Hà Nội cuối tháng chín. Trời xám mờ, gió se lạnh, khói xăng và bụi lẫn vào nhau đến nghẹt thở.

Giờ tan tầm, dòng người nhích từng mét, ai cũng cúi đầu, không ai buồn nhìn ai. Tiếng còi xe, tiếng chửi, tiếng thắng gấp.. Hòa thành một bản nhạc hỗn độn.

Giữa đám đông ấy, một gã thanh niên gầy, áo sơ mi nhăn nhúm, vai đeo cái balo cũ, cố lách qua dòng xe. Mặt hắn hốc hác, dáng hơi khom, da hơi ngăm đen. Bạn bè vẫn hay đùa gọi hắn là "Nghẹo" - vì cái tướng tong teo và gương mặt chẳng có gì nổi bật.

Hắn không phải loại có "khí chất banker" như mấy thằng sáng láng hay nói năng dẻo miệng trong ngành. Làm nghề tín dụng – thứ nghề vốn chuộng ngoại hình và sự khéo léo, mà hắn lại không phải kiểu "hoa hậu thân thiện". Biết nói, nhưng ít khi chịu nịnh. Gặp khách khó tính thì thà cắn răng chịu còn hơn gật gù giả lả.

Thế mà, bằng một cách nào đó, hắn vẫn bám được nghề. Người khác tưởng hắn lì, nhưng thật ra chỉ là thói quen cậy may mắn, làm gần bốn năm, số tháng "xuất sắc" đếm trên đầu ngón tay, còn lại toàn trôi theo kiểu "có khách tự mò đến".

Hắn ngẩng lên nhìn đèn đỏ phía trước, hơi thở dồn dập. Đèn chuyển, hắn thắng gấp, lốp trượt nhẹ, miệng bật chửi:

"Mẹ nó, thành phố chật ních tưởng lắm khách, hóa ra sale còn nhiều hơn khách. Một mét vuông bốn thằng banker tranh nhau cào khách, cướp khách vãi nhái luôn."

Ngọn khói thuốc đỏ lừ giữa hai ngón tay. Hắn rít nốt một hơi, vứt toẹt điếu thuốc xuống mặt đường; đốm tàn đỏ tắt ngóm dưới bánh xe máy bên cạnh, để lại trong lòng hắn một cơn bực lặng lẽ mà dâng cao.

Hôm nay đã là ngày 25, hắn vừa bung một mối khách để "chốt KPI". Nghĩ đến đầu tháng vào phòng Giám đốc, mở dashboard KPI rồi nghe một tiếng "định hướng tư duy", hắn lại muốn chửi.

Hắn cắm đầu len qua đám người, cổ áo ướt mồ hôi. Mấy hôm nay, cái ngân hàng tầm trung nơi hắn làm - loại mà nhiều người còn chẳng nhớ nổi tên - lại đang siết chỉ tiêu. Công việc quanh đi quẩn lại: Gọi điện, gặp khách, chào mời, làm hồ sơ, chạy KPI. Chưa kể còn chục đầu báo cáo vô tri, hàng tỷ việc không tên khác nữa. Cứ thế hết tháng này sang tháng khác, đến mức chẳng biết mình đang sống hay chỉ tồn tại.

Đèn đỏ lần nữa. Hắn thò tay rút điện thoại trong túi, lướt danh bạ rồi dừng ở cái tên quen thuộc: A. Tuấn Đồng hương.

"Anh Tuấn về chưa? Làm cốc đi, em mệt vãi nồi rồi."

Bên kia vọng tiếng ồn, rồi giọng Tuấn kéo dài: "Oke. Quán đầu ngõ nhá. Tao gọi thêm thằng bạn học qua ngồi cho vui."

Hắn cất điện thoại, tăng ga phi thẳng tới điểm hẹn.

Quán bia lẩu đầu ngõ, ánh đèn trắng lờ mờ, bàn inox phản chiếu bóng người, khói lẩu quyện mùi bia, thuốc lá, mắm tỏi. Tuấn ngồi sẵn, áo phông, tóc rối, đôi mắt mệt kiểu người đã qua ngày dài mà vẫn cố cười.

Bên cạnh là Nam, bạn học cũ của Tuấn, dáng cao gầy, mặt sáng, ánh nhìn tỉnh và chắc. Tuấn vẫy tay:

"Đây, Minh. Banker chính hiệu, ở cùng tao. Còn đây là Nam bạn anh, giờ kinh doanh tạp hóa, làm ăn ổn phết."

Minh gật đầu: "Em chào anh Nam."

Nam rót bia, đẩy ly qua: "Nghe bảo chú làm bank, chắc nhiều tiền lắm hả?"

Minh cười khẩy: "Tiền người ta thì nhiều, bọn em thì toàn tiền của khách thôi anh ạ."

Tuấn phá lên: "Nó làm cái bank bé tẹo, nó không làm ở đó thì tao cũng chẳng biết có ngân hàng đó. Suốt ngày gọi khách mà chẳng ai thèm nghe."

Minh gắt: "Anh đừng móc em. Hôm nay vừa bung khách, cuối tháng rồi, chắc sếp lại lôi ra dạy cho bài 'định hướng tư duy'."

Cả bàn cười ầm lên. Nam hỏi, giọng vừa tò mò vừa trêu:

"Sao lại bung?"

"Hầu cả tuần: Sáng gọi check giấy, chiều sửa hồ sơ, tối cà phê chốt phương án. Tới khâu ký, biến, ôm bộ hồ sơ sang bank khác. Cảm giác như vừa bị người yêu đá."

Tuấn cười hô hố: "Thì mày cũng đâu có chung thuỷ với khách. Lần trước còn định cưa em trợ lý của khách để dụ lấy hồ sơ."

Minh cười gượng, nhấp bia: "Giờ chán hết rồi anh ạ. KPI dí, báo cáo dí, khách thì khôn như cáo. Đúng là nghề tự sát bằng nụ cười."

Nam chép miệng: "Nghe cũng tội. Nhưng đi vay bọn anh cũng khổ. Tháng trước anh qua hai bank lớn, tụi nó tiếp kiểu hời hợt, rồi bảo hồ sơ thiếu đăng ký kinh doanh, không đủ chứng từ."

Minh tò mò: "Anh kinh doanh gì thế ạ?"

"Tạp hóa. Chúng nó bảo không đủ điều kiện, nào là không có đăng ký kinh doanh, rồi cái gì mà doanh thu không rõ ràng."

Tuấn chen vào: "Ông này làm ăn ổn đấy. Tháng ít cũng sáu bảy chục, nhiều thì trăm. Mà vẫn bị loại, đúng là tưởng đơn giản ai dè toang."

Minh nhướn mày. Con số đó khiến hắn tỉnh cả bia.

"Thế mà bị từ chối à anh? Căng thật. Bên em nhỏ, nhưng hồ sơ kiểu anh có khi lại dễ xoay hơn mấy ông lớn. Anh gửi em xem thử đi. Được thì em làm, không được coi như em học hỏi."

Nam nhìn hắn, nửa cười nửa nghi: "Chú nói nghe dễ ghê. Mới gặp đã nhận giúp."

Tuấn chen vào: "Nó vậy đó. Dân banker mà vẫn còn tí tình người. Cứ gửi đi, mất gì đâu."

"Làm được thì em cũng có chỉ tiêu chứ có gì đâu mà giúp."

Ba người cụng ly. Bọt bia tràn, khói lẩu sặc mũi, mồ hôi bết trên cổ áo. Bữa nhậu kéo dài đến tận khuya. Tiếng cười, tiếng chửi, tiếng bát đũa va nhau lẫn trong tiếng nhạc remix cũ.

Tuấn nâng ly, giọng lè nhè: "Định mệnh, đời toàn áp lực. Không uống thì stress chết mẹ. Uống đi cho đỡ khổ."

Minh cười, giọng bắt đầu díu vào nhau: "Đúng. Quên mẹ báo cáo, quên mẹ KPI đi. Nay còn sống là thắng rồi."

Nam nhún vai, giọng trầm hơn: "Ở đời, có áp lực mới biết mình còn sống."

Tuấn gật gù: "Chuẩn! Uống cho đời bớt nghiêm túc."

Bên bàn cạnh, vài thanh niên cũng gào lên bài gì đó về "cơm áo gạo tiền". Minh thấy đời đúng là buồn cười, ai cũng than, ai cũng khổ, mà vẫn cười, vẫn cụng ly.

Đêm muộn. Gió thu luồn qua ngõ hẹp, mùi khói xe lẫn mùi cống trộn vào nhau. Tuấn đi loạng choạng, tay vịn tường, miệng lè nhè:

"Mai anh gọi thằng Nam, nhắc nó gửi hồ sơ cho mày. Biết đâu, làm vụ này lại mở vận."

Minh lững thững theo sau, bước chân nặng mà đầu vẫn còn váng men. Cầu thang trọ hẹp, đèn vàng leo lét, tiếng "chít chít" vọng đâu đó hòa cùng tiếng dép lê của Tuấn nghe như nhịp đời lặp lại. Hắn không nhớ rõ Nam đã nói câu gì ở bàn nhậu, chỉ loáng thoáng "áp lực", "cơ hội", rồi tiếng ly chạm nhau chan chát.

Trong đầu hắn, những chữ ấy tự biến dạng: "Ở đời, cơ hội hay áp lực.. Cũng đều do mình chọn cả."

Hắn khẽ cười. Có lẽ là say, hoặc cũng có thể là hắn đang ngưỡng mộ Nam, cái kiểu người có cơ ngơi riêng, chẳng phải cúi đầu nhìn ai, áp lực thì biến thành động lực, rủi ro thì hóa cơ hội. Còn mình.. Chắc chỉ biết chửi thề và tận dụng men bia để trốn.

Cửa "cạch" một tiếng. Hết ngày. Sáng mai chỉ tiêu vẫn treo, và hồ sơ Nam sẽ đến.

Minh tỉnh giấc lúc gần tám giờ. Cơn đau đầu nhói lên ngay khi vừa mở mắt. Trên giường, Tuấn vẫn ngủ say, miệng khẽ ngáy. Căn phòng ám mùi thuốc lá, ẩm và ngột ngạt. Điện thoại nhấp nháy.

Tin nhắn từ sếp Khánh: "8h30 họp tổng kết tháng, đừng muộn nhé."

