúc này các đại biểu Đoàn thanh niên cộng sản kéo về dự Đại hội. Họ đi thẳng từ nơi tham gia lao động ngày Thứ bảy Cộng sản. Suốt cả buổi sáng họ bốc dỡ hàng ở các toa xe lửa không mui tại các nhà ga, xếp củi cho gọn ở các nhà kho, lập lại trật tự trên các đường phố. Làm cho Mát-xcơ-va đẹp thêm lên.

Hôm đó là ngày mồng hai tháng mười một năm 1920. Trời lạnh. Bầu trời xám xịt. Bỗng nhiên gió thổi mạnh, những đám lá vàng từ các cành cây trên đại lộ bay lên, lượn tròn trong không khí rồi rơi xuống đất như một trận mưa phát ra những tiếng sột soạt.

Những đoàn viên thanh niên cộng sản vui mừng trước không khí trong lành của buổi sáng, trước tiếng lá rơi xào xạc, trước công việc chung mà chính tay họ tham gia. Nhưng cái chính là Lê-nin sắp phát biểu tại Đại hội!

Tất nhiên, các đại biểu Đoàn thanh niên cộng sản vội vàng nhanh chân tới ngôi nhà số 6 ở phố Ma-lai-a Đmi-tơ-rốp-ca vào giờ đã định. Bây giờ ngôi nhà đó là Nhà hát mang tên Đoàn thanh niên cộng sản Lê-nin. Lúc đó không có nhà hát, không có sân khấu gì cả. Thay vào sân khấu là cái bục bằng gỗ mộc không có màn che. Một chiếc bàn dài đặt trên bục và một diễn đàn. Những bức tranh cổ động và khẩu hiệu dán trên các tấm vải đỏ.

"Anh đã gia nhập đội quân tình nguyện chưa? - một chiến sĩ Hồng quân đội mũ vải từ bức tranh cổ động chỉ thẳng ngón tay và hỏi với vẻ hách dịch: - Còn anh?"

Nhiều đoàn viên thanh niên cộng sản vừa từ tiền tuyến về. Nên nhớ là các đại biểu Đoàn thanh niên cộng sản này từ các thành phố và làng mạc khác nhau đến, họ không phải là những học sinh. Có người biết chữ, có người không, có người chưa bao giờ cầm trên tay cuốn sách. Thế nhưng họ đã sẵn sàng nhảy vào nước sôi lửa bỏng vì chính quyền Xô-viết.

Những trái tim của đoàn viên thanh niên cộng sản hồi hộp đập: Lê-nin sắp đến. Sắp được nghe Lê-nin!

Trong khi chờ đợi, họ ngồi sát vai nhau trên các ghế băng. Họ mặc áo choàng và áo da. Các đoàn viên thuộc lứa tuổi hai mươi đặc biệt thích kiểu áo da đen như của Xvéc-lốp. Áo choàng là loại áo dài cũng khá tốt, áo choàng chiến đấu thấm mồ hôi và thuốc súng. Họ đội mũ lông cao hoặc mũ vải có gắn ngôi sao đỏ.

"Lê-nin sẽ nói gì?" - các đại biểu đoán. Và chờ đợi: Người sẽ nói về cuộc chiến tranh. Sẽ kêu gọi đi chiến đấu, lập chiến công và nêu cao lòng dũng cảm. Hồng quân đã đuổi bọn bạch vệ. Nhưng cuộc nội chiến vẫn chưa kết thúc.

Chúng ta hãy dũng cảm đi chiến đấu.

Tiếng hát bỗng nổi lên ở một đầu phòng họp. Và vang lên lúc lúc càng mạnh:

Vì chính quyền Xô-viết.

Và chúng ta, mọi người như một sẽ chết

Trong cuộc đấu tranh cho cái đó!

Nhưng kìa, tất cả bỗng im bặt. Bắt đầu bầu chủ tịch đoàn như thường thấy ở các cuộc họp. Bàn chủ tịch đoàn có hai tấm dạ đỏ. Các đồng chí ngồi vào chỗ. Chân dung Mác và Ăng-ghen treo trên tường, cả hai như đang chăm chú, thân ái nhìn các đoàn viên thanh niên cộng sản.

Tiếng reo hò phấn khởi đột nhiên vang lên:

- Lê-nin!

Các đoàn viên thanh niên cộng sản đứng phắt dậy, vỗ tay. Các đoàn viên thanh niên cộng sản đều tự hào yêu mến Lê-nin thiết tha, tuyệt đối.

Lê-nin cởi áo bành tô có cổ nhung đen vắt lên ghế tựa. Người bắt tay, chào hỏi các đồng chí trong chủ tịch đoàn. Tất cả mọi cử chỉ, nụ cười của Người, tất cả những gì Người đã làm và làm như thế nào đều khiến cho các đoàn viên rất thích. Người thật đẹp, đáng quý và đáng yêu. Người đã làm cho nhiều đoàn viên hăng hái này phải ứa nước mắt vì xúc động và vì gặp được dịp may hiếm có.

Lê-nin bước lại gần mép bục, rút ở túi áo gi-lê ra chiếc đồng hồ có dây đeo, không có nắp. Và ra hiệu như muốn nói: Thôi chấm dứt vỗ tay, chúng ta bắt đầu làm việc.

Các đoàn viên lại càng thích thú hơn.

Và nếu như Người nói: "Các đồng chí! Tất cả mọi người không trừ ai, không được chậm trễ một phút, hãy ra trận ngay" thì tất cả mọi người như một sẽ xông ngay ra trận.

Nhưng Lê-nin đã nói cái khác. Lúc đầu các đoàn viên thấy lúng túng. Ngạc nhiên, hoang mang. Lúc đầu họ không hiểu.

Lê-nin không đứng im một chỗ, mà đi đi lại lại ở mép bục. Rất đông người. Những người lớn tuổi hơn trong chủ tịch đoàn ngồi sau chiếc bàn. Thiếu ghế tựa, các ủy viên chủ tịch đoàn là đoàn viên, không cần phải suy nghĩ lâu, họ ngồi bệt xuống bục. Lê-nin thận trọng bước ngang qua chỗ họ. Người nói.

Về cái gì vậy? Người nói rằng nhiệm vụ hiện nay của đoàn viên thanh niên cộng sản là học tập.

Các đoàn viên rất đỗi ngạc nhiên. Vla-đi-mia I-lích nhận thấy sự ngạc nhiên, vẻ hoang mang trên những khuôn mặt trẻ đang lắng nghe một cách khát khao, và cố giải thích thật rõ ý nghĩ của mình. Chúng ta sắp sửa kết thúc cuộc nội chiến. Sắp sửa tống cổ hết quân thù. Tiếp theo sẽ làm gì? Cần phải bắt tay vào xây dựng nhà máy, công xưởng, máy kéo, máy bay, xe hơi. Cần phải điện khí hóa đất nước. Vậy điện khí là gì, các đồng chí đoàn viên, các đồng chí có biết không?

Cần phải biết, biết nhiều!

Vla-đi-mia I-lích đã chứng minh rõ ràng và đơn giản cho các đoàn viên rằng không có kiến thức không thể xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa.

Cần phải hiểu biết và lao động. "Chỉ có thông qua lao động cùng với công nhân và nông dân mới có thể trở thành những người cộng sản chân chính". Vla-đi-mia I-lích nói rằng học tập chủ nghĩa cộng sản có nghĩa là phải gắn mỗi bước đi của đời mình với cuộc đấu tranh của những người vô sản nhằm chống lại xã hội cũ. Và phải xây dựng xã hội mới, xã hội cộng sản chủ nghĩa.

Phan Kim Tiên · 15 Tháng ba 2022

Chương 65+66+67+68

Bấm để xem

ƯỚC MƠ VÀ SỰ THẬT

Nhà văn Anh nổi tiếng Héc-be Oen-xơ ngồi trong phòng làm việc của Vla-đi-mia I-lích. Chắc là không một em học sinh nào không đọc những cuốn sách của Oen-xơ: "Cuộc đấu tranh của các loài", "Chiếc máy của thời đại", "Người tàng hình". Những cuốn sách của Oen-xơ đầy những chuyện viễn tưởng kì lạ, nổi tiếng khắp thế giới.

Oen-xơ đã phê phán những thiếu sót của cuộc sống tư bản chủ nghĩa, say mê khoa học và kỹ thuật, và vì vậy Vla-đi-mia I-lích thích làm quen với ông. Vla-đi-mia I-lích tươi cười nhìn người Anh phong nhã khá cao lớn và vạm vỡ, rẽ đường ngôi thẳng và có bộ ria ngắn. Ông mặc bộ quần áo rất sang. Chiếc cổ cứng áo sơ mi trắng toát đỡ cái cằm tròn nhẵn nhụi. Rõ ràng là nhà văn nổi tiếng không biết đến thiếu thốn là gì.

Trong khi đó những người Xô-viết đang sống trong đói rét. Không mua đâu được áo sơ mi. Các cửa hiệu đều trống rỗng.

Héc-be Oen-xơ kể cho Vla-đi-mia I-lích nghe về những ấn tượng của mình. Ông từ nước Anh tới hai tuần trước đây và đã đi khắp các phố phường Pê-tơ-rô-grát và Mát-xcơ-va không biết mỏi. Ông đi tới các nhà máy. Hơn một nửa nhà máy ngừng sản xuất. Các máy móc đều im lặng. Oen-xơ tới các trường học. Mỗi em học sinh được phát một mẩu bánh mì con để ăn sáng. Thiếu sách giáo khoa. Mỗi cuốn sách ba, bốn người học chung.

Oen-xơ quan sát, hỏi han, lắng nghe. Ông rất sửng sốt. Đất nước Xô-viết đang gặp khó khăn không thể tưởng tượng được! Tình trạng rối loạn, nạn đói. Không có nhiên liệu, không có ánh sáng. Nước Nga đang chìm trong bóng tối.

Héc-be Oen-xơ đã nói với Lê-nin như vậy.

Trên khuôn mặt Lê-nin nụ cười dần dần tắt. Không. Người không bực mình với nhà văn Anh nổi tiếng. Lê-nin thích nói chuyện thẳng thắn, nghĩ sao nói vậy. Oen-xơ nói sự thật: Ở nước Nga đang có tình trạng rối loạn. Oen-xơ lý luận rất đúng: Không phải những người bôn-sê-vích đã đưa đất nước tới tình trạng rối loạn mà là chính phủ Nga hoàng, bọn tư sản trong nước và nước ngoài. Chính bọn chúng đã gây ra cuộc chiến tranh ở nước Nga. Nhưng Qen-xơ không tin rằng những người bôn-sê-vích sẽ phục hồi nước Nga, đưa đất nước ra khỏi tình trạng nghèo khổ và chiến tranh.

Lúc này Lê-nin ngồi sát gần Oen-xơ hơn và với cặp mắt tươi cười tinh nghịch Người hỏi:

- Thế ông có hình dung được những người bôn-sê-vích đang làm gì để khôi phục nước Nga không? Ông có muốn biết không?

Oen-xơ là một nhà viễn tưởng và nhà bác học. Vì vậy Lê-nin quyết định đem kế hoạch chia sẻ với ông ta. Kế hoạch đó thật là vĩ đại, vô cùng lớn lao! Lê-nin đã suy nghĩ kế hoạch đó từ lâu.

Từ thời trẻ Vla-đi-mia I-lích đã có một người đồng chí gần gũi là Gơ-lép Mác-xi-mi-li-a-nô-vích Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki, một người cộng sản và một kỹ sư lớn. Đồng chí còn là nhà thơ. Ngay trong thời Nga hoàng đồng chí đã dịch ra tiếng Nga những bài hát cách mạng Ba Lan. Trước đây người ta đã hát những bài hát đó, và bây giờ cả nước vẫn hát vang:

Nhưng chúng ta tự hào

Và dũng cảm giương cao

Ngọn cờ đấu tranh

Vì sự nghiệp công nhân..

