Tại sao ăn măng dễ bị ngộ độc? Măng là một thực phẩm phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, được chế biến thành nhiều món ngon như măng xào, măng luộc, măng kho, bún măng vịt hay lẩu măng chua. Tuy nhiên, măng cũng là một trong những thực phẩm có nguy cơ gây ngộ độc cao nếu không được chế biến đúng cách. Vậy tại sao ăn măng dễ bị ngộ độc? Nguyên nhân chính là do trong măng có chứa độc tố tự nhiên, chủ yếu là cyanide, có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe nếu không được loại bỏ trước khi sử dụng. Nguồn ảnh: Huyền Huho. Thành phần độc tố trong măng Măng tươi chứa một lượng lớn hợp chất glucozid cyanogenic, đặc biệt là taxiphyllin. Khi vào cơ thể, dưới tác động của enzym tiêu hóa hoặc môi trường axit trong dạ dày, chất này sẽ bị phân hủy và giải phóng axit hydrocyanic (HCN) - một chất cực độc. HCN có thể gây ức chế hô hấp tế bào, làm giảm khả năng vận chuyển oxy trong máu, dẫn đến tình trạng ngộ độc cấp tính. Theo nghiên cứu, trung bình 100g măng tươi có thể chứa từ 10 đến 50mg cyanide. Chỉ cần khoảng 0, 5 - 3, 5mg cyanide trên mỗi kg thể trọng có thể gây tử vong cho con người. Vì vậy, việc xử lý măng đúng cách trước khi ăn là vô cùng quan trọng. Các triệu chứng ngộ độc măng Ngộ độc măng có thể biểu hiện với các triệu chứng từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào lượng cyanide mà cơ thể hấp thụ. Các dấu hiệu thường gặp bao gồm: Cảm giác đắng và tê lưỡi ngay sau khi ăn Buồn nôn, nôn mửa Đau đầu, chóng mặt Khó thở, tim đập nhanh Co giật, mất ý thức Trong trường hợp nghiêm trọng, nếu không được xử lý kịp thời, ngộ độc măng có thể dẫn đến hôn mê, suy hô hấp và tử vong. Những đối tượng dễ bị ngộ độc măng Không phải ai cũng có nguy cơ ngộ độc măng như nhau. Một số nhóm người dễ bị ảnh hưởng hơn bao gồm: Trẻ em, người cao tuổi và phụ nữ mang thai do sức đề kháng yếu hơn Người có tiền sử bệnh dạ dày, gan, thận vì khả năng đào thải độc tố kém Người có cơ địa nhạy cảm với cyanide Do đó, những đối tượng này nên hạn chế ăn măng, đặc biệt là măng tươi hoặc măng chưa qua chế biến kỹ lưỡng. Cách chế biến măng an toàn Để giảm nguy cơ ngộ độc, việc sơ chế măng đúng cách là điều cần thiết. Dưới đây là một số phương pháp giúp loại bỏ độc tố trong măng: Luộc măng nhiều lần: Đây là cách phổ biến nhất để loại bỏ cyanide. Măng nên được luộc từ 2 - 3 lần, mỗi lần khoảng 30 phút. Sau mỗi lần luộc, cần thay nước mới để đảm bảo cyanide không bị tái hấp thu. Ngâm nước muối hoặc nước vôi trong: Măng có thể được ngâm trong nước muối loãng hoặc nước vôi trong từ 6 - 8 giờ trước khi chế biến để giúp trung hòa độc tố. Phơi khô hoặc lên men: Măng khô và măng chua có hàm lượng cyanide thấp hơn nhiều so với măng tươi vì độc tố đã bị phân hủy trong quá trình chế biến. Xào hoặc nấu kỹ: Khi chế biến các món ăn từ măng, nên nấu ở nhiệt độ cao trong thời gian dài để giảm độc tố còn sót lại. Những sai lầm thường gặp khi ăn măng Bên cạnh việc sơ chế không đúng cách, nhiều người còn mắc phải những sai lầm khi sử dụng măng, làm tăng nguy cơ ngộ độc. Một số sai lầm phổ biến gồm: Ăn măng tươi chưa qua chế biến kỹ: Nhiều người thích ăn măng luộc sơ hoặc làm gỏi măng sống mà không biết rằng điều này có thể gây ngộ độc. Uống nước luộc măng: Một số người cho rằng nước luộc măng có vị ngọt và bổ dưỡng, nhưng thực tế nước này chứa nhiều cyanide đã bị hòa tan. Ăn quá nhiều măng trong một lần: Ngay cả khi măng đã qua chế biến, ăn với số lượng lớn cũng có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Không bảo quản măng đúng cách: Măng để lâu trong môi trường ẩm có thể bị nhiễm vi khuẩn hoặc nấm mốc, làm tăng nguy cơ ngộ độc. Cách xử lý khi bị ngộ độc măng Nếu phát hiện ai đó có dấu hiệu ngộ độc sau khi ăn măng, cần nhanh chóng thực hiện các biện pháp sơ cứu như sau: Gây nôn: Nếu người bị ngộ độc vẫn còn tỉnh táo, có thể kích thích để họ nôn ra phần măng chưa tiêu hóa hết. Uống nhiều nước đường hoặc nước muối loãng: Điều này giúp làm loãng độc tố và hỗ trợ đào thải qua đường tiêu hóa. Sử dụng than hoạt tính: Than hoạt tính có thể giúp hấp thụ cyanide trong dạ dày, giảm mức độ ngộ độc. Đưa đến cơ sở y tế: Trong trường hợp ngộ độc nghiêm trọng, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện để được điều trị kịp thời. Kết luận Măng là một thực phẩm ngon và bổ dưỡng nếu được chế biến đúng cách. Tuy nhiên, do chứa độc tố cyanide, măng cũng có thể gây ngộ độc nguy hiểm nếu không được xử lý cẩn thận. Để bảo vệ sức khỏe, cần tuân thủ các biện pháp sơ chế an toàn, tránh ăn măng tươi chưa qua chế biến kỹ và đặc biệt chú ý đến những đối tượng có nguy cơ cao. Nếu có dấu hiệu ngộ độc, cần nhanh chóng thực hiện sơ cứu và đưa người bệnh đến cơ sở y tế để tránh những hậu quả đáng tiếc.