Minh dụi mắt, lẩm bẩm: "Ui đ. M sao lại họp hôm nay nhỉ."

Hắn bật dậy, vốc nước lên mặt, thay vội áo sơ mi, vơ cái áo khoác nhăn nhúm dưới đuôi giường rồi lao ra cửa.

Đường sáng cuối tháng đông nghẹt. Hắn vít ga luồn qua từng dòng xe, gió quất ngang mặt, tóc rối tung.

Tay trái cầm ổ bánh mì cắn dở, tay phải siết ga, bụng đói mà đầu óc chỉ quanh quẩn mấy từ: Chỉ tiêu, họp, kiểm điểm.

Chi nhánh nằm trong con phố nhỏ gần hồ. Khi Minh đến, mọi người đã gần đủ. Phòng họp tầng hai sáng đèn, dãy bàn dài, mấy đồng nghiệp cắm cúi nhìn laptop. Khánh - trưởng phòng tín dụng - đang xem bảng chỉ tiêu, vừa thấy Minh liền nheo mắt:

"Tóc gì như bò liếm thế kia, chỉnh lại tí xem nào. Hôm nay sếp Hòa có tâm trạng tốt, đừng làm hỏng."

Minh cười nhạt, ngồi xuống ghế cuối. Bên cạnh, mấy đồng nghiệp vẫn rì rào về KPI tháng này.

Tiếng giày vang lên, ông Hòa bước vào. Ông không cao, nhưng có dáng đi chậm rãi, ánh mắt sáng và giọng nói trầm. Cả phòng đứng dậy chào. Ông gật đầu, nụ cười nhẹ:

"Rồi, ngồi đi. Cuối tháng rồi, tôi không muốn làm mất thời gian. Còn ba ngày nữa là hết tháng, anh em cố gắng. Phòng tín dụng đạt 85%. Không tệ, nhưng chưa đủ."

Không khí khựng lại. Ông mở tập hồ sơ, nói chậm rãi:

"Tôi biết dạo này khó, khách chậm, hồ sơ kỹ, quy trình rườm rà. Nhưng các anh chị ạ, nghề này không bao giờ có tháng dễ.

Khách hàng từ chối không phải lỗi của họ. Là mình chưa đủ lý do để họ chọn."

Câu nói ấy khiến Minh siết nhẹ cây bút trong tay. Trong đầu hắn thoáng hiện cảnh khách quay xe phút cuối. Chưa đủ lý do để họ chọn.. Hắn biết sếp nói đúng, nhưng vẫn thấy nghẹn.

"Lý do à?" Hắn thầm nghĩ. "Có khi chỉ vì lãi suất chỗ khác thấp hơn nửa phần trăm.

Hay đơn giản họ thích cái tên ngân hàng to hơn."

Ông Hòa tiếp lời, giọng vẫn nhẹ mà cứng:

"Còn vài ngày, ai còn hồ sơ đang làm thì đẩy nhanh, nhưng nhớ: Nhanh không có nghĩa là ẩu.

Tôi luôn nói - khi làm hết phần mình, kết quả thế nào cũng chấp nhận được.

Còn nếu chỉ làm cho xong, thì dù có đạt, cũng là thất bại."

Minh hít một hơi dài. Hắn hiểu. Hiểu cả ý sếp, lẫn cảm giác bất lực khi phải cố tin rằng nỗ lực sẽ thay đổi mọi thứ. Bốn năm trong nghề, hắn đã nghe những lời như thế hàng chục lần, và lần nào cũng tự nhủ "tháng này sẽ khác". Nhưng cuối cùng, mọi thứ lại quay về con số KPI và biểu đồ trên dashboard.

Cuộc họp kết thúc bằng vài câu động viên:

"Ai còn khách thì bám sát, có khó báo anh Khánh hỗ trợ.

Bạn nào chưa có khách thì chuẩn bị cho quý cuối năm. Năm nay chi nhánh vượt chỉ tiêu, tôi sẽ xin thưởng riêng."

Cả phòng rộ tiếng "vâng". Khánh đứng lên, đỡ không khí:

"Anh em cố nốt mấy ngày. Sếp nói thế là bật đèn xanh rồi đấy!

Ai còn hồ sơ dở thì kéo nhanh, nhưng đúng quy trình. Không thì chạy chỉ tiêu phụ, đừng để KPI nhấp nháy cảnh báo."

Tiếng cười rộ lên. Minh cũng cười, nhưng trong lòng chỉ thấy trống. Mấy câu "đèn xanh", "đừng làm ẩu" nghe quen đến mức chẳng còn tác dụng. Hắn thu dọn tập giấy, khẽ nói:

"Em xuống xử lý hồ sơ khách mới anh Khánh nhé."

Khánh vỗ vai: "Ờ, đi đi. Làm kỹ. Mà có gì khó thì báo anh."

"Vâng."

Phòng tín dụng buổi sáng vẫn ồn ào. Tiếng máy in, tiếng điện thoại, tiếng nhân viên chào khách hòa vào nhau. Minh ngồi xuống bàn, mở máy, bảng KPI cột "Giải ngân" vẫn đang báo đỏ. Hắn gõ thử vài dòng báo cáo rồi xóa. Cảm giác như viết ra cũng chẳng để làm gì.

Điện thoại rung. Tin nhắn từ Nam:

"Chú qua anh xem hồ sơ đi."

Hắn mỉm cười, nhét tập form vào túi, với lấy chùm chìa khóa.

"Em đi gặp khách đây, may ra tháng tới đỡ bị gọi tên."

Khánh ngẩng đầu: "Đi đi. Cố cho tháng sau chứ 2 tháng không hoàn thành là căng đấy."

Đường ra khu chợ buôn lẻ vẫn đông. Nắng trưa pha màu khói, bụi bốc lên mờ mịt.

Minh tấp xe trước cửa hàng tạp hóa Nam Anh: Căn nhà hai tầng nằm ngay mặt phố, sát chợ dân sinh, đoạn người qua lại đông. Bảng hiệu sơn đã cũ, nhưng bên trong hàng hóa xếp kín, có trật tự của người làm lâu năm.

Minh đẩy cửa bước vào, mùi hàng tạp hóa pha lẫn khói thuốc thoảng trong không khí. Cửa hàng của Nam chật, nhưng ngăn nắp. Hai bên tường là dãy kệ sắt chất đầy nước giặt, nước lau sàn, mì gói, hộp bánh, xếp theo từng khối. Phía trong có tủ lạnh cũ, cắm điện kêu ù ù, bên trên đặt chiếc cân điện tử và hộp tiền lẻ. Cái bàn tính tay bằng nhựa vẫn nằm lẫn giữa đống hóa đơn gấp đôi.

Nam đang sắp thùng mì, ngẩng lên cười:

"Chú đến rồi à. Anh tưởng banker toàn hẹn khách ở quán cà phê sang cơ."

"Anh mà đòi cà phê nữa thì chắc em xin nghỉ luôn. Hôm qua em vẫn còn say."

Cả hai cùng cười.

Minh giở tập giấy:

"Anh cho em xem mấy phiếu nhập hàng gần đây nhé, em cần đối chiếu doanh thu."

Nam rút tập phiếu nhàu trong ngăn kéo: "Toàn phiếu giấy, không VAT đâu."

"Không sao. Miễn là chứng minh được mình làm thật. Anh cứ để em chụp lại, sau em tổng hợp thành bảng kê."

Hai người ngồi ở bàn nhựa nhỏ, ly nước chè vơi nửa. Minh hỏi kỹ từng khoản nhập, ngày trả, vòng quay hàng. Nam trả lời đâu ra đấy, giọng đều, không giấu giếm.

Khoảng nửa tiếng sau, Nam hơi chép miệng:

"Đ. M, làm gì mà phức tạp thế."

"Thế nên mấy bank lớn nó chê anh đấy. Có em mới rảnh ngồi tỉa từng tờ phiếu." Minh cười, giọng nhẹ.

Hắn ghi chú:

"Doanh thu tháng từ 700 đến 800 triệu, đúng không?"

"Chuẩn. Mùa này hàng tiêu dùng đi nhanh, có vài mặt hàng lãi cao lắm, như thuốc lá, sữa, nước ngọt. Nhà của anh, nên đỡ tiền thuê, tính ra cũng dư được hơn chục phần trăm."

"Hai, ba nhân viên?"

"Ba, thêm thằng cháu ra phụ buổi tối. Bận thì cả nhà xúm vào."

Minh gật gù: "Ổn. Với quy mô này, em đề xuất cho anh vay hạn mức một tỷ, lãi trả hàng tháng, gốc trả sáu tháng một lần. Em làm kỹ, chắc được."

"Sáu tháng trả gốc một lần à?"

"Vâng. Sản phẩm cho phép. Vừa đỡ áp lực, vừa xoay được vốn."

"Anh chuẩn bị giúp em mấy giấy này." Hắn bắt đầu đọc nhanh vài đầu hồ sơ như thói quen: "Xác nhận kinh doanh của phường, Bảng kê doanh thu – chi phí (theo ngày/tháng), Xác nhận hôn nhân/độc thân."

Nam rót thêm nước, ngắt lời:

"Khoan, chú ghi ra hộ anh. Nhiều thứ thế này anh không nhớ hết được."

Trên đường về, Minh mở điện thoại, gõ vài dòng ghi chú:

"Nam tạp hóa, khu dân cư đông đúc, doanh thu 700-800 triệu/tháng, lợi nhuận ròng 8-10%. Mặt bằng sở hữu, ba nhân viên, người nhà hỗ trợ. Vòng quay vốn 30-40 ngày. Đề xuất vay hạn mức 1 tỷ, lãi trả hàng tháng, gốc trả 6 tháng/lần."

Đọc lại, hắn thấy lòng dịu đi chút. Dù sao, ít nhất cũng có việc để làm còn hơn ngồi nghe ai đó nói về "thay đổi tư duy".

Minh về đến cơ quan đã là cuối giờ chiều, văn phòng lác đác người. Hắn ngồi nhập hồ sơ, gõ từng chỉ tiêu, từng dòng thông tin. Trên màn hình, ô "Ghi chú" trống trơn, hắn dừng lại, rồi gõ một dòng nhỏ:

"Người thật, việc thật."

Tự dưng hắn thấy nhẹ. Không phải vì chắc chắn được duyệt, mà vì ít nhất, lần này hắn tin vào người khác, thay vì chỉ cố để đủ KPI.