Nhiều buổi chiều Lê-nin đã thảo luận với Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki kế hoạch của mình. Hai trăm nhà bác học, những chuyên viên lớn nhất và giàu kinh nghiệm, đã được Lê-nin triệu đến để thiết kế và xem xét kế hoạch.

Và giờ đây Người chia sẻ với Oen-xơ. Oen-xơ không biết tiếng Nga. Nhưng Vla-đi-mia I-lích nói tiếng Anh như một người Anh chính cống. Oen-xơ khâm phục - Người nói tiếng Anh rất thoải mái, phong phú! Còn ý nghĩ thì hay tuyệt! Ý nghĩ sáng rực như tia chớp. Táo bạo hơn cả câu chuyện viễn tưởng táo bạo nhất. Kế hoạch của Lê-nin đã làm cho Oen-xơ sửng sốt. Điện khí hoá nước Nga! Trong cảnh những đồng bằng rừng núi bao la. Những làng mạc dưới ánh sáng của ngọn đuốc. Những thành phố bị bỏ rơi. Những nhà máy thì im lặng. Việc buôn bán bị ngừng trệ. Các đường sắt bị phá hủy.

- Trong những điều kiện khủng khiếp như vậy mà ông mơ ước thắp điện khắp đất nước mênh mông của ông ư?

- Vâng. Chúng tôi sẽ xây dựng các nhà máy điện. Sẽ cung cấp năng lượng cho các nhà máy. Sẽ sản xuất các xe lửa chạy bằng điện.

"Một người rất kỳ lạ! - vừa nghe Lê-nin, Oen-xơ vừa nghĩ bụng. - Nhưng ôi.. nhà mơ mộng của điện Cơ-rem-li." Nhà văn viễn tưởng cảm thấy kế hoạch của Lê-nin là một chuyện hoang đường không thể thực hiện được.

Hai tháng sau, tại Nhà hát lớn đã khai mạc Đại hội lần thứ VIII các Xô-viết toàn Nga. Sự kiện đó xảy ra vào tháng Chạp năm 1920.

Trên những chiếc ghế bành bọc nhung thấy xuất hiện những người mặc áo sơ-mi cổ đứng cài cúc bên sườn, áo va-rơ, áo vét đã sờn và đi ủng, thấy xuất hiện những người có bộ mặt kiên cường và bất khuất, thấy xuất hiện chính quyền Xô-viết. Họ tụ tập tại đây để phê chuẩn những đạo luật mới và kế hoạch xây dựng đời sống cùng nền kinh tế trong tương lai.

Trên sân khấu có đặt một tấm sa bàn lớn về điện khí hóa nước Nga. Vla-đi-mia I-lích rất quan tâm tới sa bàn này. Nhiều lần Người gọi dây nói cho Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki, giục họa sĩ và những người thợ điện làm xong đúng thời hạn! Vla-đi-mia I-lích muốn những đại biểu các Xô-viết thấy rõ: Đây là kế hoạch điện khí hóa của chúng ta, chúng ta sẽ cải tạo nước Nga như thế đó. Mười năm sau xin mời ông Oen-xơ trở lại đây coi..

Kỹ sư Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki mắt đen, dáng người thâm thấp, đứng trên sân khấu. Đồng chí vốn cương nghị, hoạt bát, nhưng bây giờ đồng chí im lặng. Đồng chí rất xúc động.

Hôm qua cũng ở nơi đây, trên sân khấu này, Lê-nin đã nói: "Chủ nghĩa cộng sản là chính quyền Xô-viết cộng với điện khí hóa toàn quốc". Hôm nay kỹ sư Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki cần phải làm sáng tỏ: Tất cả những cái đó sẽ được tiến hành như thế nào. Đồng chí rất xúc động. Chiếc gậy bằng gỗ để chỉ trong tay đồng chí hơi run run. Đồng chí giơ chiếc gậy lên, khẽ đụng vào tấm sa bàn. Ánh sáng trong phòng bỗng tắt đi. Và trên tấm sa bàn, khi chiếc gậy đụng vào đâu thì một ngọn đèn nhỏ liền bật lên. Một ngọn. Ngọn thứ hai, thứ ba. Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki thuyết minh: Chúng ta sẽ xây dựng các nhà máy điện ở đâu, sẽ xây dựng như thế nào, nền công nghiệp của chúng ta sẽ được khôi phục lại ra sao, đồng ruộng của chúng ta sẽ hồi phục như thế nào. Những ngọn đèn lần lượt được bật sáng, chỉ rõ những nơi đặt các nhà máy điện. Tấm sa bàn sáng rực lên một cách diệu kỳ. Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki nói giọng khỏe khoắn, mạnh mẽ.

Vla-đi-mia I-lích nhìn khuôn mặt hồ hởi của người bạn; nhận thấy cử toạ vô cùng chú ý; rồi nhìn những ngọn đèn trên tấm sa bàn - ánh bình minh của tương lai. Và Người hiểu: Giờ đây kế hoạch mà Người đã dốc hết tâm sức vào đó sẽ trở thành ước mơ và sự thật của tất cả các đại biểu. Ước mơ và sự thật của nhân dân. Người không lẻ loi. Cùng với Người có nhân dân Xô-viết và các đồng chí.

NĂM MỘT NGHÌN CHÍN TRĂM HAI MƯƠI MỐT KHẮC NGHIỆT

Tháng chạp năm 1920 trên báo "Sự thật" đã đăng thông báo cuối cùng của Hội đồng quân sự cách mạng: "Trên các mặt trận đã yên tĩnh". Hồng quân đã quét sạch bọn can thiệp. Đã đánh bại bọn bạch vệ. Chính quyền Xô-viết còn chưa tới được vùng Viễn Đông. Chờ một chút nữa, chính quyền Xô-viết sẽ tới.

Hầu khắp đất nước cuộc chiến tranh đã kết thúc. Chế độ cộng sản thời chiến không thích hợp với cuộc sống nữa. Lê-nin đã suy nghĩ một chính sách mới thích hợp với thời bình.

Nhưng tai hoạ khủng khiếp đã lén đến gần đất nước Xô-viết.

Mùa đông không có tuyết rơi. Không có những cơn bão tuyết rít lên, không có những đồng tuyết phủ. Giá lạnh thấm vào lớp đất trần trụi. Những mầm non mùa xuân bị vàng úa. Những mầm mảnh dẻ khao khát chờ mưa. Vô ích. Suốt mùa xuân và mùa hè trời nắng như thiêu đốt. Mặt trời nóng như đổ lửa. Bầu trời ngột ngạt không một gợn mây. Chiều chiều ánh hoàng hôn đỏ rực vẻ dữ tợn. Làn gió nóng hút khô lớp nhựa cuối cùng trong những mầm non cằn cỗi. Đất rắn lại vì nắng gắt. Ở vùng lưu vực sông Von-ga các cánh đồng đều bị tàn lụi. Nạn hạn hán lan đến vùng Crưm và Nam U-ran. Nạn đói hiện ra sờ sờ trước mắt hàng triệu người.

Vla-đi-mia I-lích đi tới Hội đồng dân ủy. Phiên họp bắt đầu vào giờ quy định. Trong chương trình nghị sự có bàn về vấn đề giúp đỡ những người đang bị đói. Vla-đi-mia I-lích hướng dẫn, chỉ đạo, đòi hỏi những hành động cấp bách, dứt khoát.

Cũng như trong thời chiến, chính phủ Xô-viết đã kêu gọi nhân dân. Những bức điện theo đường điện thoại bay đi khắp các tỉnh và các thành phố: "Các đồng chí, hãy chia sẻ những gì có thể được!"

Đơ-giéc-gin-xki, Chủ tịch Uỷ ban đặc biệt toàn Nga đấu tranh chống phản cách mạng và chống phá hoại đã tới Xi-bi-ri để thu nhập lúa mì cho vùng lưu vực sông Von-ga.

Ở U-cra-i-na mùa màng rất tốt. Lê-nin đã viết một bức thư gửi nhân dân U-cra-i-na.

"Cần sự giúp đỡ nhanh chóng. Cần giúp đỡ thật nhiều", - Vla-đi-mia I-lích viết.

Người gửi lời kêu gọi công nhân nước ngoài. Hãy giúp đỡ!

Chính phủ Xô-viết đã thành lập một Uỷ ban do Ca-li-nin đứng đầu, cứu trợ những người bị đói. Lê-nin đặt hy vọng vào Mi-kha-in I-va-nô-vích (1), vào tính nhanh trí của con người vốn xuất thân từ nông dân và tính nhạy cảm vô sản của đồng chí.

(1) Tức Ca-li-nin - N. D.

Mi-kha-in I-va-nô-vích đi tới vùng lưu vực sông Von-ga trên một chuyến xe lửa đặc biệt mang tên "Cách mạng tháng Mười".

- Cần phải quan tâm tới trẻ em. Đặc biệt tới trẻ em, - Vla-đi-mia I-lích nói. Và nói thêm: - Mong đồng chí giúp cho!

Ca-li-nin đã nhận thức được sự quan tâm ấy, sự đau khổ ấy trong giọng nói của Lê-nin. Vị Chủ tịch Hội đồng dân uỷ coi hàng triệu trẻ em miền Von-ga có bộ mặt gầy hốc hác đều như những con đẻ của mình. Mi-kha-in I-va-nô-vích đằng hắng giọng như để che giấu sự bối rối. Đồng chí vuốt râu cằm:

- Chúng tôi sẽ cố hết sức. Sẽ làm hết khả năng.

- Làm vượt khả năng chứ! - Vla-đi-mia I-lích nói.

*

* *

Đêm khuya. Trong phòng làm việc của Chủ tịch Hội đồng dân uỷ một ngọn đèn chiếu sáng lờ mờ. Vla-đi-mia I-lích xếp chồng giấy tờ đã ký và giải quyết sang một bên.

Rức đầu. Rức đầu không thể chịu nổi. Vla-đi-mia I-lích cố chịu đựng. Không được ốm đau trong lúc này. Nhưng bây giờ không ai nhìn thấy, và Người tựa trán vào bàn tay vẻ mệt mỏi. Ý nghĩ về nạn đói luôn luôn ám ảnh.

"Làm vượt khả năng chứ!" - Vla-đi-mia I-lích suy nghĩ.

Chính phủ Xô-viết đã làm vượt khả năng. Trong các nhà ngân hàng Xô-viết rất ít vàng. Nhưng Lê-nin đã ký sắc lệnh rút ra mười hai triệu đồng rúp vàng để mua hạt giống ở nước ngoài cho những cánh đồng bị khô héo.

Công nhân viết thư gửi tới Hội đồng dân uỷ:

"Thưa đồng chí Lê-nin! Ở nước Nga đất mẹ của chúng ta có hàng ngàn, hàng ngàn nhà thờ. Những cây thánh giá bằng vàng ở các nhà thờ và các đồ vật quý nên tịch thu và đem đổi lúa mì cho những người đói."

Công nhân thật là cừ! Lê-nin đã nắm lấy lời gợi ý đó của công nhân. Cần phải soạn thảo một sắc lệnh về việc tịch thu các vật quý của nhà thờ. Còn đợi gì nữa?

Có tiếng chuông điện thoại. Ca-li-nin nói từ vùng lưu vực sông Von-ga. Lê-nin lo lắng áp tai vào ống điện thoại:

- Thế nào, Mi-kha-in I-va-nô-vích?

- Tình hình xấu lắm, thưa Vla-đi-mia I-lích.

Các cánh đồng lúa đều chết. Các làng mạc đều bị sương mù bao phủ. Không nghe thấy tiếng bò rống. Gia súc bị giết thịt hoặc bị chết vì thiếu ăn. Ngay cả nấm và quả rừng cũng không mọc được trong mùa hè đáng nguyền rủa này. Nhân dân nấu cháo bằng lá cây và cỏ. Ngã gục vì yếu. Có nhiều gia đình chết dần chết mòn, tựa như bị bệnh dịch hạch. Chó sói lùng sục mồi từ làng này sang làng khác..

