Truyền thuyết thú vị về vị thần đầu voi Ganesha - Vị thần đáng kính của Ấn Độ giáo

Nếu bạn từng đi các ngôi chùa ở Đông Nam Á hoặc những ngôi đền mang đậm tín ngưỡng Ấn Độ giáo, ta sẽ luôn bắt gặp một bức tượng thân người đầu voi kì lạ, hay được gọi là thần Ganesha. Vậy đằng sau chiếc đầu voi ấy là gì?

​

Sự thật là đằng sau biểu tượng đầu voi ấy là một truyền thuyết có liên quan đến thần thoại Ấn Độ. Có tận 4 truyền thuyết về sự ra đời của thần Ganesha nhưng truyền thuyền sau đây được cho là truyền tai nhau nghe nhiều nhất, về xuất thân của thần Ganesha đầu voi.

Thần Ganesha là một vị phúc thần đáp ứng những điều may mắn, hạnh phúc và cát tường trong Ấn Độ giáo. Được đánh giá là vị thần đại diện "cho sự hợp nhất giữa tiểu vũ trụ và đại vũ trụ", một vị thần có nhân dạng đầu voi mình người kì lạ, luôn thu hút sự tò mò của mọi người về ngoại hình của vị thần này. Ganesha là con của hai vị thần Shiva và Parvati.

Chuyện kể rằng Shiva thường xuyên nhìn lén vợ mình tắm, nên nàng Parvati trong một lần tắm rửa đã kì ghét bẩn trên thân thể của mình để tạo nên Ganesha, và giao cho con mình nhiệm vụ trông cửa phòng tắm. Ganesha là một người con vô cùng yêu thương mẹ và luôn quấn quýt bảo vệ mẹ. Nhưng khi Shiva trở về lại thấy một người xa lạ đang đứng ở phòng tắm vợ mình, vì không hề biết đến chuyện vợ mình đã tự tạo ra Ganesha bằng ghét của cô ấy, nên ông trở nên ghen tuông và tức giận. Thế là hai người lao vào đánh nhau vì không biết đối phương ai, Shiva được mệnh danh là vị thần hủy diệt mạnh mẽ nên đã dễ dàng chém được đầu của Ganesha. Lúc này, Parvati mới hốt hoảng đến giải thích và vô cùng tức tức giận với hành động của Shiva, bà bắt chồng mình phải hồi sinh ngay Ganesha, nhưng do phần cơ thể đã mất đi phần đầu (được coi là quan trọng) nên không thể hồi sinh được. Shiva quyết định đi tìm một cái đầu khác thay thế cho con mình, và ông đã tự nhủ rằng nếu con vật nào ông trông thấy đầu tiên thì sẽ được chọn, để thay thế đầu cho con trai ông. Và ngay lập tức Shiva đã gặp ngay đúng con voi đầu tiên, ông chém đầu nó. Ganesha được gắn lại đầu nhưng không còn sự sống, nên lại được ban cho sự sống nhờ vào nước thánh của một vị thần khác là Ganga. Vì vậy, mà sau này thần Ganesha có hình dạng đầu voi thân người và có đến hai người mẹ là Parvati (tạo ra mình) và Ganga (trao sự sống).

(Gia đình của thần Ganesha)​

Còn hình tượng chiếc ngà bên trái bị gãy trên bức tượng Ganesha được kể lại như sau: Ganesha là một vị thần trẻ con nên rất tham ăn bánh kẹo, ngài đã ăn đầy một bụng bánh kẹo rồi vô tư cưỡi một con chuột đi chơi, trên đường đi con chuột đã bị con rắn làm cho giật mình nhảy cẫng lên, khiến Ganesha bị té bể bụng vì ăn quá no, số bánh kẹo trong bụng văng ra tung tóe (câu chuyện này cũng thường được kể để hù dọa trẻ em tham ăn). Vị thần lại tiếc nên nhặt hết bánh kẹo và nhét lại vào bụng, tay vớ con rắn dùng làm dây để buộc lại bụng mình. Thần Mặt Trăng trên cao lại vô tình thấy cảnh tượng ấy nên đã cười nhạo Ganesha khiến ngài vô cùng tức giận, lập tức bẻ chiếc ngà của mình rồi ném lên Mặt Trăng. Bên cạnh đó, cũng vì tích truyện này mà người ta cho rằng, vì cú chọi ngà voi của thần Ganesha mà Mặt Trăng có bề mặt nứt nẻ, lòi lõm như bây giờ

Cách xây dựng hình tượng của các vị thần trong Ấn Độ đều mang những ngụ ý riêng, như hình ảnh cái đầu voi mà Shiva thay cho con mình, điều này cũng cho thấy voi là một động vật quan trọng và biểu tượng tâm linh của đất nước Ấn Độ nói riêng và Đông Nam Á nói chung. Đầu voi to lớn được cho là tượng trưng cho trí tuệ thông thái, chiếc tai to thể hiện cho sự nghe sâu hiểu rộng, chiếc vòi của voi có thể khai thông mọi chướng ngại vật trên đường đi tượng trưng cho việc sẽ vượt qua mọi bế tắc. Chiếc bụng bự của thần cũng cũng mang nét tượng trưng cho sự thịnh vượng, thần mang một hình hài một đứa trẻ với một chiếc bụng to bự cũng gợi cho ta cảm nhận được sự hạnh phúc, đầy đủ và hưng thịnh. Truyền thống văn hóa ở Ấn Độ còn cho rằng chính vì sự to lớn của voi nên sinh vật này luôn nhìn thấy vạn vật to lớn gấp đôi so với kích thước thật của nó. Như biểu tượng cho sự nhìn thấu được sự thật của tất cả vạn vật của vị thần này.

Các tín đồ của đạo Hindu đều đều tôn thờ vị thần đầu voi đáng kính này nên đã tạo ra một ngày lễ quan trọng cho vị thần Ganesha gọi là Gagesh Chaturthi. Lễ hội quan trọng được tổ chức để tưởng nhớ về sự ra đời của vị thần đầu voi Ganesha, những người tham gia lễ hội sẽ hóa trang sặc sỡ với màu đỏ là chủ đạo, họ sẽ cùng vui chơi, ca hát và nhảy múa. Ganesha được đánh giá là một trong bốn vị thần tiêu biểu nhất của Ấn giáo, bên cạnh là ba vị thần Brahma (sáng tạo), Vishnu (bảo vệ) và Shiva (hủy diệt).