Tối, trở về phòng trọ, Tuấn đang ngồi trước laptop, vừa ăn vừa lẩm bẩm:

"Thế nào, hồ sơ thằng Nam thế nào?"

"Vâng. Làm thật. Có thể kéo được."

"Ngon. Nhưng kịp tháng này chắc khó."

"Ừ. Mà thôi, đừng nhắc KPI nữa. Em nghe đến chữ ấy là đau đầu."

Tuấn cười: "Thế mày làm nghề gì? Không KPI thì mày sống bằng niềm tin à?"

Minh khựng lại, rồi bật cười khẽ: "Niềm tin à? Ừ thì.. Ít nhất còn hơn không có gì để tin."

Hai anh em lại nói mấy câu chuyện vụn vặt rồi cùng nhau chơi vài trận game khá cổ. Đêm muộn, Tuấn ngủ trước, hắn thì trằn trọc nằm nhìn trần nhà. Tiếng quạt kẽo kẹt, ánh đèn vàng hắt xuống góc tường mốc. Một ngày nữa sắp hết, còn ba ngày cho tháng chín. Trong đầu hắn hiện ra gương mặt Nam, ánh mắt của ông Hòa và nụ cười nửa miệng của Khánh. Tất cả hòa vào nhau như một lời nhắc:

"Thế giới này không có khách hàng dễ, chỉ có người chưa đủ bền."

Hắn nhắm mắt. Giữa mỏi mệt, vẫn có chút gì như hơi ấm, mơ hồ mà thật.

Minh đến sớm hơn thường lệ. Phòng làm việc chưa đông, đèn trần trắng nhạt.

Hắn bật máy, mở hệ thống. Vào mục CIC, điền số CMND, ngày cấp. Thanh tải chạy một lúc mới hiện.

"Nguyễn Văn Nam: Có lịch sử vay, hiện tại không dư nợ. Không nợ chú ý, không nợ xấu."

Minh gật đầu. "Ổn." Màn hình vẫn sáng, hàng chữ nhỏ chạy đều như nhịp công việc hằng ngày. Hắn chuyển sang tab đặt lịch định giá. Điền thông tin tài sản:

"Cửa hàng tạp hóa Nam Anh: Nhà hai tầng, mặt phố sát chợ dân sinh (khu trung tâm cũ Hà Nội). Chủ tài sản: Nguyễn Văn Nam."

Hắn ghi chú: "Đề nghị định giá thực địa, tài sản vừa ở vừa kinh doanh."

[Đã tạo lịch định giá 14: 00, 28/09/2018.]

Hắn in toàn bộ hình ảnh hôm qua chụp tại cửa hàng tạp hóa, xếp ngay ngắn thành từng mục rồi đi ra bàn làm việc của trưởng phòng.

Khánh đang dựa ghế nhìn cái bảng dashboard treo ở góc phòng, tay lắc lắc điếu thuốc chưa châm.

"Anh, em báo cáo nhanh bộ Nam Anh."

"Ừ, nói đi."

"Khách vay 1 tỷ bổ sung vốn lưu động. CIC đẹp. Kinh doanh tạp hóa, chưa đăng ký kinh doanh nên em yêu cầu xin xác nhận của phường. Giấy tờ ghi chép không có, cũng không dùng phần mềm, có chuyển khoản khoảng 30%. Em đi thực tế thấy hợp lý, tầm 800 triệu/tháng. Nếu tài sản không vấn đề gì thì ngon lành."

Khánh nhận tập ảnh Minh in ra: Vài góc mặt tiền, bên trong kệ hàng, quầy, két sắt nhỏ. Lật qua, gật gù.

"Chú xử lý thế là đúng rồi. Nhưng nhớ này: Doanh thu tiền mặt nhiều, không phần mềm, đầu vào lèo tèo vài tờ.

Gặp thẩm định khó tính là bị túm cổ ngay.

Ghi thêm diễn giải vào tờ trình, nhấn mạnh phần đi thực tế: Giờ cao điểm khách ra vào, loại hàng bán chạy, vòng quay hàng.

Có gì thì đề nghị đi thẩm định trực tiếp. Người thật việc thật cho nó đỡ vặn."

"Vâng. Em bổ sung luôn."

Khánh đẩy lại tập ảnh.

"Nghề này nhiều khi tưởng xong rồi lại quay lại từ đầu. Chuẩn bị sẵn tinh thần. Nhưng thôi, hồ sơ này có cửa. Làm kỹ."

"Em biết mà."

Minh bước ra, sửa lại tờ trình ngay. Thêm mấy dòng theo ý của Khánh. Hắn chèn thêm ảnh, đánh dấu những chi tiết có thể trả lời câu 'Sao biết doanh thu 800 triệu/tháng?'

Đúng giờ, xe của cán bộ định giá dừng trước cửa hàng.

Người đàn ông ngoài bốn mươi bước xuống, áo sơ mi sắn tay, túi vải đeo chéo, tay cầm thước laser và máy ảnh.

"Anh Nam, cho tôi xem sổ đỏ bản gốc để đối chiếu nhé."

Nam đang sắp thùng sữa, lau tay vào khăn, cười xởi lởi:

"Oke anh, có ngay. Mà anh uống ngụm nước đã, vẫn sớm mà."

"Làm xong rồi uống. Uống trước dễ bị giữ lại nói chuyện lắm." Ông ấy cười, hạ giọng như đùa.

Nam chạy vào trong. Minh đứng cạnh.

"Anh tên.."

"Anh tên Lực. Làm mấy bộ với chi nhánh chú rồi đó."

Nam trở ra với túi đựng giấy tờ, đưa sổ. Lực lật từng trang, soi dấu đỏ, gật.

"Khớp hồ sơ đã gửi. Đất ở đô thị, nhà xây 3 tầng. Cho tôi chụp ảnh tí nhé."

Ông đứng ra ngoài, chụp mấy tấm toàn cảnh, rồi quay vào đặt thước.

"Tường ốp gạch men. Diện tích sàn tầng 1: Năm mươi hai mét. Mặt tiền bốn mét sáu. Kết cấu bê tông cốt thép, xây khoảng 2016." Vừa nói ông vừa ghi chép.

Minh hỏi: "Anh thường định giá chênh nhiều so với thị trường không?"

"Tùy. Giá thị trường khu này khoảng tám chục một mét mặt phố. Bọn tôi chốt mức an toàn tầm sáu mươi lăm. Cao quá sếp không ký, thấp quá khách cãi. Cân ra cho vừa."

Nam mở nắp bình nước, rót ra ba cốc.

"Uống tạm cốc nước. Còn đây, cái xác nhận phường chú Minh bảo, tôi chạy cả sáng nay mới xong. Cán bộ bảo đúng quy định thì phải đợi xác minh, may có người quen thúc mới ký."

Minh nhướng mày: "Anh kinh doanh thật mà vẫn bị làm khó à?"

Nam nhún vai, cười khẽ: "Kiểu nó phải thế."

Anh đặt cốc trước mặt Lực và Minh, gật đầu, rồi quay ra quầy tính tiền cho khách mua thùng mì, thẻ điện thoại.

Vừa bấm máy tính cầm tay vừa nhắc nhân viên lấy thêm bàn chải đánh răng lên kệ.

Lực nhìn theo, hạ giọng: "Không quan hệ thì phải trà thuốc mới mượt được, chú ạ."

Minh cười nhạt: "Vâng. Em nghe quen rồi."

Ông tiếp tục đo đạc, chụp ảnh từng góc: Trần, cầu thang, nhà vệ sinh, mặt cắt tường chỗ lộ gạch, lề đường trước nhà. Minh tranh thủ chụp thêm vài tấm rõ biển hiệu, lượng hàng tồn trên kệ.

Nam thỉnh thoảng quay lại:

"Cần mở gì cứ bảo. Két đây. Kho sau đây. Cửa phụ đây."

"Anh ký hộ tôi biên bản khảo sát nhé." Lực đưa giấy. Nam ký, bút nặng tay, mực xanh đậm.

Lực kẹp biên bản vào bìa cứng, thu dọn đồ nghề.

"Xong. Về tôi làm nốt báo cáo. Chắc chiều tối là có kết quả nội bộ. Nhưng email chính thức thường sang đầu tuần."

"Vâng." Minh đáp. "Cảm ơn anh."

Cả ba uống nốt nước. Không khí trở lại nhịp bình thường của cửa hàng: Người mua, người bán, tiếng túi nylon loạt soạt.

Ba ngày sau, sáng đầu tuần đầu tháng mười. Trời trong, nắng hanh trên vỉa hè. Minh ngồi ở quán cà phê cũ, bàn ngoài cùng sát tường, cốc nâu đá ít sữa trước mặt.

Hắn lướt điện thoại, đọc mấy tin vớ vẩn. Thấy chán, đặt máy xuống, ngả lưng ra sau.

Điện thoại rung. Mail mới. Tiêu đề hiện rõ:

"Kết quả định giá tài sản: Nguyễn Văn Nam."

Minh ngồi thẳng, mở ngay. Hắn lướt nhanh các nội dung quan trọng:

Giá trị tài sản: 4, 1 tỷ.

Quy hoạch: Không.

Hiện trạng sử dụng: Khớp với giấy chứng nhận.

Hắn cười, nói nhỏ: "Đẹp."

Ngửa cổ làm một hơi hết sạch cốc cà phê, nhấc túi đứng dậy. Không ngồi nán. Về chi nhánh luôn.

Phòng làm việc vào tầm gần trưa, nhiều người đã đi ăn. Minh mở máy, gắn file định giá vào bộ hồ sơ, rà lại toàn bộ tờ trình.

Thêm dòng: "Định giá nội bộ chấp nhận giá trị 4, 1 tỷ; tỷ lệ vay thấp so với giá trị định giá."

Kiểm tra lại checklist:

CIC – OK; xác nhận phường – có; bảng kê – có ký; ảnh thực địa – đầy đủ; biên bản định giá – đã ký.

Hắn bấm nút "Gửi thẩm định."

"Xong." Minh nói khẽ một mình.

Cửa mở.

Phương - đồng nghiệp nam, kém Minh hai tuổi, chuyên KHCN - ló đầu vào nhặt cái mũ bảo hiểm bỏ quên. Thấy Minh còn ngồi, Phương hỏi:

"Vụ gì? Vụ gì?"