Lê-nin ngồi hồi lâu sau khi nghe điện thoại, ngả người ra lưng ghế, không động đậy. Cái đó không quen đối với Lê-nin.

Việc Uỷ ban cứu trợ những người bị đói tổ chức chở trẻ em ra khỏi các nơi đó là một chủ trương rất đúng đắn. Và thật là khủng khiếp: Các toa tàu đầy trẻ em cứ im thin thít..

Các đoàn tàu từ các từ các tỉnh bị đói chạy tới những thành phố khác nhau. Thành phố Mát-xcơ-va nhận trẻ em người Tsu-vát. Ở những ngôi nhà lớn của bọn quý tộc và tư sản tước đây, người ta đã thành lập các nhà trẻ dành cho trẻ em mồ côi người Tsu-vát.

Đêm đã khuya. Vla-đi-mia I-lích khe khẽ bước vào nhà. Mọi người đã ngủ. Nhưng không, Ma-nhi-a-sa chưa ngủ, vẫn đợi. Chị mời xuống bếp.

- Anh không giữ gìn sức khoẻ à, anh Vô-lô-đi-a. Anh uống một cốc nước trà nóng nhé. Chị Na-đi-a đi làm về mệt quá đã đi nghỉ rồi.

Vla-đi-mia I-lích trông thấy trên bàn một gói bưu kiện bọc vải thô. Nông dân làng Tam-bốp-si-na viết rằng họ gửi giăm bông và mỡ: "Đồng chí nếm thử sản phẩm nông thôn của chúng tôi, Vla-đi-mia I-lích, mong đồng chí bồi dưỡng cho khoẻ thêm".

- Vô-lô-đi-a, anh chưa bao giờ nhận quà cáp cả, - Ma-ri-a I-li-nhít-na nói, - em và chị Na-đi-a hoàn toàn tán thành. Nhưng, Vô-lô-đi-a.. trông dáng anh mệt mỏi thế kia..

Vla-đi-mia I-lích mỉm cười với cô em gái. Ma-nhi-a-sa thân yêu! Người rất yêu quý cô em gái. Năm 1887, khi người anh ruột A-lếch-xan bị tử hình, cô còn nhỏ. Cả thành phố xa lánh ngôi nhà của gia đình U-li-a-nốp. Chỉ có I-van I-a-cô-vlê-vích I-a-cô-vlép người Tsu-vát, bạn của cha, là không xa lánh, không bỏ rơi. Và cả người Tsu-vát tên là Ô-khốt-nhi-cốp cũng không bỏ mặc gia đình U-li-a-nốp trong cơn hoạn nạn. Cảm ơn họ.

- Em có biết chúng ta sẽ làm gì với món quà đó không? - Vla-đi-mia I-lích vừa nói vừa gõ gõ vào gói bưu kiện bọc vải thô. - Vừa rồi người ta chở trẻ em Tsu-vát tới Mát-xcơ-va của chúng ta. Chúng ta sẽ gửi đến nhà trẻ dành cho trẻ em Tsu-vát. Đồng ý chứ, Ma-nhi-a-sa?

Ma-ri-a I-li-nhít-na chăm chú nhìn người anh. Trông vẻ mặt Người thật xanh xao, mệt mỏi. Trái tim chị như thắt lại, buồn rầu.

- Chúng ta yêu cầu phân chia cho những trẻ em yếu nhất, gầy yếu nhất, - Vla-đi-mia I-lích nói.

Ma-ri-a I-li-nhít-na gật đầu.

Vla-đi-mia I-lích lại nhức đầu như lúc nãy. Nhưng Người vui hẳn lên. Món quà của nông dân miền Tam-bốp như một giọt nước bỏ biển. Nhưng dẫu sao người cũng vui mừng vì ngày mai những đứa trẻ yếu nhất nào đấy đến bữa ăn trưa sẽ được thêm một miếng giăm-bông màu hồng rất ngon của miền Tam-bốp.

NEP LÀ GÌ?

Công nhân tới gặp Lê-nin báo cáo tình hình họ sống và làm việc ra sao. Chỉ huy Hồng quân tới bàn bạc chiến sự. Các nhà bác học cũng đến. Lê-nin hỏi ý kiến tất cả, chăm chú lắng nghe từng người.

Sau đó Hội đồng dân uỷ họp bàn những vấn đề do nhân dân gợi ý; Chính phủ thông qua các đạo luật cần thiết đối với đất nước Xô-viết.

Nông dân tới. Những tháng đầu, nông dân nêu vấn đề cơ bản là ruộng đất của bọn địa chủ và cu-lắc. Phân phối số ruộng đất đó như thế nào giữa bần nông và trung nông, sử dụng như thế nào cho có lợi.

Thế rồi cuộc nội chiến bắt đầu.

Lúc đó Chính phủ Xô-viết đã quy định chế độ phân phối lương thực đối với nông dân. Họ gặt hái lúa mạch đen: Để giống, để ăn, không được nhiều, mà vừa đủ. Số còn lại phơi khô quạt sạch nộp cho nhà nước. Nếu không nộp thì lấy gì nuôi Hồng quân? Lấy gì nuôi công nhân?

Thời kỳ đó thật là nặng nề đối với nông dân. Nhưng biết làm thế nào được? Mọi người đều gặp khó khăn cả.

Nhưng giờ đây chiến tranh đã kết thúc. Những đại biểu nông dân lại đi bộ từ các làng mạc tới gặp Lê-nin. Từ làng Tam-bốp-si-na, từ tỉnh Vla-đi-mia và Oóc-lốp, từ Xi-bi-ri. Họ đến tới tấp. Đó là những người để râu dài, họ không phải những người nông nổi, mà có kinh nghiệm sống. Lê-nin rất vui mừng. Người hỏi ý kiến của họ về tương lai.

Những người nông dân nói: Cần phải bãi bỏ chế độ phân phối lương thực. Thay vào đó quy định chế độ thuế má.

Cái đó có nghĩa là thế nào? Có nghĩa là không phải toàn bộ số lúa mạch đen đã gieo và gặt đều phải đem nộp hết. Ai gặt được nhiều thì người đó được để lại nhiều. Đó là quyền lợi của nông dân. Người ta sẽ muốn gieo nhiều hơn, muốn cày sâu hơn. Bởi vì trừ số thuế quy định sẽ nộp cho nhà nước ra, vẫn còn lại đôi chút để dành trong kho. Số thừa sẽ đem bán. Có thể mua sắm ở thành phố: Xà phòng, dầu hoả, vải vóc, những dụng cụ lao động như liềm hái, lưỡi cày, máy gặt. Lưỡi cày và máy gặt không mọc lên ở cánh đồng. Có nghĩa là các thành phố, công xưởng và nhà máy phải phục hồi toàn bộ. Để thoả mãn tất cả những yêu cầu đó.

Chẳng lẽ nhân dân lao động với hai bàn tay của mình không thể giành được cuộc sống ấm no ư? Chúng ta đã quét sạch bọn tư sản, đã đánh tan bọn bạch vệ, chúng ta sẽ tự quyết định lấy số phận của mình.

Qua những cuộc nói chuyện như vậy với nông dân, qua những cuộc trao đổi ý kiến với các đồng chí và qua những ý nghĩ của riêng mình, một kế hoạch đã nảy sinh ở Lê-nin. Lê-nin gọi kế hoạch đó là chính sách kinh tế mới.

Sau cách mạng, ở nước ta những tên dài được rút gọn đã thành mốt. Thế là chính sách kinh tế mới được gọi tắt là NEP (1).

(1) Tên ghép của ba chữ cái đầu: Nô-va-ia Ê-cô-nô-mi-se-xca-ia Pô-li-ti-ka - N. D.

Chính quyền Xô-viết đã cho phép tư nhân mở mang buôn bán. Nhưng có mức độ. Không nguy hiểm đối với đất nước Xô-viết. Vì chính quyền là của công nông. Chính quyền công nông chú ý theo dõi những cái chính: Củng cố, phát triển nền công nghiệp, đường dắt, vận tải đường biển và đường sông - tất cả những cái đó là của nhân dân, là tải sản của nhà nước.

Trong thời kỳ nội chiến, Chính phủ Xô-viết đã áp dụng những chế độ khắt khe và nghiêm khắc. Cần phải làm như vậy. Trong thời binh cần phải thay đổi những chế độ đó.

Tất cả những gì Lê-nin đã làm, đã cố gắng để đạt được, tất cả đều vì lợi ích, vì hạnh phúc của nhân dân. Giờ đây, sau chiến tranh, Lê-nin muốn phát triển kinh tế, thương mại, công nghiệp, điện khí hoá, ngành chế tạo máy và tình hữu nghị vững chắc giữa nông thôn và thành thị.

Đấy, NEP cần thiết cho công cuộc đó. Đại hội lần thứ X của Đảng đã phê chuẩn kế hoạch NEP của Lê-nin.

Lê-nin không phải dễ dàng đã xây dựng lại được cuộc sống theo lối mới. Thực tế có nhiều trở ngại. Có những sự tranh cãi, công kích thậm tệ. Tưởng như không có gì để tranh cãi? Thế mà Tơ-rốt-xki đã tranh cãi. Như mọi khi, y đã đưa ra ý kiến riêng. Ý kiến không đúng, có hại. Y đã từng chống hoà ước Bơ-rét-xli-tốp, y đã đem đến cho nhân dân Xô-viết nhiều điều ác.

Bây giờ y lại chống đối Lê-nin. Y đã tranh cãi với Lê-nin và Đảng về nhiều vấn đề khác nhau. Không tán thành những kế hoạch của Lê-nin. Lôi kéo những đảng viên thiếu niên kiên định về phía mình. Lập ra những nhóm chống Lê-nin. Và Lê-nin còn phải đương đầu với nhiều kẻ địch khác nữa.

Cần phải cùng nhau, thân ái, hoà thuận xây dựng cuộc sống hoà bình. Lê-nin mơ ước như vậy, - muốn Đảng luôn luôn hoà thuận.

Nhưng có những kẻ đã cản trở cuộc sống mới.

Lê-nin thẳng tay đấu tranh chống lại bọn chúng.

Đa số những người cộng sản đứng về phía Lê-nin. Họ đã thắng và dẫn dắt Đảng cùng nhân dân Xô-viết tiến lên chủ nghĩa cộng sản.

KHI BĂNG CẤT TIẾNG HÁT

- Chúng ta đi thôi! - Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na nói.

- Nhất định chứ, anh Vô-lô-đi-a! - Ma-ri-a I-nhít-na tiếp lời, trong lòng chỉ sợ Người sẽ không đi.

Nhưng Vla-đi-mia I-lích không phản đối, mặc dù Người đang say sưa ngồi viết báo trong phòng làm việc vắng vẻ, đặc biệt yên tĩnh nhân ngày chủ nhật. Và cần phải viết những bức thư quan trọng nữa.

Nhưng buổi sáng tháng mười trong trẻo đã lôi cuốn việc đi dạo chơi ngoài trời. Vào ngày đẹp trời như thế này đi dạo ở vùng ngoại ô thật là tuyệt, hãy tạm gác công việc hôm nay lại! Trên tờ lịch dẫu sao cũng là con số in màu đỏ chói. Họ ngồi vào chiếc xe lớn màu đen mang nhãn hiệu Anh "Rolls-rois", và đồng chí Ghin chở Vla-đi-mia I-lích cùng Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na tới làng Go-ki.

