Vua Lê Chiêu Thống - Vị vua cuối cùng của triều đại nhà Lê trung hưng

Lê Chiêu Thống (1765 - 1793) hay còn gọi là Lê Mẫn Đế, tên khai sinh là Lê Duy Khiêm, sau đổi thành Lê Duy Kỳ, là hoàng đế thứ 16 cũng là hoàng đế cuối cùng của triều đại nhà Lê, giữ ngôi từ năm 1786 đến 1789.

Ông là cháu đích tôn của vua Lê Hiển Tông, lên ngôi trong bối cảnh lịch sử đầy biến động, quân Tây Sơn từ phương Nam lên chiếm đóng Bắc Hà, lật đổ chúa Trịnh. Ông được biết đến là một kẻ suy đồi, kém hèn, là tội nhân của lịch sử nước nhà khi "bán nước", dẫn đến hai mươi chín vạn quân Thanh xâm lược Đại Việt năm 1788.

Sự sụp đổ của nhà Hậu Lê được diễn tả bằng sự suy thoái, yếu kém trong khả năng đảm trách vai trò lịch sử của triều đại. Trước sự sụp đổ của chúa Trịnh và sự phát triển của quân Tây Sơn, vua Lê Chiêu Thống đã cầu cứu nhà Thanh đem quân sang đánh Tây Sơn, nuôi dưỡng hy vọng trở lại ngai vàng.

Nhà vua không đủ khả năng trị vì đất nước, con trai của Trịnh Doanh - Trịnh Lê đã đem quân chiếm kinh đô, lập phủ xưng chúa. Các triều thần xin ông lập Trịnh Bồng - con trai thuộc dòng đích tôn của chúa Trịnh Giang làm chúa, tuy ông không muốn nhưng dưới sự sức ép của người nắm giữ binh quyền, ông lập Trịnh Bồng làm Nguyên soái Tổng quốc chính Án Đô vương.

Trịnh Bồng trong thời gian xảy ra mâu thuẫn với nhà vua, vua Chiêu Thống đã cho gọi Nguyễn Hữu Chỉnh ở Nghệ An đem quân ra Thăng Long đánh Trịnh Bồng.

Nguyễn Hữu Chỉnh đánh bại Trịnh Bồng, kết thúc thời chúa, được phong làm đại tư đồ Bằng Trung Cộng, ỷ thế cậy quyền, làm điều càn dở. Hắn đã bị Nguyễn Huệ ở Phú Xuân đem quân ra Bắc tiêu diệt.

Mất đi chỗ dựa, tình hình Bắc Hà rối loạn, vua Lê Chiêu Thống nương náu ở Lạng Giang rồi cầu cứu nhà Thanh, sau đó quân Thanh thất bại dưới tay quân Tây Sơn, ông theo tàn quân đến Trung Quốc sống nương nhờ ở Bắc Kinh, chấm dứt cuộc đời làm vua, chấm dứt thời Hậu Lê và cũng chấm dứt cuộc đời của mình. Năm 1793, ông mất, hưởng dương 27 tuổi.

Câu chuyện "bán nước" khiến cho vua Lê Chiêu Thống bị người đời chỉ trích, căm ghét trong lịch sử Việt Nam. Tuy nhiên, đã có nhiều ý kiến cho rằng, đây là nhân vật cần đánh giá lại.

Lê Chiêu Thống sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh mồ côi đầy bất hạnh, sống chết trong tay người khác, tuy có đầy đủ ý chí và năng lực nhưng cho đến khi làm vua cũng bị người khác nắm quyền. Từ lúc còn là hoàng tôn cho đến khi làm vua, rồi sống lưu lạc ở nơi xứ người, cuộc đời của ông đều đầy rẫy những bi kịch éo le. Và khi làm vua, ông vẫn hành động theo chủ kiến của mình.

Ông cũng là nạn nhân của các thế lực chính trị lúc bấy giờ, cả đời luôn là con cờ trong tay người khác, không có quyền làm chủ, nhưng việc cầu cứu nhà Thanh đã vấy lên nỗi ô nhục cuộc đời của một vị quân vương. Hình ảnh của nhà vua trong những năm cuối cùng của nhà Hậu Lê đều cho thấy ông là kẻ đáng thương, nhưng cũng là kẻ đáng trách.

Nguồn thông tin: Wikipedia và Nghiên cứu lịch sử.

 

Ừm. Tại cuộc đời này mà thôi. Ko thể trách vua quá được.