"À, tao đẩy thẩm định bộ tạp hóa."

"Vậy chúc anh Nghẹo may mắn."

Minh cười: "Thôi khỏi, nói thế là xui."

Một chị ở bàn bên vừa quay lại lấy ví, nghe, chen vào:

"May nhất gặp chị Tú Anh, vừa xinh vừa dễ tính."

Phương kẹp mũ bảo hiểm vào nách, nhếch môi:

"Ờ, nhưng đéo biết được đâu. Đen thì gặp lão Hoan, lão Tính, bà Trang là ố zề."

"Đ. K. M, phủi phui mồm mày!" Minh chửi thằng em khá thân trong phòng vì suốt ngày rủ rê nhau chơi game trong giờ nghỉ.

Mọi người cười nhẹ, rồi đóng cửa đi ăn. Phòng lặng dần, chỉ còn tiếng quạt trần quay đều.

Hệ thống nhảy thông báo:

"Chuyên viên thẩm định: ĐẶNG CÔNG HOAN."

Hắn khựng vài giây. Cái tên đập vào mắt như một dấu chấm nặng. Minh đưa tay gõ nhẹ lên bàn, bật cười không ra tiếng:

"Đúng là ghét của nào trời trao của đó."

Trong phòng vắng, đèn huỳnh quang phản chiếu lên mặt bàn. Trên màn hình, trạng thái "Đang thẩm định: Đặng Công Hoan" nhấp nháy.

Minh kéo con trỏ xuống dưới, mở khung chat nội bộ, dừng lại rồi tắt. Không nhắn ai cả. Hắn nhìn lại checklist, tự nhẩm:

"CIC sạch. Tài sản ngon, tỷ lệ vay thấp. Xác nhận đủ. Bảng kê rõ ràng. Ảnh đầy đủ."

Hắn đóng máy, đứng dậy vươn vai. Trưa nay ăn gì cũng không còn quan trọng. Điều quan trọng là chờ.

Ra đến cửa, hắn ngoái lại, nhìn cái dòng chữ nhấp nháy một lần nữa. Môi nhếch nhẹ:

"Rồi xem."

Hắn kéo cửa, bước ra hành lang. Nắng đầu tháng rót qua ô kính mờ, in vệt dài trên sàn. Hơi nóng của thang máy thổi ra một luồng gió ấm. Minh nhấn nút, đứng im, tay bỏ vào túi quần, đầu hơi cúi.

Ở ngoài kia, phố vẫn ồn. Trong này, hồ sơ chuyển bánh chậm rãi theo cách của nó. Và một cái tên đã xuất hiện.

Chỉ thế thôi cũng đủ để hết buổi trưa.

Phòng làm việc tầm 9h. Minh đang ngồi nhập nốt báo cáo tuần thì chuông điện thoại bàn reo.

"Anh Hoan phòng thẩm định. Anh gửi phản hồi bổ sung của Nguyễn Văn Nam. Em xem rồi anh em mình trao đổi."

"Dạ vâng."

"Ừ." Cạch, ngắt máy.

Minh cau mày, kéo ghế lại gần màn hình. Mở mail, tiêu đề hiện: Phản hồi thẩm định hồ sơ Nguyễn Văn Nam – đề nghị bổ sung.

Nội dung kéo dài cả trang A4, liệt kê dày đặc: Ảnh hàng hóa chưa đủ chi tiết; Sao kê tài khoản mờ giáp lai; Thiếu xác nhận công nợ đầu vào; Bảng kê chi phí chưa có căn cứ chứng minh, chứng từ nhập hàng đã cung cấp thấp hơn so với kê khai; Căn cứ xác định doanh thu chưa rõ ràng..

Theo chuyên viên ghi nhận doanh thu 250 triệu/tháng theo sao kê tài khoản. Hạn mức tối đa: 500 triệu.

Minh tựa lưng ghế, khẽ bật cười:

"Danh bất hư truyền. Đúng là đẳng cấp."

Rồi buột miệng: "Con mẹ nó."

Phương ở bàn bên ngoái sang:

"Cái gì đấy, bị thẩm định chém à?"

"Mail lão Hoan. Dài như văn bản thanh tra."

"Đâu, cho xem."

Phương độ hóng cao, chạy ngay sang máy Minh rồi bình phẩm:

"Vãi. Dài thật. Nghẹo đầy kinh nghiệm cũng bị phản hồi cả trang này à?"

"Ờ, đúng như lời đồn."

Cả phòng cười xòa. Tiếng gõ phím, tiếng in giấy rì rào.

Minh ngồi lại, nhìn chằm chằm vào dòng cuối "hạn mức tối đa 500 triệu". Môi hắn mím chặt.

Chưa kịp bình tâm thì tiếng cửa mở, Khánh bước vào, áo sơ mi chưa cài hết cúc, tay cầm cốc cà phê:

"Anh đọc qua mail rồi. Mấy nội dung kia dễ, chỉ cần bổ sung ảnh, bảng kê rồi giải trình chút là xong. Cái doanh thu không ghi nhận tiền mặt, em cứ đề xuất thực địa như ban đầu chốt đi. Hồ sơ oke mà."

"Vâng, để em gọi thẳng lão Hoan trao đổi."

Minh bấm số. Đầu dây kia nhấc máy nhanh, vẫn cái giọng đều đều, lạnh như robot:

"Alo."

"Em Minh bên Chi nhánh A, trao đổi hồ sơ Nam.."

"Ờ, quán tạp hóa bé tẹo mà đề xuất tận một tỷ? Buôn lậu à?"

Minh nắm chặt điện thoại. Một giây ngắn ngủi, hắn chỉ muốn đập cái ống nghe vào cái mỏ hỗn này. Nhưng vẫn giữ giọng đều:

"Dạ, khách kinh doanh thật, doanh thu thực tế cao. Em đã đi thực địa, thấy hợp lý. Hôm trước em cũng ghi rõ vòng quay hàng hóa, chuyển khoản chiếm khoảng một phần ba.."

"Anh cần con số, không cần cảm nhận. Mấy cái 'thấy hợp lý' không đủ."

"Vâng, vậy em đề xuất anh đi cùng em xuống thực tế, nhìn tận nơi."

"Để xem lịch." Giọng khô khốc, rồi cúp.

Minh hạ ống nghe, thở dài, gõ đầu bút xuống bàn mấy cái.

Khánh liếc qua: "Phủ đầu à?"

"Vâng, mới nói hai câu đã 'buôn lậu à'. Đúng kiểu Hoan."

Khánh cười nhẹ, giọng nửa khuyên nửa mỉa:

"Kệ đi. Mấy ông trụ sở coi mình như bán hàng rong. Làm xong vụ này, anh em mình phải làm bữa bia."

Minh ngồi trước màn hình, mở mail soạn giải trình. Hắn kẻ cột, chia một bên Yêu cầu, một bên giải trình. Chi tiết nhất có thể theo cách hắn nghĩ.

Càng gõ hắn càng bực: "Không biết đọc à, hỏi toàn mấy câu trời ơi đất hỡi."

Cuối email hắn bôi đậm: "Đơn vị kinh doanh đã thẩm định và xác nhận doanh thu trung bình 700–800 triệu/tháng. Đề nghị phòng thẩm định khảo sát thực tế."

Hắn gửi mail, tắt máy, ngửa ra ghế. Trên trần, quạt quay kẽo kẹt. Ngoài hành lang, tiếng dép nhân viên bảo vệ vang xa.

Hắn nhắm mắt, thở ra một hơi dài, chỉ nói khẽ:

"Tháng nào cũng thế.. Đ' có hồ sơ thì đứt, mà có hồ sơ thì.. Con mẹ nó."

Ngoài phố vẫn ồn, tiếng còi, tiếng xe inh ỏi giờ tan tầm, còn trong đầu hắn là một chuỗi câu chữ rối bời.

Chiều trôi dài hơn thường lệ. Phòng làm việc dần vắng tiếng bàn phím.

Tối, về phòng trọ, Tuấn đang ngồi gác chân trước laptop, miệng lẩm bẩm chửi trọng tài như thể cả thế giới đều đang chống lại đội bóng hắn yêu.

Thấy Minh bước vào, mặt đơ như đá, Tuấn ngẩng lên:

"Đéo nào mặt mày như cứt ngâm thế?"

"Bị thẩm định dập."

"Bộ nào? Đừng bảo bộ thằng Nam?"

"Ờ. Nó chỉ tính doanh thu dựa theo sao kê, cắt hạn mức còn 500."

Tuấn bật cười khan: "Kinh doanh thật thì ai đếm từng đồng cho nó xem. Đời!"

Minh cởi áo khoác, ngồi phịch xuống giường.

Căn phòng hẹp, ánh màn hình hắt xanh lên mặt cả hai, lon bia lăn vòng tròn trên sàn.

"Làm đúng vẫn bị nghi ngờ, làm sai thì bị chửi ngu. Nghề này càng làm càng thấy sợ hồ sơ mình làm."

Tuấn nhìn màn hình, buông câu: "Nỗi ám ảnh của banker."

Minh cười nhạt: "Chuẩn."

Hôm nay thứ Sáu, đã qua hai ngày kể từ khi hắn gửi bổ sung và đề nghị thẩm định. Hồ sơ của Nam vẫn không có gì tiến triển, không có phản hồi mới, cũng không có lịch thực địa. Hắn lầm bầm trong khi mở hệ thống để kiểm tra:

"Hết SLA rồi mà vẫn không phản hồi à?"

Phòng tín dụng im ắng lạ thường. Mùi cà phê nguội hòa trong tiếng gõ phím khô khốc. Giao diện quen thuộc bốn năm nay hiện lên, màn hình hiện dòng chữ xanh lạnh:

[Tạm dừng xử lý - chờ thẩm định bổ sung]

Hắn cau mày, với lấy điện thoại bàn, nhấn gọi.

"Anh Hoan cho em hỏi hồ sơ Nam tạp hóa đang xử lý đến đâu rồi ạ?"

"Đang xin ý kiến lãnh đạo. Khi nào xong anh báo."

"Vậy hôm nào mình đi.."

"Anh nói rồi, đang xin ý kiến."

Cạch.

Âm thanh dội trong tai, khô đến mức khó chịu. Minh buông điện thoại, ngả người ra ghế, nắm bút gõ nhịp lên bàn. Một, hai, ba.. Càng lúc càng mạnh.