Họ rời khỏi Mát-xcơ-va. Vla-đi-mia I-lích thở hít không khí trong lành căng lồng ngực. Cảnh bình minh ửng hồng buổi sớm mới đáng yêu làm sao! Mặt trời từ từ nhô lên, dịu dàng tỏa ánh sáng trên bầu trời xanh nhạt. Con đường bắt đầu có băng đóng. Bánh xe kêu lạo xạo ở những chỗ đất gồ ghề và đường có ổ gà. Ghin lái xe đi thong thả, thận trọng. Nhưng Vla-đi-mia I-lích lại thích đi nhanh. Thích để gió tạt mạnh vào hai má và trái tim rạo rực niềm vui!

- Đồng chí Ghin, đóng chí lái xe gì mà như đi chào từng con gà ấy, - Vla-đi-mia I-lích nói đùa.

Nhưng câu nói đùa của Vla-đi-mia I-lích đã làm đồng chí Ghin vui thêm. Nhưng đồng chí không tăng thêm tốc độ. Không, đồng chí nghĩ rằng thà đi chào từng con gà khi đi qua các làng còn hơn là để cho Vla-đi-mia I-lích bị sóc trên con đường gồ ghề.

Go-ki là một trang trại cổ có công viên đẹp bao quanh biệt thự với những hàng cột trắng và hai ngôi nhà phụ. Đường đi rợp bóng bồ đề cành lá sum sê và những cây sồi lớn. Những bãi cỏ nhỏ rất thoáng. Ở đó có những góc nhỏ kỳ lạ - từ nơi này nhìn được khá xa, thấy rõ khu vực Pô-đôn-xcơ.

Vla-đi-mia I-lích thích nhìn về phía xa xa xanh biếc, thích phỏng đoán thành phố ở bên kia khu rừng và con sông nhỏ Pa-khơ-ra chảy xiết. Vla-đi-mia I-lích đã tới Pô-đôn-xcơ từ thời trẻ, khi Người đi đày trở về. Dạo ấy là vào năm 1900, khi bà Ma-ri-a A-lếch-xan-đrốp-na cùng với người con trai Mi-chi-a bị trục xuất khỏi Mát-xcơ-va về sống ở đó. Các chị em gái của Vla-đi-mia I-lích cũng sống ở đây, hồi Vla-đi-mia I-lích tới thăm những người thân, trước khi rời đi Thụy Sĩ. Hồi này Vla-đi-mia I-lích đang chuẩn bị xuất bản tờ "Tia lửa" ở nước ngoài, một tờ báo cách mạng của công nhân.

Xe ô-tô đi vào công viên và nhẹ nhàng tiến đến gần ngôi nhà phụ phía bắc. Vla-đi-mia I-lích không thích ngôi nhà chính lắm. Người thích ngôi nhà phụ phía bắc hơn, ở đó có những căn phòng nhỏ, trần không cao lắm, cửa sổ không lớn. Dưới thời các ông chủ, nơi đây chắc là những buồng dành cho các viên chức. Sau Cách mạng tháng Mười, các ông chủ vội vàng chạy trốn ra nước ngoài và Chính phủ Xô-viết tiếp đó đã mở nhà nghỉ ở Go-ki. Sau khi Lê-nin bị thương, người ta quy định nơi nghỉ cho Chủ tịch Hội đồng dân ủy ở đây. Các bác sĩ đã nghiêm khắc ra lệnh cho Người phải chữa bệnh bằng không khí trong lành!

Đúng. Vla-đi-mia I-lích vừa mới thoát khỏi không khí ngột ngạt của cá phiên họp và sự ồn ào của Mát-xcơ-va, đi vào công viên Go-ki. Đàu óc Người hầu như không còn nhức nữa.

- Hít một hơi không khí nông thôn vào là tập tức má hồng lên ngay, - Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na hài lòng nhận xét.

- Thưa các quý bà, chúng ta đi tiếp thôi, - Vla-đi-mia I-lích tuyên bố.

Trời khô ráo và lạnh. Đất dưới chân kêu lạo xạo. Lá cây đã rụng hết. Khắp công viên nhìn quang quẻ, chỉ có hoa tử đinh hương nằm buồn rầu trong đám là tàn úa. Và cây thanh lương trà với những cành nặng trĩu chùm quả đỏ.

Một đàn chim sơn trước vàng bay rào rào từ bụi nọ sang bụi kia.

- Chao ôi, những chiếc áo gi-lê xinh xinh! - Vla-đi-mia I-lích bỗng kêu lên.

- Nói cái gì thế? - Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na không hiểu.

- Trông đấy, tựa như những chiếc áo gi-lê vàng xinh xinh khoác trên mình lũ chim, - Vla-đi-mia I-lích nói.

Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na rất quý trọng tình cảm và sự mê say của Người đối với thiên nhiên. Khi còn sống lưu vong, trong những giờ rỗi rãi, họ thường leo núi hoặc đi dạo chơi bằng xe đạp. Rừng càng sâu, đường mòn càng dốc, càng vắng người, thì Vla-đi-mia I-lích càng hăng say.

- Na-đi-u-sa, chúng ta đi tới chỗ có tảng đá cheo leo ở trên hồ đi..

Những hồ và núi của Thụy Sĩ rất hùng vĩ, tráng lệ. Nhưng cảnh thiên nhiên yên tĩnh của Nga gần gũi hơn, thân thiết hơn.

- Trông kìa, cái ao nhỏ! - Vla-đi-mia I-lích nói.

Ma-ri-a I-li-nhít-na vui mừng bảo:

- Thế thì chúng ta đã đi tới một chỗ hay tuyệt đây!

Cáo ao đã phủ băng. Lớp băng mỏng trong suốt màu xanh nhạt như niêm phong cái ao nhỏ lại. Cái ao tựa như có một lớp kính che kín, qua lớp kính đỏ phản chiếu xuống trên bờ bằng phẳng. Qua lớp băng có thể thấy rõ những cây rong ở phía dưới.

Bỗng nhiên ở trên mặt ao vang lên tiếng ngân lanh lảnh. Tựa như có người đụng vào dây đàn của một thứ nhạc cụ kỳ lạ nào đó, và dây đàn bỗng rung lên dịu dàng, ngân nga.

Một hòn đá nhỏ do ai đó ném trượt trên mặt băng từ bờ đến giữa ao. Tiêng băng dội lại.

- Thật kỳ diệu! - Vla-đi-mia I-lích khe khẽ thốt lên.

Ngay khi đó họ nhìn thấy một chú bé và một cô bé khoảng mười tuổi đứng cách họ một bụi cây. Đó là chú bé đã ném hòn đá xuống mặt băng.

- Như hát ấy! Khắp ao vang lên tiếng ngân, - cô bé nói.

- Cần phải chộp ngay lấy cái ngày ao đóng băng lần đầu tiên này, - chú bé đáp. - Nếu không thì băng sẽ cứng mất hoặc bị tuyết phủ, khi đó ao sẽ thôi không hát nữa.

- Ném nữa đi, - cô bé yêu cầu.

Một hòn đá nhỏ lại trượt trên mặt ao và có tiếng ngân từ bờ này đến bờ kia.

- Ối! - cô bé bỗng kêu lên.

Bọn trẻ nhìn thấy người lớn. Chú bé vội bỏ mũ ra chào.

- Chào các bác.

- Chào các cháu, - Vla-đi-mia I-lích vừa đáp vừa tiến lại gần. - Các cháu ở đâu tới?

- Chúng cháu là người địa phương. Ở gần đây thôi, ở làng Go-ki. Chú bé chỉ tay về phía làng Go-ki mà đứng ở ao cũng trông thấy. - Còn các bác chắc là người Mát-xơ-va phải không?

- Đoán đúng rồi, - Vla-đi-mia I-lích cười. - Băng của các cháu hát hay lắm.

- Đúng đấy ạ! Cần phải chộp được đúng lúc, không phải ai cũng có thể làm được, - chú bé đáp với giọng khoe khoang. - Có lẽ các bác là cấp lãnh đạo phải không?

- Ở làng chúng cháu "bóng đèn của I-lích" đã thắp sáng, - cô bé nói.

- Đèn điện. Không kém gì Mát-xơ-va. Đến tối cả làng đều sáng trưng, - chú bé khoe.

- Có nghĩa là các cháu hài lòng chứ? - Vla-đi-mia I-lích hỏi nửa đùa nửa thật.

- Tại sao bác lại hỏi thế? Chắc là sau này sẽ tốt hơn.

Hai đứa trẻ liếc nhìn nhau, và chú bé lại bỏ mũ ra chào: "Tạm biệt", - rồi chúng chạy đi đâu đó, có thể đi về nhà, cũng có thể còn đi rình tiếp những điều kỳ diệu và những điều bí ẩn của khu rừng mùa thu.

Còn Vla-đi-mia I-lích với Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na và Ma-ri-a I-li-nhít-na càng đi sâu hơn nữa vào công viên, bởi vì cái ao nhỏ ở cách nhà không xa mà Vla-đi-mia I-lích thì muốn ngày hôm nay mời hai người đi chơi xa.

Phan Kim Tiên · 15 Tháng ba 2022

Chương 69+70+71+72+73

Bấm để xem

NGỌN ĐÈN BIỂN

Vùng lên hỡi các nô lệ ở thế gian.

Vùng lên hỡi ai cực khổ bần hàn

Sục sôi nhiệt huyết trong tâm đầy chứa rồi

Quyết phen này sống chết mà thôi.

Bài quốc tế ca vang lên, đập vào các cửa sổ có hai lần cửa của hội trường trong Cung lớn Cơ-rem-li, bay lên những bức trần chạm trổ.

Nay mai cuộc đời của toàn dân khác xưa,

Bao nhiêu lợi quyền tất qua tay mình.

Mấy trăm người đứng trong hội trường Cơ-rem-li hát bài quốc tế ca bằng năm mươi thứ tiếng: Tiếng Pháp, Đức, Ý, Phần Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, E-xtô-ni, Lét-xtô-ni và.. tất nhiên bằng tiếng Nga nữa.

Lê-nin cũng hát. Bài hát quốc tế ca của công nhân bao giờ cũng làm Người xúc động. Nhưng bây giờ, khi hàng trăm người cộng sản của các nước khác nhau tới dự Đại hội thứ IV Quốc tế cộng sản ở nước ta, ở đất nước Xô-viết, và hát tự do trong cung điện của Nga hoàng trước đây thì tâm hồn Người mới thật tràn đầy niềm hạnh phúc.

Đấu tranh này là trận cuối cùng.

Kết đoàn lại để ngày mai.

Lanh-te-na-xi-o-na-lơ

Sẽ là xã hội tương lai.

Nhiều nhà cách mạng nước ngoài, Vla-đi-mia I-lích đã biết khi Người còn sống lưu vong. Người biết Giăng Giô-rê, đảng viên Đảng xã hội Pháp có tài, người đã sáng lập ra tờ "Nhân đạo", tờ báo cách mạng nổi tiếng ở Pháp.

Và các nhà mác-xít Đức! Cla-ra Xét-kin, Rô-da Lúc-xăm-bua, Các Líp-nếch! Bao nhiêu công nhân cách mạng người Phần Lan mà Vla-đi-mia I-lích biết! Rô-vi-ô, cảnh sát trưởng của Hen-xinh-pho đã từng giấu Vla-đi-mia I-lích khỏi bọn mật thám Nga hoàng. Phơ-rít Plát-ten người Thụy Sĩ đã giúp Vla-đi-mia I-lích cùng với các đồng chí trở về Tổ quốc, khi ở nước Nga bắt đầu nổ ra cuộc cách mạng! Và còn rất nhiều nhà cách mạng nước ngoài, những công nhân và không phải công nhân mà Vla-đi-mia I-lích đã gặp và kết bạn.

Bây giờ, khi cuộc cách mạng tháng Mười của công nhân thắng lợi ở nước Nga, những nhà cách mạng mác-xít cũng thành lập ở trong nước mình các đảng cộng sản.

