Tính từ nhạy cảm trong tiếng Anh là sensitive, chính vì thế trong tâm lý học người ta gọi một người nhạy cảm bằng thuật ngữ Highly sensitive person (HSP). HSP là nhóm người chịu ảnh hưởng lớn hơn trước những thay đổi về tâm lý (sợ hãi, vui mừng), vật lý (nóng, lạnh đau đớn) hoặc sự biến đổi của môi trường xung quanh (thay đổi thời tiết, thay đổi địa lý). Theo những nghiên cứu mới nhóm người HPS chiếm khoảng 20% dân số.
Từ định nghĩa trên chúng ta cần làm rõ ba quan điểm.
1. Nhạy cảm hoặc quá nhạy cảm không phải là một loại bệnh lý mà là một đặc điểm tính cách. Những người này chỉ đơn giản có phản ứng mạnh hơn thông thường với những tác động từ bên ngoài.
2. Một người nhạy cảm không có nghĩa là người đó có trí thông minh cảm xúc cao. Mà hoàn toàn ngược lại, một người nhạy cảm không có khả năng phán đoán cảm xúc của người khác sẽ phải chịu ức chế tâm lý nặng nề hơn nhiều lầm một người bình thường. Thậm chí vấn đề này có thể dẫn tới rất nhiều bệnh tâm lý tiêu cực trong tương lai.
3. Không nên đánh đồng HSP là những người hướng nội. Mặc dù cả hai nhóm người này đều có xu hướng lảng tránh đám đông. Mục đích của HSP là để giảm thiểu áp lực lên hệ thần kinh còn những người hướng nội không thích đám đông vì ở những nơi đó họ không thể tập trung suy nghĩ. Ngược lại, có rất nhiều HSP là người hướng ngoại, trong một cuộc nói chuyện sôi nổi, bạn có thể dễ dàng nhận ra người này bởi anh/cô ta có thể là người ồn ào nhất và có phản ứng thái quá nhất như bật khóc trước một câu chuyện buồn, phá lên cười lớn trước một mẩu chuyện vui.
Qua phân tích trên, có thể nhận thấy nhạy cảm chỉ đơn giản là một loại tính cánh, cũng giống như những tính cách khác, nó có thể gây ra tác động tích cực nếu bạn biết cách kiểm soát nó và trở nên tiêu cực nếu bạn để cho nó lấn át lý trí của bản thân.
Vậy làm sao để khiến sự nhạy cảm trở thành thế mạnh của bản thân?
Trước tiên, bạn không thể làm chủ tính cách của mình nếu bạn không hiểu rõ bản thân. Nhạy cảm không phải là một loại bệnh lý nên người nhạy cảm thường không nghĩ rằng mình có phản ứng thái quá so với người xung quanh. Họ bộc phát cảm xúc một cách bản năng và thường chỉ nhận ra điều ấy sau khi nhìn thấy phản ứng của người xung quanh. Chúng ta có thể dễ dàng lấy một ví dụ chính là MC Trấn Thành, người thường hay bị báo chí chỉ trích là khóc giả tạo trên truyền hình. Tuy nhiên trên thực tế, rất có thể anh ta khóc chỉ đơn thuần bởi anh ta là một người nhạy cảm.
Vậy làm thế nào nhận ra mình là một HSP? Cách đơn giản nhất là hãy bỏ thời gian quan sát và tìm hiểu, nếu bạn không muốn tìm tới chuyên gia tâm lý, hãy tìm các bài trắc nghiệm tính cách, hoặc tham khảo, quan sát phản ứng của người xung quanh.
Thứ hai, khi đã biết mình là một HSP, làm thế nào để khiến trở thành lợi thế? Cần phải hiểu rằng một người nhạy cảm chỉ nghĩa là họ chịu ảnh hưởng lớn hơn từ tác động bên ngoài nhưng không có nghĩ là họ có thể dễ dàng thấu hiểu cảm xúc của người xung quanh. Một người nhạy cảm nhưng lại không có EQ cao thì rất dễ rơi vào tình huống phản ứng thái quá khiến người khác khó chịu, ví dụ bạn đangtrong một cuộc hẹn hò nhưng lại phá ra cười lới vì cách ăn mặc của người đối diện. Cách đơn giản nhất để cải thiện nhược điểm này là hãy rèn luyện trí thông minh cảm xúc để kiểm soát tốt cảm xúc của bản thân.
Cuối cùng, hãy nhớ rằng mỗi một sự khác biệt đều có thể là một điểm mạnh nếu bạn biết cách phát huy nó và là điểm yếu chí mạng nếu bạn không biết cách kiểm soát nó. Sự nhạy cảm cũng vậy, nếu bạn có thể biến nó trở thành điểm mạnh, bạn hoàn toàn có thể thành công hơn người khác ở những công việc cần sự thấu hiểu và khả năng bộc lộ cảm xúc linh hoạt ví dụ như công việc bán hàng, quản trị nhân sự, diễn viên, MC..
Ở đời không có thành công hay thất bại tuyệt đối, có một sự khác biệt bẩm sinh là may mắn hay bất hạnh là ở cách bản thân vận dụng và nhìn nhận nó.