"Mẹ cay thật, nó còn không cho trình bày cơ mới gớm."

Khánh đi ngang, đặt tay lên vai:

"Bình tĩnh thôi chú. Giờ có vội cũng không làm gì được. Giục mấy lão ấy có khi lại bị ghét."

"Vâng."

Nhưng trong lòng hắn vẫn cuộn lên từng đợt khó chịu. Cảm giác như có khối đá chặn giữa ngực, không nén được mà cũng không nổ ra được.

Trên màn hình, dòng chữ [Tạm dừng] nhấp nháy như chế giễu.

Hắn mệt mỏi, không muốn ăn. Chỉ gục đầu xuống bàn, định chợp mắt. Tiếng điều hòa đều đều, ánh đèn huỳnh quang rọi trắng trần nhà.

Trong cơn chập chờn, hắn thấy mình đứng giữa khoảng không mờ đục. Có giọng ai đó vang lên – không rõ là đàn ông hay đàn bà, già hay trẻ:

"Tâm tĩnh tắc khí tụ, tâm táo tắc khí tán.."

Giọng ấy nhẹ, nhưng ngân dài như vọng từ trong xương tủy. Hắn muốn hỏi "Ai nói đấy?", nhưng môi không mở được. Cảnh vật nhòe dần, tiếng nói vẫn còn:

"Tâm tĩnh.. Khí tụ.."

Hắn giật mình, mở choàng mắt. Mồ hôi thấm lưng áo, trán ướt lạnh. Trước mặt vẫn là bàn làm việc, hồ sơ, màn hình sáng trưng.

"Tâm tĩnh khí tụ.." Hắn lặp lại trong đầu, giọng khàn.

Câu đó nghe quen, nhưng không nhớ ở đâu - phim kiếm hiệp, sách Đông y, hay mẹ từng nói?

Hắn ngồi dậy, lặng vài giây, rồi với tay cầm điện thoại.

"Alo, mẹ à?"

"Ừ, sao hôm nay lại gọi giờ này?"

"Không có gì đâu, con nhớ mẹ thôi."

"Gớm, trai lớn nhà tôi biết nịnh rồi này. Nghề nào cũng có cái khó, cái vất vả riêng. Có người phải đủ kiên trì, đủ sáng suốt mới đứng vững được."

"Con biết.. Nhưng thi thoảng thấy trì trệ lắm."

"Mẹ nghe giọng con mệt lắm. Phải giữ sức khỏe. Có sức thì đầu óc mới sáng mà nghĩ.

Hom hem thế kia thì sao mà khoẻ được."

"Con vẫn khỏe mà mẹ."

"Ừ, nhưng đừng cố quá. Nghỉ chút, thở chậm lại, nghĩ ít đi."

"Con nhớ rồi."

Hắn bật cười khẽ, cảm giác nghèn nghẹn trong ngực cũng dịu xuống đôi phần. Giọng mẹ vang trong tai, ấm và thật. Khi tắt máy, hắn ngồi im nhìn điện thoại, như thể vẫn còn nghe thấy tiếng quạt khô dầu quay ở quê.

Cuối chiều, một vài đồng nghiệp đã dọn đồ về sớm, rủ nhau bắt xe về quê. Khánh đang cười nói ngoài hành lang, tay cầm cốc cà phê giấy.

Minh nhìn đồng hồ, còn hơn một tiếng mới hết giờ. Về thì chán, ở lại thì bứt. Bụng réo, đầu nặng, mắt cay.

"Ra hồ kiếm gì ăn cho đỡ đói."

Hắn khoác áo, đi bộ ra sau chi nhánh. Con đường ven hồ vắng, chỉ có vài người tập thể dục và mấy quán nước thưa thớt. Hắn mua ổ bánh mì pate với chai nước suối, ngồi xuống bậc đá sát mép hồ. Gió từ mặt nước thổi lên mang hơi ẩm và mùi rong nhè nhẹ.

Bên cạnh, mấy ông lão đang tập Thái Cực Quyền. Cả nhóm đứng yên, hai chân mở rộng ngang vai, tay đặt trước bụng, tư thế trạm trang. Vai thả lỏng, mắt lim dim, miệng khẽ mở.

Họ thở bằng bụng, hít sâu, giữ hơi dưới Đan điền, rồi thở ra chậm rãi qua mũi. Không lời, chỉ nghe tiếng gió luồn qua tà áo vải và tiếng chim sà xuống mặt hồ.

Minh nhai miếng bánh mì khô, nhìn không rời mắt. Hắn chẳng hiểu gì, nhưng thấy dễ chịu lạ. "Thở bằng bụng.." Hắn lẩm bẩm.

Một ông cụ quay sang bạn, hướng dẫn: "Đan điền hạ khí, đừng gồng. Cứ buông, khí tự xuống."

Nghe được vài chữ, Minh bật cười nhẹ: "Buông.. Nói thì dễ, làm mới khó."

Hắn thử hít sâu như họ, thả lỏng vai. Không có gì kỳ diệu, nhưng hơi thở xuống bụng sâu hơn thật. Cảm giác phổi của hắn được xả bớt khói thuốc, đầu óc cũng tỉnh táo được đôi chút.

Trời sẫm dần, ánh đèn đường phản chiếu mặt nước loang vàng.

"Tĩnh rồi mới động được, nhỉ?" Hắn nói khẽ, như hỏi chính mình.

Khi hắn về phòng đã là tối muộn, hắn bật máy theo thói quen. Trên màn hình, thông báo hệ thống vẫn hiện: [Tạm dừng xử lý - chờ thẩm định.]

Hắn nhìn dòng chữ đó thật lâu, rồi khẽ thở ra, chậm, sâu hơn mọi khi.

"Thôi thì tạm dừng.. Cũng là để thở."

Ngoài cửa sổ, gió đầu thu thổi qua, lạnh mà nhẹ. Hắn ngửa đầu, nhìn trần nhà, lẩm bẩm:

"Không biết là nghề hay là nghiệp đây."

Rồi cười, không biết vì mệt hay vì chấp nhận.

Hôm sau, trong phòng trọ bề bộn, nồng nặc mùi thuốc. Trên bàn, đống giấy tờ lẫn cốc cà phê đá, quần áo vứt ngổn ngang. Minh ngồi trước laptop, tay đặt trên chuột, mắt dán vào màn hình. Trong game, tiếng súng lách tách, tiếng bom nổ vọng ra từ loa nhỏ.

Giữa ván, Phương gào qua mic:

"Anh Nghẹo, sau lưng! Sau lưng!"

"Thấy rồi!" Minh đáp, rê chuột lia nhanh.

Hai phát trượt. Màn xám ngoét. Cả đội bị quét sạch.

Phương phá lên cười:

"Anh chơi như ông già, toàn trượt!"

Minh bật mic, giọng khàn vì thuốc:

"Ờ thì ma già nhất đội còn méo gì. Chứ đội toàn ma trẻ lên biếu mạng."

Phương đáp lại:

"Biếu mạng còn vui hơn xem phim lão già cầm súng."

"Câm, bắn tiếp."

Trận sau, Minh lại là kẻ sống sót cuối cùng, chỉ còn một địch trước mặt. Hắn bóp cò - trượt. Top 2.

"Trời đậu!"

"Đ. M suýt ăn!" Cả hai bật cười khả ố.

Trong khói thuốc mờ, tiếng gõ phím, tiếng quạt rít đều đều, căn phòng như tách khỏi thế giới thật. Điếu thuốc vừa châm, hắn rít vài hơi rồi lại quên trong gạt tàn. Ly cà phê nâu ít sữa tan gần hết đá khiến màu trở nên nhờ nhờ.

Hắn là thế. Cứ mỗi lần mỏi đầu hay lười nghĩ, lại ngồi chơi game. Một kiểu trốn chạy đơn giản, nhưng hiệu quả.

Trong phòng, chỉ có bụi là yên.

Sáng thứ Hai.

Quán cà phê đầu ngõ, bàn gỗ sẫm màu, cốc nâu đá vẫn là loại ít sữa. Phương đến trước, cắm tai nghe, chơi game trên điện thoại. Minh bước vào, đặt túi xuống ghế.

"Anh không đi kiếm khách à? Nhỡ tạch bộ Nam thì tháng này lại móm à."

"Ôi kệ mẹ nó đi em. Anh có biết nịnh mấy thằng sale BĐS sale ô tô méo đâu.

Nhìn mấy cái mặt song song với trần nhà là anh đã thấy điên rồi. Đến đâu thì đến."

Phương cười, khuấy cà phê:

"Công nhận anh lì thật. Mà nghề này không lì thì chỉ có cook."

Rồi tủm tỉm: "Làm ván không?"

Minh cười gian, lấy điện thoại ra, xoay ngang màn hình. Giữa tiếng chửi thề, đổ lỗi lẫn nhau, tiếng súng vọng nhẹ qua tai nghe, quán cà phê bỗng rộn lên tiếng cười sảng khoái.

Gần trưa, điện thoại Minh rung. Mail từ hệ thống:

[Lịch đi thực địa – Hồ sơ Nguyễn Văn Nam (14: 00, Thứ Ba 02/10/2018). ]

Hắn nhìn màn hình, nhếch môi: "Đã chốt ngày ra trận rồi à."

Chiều hôm sau. Trời âm u, gió nhẹ, mùi chợ lẫn trong khói xe. Trước cửa hàng tạp hóa Nam Anh, xe của Hoan dừng lại. Ông ta bước xuống – áo sơ mi kẻ, cặp da nặng, dáng người gầy và thẳng.

"Anh Nam phải không, tôi từ Hội sở xuống xác minh hồ sơ. Cho xem chứng từ gốc."

Nam đang dở tay sắp hàng, quay lại cười:

"Dạ có, anh đợi tí."

Anh lục trong ngăn kéo, lấy ra tập phiếu. Ông Hoan bắt đầu hỏi một số thông tin cơ bản theo hồ sơ, ban đầu Nam còn tự tin, trả lời đâu ra đấy:

"Doanh thu khoảng bảy trăm, tám trăm triệu một tháng. Nhập hàng đa phần từ các nhà phân phối chính thức, số ít nhập hàng qua tiểu thương."

"Có sổ ghi chép hay phần mềm quản lý không?"

"Không, tôi hoặc người nhà đứng thu tiền, chốt tiền cuối ngày. Nhân viên xếp hàng theo thứ tự, gần hết thì gọi nhà cung cấp."