- Chúng ta sẽ liên hiệp lại thành một Liên-minh thống nhất, - Vla-đi-mia I-lích nói.

Các đảng cộng sản đã liên hiệp lại thành một Liên minh được gọi là Quốc tế Cộng sản.

Vla-đi-mia I-lích bước lên diễn đàn. Hàng trăm cặp mắt đổ dồn về phía Người. Vla-đi-mia I-lích nhìn thấu nỗi nóng lòng chờ đợi trong những khóe mắt. Người sẽ nói gì với những người cộng sản của các nước khác nhau.

Chắc là nói về cuộc sống của xã hội xô-viết. Về xã hội mới.

Vla-đi-mia I-lích bắt đầu kể về tình hình kinh tế ở đất nước Xô-viết: Chúng tôi đã đạt được những gì trong năm năm, còn những gì chưa đạt được. Chúng tôi đã thắng cuộc chiến tranh, đã thắng nạn đói. Đang khắc phục tình trạng rối loạn. Nông dân sống đã khá hơn. Công nhân cũng khá hơn. Chúng tôi đang học tập buôn bán. Những máy móc chúng tôi chế tạo chưa tốt, còn ít. Cần phải chế tạo nhiều máy móc hơn nữa. Không có máy móc không thể xây dựng được chủ nghĩa cộng sản. Mục tiêu trước mắt của chúng tôi là chủ nghĩa cộng sản. Còn mục tiêu trước mắt của các đồng chí, các đồng chí nước ngoài, là cuộc cách mạng.

Đây là những điều Vla-đi-mia I-lích nói tới. Người nói bằng tiếng Đức. Tiếng Nga thời đó còn ít người nước ngoài biết, nhưng tiếng Đức thì nhiều người hiểu.

"Người nói tiếng Đức rất cừ" - những người cộng sản Đức khen thầm.

Bản báo cáo kết thúc.

Tất cả đứng dậy, cả một đội quan rất đông những người cộng sản. - Hoan hô, Lê-nin muôn năm!

Chắc là cái biển tình yêu ấy đã khiến Vla-đi-mia I-lích xúc động. Nhưng những tiếng hoan hô to như vậy đã làm Người bối rối. Người định mau chóng đi ra khỏi hội trường. Đi làm sao được! Một đám đông đã vây chặt lấy Người. Mỗi người đều muốn nói câu gì đó. Muốn hỏi điều gì đó. Hoặc chỉ là một câu chào hỏi.

- Chào đồng chí Lê-nin! - một người tóc quăn chen lại gần hơn, nói to bằng tiếng Pháp. Cặp mắt đen nhánh của đồng chí ngời sáng, đồng chí nhắc lại, giọng vô cùng thân ái: - Chào đồng chí Lê-nin! - Và nói bằng tiếng Nga một cách khó khăn, từng tiếng một: - Lãnh tụ Lê-nin!

Lê-nin mỉm cười:

- Đồng chí là người địa phương nào của Pháp?

- Tôi là người Ý. Nhưng đồng chí không biết tiếng Ý của chúng tôi..

- Có, biết chút ít, - Vla-đi-mia I-lích phản đối lại bằng tiếng Ý.

- Ôi! Đồng chí Lê-nin biết tất cả! - người Ý tóc quăn bỗng thốt lên.

Từ khắp mọi nơi truyền đi bằng tiếng Ý, Pháp, Anh:

- Lê-nin là người bạn! Lê-nin là lãnh tụ của các đảng cộng sản! Lê-nin là người thầy!

Một người thợ mỏ ngoại quốc mặc áo sơ-mi trắng như tuyết, khuôn mặt còn đầy những chấm đen của bụi than, đặt hai bàn tay lên mồm như ống loa và hét lên, giọng phấn khỏi:

- Đất nước Xô-viết là ngọn đèn biển của chúng ta! Chúng ta hãy hướng về phía ngọn đèn biển đó.

ĐÊM GIAO THỪA

Vla-đi-mia I-lích bị ốm. Ốm nặng. Rất nguy hiểm.

Một số người nghĩ rằng bệnh tật đã ập đến bất ngờ. Không, cái bệnh quỷ quyệt đã từ lâu lén đến gần. Bệnh mất ngủ. Đôi khi thâu đêm đến sáng Người không thể chợp mắt được. Một đêm vô tận kéo dài đau đớn. Đầu hầu như luôn luôn bị nhức.

Đã đến cái giờ phút tai ác, Vla-đi-mia I-lích phải nằm liệt giường.

Người nằm trong căn phòng nhỏ tại nhà riêng ở Cơ-rem-li.

- Vla-đi-mia I-lích không thể không làm việc, không thể! Căn bệnh thật hiểm nghèo. Cần phải nói gấp với các đồng chí những ý nghĩ cần thiết.

Vla-đi-mia I-lích nằm, cánh tay bất động đặt duỗi trên chăn. Miếng vải chườm lạnh đặt trên trán làm nguội bớt cái đầu nóng rực.

Buổi tối. Trên bàn có để một ngọn đèn ngủ chiếu sáng mờ mờ. Các bác sĩ ra lệnh cho Vla-đi-mia I-lích phải nghỉ ngơi sau bữa ăn trưa. Người vẫn không ngủ.

Hôm qua ở Mát-xcơ-va đã khia mạ Đại hội lần thứ I các Xô-viết toàn Liên bang. Hôm qua ngày 30 tháng Chạp năm 1922 tại Đại hội đã thông qua hiệp ước thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô-viết.

Vla-đi-mia I-lích đã chuẩn bị khá lâu cho cái ngày kỳ lạ đó.

Không phải tất cả đều hiểu ngay tại sao cần phải thành lập Liên bang Xô-viết. Tại sao Vla-đi-mia I-lích lại cố gắng để đạt được một cách nhiệt tình như vậy, kiên trì như vậy.

Lê-nin muốn rằng Liên Xô là một quốc gia hoàn toàn mới, hoàn toàn khác với nước Nga thời Nga hoàng. Vì dưới thời Nga hoàng vẫn là như vậy. Vẫn là nước Nga. Còn nước U-cra-i-na tựa như hoàn toàn không có. Nước Bê-lô-rút-xi cũng không có. Nước Ác-mê-ni, nước A-déc-bai-gian, nước Gơ-ru-di chỉ được coi là một phần của nước Nga. Các dân tộc đó không có độc lập chút nào. Ở các trường học người ta không cho phép dạy trẻ em bằng tiếng mẹ đẻ. Nhiều dân tộc thậm chí còn không có cả bảng chữ cái và chữ viết riêng. Các dân tộc nhỏ bé không được phát triển. Bị làm nhục. Lê-nin căm thù sự bất bình đẳng đó.

Người đã suy nghĩ khá lâu về điều đó! Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na dừng lại bên cửa ra vào, lắng nghe xem Người ngủ chưa.

- Na-đi-u-sa, anh chưa ngủ. Anh đang chuẩn bị làm việc.

Bà lặng lẽ bước vào. Tắt ngọn đèn ngủ đi. Bà bật đèn chính lên. Căn phòng sáng sủa hẳn. Khuôn mặt xanh xao trên chiếc gối cũng được chiếu sáng.

- Con người hiếu động của tôi ơi! - Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na nói.

Chiếc đồng hồ quả lắc trong phòng ăn điểm sáu tiếng dõng dạc. Đến tiếng thứ sáu thì chị viết tốc ký Vô-lô-đi-sê-va tới. Chị khoảng ba mươi tuổi, dáng người mảnh dẻ, trông thông minh. Chị ngồi bên chiếc bàn con cạnh giường. Bút chì đã sẵn sàng.

- Như vậy, - Vla-đi-mia I-lích nói.

Hôm nay các bác sĩ đã cho phép Người đọc cho người khác viết bốn mươi phút.

Nếu như Vla-đi-mia I-lích tới dự Đại hội thì Người sẽ nói tất cả những gì bây giờ Người đọc cho viết. Đó là lời huấn thị cho các đồng chí. Các đồng chí lắng nghe Lê-nin, tiếp nhận huấn thị của Người. Người nói rằng cần phải xây dựng và củng cố Liên Xô như thế nào. Không được để cho các dân tộc nhỏ bé bị khốn khổ. Không được làm nhục các dân tộc! Các nước cộng hòa Xô-viết cần được bình đẳng, thân ái, Liên Xô sẽ trở thành một quốc gia hùng cường và công bằng và các dân tộc bị chủ nghĩa đế quốc áp bức trên toàn thế giới sẽ thức tỉnh..

Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na ở phòng ăn bên cạnh lặng nghe giọng nói của người thân. Hai tay bà chống cằm. Khuôn mặt hốc hác biểu lộ rõ tình thương lẫn sự lo âu.

Nhưng đọc xong, chị viết tốc ký Vô-lô-đi-sê-va liền đi ra. Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na thay chị ngồi bên cạnh giường bệnh nhân. Nụ cười của bà rất trong sáng khiến cho Vla-đi-mia I-lích không thấy được sự đau khổ lẫn sự sợ hãi trong cái nhìn của bà. Sự bình tĩnh của Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na đã làm Vla-đi-mia I-lích yên tâm.

- Na-đi-u-sa có biết anh đang nhớ lại những gì không? - Vla-đi-mia I-lích trầm ngâm. - Anh nhớ ông bố đã gắng sức mở các trường học ở tỉnh Xim-biếc, đã tổ chức những trường học để cho con em những người thuộc dân tộc Tsu-vát Moóc-đvin Tác-ta. Trước cụ, ở tỉnh Xim-biếc chưa từng có chuyện đó.

- Cụ là một người hiếm có, - Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na đáp. - Cụ đã bắt đầu từ cái nhỏ. Còn bây giờ ở nước ta cuộc cách mạng đã mở ra những con đường lớn.

Bà nhìn thấy Vla-đi-mia I-lích hài lòng về công việc ngày hôm nay. Ngay cả cặp mắt cũng sáng lên như trước đây. Người bỏ miếng vải chườm ra, có nghĩa là đầu đã nhẹ bớt. Có thể sắp dậy được chăng?

"Có thể? Mình rõ lạ chưa?" - Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na sợ hãi. - Không phải có thể, mà là nhất định chứ! Nửa năm trước đây cũng giống như vậy, Vla-đi-mia I-lích đã khỏi bệnh và dậy được. Bây giờ cũng như thế.

Bà cẩn thận sửa lại chiếc khăn đắp trên mình Vla-đi-mia I-lích.

- Đêm nay là đêm giao thừa, Vô-lô-đi-a ạ, Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na chợt nhớ ra. - Không phải vô cớ trông anh rất tươi. - Bà cúi xuống hôn Vla-đi-mia I-lích. - Chúc mừng năm mới, Vô-lô-đi-a.

ĐẤU TRANH KHÔNG NGỪNG

Các bác sĩ lo lắng: Việc đọc cho người khác viết các bài báo có thể tác hại đến sức khỏe của Vla-đi-mia I-lích. Cần để cho đầu óc nghỉ ngơi, Vla-đi-mia I-lích! Đừng nghĩ tới những việc quốc gia. Cần ngừng đọc những bài báo nói về công việc.

Vô hiệu quả!

Nhưng cãi lý với các bác sĩ cũng không phải chuyện dễ. Vla-đi-mia I-lích đành phải dùng mưu.

- Tôi sẽ không đọc cho viết các bài báo nữa, mà đọc nhật ký vậy.

Người đã đánh lừa các bác sĩ. Họ phải nhượng bộ: Thế thì được. Tuy nhiên, chắc các bác sĩ đều hiểu: Cuốn nhật ký ấy sẽ không nói về chuyện thời tiết. Chẳng lẽ cấm Lê-nin quan tâm tới số phận nhà nước do Người xây dựng nên ư? Đầu óc Vla-đi-mia I-lích căng thẳng, hoàn toàn không thể ngủ được, khi Người không được phép đọc cho người khác viết. Các bác sĩ đã cho phép, có điều là nên dè dặt. Nửa giờ, bốn mươi phút một ngày. Không hơn.

