Mưa​

Sắp mưa

Sắp mưa

Những con mối

Bay ra

Mối trẻ

Bay cao

Mối già

Bay thấp

Gà con

Rối rít tìm nơi

Ẩn nấp

Ông trời

Mặc áo giáp đen

Ra trận

Muôn nghìn cây mía

Múa gươm

Kiến

Hành quân

Đầy đường

Lá khô

Gió cuốn

Bụi bay

Cuồn cuộn

Cỏ gà rung tai

Nghe

Bụi tre

Tần ngần

Gỡ tóc

Hàng bưởi

Đu đưa

Bế lũ con

Đầu tròn

Trọc lốc

Chớp

Rạch ngang trời

Khô khốc

Sấm

Ghé xuống sân

Khanh khách

Cười

Cây dừa

Sải tay

Bơi

Ngọn mùng tơi

Nhảy múa

Mưa

Mưa

Ù ù như xay lúa

Lộp bộp

Lộp bộp..

Rơi

Rơi..

Đất trời

Mù trắng nước

Mưa chéo mặt sân

Sủi bọt

Cóc nhảy chồm chồm

Chó sủa

Cây lá hả hê

Bố em đi cày về

Đội sấm

Đội chớp

Đội cả trời mưa..


1967

Trần Đăng Khoa

Nguồn: Trần Đăng Khoa, Góc sân và khoảng trời, Nxb Văn hóa dân tộc, 1999

Cảm nhận bài thơ Mưa – Trần Đăng Khoa​

Bài thơ Mưa của Trần Đăng Khoa là một thế giới sống động của tuổi thơ, nơi mọi sự vật, mọi âm thanh, mọi chuyển động đều trở nên linh hoạt, tinh nghịch và đầy màu sắc. Đọc bài thơ, người ta như được trở lại thời thơ bé-khi nhìn trời mưa không chỉ bằng mắt, mà bằng trí tưởng tượng trong trẻo, hồn nhiên và cực kỳ phong phú. Trần Đăng Khoa đã biến trận mưa thành một bữa đại tiệc của thiên nhiên, nơi cả vũ trụ cùng vào vai diễn.

Điều làm bài thơ trở nên đặc biệt chính là đôi mắt trẻ thơ của tác giả. Trận mưa không đơn thuần là nước từ trời rơi xuống, mà là một cuộc diễu hành đầy nhộn nhịp: mối già mối trẻ bay lên bay xuống, gà con rối rít, kiến hành quân, cây mía múa gươm, bụi tre gỡ tóc, hàng bưởi bế con... Tất cả như sống dậy, như có linh hồn. Ngay cả chớp, sấm, mưa-những hiện tượng vốn dữ dội-cũng trở thành những nhân vật vui tính, thân quen, gần gũi với trẻ nhỏ.

Cảm xúc chủ đạo của bài thơ là sự vui tươi, rộn ràng. Trận mưa trong thơ không làm người ta sợ, mà khiến cả thiên nhiên hả hê, cây lá mừng rỡ, động vật thức dậy, và cả con người cũng hòa nhập vào niềm vui ấy. Đặc biệt hình ảnh "bố em đi cày về / đội sấm / đội chớp / đội cả trời mưa" vừa đẹp vừa cảm động, để lại dư âm ấm áp giữa một bài thơ đầy tiếng cười.

Đọc Mưa, ta không chỉ thấy tài quan sát tuyệt vời của Trần Đăng Khoa mà còn thấy sự tinh nghịch, sức tưởng tượng phong phú và sự đồng cảm sâu sắc của một cậu bé với thiên nhiên. Đây là một trong những bài thơ về mưa đẹp nhất của văn học thiếu nhi Việt Nam-hồn nhiên mà tinh tế, đơn giản mà giàu sức gợi.

Phân tích bài thơ Mưa – Trần Đăng Khoa​

Mưa là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Trần Đăng Khoa, thể hiện rõ phong cách thơ thiếu nhi đầy hình ảnh, âm thanh, và sự nhân hóa độc đáo. Bài thơ như một bộ phim hoạt hình bằng ngôn ngữ, tái hiện trận mưa với những chuyển động liên tục và đầy sức sống.



Ngay từ phần mở đầu, dấu hiệu của cơn mưa được miêu tả qua những hình ảnh quen thuộc:

"Sắp mưa

Sắp mưa

Những con mối

Bay ra"

Nhịp thơ ngắt ngắn, liên tiếp tạo cảm giác gấp gáp, cho thấy thiên nhiên đang chuyển động nhanh. Rồi ngay lập tức, thế giới loài vật được tái hiện với sự phân chia ngộ nghĩnh:

"Mối trẻ

Bay cao

Mối già

Bay thấp"

Sự quan sát tinh tế của tác giả đã biến hoạt động bay của mối thành một cảnh tượng vui mắt, mang nét hồn nhiên trẻ thơ.

Cơn mưa dần trở thành một trận "đại náo" của thiên nhiên:

"Ông trời

Mặc áo giáp đen

Ra trận

Muôn nghìn cây mía

Múa gươm"

Phép nhân hóa khiến thiên nhiên như biến thành đội quân hùng mạnh: Trời khoác giáp, mía múa gươm. Trận mưa vì thế mang dáng dấp của cuộc chiến đầy hào hứng.

Không chỉ các loài vật lớn, những thứ nhỏ bé cũng được tác giả tinh tế đưa vào:

"Kiến

Hành quân

Đầy đường"

"Lá khô

Gió cuốn

Bụi bay

Cuồn cuộn"

Mọi chuyển động đều nhanh, mạnh, tạo cảm giác cả thiên nhiên đang nhộn nhịp trước cơn mưa.

Ngay cả cây cỏ cũng được nhân hóa rất độc đáo:

"Cỏ gà rung tai nghe

Bụi tre tần ngần gỡ tóc

Hàng bưởi đu đưa

Bế lũ con đầu tròn trọc lốc"

Những hình ảnh này vừa hài hước, vừa dễ thương, vừa thể hiện trí tưởng tượng phong phú của tác giả. Cây cối không tĩnh nữa, mà trở nên sống động như con người.

Khi mưa thực sự ập đến, âm thanh bao trùm:

"Mưa

Mưa

Ù ù như xay lúa

Lộp bộp

Lộp bộp..

Rơi

Rơi.."

Âm thanh "ù ù", "lộp bộp" được tái hiện bằng ngôn từ giàu nhạc tính, mang cả âm hưởng đồng quê. Nhịp thơ dồn dập như tiếng mưa gõ xuống mái, xuống sân.

Ngay sau đó, cảnh vật chìm trong màu trắng của nước:

"Đất trời

Mù trắng nước

Mưa chéo mặt sân

Sủi bọt"

Đây là khoảnh khắc cơn mưa đạt đến cao trào, thiên nhiên như hòa vào dòng nước.

Cuối bài, hình ảnh người cha hiện lên đầy xúc động:

"Bố em đi cày về

Đội sấm

Đội chớp

Đội cả trời mưa.."

Hình ảnh người nông dân đội sấm chớp đi trong mưa là điểm nhấn giàu tính nhân văn, gợi sự vất vả nhưng kiên cường. Nó đưa bài thơ từ thế giới thiên nhiên trở lại đời sống con người, tạo chiều sâu cho tác phẩm.