Hoan ghi chép, giọng vẫn đều. Quầy thanh toán ken kín người, nhân viên chuyển hàng liên tục, mùi bìa carton và nước rửa nền trộn nhau. Ông hỏi tiếp:

"Tỷ lệ lợi nhuận gộp? Chi phí điện nước, nhân công hàng tháng? Bao lâu thì quay vòng vốn một lần?"

"Nhân công ba người khoảng 20 triệu 1 tháng. Điện nước cỡ 10 triệu." Nam khựng lại.

Hoan hỏi dồn, mấy câu nữa, đều kiểu tính cho doanh nghiệp lớn. Nam bắt đầu lúng túng.

Minh đứng cạnh, ngậm lời. Nói lúc này là.. Làm mất mặt khách. Anh đợi Hoan quay đi, mới ghé tai Nam, nói nhỏ:

"Anh cứ bình tĩnh. Ông ấy theo form doanh nghiệp thôi, hơi cứng tí."

Nam khẽ nhún vai: "Ủa, mấy câu ổng hỏi nghe như báo tài chính ấy nhỉ?"

"Ừ, nghiệp vụ của họ mà."

"Thế là nó tính chơi tao hay nó bị ngu? Tao là cá nhân kinh doanh cơ mà."

"Không đâu. Cẩn thận quá thôi."

Một lát sau, Hoan bảo nhân viên dẫn đi xem kho. Khi họ đi, Nam hạ giọng:

"Đ. M, bị vợ đá hay sao mà nghiêm trọng thế?"

Minh nhịn cười: "Hình như gần bốn mươi chưa vợ."

"Ờ, hiểu rồi." Nam gật, mắt ánh lên kiểu ngộ ra điều gì đó.

"Đùa chứ nghề 'nghiệp' mà anh. Cho anh vay thì chẳng được gì, nhỡ anh trốn thì lại bị kỷ luật. Tội lắm."

Câu nói ấy khiến Minh bật cười thật. Trong cái nhịp sống hối hả này, hóa ra ai cũng có lý do để cứng nhắc. Một lát sau, Hoan từ trong kho bước ra, gật đầu:

"Tôi ghi nhận. Báo cáo sau."

Rồi leo lên xe, đóng cửa "cạch" một tiếng, phóng đi. Khói xe hòa vào hơi nóng cuối chiều. Nam nhìn theo, xoa trán:

"Thôi, làm hết sức rồi. Mày cứ tin là ổn."

"Ờ, em tin. Thực tế rõ ràng thế, không lý do gì để từ chối."

Minh về muộn. Xe chậm rãi đi qua hồ, gió phả vào mặt mang hơi nước mát.

Ven đường, vài ông già đang tập Thái Cực Quyền, tay giơ chậm, bước xoay tròn, nhịp thở đều như sóng. Ánh đèn phản chiếu xuống mặt nước vàng nhạt. Hắn nhìn theo, vô thức hít sâu rồi thở chậm xuống bụng.

"Thư thái thật..

Thôi cố cày, về già còn được thư thái."

Về tới phòng, hắn mở laptop. Màn hình hiện thông báo mới:

"Email: Báo cáo thẩm định thực tế - Hồ sơ Nguyễn Văn Nam."

Minh ngồi im một lát, tay đặt lên chuột, rồi khẽ cười:

"Để xem."

Một tuần nữa lại trôi qua. Phòng tín dụng sáng rực ánh đèn, ai cũng bận rộn nhưng không khí dễ chịu hơn hẳn so với những khoảng thời gian chạy số cuối tháng. Minh mở mail, thấy dòng chữ quen thuộc:

[Phê duyệt hạn mức tín dụng - Nguyễn Văn Nam.]

Hắn bật cười, vươn vai, cảm giác nhẹ nhõm như vừa gỡ được tảng đá khỏi ngực. Cầm tập hồ sơ dày, hắn bước nhanh sang phòng Quản lý tín dụng - nơi sẽ xử lý hợp đồng và giải ngân.

Phòng Quản lý tín dụng đông đúc, tiếng bàn phím lạch cạch xen lẫn mùi giấy mới và cà phê. Mấy chị trong phòng thấy Minh, liền trêu:

"Ơ kìa, hôm nay tươi thế Minh? Có gì ngon cho các chị à?"

"Hehe. Có hồ sơ để các chị làm đỡ buồn đây." Minh cười.

"Một hồ sơ đổi một bữa cà phê nhé."

"Được, xong việc là có."

Ở chi nhánh, chẳng thấy hắn đi nịnh ai nhưng cũng chẳng tranh cãi hay giành phần bao giờ. Chính cái kiểu yên lặng, làm xong việc rồi thôi ấy lại khiến người khác dễ chịu. Nhiều người quý hắn, dù ít khi hắn chủ động nói chuyện với ai.

Ở bàn giữa, Lan - trưởng bộ phận - ngẩng lên.

Cô hơn Minh vài tuổi, dáng nhỏ, tóc buộc cao, đôi mắt sáng và giọng nói vừa mềm vừa rành rọt. Ở tuổi đó, nhiều người quê đã gọi là "ế," nhưng cái "ế" của Lan chẳng khiến ai thương hại. Công việc này vốn nuốt thời gian: Cả ngày cắm mặt vào hồ sơ, tối lại gõ báo cáo. Cứ thế, bao cuộc hẹn bị bỏ, bao người rời đi.

Vậy mà cô vẫn tươi, vẫn vui, vẫn khiến người khác thấy dễ chịu khi nói chuyện cùng. Cái nghề này khiến người ta bận đến mức quên cả tuổi, mà quên tuổi thì cũng quên luôn chuyện yêu. Lan nhận hồ sơ từ tay Minh, mỉm cười nhẹ:

"Minh để đây, chị check qua rồi phân giao sau."

"Chị Lan nhẹ tay nha, em sợ lắm đó. Cả tuần rồi đấu trí với thẩm định bạc hết tóc rồi."

"Qua được thẩm định rồi, còn sợ gì chị nữa."

Cả phòng bật cười, tiếng cười hòa với tiếng máy in rè rè nghe thật dễ chịu.

Không bao lâu, email phản hồi từ QUẢN LÝ TÍN DỤNG gửi lại: Bản draft hợp đồng kèm theo vài note đánh dấu lỗi nhỏ trong hồ sơ: Địa chỉ, kỳ hạn vay, chữ ký trình. Minh đọc, thở ra một hơi: "May, toàn tiểu tiết."

Hồi mới vào nghề, chỉ một lỗi sai chính tả cũng khiến hắn toát mồ hôi. Lý nhí giải trình với khách. Nghe khách chửi, sếp mắng. Giờ thì khác, bị mắng nhiều thành lì, mà cũng thành quen. Thấy đỏ vẫn bình thản.

Hắn sửa nốt, lưu file, chuẩn bị gửi thì chuông mail lại kêu. Một thư mới bật lên, tiêu đề đơn giản từ phòng công chứng:

[RE: Rà soát Hợp đồng thế chấp.]

Hắn không lo lắng nhưng vẫn bật lên xem theo thói quen. Giữa màn hình, dòng chữ hiện lên như tiếng sét đánh:

"Từ chối công chứng hồ sơ thế chấp.

Lý do: Hợp đồng đặt cọc chưa hủy (năm 2017). "

Cốc cà phê trên bàn nguội tanh. Hắn chửi thầm:

"Đ** thể tin được. Cái hợp đồng từ đời nào rồi còn treo.."

Hắn nhìn về phía bàn Khánh như tìm một cái phao cứu sinh. Khánh đang đi công tác, không ở chi nhánh. Minh ngồi một lát, rồi tự nói nhỏ:

"Nếu là anh Khánh thì anh sẽ xử thế nào nhỉ?"

Cảm giác mệt mỏi ùa về, nhưng chưa kịp than, đầu lại phải nghĩ cách xử. Hắn mở mail công chứng trên điện thoại, chụp lại màn hình email, rồi xách cặp xuống phòng Quản lý tín dụng.

Lan vẫn ngồi ở bàn, tay gõ nhanh, mắt dán màn hình. Không ngẩng lên, cô hỏi trước:

"Tính kiện chị à? Chẳng nhẽ mấy vấn đề nhỏ xíu đấy làm khó được Minh."

"Chị chưa xem mail mới à. Con mẹ nó đúng là ngày nào chưa giải ngân thì chưa ngủ ngon được."

Minh đặt điện thoại lên bàn cô. Lan dừng tay, nghiêng người lại gần, xem kỹ.

"À, hợp đồng đặt cọc cũ hả?" Cô nói chậm, giọng đều.

"Vâng, giờ công chứng báo còn hiệu lực."

Lan gật nhẹ, rồi cất giọng trầm hơn:

"Trường hợp này chia hai khả năng nhé, em nghe chị nói kỹ này."

Cô vừa nói vừa chỉ tay vào màn hình mình mở sẵn:

"Nếu hợp đồng đặt cọc cũ đầy đủ điều khoản, có giao tiền, có quy định quyền nghĩa vụ rõ ràng, thì đơn giản. Làm văn bản đề nghị hủy tới phòng công chứng cũ là xong. Mất công tý thôi, dễ làm."

Cô dừng lại một chút rồi lại tiếp tục:

"Nhưng nếu hợp đồng không rõ thời hạn, hoặc thiếu điều kiện chấm dứt, thì phức tạp hơn. Có thể bị treo vô thời hạn. Khi ấy chỉ còn hai hướng:

Một là thuyết phục bên đặt cọc ký văn bản hủy.

Hai là gửi hồ sơ ra tòa xin xác nhận chấm dứt hiệu lực. Nhưng cách đó lâu lắm, đôi khi lại bị kéo vào tranh chấp hợp đồng."

Lan ngẩng lên nhìn Minh, giọng bình thản mà chắc:

"Chị gặp vài vụ như này rồi. Miễn là tìm lại được hợp đồng thì vẫn có cách xử lý."

Minh gãi đầu, giọng khàn: "Nghe thôi đã thấy mệt."

"Đừng lo quá. Bình tĩnh đi. Chị còn gặp nhiều hồ sơ kinh khủng hơn nhiều." Lan nói rồi cúi xuống gõ nốt mấy dòng.

Hắn nhìn cô, khẽ gật: "Vâng, em hiểu rồi. Cảm ơn chị."