Vào đúng giờ quy định, chị viết tốc ký Vô-lô-đi-sê-va tới. Đôi khi chị ghi một trang một ngày, không thì hai hoặc ba trang. Trong những trang đó chứa đựng toàn bộ kế hoạch tổ chức xã hội của chúng ta sau này. Vla-đi-mia I-lích phê phán những khuyết điểm, khuyên nên làm thế nào để tổ chức hợp lý hơn bộ máy nhà nước, giữ vững sự thống nhất và tình đoàn kết trong Đảng cộng sản. Lê-nin sợ nhất là trong Đảng xảy ra sự bất hòa.

Trên giường bệnh, Vla-đi-mia I-lích cân nhắc cẩn thận hồi lâu từng ý, từng lời cho các bài báo của mình.

Các bài báo của Lê-nin đăng trên tờ "Sự thật". Người lao động đọc, chia sẻ với nhau:

- I-lích hiểu đúng về cuộc sống của chúng ta. Người hiểu thấu tới tận cốt lõi. Người thấy được tất cả những gì mà chúng ta không thấy!

Và vui mừng:

- Chắc là sức khỏe I-lích của chúng ta đang bình phục.

Đột nhiên.. Một ngày tháng ba. Mặt trời xuân vui vẻ chiếu sáng. Chim sẻ hót ríu rít trên các đường phố lớn và trong vườn hoa. Những rãnh nước sủi bọt chảy ào ào như suối dọc theo đường lát (1). Tất cả mọi thứ trong thiên nhiên đều ngời lên sức sống và niềm vui. Nhưng vào buổi sáng hôm đó, 14 tháng Ba, khi mọi người giở tờ báo ra thì nét mặt đều đăm chiêu và buồn rầu. Mọi người đứng tụ tập thành đám đông trên các đường phố cạnh các tủ kính treo báo. Khắp nơi đều dán các tờ giấy "Thông báo của chính phủ".

(1) Mùa xuân tuyết tan - N. D

Nếu là của chính phủ có nghĩa là có tin gì quan trọng. Không biết có xảy ra chuyện gì bất hạnh không?

"Thông báo về tình hình sức khỏe của Vla-đi-mia I-lích.

Trong những ngày gần đây tình hình sức khỏe của Vla-đi-mia I-lích sút kém khá nhiều.."

Những dòng chữ đen như muốn nói cái điều bất hạnh đã đến, đã xảy ra.. "Sút kém khá nhiều". Đọc đến chỗ đó phát sợ. Mọi người cúi đầu rời đi.

Vào ngày hôm đó, trong các phân xưởng công nhân rất buồn bã.

- I-lích của chúng ta! - một bác công nhân già thở dài.

Đám thanh niên không tin điều khủng khiếp đang từ từ đến gần.

- Không, không phải vô cớ ra thông báo, - những người già buồn phiền. - Ôi, I-lích.

Tình hình sức khỏe của Vla-đi-mia I-lích rất kém. Bệnh tật đã tấn công một cách không thương xót. Vla-đi-mia I-lích bị mất tiếng. Còn gì cay đắng hơn nữa! Lê-nin không nói được. Không còn được nghe giọng nói sinh động, hơi uốn lưỡi, mau lẹ của Người nữa.

Suốt ngày đêm các bác sĩ túc trực trong căn nhà ở của Vla-đi-mia I-lích. Khoa học, tài năng, nghệ thuật của các thầy thuốc đều tham gia vào trận chiến đấu lớn để cứu sinh mạng tuyệt diệu của Người. Cả nước theo dõi với một niềm hi vọng. Buổi sáng mọi người vội vã tới xem báo, đọc bản thông báo.

Buổi tối. Gió xuân làm bay phấp phới lá cờ đỏ trên tòa nhà của Hội đồng dân ủy. Còn trong căn nhà ở Cơ-rem-li thì sao?

Buổi tối. Những công việc lao động và bận rộn trong ngày đã chấm dứt. Hàng ngàn trái tim thắt lại buồn rầu: Liệu trong căn nhà ở Cơ-rem-li có chuyện gì xảy ra không?

Trong căn phòng của Vla-đi-mia I-lích yên lặng. Yên lặng đến nỗi tiếng gõ đều đều của quả lắc đồng hồ từ buồng ăn cũng vọng đến. Ở đó có cô nữ hộ lý ngồi trực. Cạnh giường là Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na.

Vla-đi-mia I-lích giương mi mắt nặng trĩu lên. "Na-đi-a, mình ở đây ư?"

Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na hiểu tất cả những gì Người muốn nói và muốn hỏi. Bà nói với Người, dường như nghe thấy tiếng Người trả lời.

- Hôm nay trông anh khỏe hơn, - bà nói với giọng tin chắc. Vla-đi-mia I-lích cũng cảm thấy có khỏe hơn thực. Cặp mắt của Người đáp: "Đúng."

- Anh sẽ khỏi. Các bác sĩ nói rằng cần phải đem hết nghị lực ra. Vô-lô-đi-a, hãy cố gắng hết sức mình.

"Anh sẽ cố gắng", - Vla-đi-mia I-lích đáp lại bằng mắt.

- Suốt đời anh đã đấu tranh vì hạnh phúc của nhân dân, vì cách mạng. Anh hãy đem hết sức mình ra mà đấu tranh!

Vla-đi-mia I-lích lại trả lời một cách dễ hiểu đối với Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na: "Đúng".

Lòng thương xót không sao chịu nổi, đột nhiên đã làm bà đau nhói. Nước mắt trào lên đến cổ họng. Bà bị kiệt sức trong giây lát. Nhưng bà đã khắc phục được. Bà đã nuốt nước mắt trong cổ họng và với giọng âu yếm nói:

- Bây giờ đến giờ nghỉ ngơi rồi. Anh ngủ đi để lấy sức. Mọi việc rồi sẽ tốt đẹp. Ngủ đi. Tôi sẽ không đi đâu cả. Tôi sẽ ngồi bên cạnh.

MÙA THU MỘT NGHÌN CHÍN TRĂM HAI MƯƠI BA

Tháng tư. Đại hội lần thứ XII của Đảng cộng sản Nga khai mạc. Đại hội đã gửi lời chào mừng tới Vla-đi-mia I-lích.

"Thay mặt Đảng, giai cấp vô sản và toàn thể nhân dân lao động. Đại hội xin chân thành gửi tới vị lãnh tụ của mình, bậc thiên tài của tư tưởng vô sản và hành động cách mạng, lời chào và những lời kính yêu nồng nhiệt nhất.

Hơn bao giờ hết, Đảng nhận rõ trách nhiệm của mình trước giai cấp vô sản và lịch sử. Hơn bao giờ hết, Đảng muốn và sẽ xứng đáng với lá cờ vì lãnh tụ của mình.."

Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na đã đọc lời chào mừng. Vla-đi-mia I-lích đáp lại bằng cái nhìn vô cùng sâu sắc, tràn đầy tình cảm.

Vla-đi-mia I-lích không đầu hàng bệnh tật. Vào giữa tháng năm Người chuyển tới Go-ki, tới ngôi nhà chính. Chủ tịch Hội đồng dân ủy chọn cho mình một căn phòng nhỏ nhất trong ngôi nhà đó. Căn phòng ở góc, có cửa sổ cao. Qua cửa sổ nhìn thấy vườn cây. Trong đám cây cối đầy tiếng chim hót ríu rít. Những con quạ đen kêu quác quác. Từ mỗi cành cây vang đến sự hân hoan. Cả không trung đều ngân vang.

Ban đêm chim họa mi hót. Những vì sao ngó nhìn vào cửa sổ.

Vla-đi-mia I-lích thở hít không khí trong sạch. Tình trạng sức khỏe của Người có khá hơn. Cám ơn Go-ki. Sống trong không khí nông thôn, Vla-đi-mia I-lích bắt đầu ngủ được, ăn được và sức khỏe tăng thêm.

Sự bình phục từ từ. Vla-đi-mia I-lích bắt đầu đi lại được, tay trái chống gậy. Người tập viết tay trái. Luyện tập để khôi phục lại tiếng nói.

Người thầy dạy là Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na. Cửa phòng đóng lại trong giờ học. Họ chỉ có hai người. Không ai nghe thấy Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na lên lớp như thế nào.

Trong ngôi nhà đã hơi vui vui. Tất cả đều sung sướng khi tiếng cười của Vla-đi-mia I-lích bỗng vang lên. Vì Người vốn rất vui tính và hay cười. Bây giờ, khi đã khỏe hơn, Vla-đi-mia I-lích hoàn toàn vui mừng trước mỗi lời nói đùa hoặc lời nói khôn khéo, trước mỗi cuộc đến thăm của bạn bè ở Mát-xơ-va đến hoặc một cuốn sách mới, trước những chiếc lá màu da cam trong khu vườn mùa thu. Bắt đầu mùa thu năm một nghìn chín trăm hai mươi ba.

Vào tháng mười, một hôm Vla-đi-mia I-lích chống gậy đến nhà để xe ở Go-ki và tỏ ý muốn đi Mát-xơ-va: Cho xe ô-tô ra, chúng ta đi nào! Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na và Ma-ri-a I-li-nhít-na rất lo lắng.

- Chẳng lẽ lại có thể như thế được? Cái đó có thể kết thúc ra sao?

Và các bác sĩ cũng phản đối.

Nhưng Vla-đi-mia I-lích là người rất kiên định. Cái gì đã quyết là làm.

Chiếc xe ô-tô "Rolls-rois" màu đen chạy ra khỏi công viên rắc đầy lá màu da cam và đi về Mát-xơ-va. Xe chạy chầm chậm, tránh những ổ gà. Mát-xơ-va đã hiện ra: Những mái tròn vàng óng của nhà thờ, những bức tường bằng đá trắng, những làn khói tỏa trên các ống khói nhà máy. Vla-đi-mia I-lích khi nhìn thấy Mát-xơ-va đã bỏ mũ cát-két ra vẫy vẫy trên đầu. Mát-xơ-va! Sắp tới Cơ-rem-li rồi!

Trái tim trong lồng ngực đập mạnh, khi Người bước qua ngưỡng cửa phòng họp của Hội đòng dân ủy. Mọi cái ở đây đều quen thuộc đối với Vla-đi-mia I-lích. Chiếc bàn dài trải tấm dạ màu xanh. Chiếc ghế bành mây đặt ở đầu bàn. Từng giờ trong gian phòng này đều đáng ghi nhớ!

Cặp mắt Người tình cờ nhìn về phía lò sưởi ở góc, và Vla-đi-mia I-lích đã cười lên. Người nhớ lại những người nghiện thuốc đã nấp sau lò sưởi ấy như thế nào. Họ hút thuốc, còn khói thì phả vào lỗ thông hơi.

Vla-đi-mia I-lích dứt khoát cấm hút thuốc trong các phiên họp Hội đồng dân ủy. Nhưng có ủy viên nhân dân nào đó không chịu nổi liền lẻn ra sau lò sưởi và hút trộm ở đó, chừng nào Chủ tịch chưa gõ bút chì xuống bàn.

Có cái gì đó vừa nghiêm khắc vừa dịu dàng đã rộn lên trong lòng Vla-đi-mia I-lích. Người thương yêu các đồng chí.

Vla-đi-mia I-lích đứng một lát, nhớ lại rồi đi vào phòng làm việc của mình. Người nhìn khắp phòng làm việc. Khi nhìn những tấm bản đồ địa lý, bức chân dung của Mác, chiếc máy điện thoại đặt trên bàn, những giá sách, thì bao nhiêu ý nghĩ lại ùa đến.

Nhưng Vla-đi-mia I-lích không từ giã. Không, Người muốn sống và trở lại đây.