"Ừ. Về nói khách tìm lại giấy cũ. Không lưu thì tới phòng công chứng lập hợp đồng cọc đó để xin lại bản sao."

Cảm thấy không khí trong phòng đặc quánh, mùi giấy và cà phê cũ hắt lên làm hắn khó thở. Ra ngoài ban công. Hắn châm điếu thuốc, rít một hơi thật sâu trước khi bấm điện thoại.

"Anh Nam, vụ công chứng có vấn đề. Cái sổ đỏ đang dính hợp đồng đặt cọc cũ, năm 2017."

"*, lâu rồi, có khi vứt mất rồi. Giấy tờ anh loạn lắm. Lằng nhằng vãi, thế giờ anh không vay, không bán được tài sản à? Đúng là ngu mà, quả báo nhãn tiền."

Minh cười khẽ, giọng dịu:

"Cố gắng khắc phục ạ. Giờ đổi đất, đổi phân bón để quả nó sống. Chứ buông là quả thối luôn ấy."

"Ờ để anh tìm. Mà nói thật, chẳng biết còn không."

Cúp máy, hắn ngả ra ghế. Chiều nay Lan đã chỉ rõ hướng, vậy mà lòng vẫn bồn chồn.

Hắn nhớ lại cửa hàng hôm thẩm định, sổ sách lộn xộn, doanh thu ghi trên tờ giấy nhăn nheo, hóa đơn vứt trong thùng giấy. Người xuề xòa như thế, làm sao hy vọng trong hợp đồng đặt cọc lại có điều khoản cho ra hồn? Khả năng cao là không có.

Nếu không có điều khoản thời hạn, nghĩa là phải ra tòa để tuyên chấm dứt hiệu lực. Mà ra tòa thì hồ sơ này coi như treo vô thời hạn. Tất cả công sức thời gian qua, lại quay về con số không. Hắn thử hít sâu, tập thở bụng như mấy hôm trước, nhưng hơi chẳng xuống nổi.

Điện thoại lại reo.

"Alo, mẹ à?"

"Ừ, con ơi. Cuối tuần này giỗ ông, nhớ về nhé. Mà.. Chắc bố cũng về đó."

"Vâng, để con thu xếp."

Giọng mẹ ấm, xa mà quen. Đầu hắn vẫn mòng mòng tưởng tượng ra đủ trường hợp. Nào là phòng công chứng cũ đã giải thể, nào là bên đặt cọc ăn vạ đòi lại tiền mới giải quyết được.

Cảm giác nặng nề ấy quấn lấy hắn, kéo theo một ký ức cũ mà hắn tưởng đã quên.

Bố và mẹ hắn đã ly hôn từ 2011. Giờ, mỗi lần giỗ, hai người lại gặp nhau, lạnh lùng, lịch sự, không bao giờ cùng mâm.

Bố có vợ mới. Mẹ vẫn ở nhà cũ, hiền như cũ. Giữa họ là khoảng không lửng lơ mà hắn đã quen từ lâu, nhưng hôm nay nghe lại, vẫn thấy nhói.

Một ý nghĩ lướt qua trong đầu hắn:

"Có lẽ thứ khó huỷ nhất, không phải hợp đồng, mà là những ràng buộc đã ký từ lâu."

Nhân gieo từ quá khứ, có khi chẳng ai muốn gặt. Nhưng nó vẫn tìm đến, đúng hẹn.

Xe khách rời bến Mỹ Đình khi trời vừa hửng mưa. Bầu trời xám ngoét, từng vệt nước trườn dài trên kính như những vết nhòe của một tuần mệt mỏi. Gió lạnh phả qua khe cửa. Minh tựa đầu nhìn ra ngoài, người đi đường đội mưa, lầm lũi như chính hắn.

Cả tuần qua, hắn chẳng nhớ nổi đã hoàn thiện việc gì ra hồn. Báo cáo thì vẫn những con số lặp đi lặp lại, dăm ba cuộc telesale chẳng có kết quả. Hồ sơ Nam thì giậm chân: Không tìm được hợp đồng cọc cũ; văn phòng công chứng hẹn sang thứ Hai mới tra.

Công việc như bãi bùn, bước một bước lún một khúc.

Nhớ lại chiều qua, chi nhánh rộn ràng khác hẳn mọi ngày. Mấy anh em trong phòng được Khánh lôi đi chúc mừng 20/10, tay ai cũng cầm bó hoa hoặc gói quà nhỏ. Minh cũng theo, cười xã giao, nói vài câu chúc cho đủ nghi lễ. Mọi người vui vẻ, rộn rã, còn hắn thì thấy mình lạc nhịp giữa niềm vui tập thể ấy.

Hắn khẽ thở ra, nhìn bầu trời xám mà nghĩ: "Cả tuần rồi trời không đổi màu. Hay là mình cũng thế."

Xe dừng ở bến huyện gần trưa. Đường làng ướt nhẹp, bùn lấm lem bánh xe. Gió mang theo mùi khói rơm, mùi đất và mùi cá khô từ đâu đó.

Mẹ đứng chờ ở đầu ngõ, áo mưa mỏng, tay cầm túi nylon.

"Về rồi à con?"

"Vâng, mẹ."

Minh cười, lôi trong ba lô ra gói nhỏ bọc giấy báo, chìa ra trước mặt mẹ:

"Quà 20/10 của mẹ đấy, mở thử xem."

Mẹ ngạc nhiên:

"Ơ, con mà cũng nhớ mấy cái ngày này à?"

"Thì cũng phải có tí quà cho hợp phong trào chứ." Hắn cười, gãi đầu: "Lọ dầu xoa bóp thôi, mẹ hay kêu mỏi lưng còn đỡ."

Bà cười, giọng khàn nhưng ấm:

"Thế là quý rồi, con nhớ được là mẹ vui rồi."

Hắn nhìn nụ cười ấy, tự nhiên thấy cổ họng nghẹn lại. Một món quà nhỏ, mà ấm hơn tất cả những bó hoa hôm qua ở cơ quan.

Bà vẫn gầy, tóc bạc thêm, da sạm nắng. Ngôi nhà cũ vẫn thế: Tường loang vôi, mái ngói rêu, góc sân vẫn có cái chum sành cũ. Duy chỉ có bàn thờ là sạch hơn hẳn, gỗ bạc sơn vì lau nhiều, bóng nhẵn. Bên cạnh ba bát hương là một chiếc hộp gỗ nhỏ, nâu sẫm, không chút bụi. Chỉ có ít tàn hương mới đọng trên nắp.

Mẹ bảo: "Về kịp giỗ là tốt rồi. Mẹ nấu gần xong, con rửa ít bát giúp mẹ."

"Vâng."

Minh cúi rửa bát, nước giếng lạnh tê tay. Mẹ lăng xăng chặt gà, đảo nồi thịt, thỉnh thoảng lại ho khẽ vì khói bếp. Nhìn dáng lưng gầy còng, hắn chợt thấy thương. Một đời quanh quẩn bếp núc, đến lau bàn thờ cũng thành thói quen hằng ngày.

Cái sạch của bàn thờ là do bàn tay mẹ, chứ chẳng phải vì ai dặn.

Chiều, họ hàng kéo đến đông.

Giỗ ở quê hắn, nhà nào cũng vậy - chia mâm rượu đàn ông, mâm riêng phụ nữ. Mấy bác ngồi gian giữa, rót rượu, khề khà nhắc chuyện xưa. Bên gian ngoài, chị em các cô vừa ăn vừa rôm rả chuyện dâu rể, giá cả, thời tiết.

Minh bê mâm lên, chưa xếp xong thức ăn thì cổng kẽo kẹt. Bố bước vào, áo sơ mi kẻ, đi cạnh là một người phụ nữ son nhạt, tay xách túi nhỏ.

Bố cười to: "Chào cả nhà, lâu rồi mới về!"

Cả nhà khẽ gật. Mẹ chỉ nói:

"Về được là quý rồi, ông vào trong đi."

Minh chào khẽ: "Con chào bố."

"ừ."

Người phụ nữ nhìn hắn, cười nhẹ: "Cháu Minh phải không?"

"Vâng."

Không khí có vẻ bình, nhưng lặng. Mọi người tự hiểu, chỉ tránh nói nhiều.

Một lát sau, khi mâm rượu gần cạn, bố nhìn quanh, nói nửa thật nửa đùa:

"Nhà mình vẫn như cũ. Cái bàn thờ kia lau mãi cũng bạc màu. Phụ nữ phải biết chăm, để bụi bặm thế nhìn chán lắm."

Mẹ ngẩng lên, giọng nhỏ:

"Nhang khói quanh năm, lau mấy cũng thế ông ạ."

"Tôi nói tốt thôi. Phải biết lo cái nếp nhà cho sáng sủa. Sống bừa bãi thế sao được."

Minh đặt chén rượu xuống, giọng trầm nhưng xoáy thẳng:

"Không có nhà tài trợ, không ai quan tâm, sơn vôi bong tróc nhưng sạch thế là tốt lắm rồi."

Không gian sững lại. Bát đũa im, tiếng rượu ngừng rót. Người phụ nữ bên cạnh bố cười gượng, kéo tay ông:

"Thôi, anh ăn đi."

Mẹ cúi xuống, nhặt cái thìa rơi, mắt đỏ hoe. Minh đứng dậy, đi thẳng ra cổng, cố nuốt cơn nghẹn. Thương mẹ là vậy - người chỉ biết im. Mà càng im, càng khiến kẻ khác lấn tới.

Cả tuần tích tụ: Công việc bế tắc, hồ sơ treo, đồng lương bèo bọt.. Tới lúc này, chỉ một câu "luộm thuộm" cũng đủ khiến hắn bật. Không vì tự ái, mà vì thương mẹ quá lâu rồi không ai bênh.

⸻

Bữa giỗ kéo dài đến hơn tám giờ. Các cô, các bác dọn dẹp, rửa bát, rôm rả bàn chuyện họ hàng. Bố đã về cùng người phụ nữ ấy sau khi uống vài chén. Nhà vắng dần. Mẹ vẫn cúi lau bàn, lặng lẽ.

Minh phụ dọn, tay cầm giẻ khô lau lại bàn thờ. Chỉ còn tro hương vương nhẹ. Hắn nhìn sang góc bên phải thấy chiếc hộp gỗ đã biến mất.