Người đứng một lát. Đưa mắt nhìn. Rồi lại gần cây cọ. Cây cọ lớn, cành lá sum sê, tồng trong cái thùng gỗ cạnh cửa sổ. Những cành của nó giống những chiếc ô nhỏ xòe ra ở những xứ nóng. Người ta đã gìn giữ nó. Vla-đi-mia I-lích yêu cầu chăm sóc nó.

Thời thơ ấu, trong ngôi nhà ở Xim-biếc của họ có nhiều hoa. Trong phòng ăn cũng có đặt một cây cọ cành lá sum sê và luôn luôn xanh tươi như thế này.

Sau đó họ đi thăm Mát-xcơ-va. Đi xem triển lãm nông nghiệp và thủ công nghiệp.

Triển lãm đầu tiên của Xô-viết! Vla-đi-mia I-lích nhất định muốn xem triển lãm đó.

Triển lãm đặt trên bờ sông Mát-xcơ-va, cạnh khu vườn Ne-xcu-snưi. Trước kia, đây là khu rác rưởi. Rác rưởi đã được thu dọn đi nơi khác. Ở đây người ta trồng những khóm hoa. Dựng những tòa nhà triển lãm. Một thành phố nhỏ bằng gỗ, rất đẹp, tựa như trong truyện thần thoại, đã mọc lên.

Mọi người còn nhớ rất rõ cuộc chiến tranh, nạn đói và nạn rét. Tất cả những cái đó vừa mói xảy ra cách đây không lâu.

Vì vậy những tòa nhà chạm trổ bằng gỗ này giống như trong câu chuyện thần thoại vậy.

Lại càng giống chuyện thần thoại hơn nữa ở chỗ trong các tòa nhà triển lãm có những đồng lúa mì vàng óng và mạch đen, những khối tháp bắp cải to mập, những núi khoai tây sớm màu hồng, những quả dưa hấu và dưa bở - những hoa quả trồng ở ruộng và ở vườn.

Rõ ràng là nông thôn đang sống lại,

Các nhà máy và công xưởng cũng gửi những sản phẩm của mình tới nơi triển lãm. Rõ ràng là thành phố đang thoát khỏi cảnh nghèo khổ và tình trạng rối loạn.

Vla-đi-mia I-lích từ Mát-xcơ-va trở về tuy mệt mỏi, nhưng tinh thần rất sảng khoái và đầy sức sống.

Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na còn nhớ mãi bài phát biểu của Lê-nin ở Nhà hát lớn ngày 20 tháng mười năm 1922. Đó là bài phát biểu cuối cùng của Người trước khi lâm bệnh.

Lê-nin nói: "Từ nước Nga của kế hoạch NEP sẽ xuất hiện một nước Nga xã hội chủ nghĩa".

TÌNH YÊU CUỘC SỐNG

Chiếc xe trượt tuyết chạy bằng băng. Tuyết tung lên dưới vó ngựa. Những thanh xà kêu rít lên theo vết trượt. Mặt trời vừa mới lặn. Ở nửa chân trời ánh hoàng hôn vẫn rực rỡ. Nhưng bóng tối nhanh chóng kéo tới bức màn xanh trên cánh đồng phủ tuyết dần sẫm lại, cánh rừng ở phía xa xa mỗi lúc môt thẫm hơn. Và đây, trên vòm trời, một ngôi sao yên tĩnh ở trên cao bắt đầu tỏa sáng.

Vla-đi-mia I-lích từ nơi đi săn trở về. Người vẫn chưa cầm được súng, chỉ xem những người khác săn ra sao. Nhưng cái đó cũng đem lại một niềm vui không gì sánh được. Người thích đi săn và tất cả những gì có liên quan đến đi săn. Người đi dạo khắp khu rừng, lắng nghe, ngắm nhìn cuộc sống ở trong rừng. Theo dõi dấu chân con vật. Người thích bắn súng.

Nhưng có những lúc ở địa vị người đi săn khác nhất định sẽ bắn, thì Vla-đi-mia I-lích lại không. Có lần cũng vào mùa đông, họ đi săn cáo bằng cờ, Những người đi săn lấy một lô cờ đỏ và rào quanh một khu rừng khá lớn. Ở đó có chú cáo. Cáo sợ những lá cờ đỏ, tìm lối ra.

Những người đi săn để lại một lối ra. Họ hô hoán để đuổi chú cáo về phía đó.

Vla-đi-mia I-lích đứng cầm súng. "Chà, nếu gặp mày thì chỉ bắn bị thương thôi!" Bỗng nhiên - thật là kỳ lạ! - từ sau đám cây thông chú cáo đi thẳng về phía Người. Vla-đi-mia I-lích lặng người đi. Chú cáo đẹp quá, lông màu da cam in trên nền tuyết trắng, mõm nhọn, chiếc đuôi đầy lông tơ rất đẹp! Nó đi thẳng về phía khẩu súng, mỗi lúc một gần. Vla-đi-mia I-lích không bắn. Vì chú cáo trông rất đẹp! Và ngày hôm đó cũng đẹp như hôm nay, trong sáng, có tuyết phủ lấp lánh.

Vla-đi-mia I-lích mỉm cười, nhớ lại câu chuyện xảy ra với con cáo.

Những thanh xà của xe trượt tuyết kêu như tiếng chuông ngân nghe đến vui tai! Buổi tối lặng lẽ đến gần. Ánh hoàng hôn. Mảnh trăng lưỡi liềm hiện ra.

Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na nhìn mảnh trăng lưỡi liềm ấy qua cửa sổ và nói với Ma-ri-a I-li-nhít-na:

- Hôm nay tựa như ngày hội vậy. Trông kìa, vầng trăng hôm nay rất đặc biệt.

- Trong lòng chúng ta cảm thấy nhẹ nhõm, bởi vì Vla-đi-mia I-lích khỏe hơn. Chị thử nghĩ mà xem, thậm chí anh ấy đi săn, thế mới cừ chứ! - Ma-ri-a I-li-nhít-na đáp.

- Thế cô có nhớ lúc anh ấy cười ở chỗ cây thông Nô-en không, gần như hồi trước vậy!

Hai người bắt đầu nhớ lại cây thông Nô-en mới đây đặt trong ngôi nhà chính ở Go-ki để cho con em công nhân và viên chức nông trường quốc doanh, nhớ lại Vla-đi-mia I-lích đứng cạnh cây thông, cười rất hiền hậu với bọn trẻ, nhớ lại Ma-ri-a I-li-nhít-na chơi đàn dương cầm, còn Vla-đi-mia I-lích thì lắng nghe.

Vào ngày hôm nay họ chỉ muốn nhớ lại những chuyện thú vị.

Vla-đi-mia I-lích từ khu rừng mùa đông trở về với cặp má ửng hồng. Cặp mắt sáng long lanh một cách huyền diệu. Không khí giá lạnh, cuộc đi săn, chuyến đi xe trượt tuyết đã làm cho Người hồi sức và làm cho tinh thần sảng khoái. Nhưng cần phải nghỉ ngơi. Chế độ là như vậy. Các bác sĩ không rời mắt khỏi Vla-đi-mia I-lích. Người phải đi nằm một giờ đồng hồ.

Trong khi Vla-đi-mia I-lích nghỉ ngơi, Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na và Ma-ri-a I-li-nhít-na không được nói chuyện với nhau, mà người nọ chỉ ngăn ngừa người kia bằng cách đặt ngón tay lên môi: Suỵt, không được đánh thức.

Trong lòng cả hai người có một niềm ui thầm lặng tuy còn mỏng manh, chưa mạnh dạn. Họ nhìn tương lai với niềm hi vọng. Các bác sĩ làm họ yên lòng. Một người mới đây nói:

- Chắc chắn là đến mùa xuân này chúng tôi sẽ chữa khỏi cho Người.

Buổi tối Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na thường đọc cho Vla-đi-mia I-lích nghe. Khi Người bắt đầu bình phục, hàng ngày bà đọc báo "Sự thật" cho Người nghe. Nhưng hôm nay bà đọc truyện của Giắc Lơn-đơn.

Vla-đi-mia I-lích ngồi bệt trong chiếc ghế bành, cặp mắt hơi nheo nhìn qua cửa sổ với vẻ tư lự. Ở đó, trong đám tuyết màu xanh là công viên cũ. Không nhìn thấy công viên. Băng giá đã đọng trên kính cửa sổ. Những cành dương xỉ trắng xóa nở ra một cách kỳ dị trên các cửa sổ. Những bông hoa băng thần diệu như trong thời thơ ấu..

Câu chuyện nhan đề "Tình yêu cuộc sống". Một người đang chết đói băng qua sa mạc tuyết. Người đó bị yếu đến nỗi không thể đi được mà phải bò trên sa mạc tuyết. Bên cạnh đó có một con chó sói cũng bò lê nó bị ốm và cũng sắp chết. Giữa con chó sói và con người bắt đầu có cuộc đấu tranh. Ai sẽ thắng? Chẳng lẽ chó sói ư? Không. Con người đã thắng. Tình yêu cuộc sống khát khao đã tiếp thêm sức cho con người. Con người có mục đích - chiếc tàu biển đã hiện ra ở cuối sa mạc cạnh bờ biển. Ở đó là cuộc sống. Và con người đã cố bò tới đó.

Vla-đi-mia I-lích rất thích câu chuyện đó. Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na hiểu được điều gì đã khiến Người xúc động như vậy. Phải chăng là lòng dũng cảm, sự kiên trì, ý chí vươn tới cuộc sống của con người. Không được đầu hàng!

Vla-đi-mia I-lích đã không đầu hàng. Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na hiểu những ý nghĩ và tình cảm của Người được tạo ra qua buổi đọc hôm nay. Những ý nghĩ về sự trở về với cuộc sống. Với lao động.

Chẳng lẽ vào buổi tối tháng giêng ấy bà có thể nghĩ rằng Vla-đi-mia I-lích còn sống được rất ít ư?

Một cơn bệnh mới đã quật ngã đột ngột, tàn ác. Và vĩnh viễn.

Lê-nin mất ngày 21 tháng Giêng năm 1924 hồi sáu giờ năm mươi phút tối ở Go-ki.

Phan Kim Tiên · 15 Tháng ba 2022

Chương 74+75

Bấm để xem

ĐỨNG DẬY, CÁC ĐỒNG CHÍ!

Nhiều chiến sĩ Hồng quân và đội viên du kích trong thời kỳ nội chiến đã biết đầu máy xe lửa "U-127". Suốt thời kỳ chiến tranh nó đã chở các chiến sĩ và vũ khí ra mặt trận. Và chở những người bị thương từ mặt trận trở về hậu phương. Nó đã làm việc không mệt mỏi. Lựu đạn và đạn của bọn bạch vệ đã quất vào nó một cách không thương xót và làm nó hủ hỏng. Đến cuối cuộc chiến tranh, đầu tàu hoàn toàn bị phá hủy, không dùng được nữa.

Người ta nhớ tới nó trong khi nhân dân Xô-viết bắt đầu khôi phục nền kinh tế trong nước. Khi đó công nhân đã tìm thấy "U-127" ở nghĩa địa đầu tàu và quyết định: Anh em, sửa chữa lại!

Họ đã chữa lại rất tốt. Đầu tàu "U-127" đã được chữa lại như mới. Những người thợ chữa là quần chúng ngoài đảng, nhưng họ quyết định trao tặng những người cộng sản chiếc đầu tàu mới được họ sửa chữa ngoài giờ. Và VL đã được bầu là người lái danh dự. Người ta đã trích ra cho Lê-nin một cuốn sổ lương.

Trong những ngày đau thương, khi Lê-nin mất, chiếc đầu tàu này đã được ủy nhiệm chờ đoàn tàu tang từ Go-ki về Mát-xcơ-va.

Suốt hai đêm và một ngày liền, những người nông dân từ các làng gần xa đi bộ tới Go-ki để vĩnh biệt vị lãnh tụ.