"Mẹ, cái hộp của ông đâu rồi ạ?"

"À, nãy con ra ngoài, cả nhà lấy xuống rồi. Mười năm theo di nguyện của ông đã hết.

Mẹ định đưa cho bố, nhưng ông bảo: Đưa cho thằng Minh."

Minh khựng lại:

"Sao lại bố bảo? Con với bố có nói với nhau được mấy câu đâu."

Mẹ đáp khẽ, mắt nhìn ra hiên:

"Bố con bảo con giống tính ông nội."

Bà mở ngăn kéo, lấy chiếc hộp ra. Lớp gỗ sẫm, vân nổi rõ, bên hông khắc chữ Phùng.

"Nay giỗ mười năm, cũng đủ thời gian rồi. Con cầm lấy. Ngày bé con cũng hay quấn ông, coi như kỷ niệm với ông."

"Con mở được không ạ?"

"Của con rồi thì tùy con. Đừng bán, đừng cho là được."

Hắn đón lấy, thấy hộp ấm tay, không nặng nhưng đằm.

Mẹ mỉm cười nhạt:

"Đồ cũ mà còn giữ được đến giờ là phúc đấy con ạ."

Sáng hôm sau, xe khách khởi hành sớm. Trời vẫn xám, sương phủ kín mặt ruộng. Minh ngồi hàng ghế cuối, túi xách đặt bên chân. Chiếc hộp gỗ nằm trong đó, khẽ ló vệt sáng qua khe khóa đồng cũ.

Hắn xoay ngang điện thoại, đeo tai nghe, vào trò chơi quen thuộc. Không rõ sau bao nhiêu ván, pin điện thoại báo cạn kiệt. Hắn thò tay vào túi xách mò sạc dự phòng, ngón tay chạm phải chiếc hộp.

Hắn lôi ra ngắm nghía, tò mò về đồ vật trong chiếc hộp. "Bức thư hay ảnh kỷ niệm hay nhẫn vàng nhỉ?" Hắn bắt đầu viển vông, đưa tay vào ổ khóa sần, mòn theo năm tháng.

"Ai dừng Mỹ Đình, chuẩn bị đồ!"

Giọng lơ xe chói tai làm Minh giật mình khỏi cơn mơ lửng. Hắn cất chiếc hộp gỗ vào ba lô. Cái cảm giác là lạ, như mang một món đồ vừa quen vừa xa. Cất hộp xuống đáy túi, kéo khóa kỹ, khoác chéo ba lô rồi bước ra cửa xe.

Bên ngoài, mưa bụi lất phất, bầu trời xám ngoét. Hà Nội trưa, ướt và nặng.

Minh thả ba lô xuống ghế khi về đến phòng trọ, nằm vật ra giường. Mùi ẩm và khói thuốc quyện trong không khí, vỏ lon bia xếp thành đống trong góc nhà. Hắn nhắm mắt vài phút, chẳng muốn làm gì, chỉ nghe tiếng quạt quay lạch cạch như đếm thời gian.

Điện thoại rung. Tin nhắn của Phương:

"Hà Nội chưa? Làm game không?"

Minh nhíu mày, gõ vội:

"Anh bận xíu."

Gửi xong, hắn úp điện thoại xuống bàn. Một ngày chủ nhật nhàn mà nặng, giống kiểu rảnh rỗi nhưng lại chật chội. Hắn chợt đói, với ví, nhét vài tờ tiền rồi bước ra ngoài.

Quán cà phê đầu ngõ vẫn vậy: Ghế nhựa, bàn inox, mùi cà phê pha lẫn thuốc lá. Minh gọi một ổ bánh mì pate, thêm cốc cà phê nâu ít sữa. Thứ vị vừa đủ ngọt để không đắng, đủ đắng để thấy tỉnh.

Hắn ăn chậm. Trời rải mưa, người qua lại kéo áo mưa, khói xe hòa với hơi cà phê. Hắn ngồi nhìn dòng người, đầu trống rỗng, không nghĩ đến hồ sơ, cũng chẳng muốn gọi ai. Thỉnh thoảng, có tiếng cười to từ bàn kế bên, hắn chỉ mỉm cười nhạt.

Cái mệt của hắn không nằm ở thể xác mà ở cái đầu không chịu yên. Lâu rồi, hắn mới thấy mình rảnh đến mức không biết nên làm gì. Hắn ngồi lì ở đó. Có lẽ ngại mưa, hoặc chỉ lười di chuyển.

Chiều, mưa tạnh, hắn thanh toán rồi về phòng.

Trời ngoài cửa sổ vẫn xám xịt, không đưa được bao nhiêu ánh sáng vào căn phòng chật hẹp. Minh kéo ba lô lên bàn, lấy chiếc hộp gỗ ra. Ổ khóa đồng đã xước, bám bụi, cấn nhẹ khi xoay. Hắn cẩn thận cầm vào, vặn nhẹ sang trái.

"Cạch."

Đèn điện phụt tắt, quạt dừng quay. Căn phòng chìm trong im lặng đặc quánh, chỉ còn tiếng mưa lộp bộp bắt đầu rơi ngoài hiên. Da hắn nổi gai, lông tay dựng đứng.

"Mất điện à?"

Hắn đặt hộp xuống, bước ra cửa kiểm tra áp. Vừa tới ngưỡng cửa, ánh đèn trong phòng lại sáng trưng, quạt quay vù vù như chưa từng dừng.

Minh khựng lại, chau mày: "Đúng là trùng hợp thật. Thằng nào nghịch dại à?"

Hắn quay vào, ngồi xuống ghế. Ổ khóa đồng đã mở, khẽ rung nhẹ. Vỏ hộp còn hơi ấm, như có ai vừa chạm tay trước đó. Hắn do dự giây lát rồi mở nắp.

Mùi gỗ cũ và nhang xưa phả ra. Một luồng bụi sáng li ti bốc lên, phản chiếu ánh đèn.

Bên trong, lót tấm nhung sẫm là chiếc vòng đá đen, khi ánh sáng chiếu đến, hạt giữa khẽ lóe một vệt xanh mảnh. Giống như một ánh nhìn chớp qua, mờ mà tinh nghịch, tựa linh cảm vui mừng sau giấc ngủ dài.

Mười hạt tròn đều, hạt giữa hơi lớn, ánh xanh đen sâu thẳm khi bắt sáng. Không có gì khác. Không tờ giấy, không vàng bạc, chẳng ghi chú nào.

Minh cười khẽ:

"Tưởng gì quý, hóa ra vòng tay."

Dưới nắp hộp, khắc mấy chữ Hán đã mờ nét:

"靜心聚氣, 氣合則通道."

Hắn nhận ra duy nhất chữ Tâm (心), còn lại chịu. Lẩm bẩm:

"Ông đúng kiểu thích chơi chữ.."

Hắn nhấc vòng lên, nặng vừa tay, lạnh buốt lúc đầu rồi ấm dần. Nhìn cổ tay mình, hắn cười nhẹ, tháo chiếc smart watch ra. Cái đồng hồ cũ, viền trầy, mặt kính xước, mua trong một buổi chiều cao hứng năm ngoái, chỉ vì thấy quảng cáo ghi "tiện ích – nghe gọi, nhắn tin – pin trâu".

Đúng, pin trâu thật, dùng được tận 8 tiếng. Nhắn tin, gọi điện được nhưng chẳng mấy khi dùng vì chẳng lúc nào hắn rời cái điện thoại. Có lúc hết pin do hắn lười sạc mà vẫn đeo trên tay.

Minh đeo vòng lên tay. Vòng ôm gọn cổ tay, vừa khít, không rộng không chật. Ánh sáng hắt qua khe cửa, chạm lên hạt giữa, lóe một vệt xanh đen nhẹ như hơi thở.

Hắn ngắm vài giây, buột miệng:

"Cũng đẹp phết."

Cổ tay giờ trông khác lạ. Không còn chiếc đồng hồ hết pin, chỉ còn mười hạt đá im lặng. Nhưng kỳ lạ là tim hắn đập chậm hẳn, hơi thở cũng đều hơn.

Đứng dậy, hắn chụp nhanh một tấm ảnh cổ tay, ánh vòng phản sáng nhè nhẹ.

Gửi cho mẹ:

"Con về rồi. Trong hộp của ông là vòng tay. Con đeo rồi nhé."

Không lâu sau, mẹ nhắn lại:

"Ừ, chắc là ông quý lắm đó. Đừng làm mất, không ông về quở chết."

Hắn bật cười thành tiếng. Một câu giản dị, mà nghe xong lại thấy cổ họng ấm lên. Bao nhiêu thứ lằng nhằng ở quê, ở công việc, như tan vào mấy chữ ấy.

Hắn trả lời ngắn: "Vâng."

Rồi khép nắp hộp, đặt gọn vào tủ quần áo, giữa mấy tập giấy tờ và cái áo khoác cũ. Không khóa. Chỉ khép. Một vật nhỏ, mà tự nhiên thấy yên lòng khi cất đi.

Trời dần tối. Tiếng xe cộ ngoài ngõ dội lại, tiếng mưa mỏng trên mái tôn. Minh bật laptop, định dọn vài báo cáo tồn. Chưa kịp gõ, điện thoại bỗng reo tiếng "ping" nhỏ – âm báo nhóm công việc mà hắn cài riêng.

Trên màn hình hiện dòng thông báo:

[Sáng mai họp đầu tuần 9h.]

Minh nhìn chằm chằm vào tin nhắn vài giây. Ngón tay lướt lên, dừng lại giữa chừng. Ánh đèn phản chiếu trên cổ tay, các hạt trên vòng lóe một chấm xanh đen nhỏ, sâu như giọt nước.

Hắn khẽ thở ra, khép máy tính lại. Đêm chủ nhật, Hà Nội yên bất thường. Công việc có thể đợi thêm mười phút. Còn hắn, chỉ muốn ngồi yên một lát, để hơi thở mình bình thường, và lòng nhẹ đi.

⸻

Chú giải

"靜心聚氣, 氣合則通道."

Phiên âm: Tĩnh tâm tụ khí, khí hợp tắc thông đạo.

Nghĩa Việt: Giữ lòng tĩnh thì khí tự tụ; khi tâm và khí hòa, đạo tự mở.

Nguồn: Trích từ "Huyền Đạo Thiên Khí Luận" – bản chép tay cổ lưu hành dân gian