Trời rất giá lạnh. Gió buốt thổi đến từng cơn. Ở công viên Go-ki cành cây đu đưa trước gió, đạp vào nhau xoàn xoạt. Những tấm vải đen và vải đỏ quấn xung quanh đám cột trắng của ngôi nhà chính. Các con đường đều rải cành thông. Trên tuyết những bông hoa nằm có vẻ buồn bã.

Linh cữu được những người công nhân, nông dân, những người cộng sản, các đồng chí, các ủy viên trong chính phủ khiêng trên tay từ ngôi nhà ra đến ga bốn dặm. Và đầu tàu "U-127" đã chở đoàn tàu đau thương về Mát-xcơ-va.

Người lái tàu là Mát-vây Cu-dơ-mích Lu-sin đã lái tàu hai mươi mốt năm. Bây giờ đồng chí lái đầu tàu "U-127". Đoàn tàu chạy không dừng lại ở các ga. Đúng một giờ cần phải chở linh cữu với thi hài của Lê-nin tới Mát-xcơ-va.

Dọc theo suốt con đường sắt, những người nông dân đứng chật cả hai bên.

Đầu tàu tới gần, huýt một hồi còi dài báo nguy. Nhưng mọi người không nhúc nhích. Đứng im trên đường ray. Vai kề vai. Im lặng. Đầu tàu không đi được tới ga, dừng lại, thở phì phì có vẻ nặng nề. Người lái tàu bước ra khỏi đầu tàu, đứng trên bậc thang.

- Các đồng chí! - người lái tàu nói. - Trên đầu tàu này Vla-đi-mia I-lích là người lái danh dự cùng lái với tôi. Tôi đã hứa với Vla-đi-mia I-lích không bao giờ chậm giờ. Hôm nay có lệnh đúng một giờ phải tới Mát-xcơ-va. Bà con hãy giúp tôi giữ đúng lời hứa. Tôi đã hứa với I-lích..

Đồng chí khóc. Mọi người cùng khóc, tránh sang hai bên mở đường cho đoàn tàu.

Mát-xcơ-va. Các đồng chí lại khiêng trên tay linh cữu với thi hài của I-lích kính yêu. Từ phố này sang phố khác, hàng ngàn người lặng lẽ từ từ tiến về phía Trụ sở công đoàn.

Bỗng nhiên ở đâu đấy trên các mái nhà có tiếng động cơ ầm ầm lan khắp bầu trời. Những chiếc máy bay bay vút qua rất thấp. Và những tờ giấy nhỏ bay đi khắp nơi, tựa như những con chim bồ câu trắng. Mọi người bắt lấy. Đọc về Lê-nin.

Và trên các quảng trường còn đặt những tấm bảng gỗ giới thiệu tiểu sử Lê-nin, vì Lê-nin là người rất khiêm tốn. Người không cho phép viết về mình, với bất kỳ lý do nào cả.

Giờ đây, khi Người không còn nữa, nhân dân đứng tụ tập thành đám đông cạnh những tấm bảng gỗ đọc tiểu sử tóm tắt về cuộc đời vĩ đại của Lê-nin.

Trời rất rét. Trên các đường phố Mát-xcơ-va đã đốt những đống lửa. Mọi người kéo về phía Trụ sở công đoàn thành những chuỗi dài vô tận. Suốt ngày suốt đêm. Họ sưởi bên cạnh những đống lửa một lát rồi lại đi tiếp, hoặc đứng giậm giậm chân tại chỗ để khỏi bị lạnh chân, trong khi hàng người chỉ nhích lên từng bước nhỏ.

Những người Mát-xcơ-va và những người từ khắp đất nước Xô-viết tới. Những người Nga và U-cra-i-na, Ác-mê-ni và Cô-dắc, Bê-lô-rút-xi và Gơ-ru-đi.. Những người cộng sản và công nhân quốc tế.

Tại trụ sở công đoàn, linh cữu được đặt giữa biển hoa. Tiếng nhạc vang lên khe khẽ. Mọi người bước đi lặng lẽ.

Tang lễ Vla-đi-mia I-lích được cử hành vào ngày chủ nhật 27 tháng Giêng hồi bốn giờ, theo giờ Mát-xcơ-va.

Trên Hồng trường đã dựng xong Lăng mộ. Lăng được xây dựng suốt ba ngày đêm trong cơn rét buốt ghê người.. Người ta đã đào bới, nổ mìn, dùng lửa làm tan lớp đất cứng bị đóng băng, đào móng. Và một tòa nhà nghiêm trang đã mọc lên. Lúc đó còn làm bằng gỗ. Sau này ở nơi đây dựng lên một lăng đồ sộ bằng đá hoa cương và cẩm thạch.

Buổi sáng ngày 27 tháng Giêng các đoàn đại biểu của các nhà máy và công xưởng, các thành phố khác nhau và các nước Cộng hào Xô-viết, các đảng cộng sản nước ngoài kéo tới Hồng trường. Từ sáng, dưới bầu trời giá lạnh tháng giêng, linh cữu I-lích được đặt trên chiếc bục cao có phủ những lá cờ đỏ.

Hàng rào danh dự đứng im không động đậy. Hồng trường im lặng như tờ. Bỗng một đội kỵ binh hộ tống phi rất nhanh ngang qua linh cữu vị thống soái của Cách mạng xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới. Những cỗ pháo do ngựa kéo chạy băng băng kính chào vĩnh biệt Lê-nin.

Những đội ngũ công nhân khi tới gần chiếc bục đã hạ cờ tang xuống sát đất.

Đúng bốn giờ, tại các thành phố và các thị trấn có đài truyền thanh đã truyền đi những lời sau đây:

"Đứng dậy, các đồng chí! Thi hài của I-lích đang được đưa vào Lăng."

Các máy đều dừng lại. Các xe hơi đều đỗ. Mọi người đúng cúi đầu. Ở nước ngoài, công nhân cũng ngừng việc. Đứng năm phút mặc niệm. Tiếng còi các nhà máy và công xưởng vang lên. Xe lửa trên tất cả các tuyến đường đều đỗ lại và kéo còi. Các tàu thủy của Liên bang Xô-viết ở các biển đều ngừng chạy. Giọng nói đau thương kéo dài, không gì an ủi được đã truyền đi khắp các cánh đồng, làng mạc, thành phố, khắp đất nước Liên bang.

Một làn gió lạnh buốt lồng lộn trên Hồng trường, đập vào những tấm vải tang và những lá cờ đỏm làm nước mắt đóng băng trên những khuôn mặt.

Một loạt súng chào vĩnh biệt gầm vang.

Linh cữu với thi hài của Lê-nin được đặt vào Lăng mãi mãi.

Trời bắt đầu tối. Sắp đến đem. Những hàng người vẫn lần lượt đi qua Hồng trường ngang qua Lăng mộ.

NHỮNG CÂY ANH ĐÀO NỞ HOA

Mùa xuân đến. Những con quạ đen bay tới công viên Go-ki. Chúng bay về quê hương và loay hoay làm tổ, xây dựng cuộc sống, tiếng ồn ào vui vẻ làm náo động vùng xung quanh. Những con chim sơn ca cũng bay tới. Tiếng hót của chim sơn ca không ngừng dội xuống từ tít trên bầu trời trong xanh cao vòi vọi. Những con chuồn chuồn có cánh màu trong suốt nhào lượn trên cái ao nhỏ dưới tia nắng.

Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na đứng cạnh cái ao. Trong công viên Go-ki, bà thuộc tất cả những nơi và những con đường nhỏ mà Vla-đi-mia I-lích ưa thích. Nhưng có một góc nhỏ Vla-đi-mia I-lích chưa kịp nhìn, còn Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na đứng lại thích tới đây. Bây giờ bà tới. Ngồi xuống chiếc ghế dài. Bà suy nghĩ, hai bàn tay nhăn nheo, có những đường gân phồng lên, đặt trên đầu gối.

[Chúc bạn đọc sách vui vẻ tại www. Gacsach.com - gác nhỏ cho người yêu sách.]

Ở đây, những cây anh đào đã nở hoa. Những cây anh đào đã nở hoa. Những cây anh đào mảnh dẻ hãy còn non, có những cành mềm dẻo màu đỏ sẫm, tựa như được đánh véc-ni.

Những cây anh đào nở hoa lần đầu tiên, Vla-đi-mia I-lích chưa kịp nhìn thấy màu sắc của chúng.

Vào mùa thu trước, một đoàn công nhân của xưởng Go-lu-khốp tới Go-ki thăm Vla-đi-mia I-lích. Họ mang đến cho Vla-đi-mia I-lích bức thư của xưởng và một tặng phẩm - đó là những cây anh đào ươm ở vườn xưởng.

Vla-đi-mia I-lích rất vui mừng tiếp đoàn công nhân! Cặp mắt sáng lên niềm sung sướng..

Lúc chia tay, một công nhân già nói..

- Tôi là công nhân thợ rèn, thưa Vla-đi-mia I-lích. Tôi là thợ rèn. Tôi sẽ rèn tất cả những cái do đồng chí vạch ra.

Và ôm hôn Vla-đi-mia I-lích rất thắm thiết. Hai người đứng ôm chặt lấy nhau một lúc. Thông qua người thợ rèn già này, Vla-đi-mia I-lích dường như gửi lời chào nồng nhiệt tới toàn thể giai cấp công nhân. Và công nhân đã hứa với Lê-nin.

"Chúng tôi xin hứa, I-lích, I-lích thân yêu của chúng tôi!" - Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na nhắc lại lời thề của công nhân.

Những con ong bay vo ve trên những cây anh đào..

Nhiều mùa xuân đã qua kể từ thời kỳ đó.

Những cây anh đào trong vườn Go-ki đã lớn lên.

Nhà nước do Lê-nin sáng lập cũng lớn lên, trưởng thành. Đảng do Lê-nin sáng lập đã lớn mạnh.

Cũng có những thời kì khó khăn, những năm tháng khắc nghiệt và nặng nề. Tổ quốc đã phải chịu đựng mọi thử thách. Liên bang Xô-viết ngày càng trở nên hùng cường hơn, đẹp đẽ hơn. "Những bóng đèn điện của I-lích" đang chiếu sáng ở những miền xa xăm nhất cưa Tổ quốc. Tổ quốc với các nhà máy điện, nhà máy và công xưởng, sân bay vũ trụ, nông trang tập thể, nông trường quốc doanh, thành phố mới, trường học, câu lạc bộ, nhà hát..

Giá như Vla-đi-mia I-lích có thể nhìn thấy những thứ đó!

Chắc là Lê-nin sẽ nói:

"Không được dừng lại. Không phải tất cả đều đã đạt được. Vì mục đích của chúng ta là chủ nghĩa cộng sản."

Chủ nghĩa cộng sản đó là sự công bằng và sự thật. Đó là sự lao động chung vì lợi ích chung. Đó là những con đường dũng cảm luôn luôn tiến lên phía trước, tìm tòi cái mới. Đó là ước mơ của chúng ta về hạnh phúc và cuộc sống đẹp đẽ, cao cả.

Lê-nin đã chỉ cho chúng ta con đường đi tới đó.

Đăng nhập

Cuộc Đời Của Lenin - Maria Prilezhayeva

Phan Kim Tiên Hiệp sĩ mộng mơ

Phan Kim Tiên Hiệp sĩ mộng mơ

Phan Kim Tiên Hiệp sĩ mộng mơ

Phan Kim Tiên Hiệp sĩ mộng mơ

Đăng nhập

Cuộc Đời Của Lenin - Maria Prilezhayeva

Phan Kim Tiên Hiệp sĩ mộng mơ

Phan Kim Tiên Hiệp sĩ mộng mơ

Phan Kim Tiên Hiệp sĩ mộng mơ

Phan Kim Tiên Hiệp sĩ mộng mơ

Tìm kiếm hữu ích