Tại sao người Nhật lại săn lùng lá tía tô với giá cực cao - Lá tía tô có tác dụng gì?

Tía tô là rau thơm xuất hiện từ 2.000 năm trước, người ta sử dụng điều trị các vết thương trên da, hỗ trợ điều trị cả các bệnh khác.

Tía tô là loại rau được sử dụng nhiều vì nó có mùi thơm, nhiều tinh dầu. Các loại tinh dầu này có tác dụng khác nhau, kích thích ngon miệng, có tính chống dị ứng, kháng sinh, kháng viêm. Ngoài ra, tía tô còn có tác dụng với toàn thân.

Trong khi đó lá tía tô, thứ rau thơm quen thuộc và vô cùng rẻ nhưng lại được "săn lùng" với giá cực cao ở Nhật Bản.

​

Tía tô được trồng khá nhiều ở Việt Nam và được bán phổ biến ngoài chợ hay siêu thị. Từ thành thị đến nông thôn, bất cứ ai cũng có thể mua tía tô một cách dễ dàng chỉ với giá vài nghìn đồng 1 mớ. Thậm chí, loại rau thơm này còn "dễ tính" tới nỗi phát triển gần như quanh năm, nên mùa nào cũng có thể mua được.

Ở Việt Nam, tía tô được sử dụng trong rất nhiều món ăn, ngoài sử dụng làm rau thơm ăn sống thì còn là loại rau để tăng mùi thơm, gia vị cho các món bún, cháo, cuốn, xuất hiện trong một số món từ ốc, lươn..

Tía tô đã rất được coi trọng bởi nó được xem như một vị thuốc, điền hình là trong chữa cảm, chỉ cần cho thêm vào bát cháo nóng sẽ làm tăng công dụng giải cảm. Thế nhưng với người Nhật, loại lá này còn được ví như "lá hồi sinh" và có giá bán rất cao.

Tại Nhật Bản khi ăn cá, thịt sống họ đều ăn kèm tía tô. Việc ăn này là có mục đích vì đây là thực phẩm có thể gây ngộ độc thì tía tô giải độc.

​

Loại lá này gắn với những khía cạnh văn hóa lâu đời của người Nhật, là phần quan trọng tạo nên nét truyền thống của Nhật Bản, đặc biệt là xuất hiện trong những món ăn quan trọng.

Hơn nữa tại Nhật, người ta có nhiều nghiên cứu về cây tía tô. Các nghiên cứu cho biết tía tô có tác dụng trị viêm khớp, giải độc thuỷ hải sản, trị hen suyễn. Đây là loại rau thơm số 1 ở Nhật. Tinh dầu ở tía tô có tác dụng chống gốc tự do, chống lại sản xuất của histamin.

Đông y sử dụng tía tô vì vị tính cay the, ôn ấm. Y học hiện đại cũng tìm được nhiều hoạt chất khác trong tía tô và nó đi vào cơ thể từ kinh tì, kinh phế.

Rau tía tô có thể sử dụng điều trị giải cảm nhờ vị cay the, tính ôn, tía tô làm ra mồ hôi, hạ sốt. Tía tô còn giải độc nên sử dụng điều trị ngộ độc đau bụng, tiêu chảy, đặc biệt ngộ độc cá, hải sản.

Người bệnh bị đau dạ dày cũng sử dụng tía tô để giảm triệu chứng ợ chua, đau dạ dày. Tía tô dùng cho phụ nữ đau bụng khi đến chu kỳ kinh nguyệt, băng huyết.

Tía tô còn dùng để làm trắng sáng da. Người đau nhức khớp xương có thể sử dụng tía tô ăn sống, phơi khô nấu nước uống, nhất là bệnh gout.

Trong y học cổ truyền, tía tô còn giúp con người sống lâu hơn, chống lão hóa. Từ dân gian, các loại đặc sản dễ gây độc người ta đều cho tía tô vào để giảm nguy cơ ngộ độc.

Còn y học hiện đại, các nghiên cứu ở châu Á có rất nhiều và tía tô đã được định danh khoa học để tìm ra vì sao dân gian sử dụng tía tô.

Người ta thấy trong tía tô nhiều tinh dầu như perillaldehyde, limonene và trong lá nhiều nhất. Đặc biệt trong hạt tía tô hay gọi tô tử có chứa dầu béo - đây là chất rất cần thiết cho cơ thể. Chất béo này giúp tạo màng tế bào cho cơ thể. Đây là chất béo chưa bão hòa rất tốt.

Chính bởi tầm quan trọng này mà ở Nhật, lá tía tô có giá rất cao, thậm chí được lựa chọn và mua theo từng lá. Có thời điểm, tía tô ở Nhật được mua với mức giá 700 đồng/lá - một cái giá cao hơn rất nhiều so với tía tô ở Việt Nam.

Trong một nghiên cứu gần đây, một nhóm chiết xuất thảo mộc đơn lẻ thường được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng cấp tính, bao gồm cả lá tía tô, đã được sàng lọc về hoạt tính kháng vi-rút tiềm năng chống lại SARS-CoV-2, loại vi-rút gây ra COVID-19. Kết quả từ nghiên cứu trong ống nghiệm này chứng minh khả năng của dịch chiết từ lá tía tô trong việc ức chế sự nhân lên của SARS-CoV-2 theo nhiều cách khác nhau.

​

11 Bài thuốc thường dùng từ cây tía tô

- Bài thuốc chữa cảm lạnh: Tô diệp (lá tía tô khô) 8g, trần bì 6g, hương phụ 8g, cam thảo 4g, gừng tươi 2 lát, sắc uống.

- Bài thuốc tiêu đờm giảm ho: Tô diệp 15g, gừng khô 3g sắc uống mỗi ngày. Nước sắc đem chia thành 2 lần uống.

- Bài thuốc chữa hen suyễn, ho nhiều đờm: Hạt tía tô, hạt cải thìa, hạt củ cải, liều lượng bằng nhau, tán bột, trộn đều. Ngày uống 9g, chia 3 lần

- Bài thuốc chữa đau bụng do ngộ độc thực phẩm: Lá tía tô tươi, giã nát, lọc lấy nước uống. Hoặc dùng tô diệp (lá tía tô khô) 10g sắc uống.

- Bài thuốc chữa trúng độc "tô tử giải độc thang" : Tô diệp 10g, cam thảo 4g, gừng tươi 8g sắc với 600ml nước, còn 200ml. Chia thành 3 phần, uống khi thuốc còn nóng.

- Bài thuốc chữa dị ứng mẩn ngứa: Lá tía tô tươi, giã nát, xát vào chỗ bị bệnh hoặc dùng nước sắc từ cây tía tô đem rửa bên ngoài.

- Bài thuốc chữa thai động bất an: Tô ngạch (cành tía tô) 9g, Tô diệp (lá tía tô) 9g bạch truật 9g, trần bì 6g, phục linh 6g Sắc lấy nước, chia 2-3 lần, uống trong ngày.

- Bài thuốc chữa chướng bụng, kiện vị, cầm nôn: Lá tía tô giã lấy nước đem hòa với một ít muối và uống trong 1 lần. Nếu nôn mửa do thai nghén, nên dùng nước sắc từ cành tía tô để uống.

- Bài thuốc chữa sưng vú: Lá tía tô 30g đem sắc nước uống, dùng bã đắp lên vú.

- Bài thuốc làm đẹp da: Vò nát lá tía tô hòa vào nước tắm

- Bài thuốc chữa tiêu chảy, miệng nôn trôn tháo: Lấy lá tô tử cho vào nồi đun, sau đó bỏ bã và nấu đặc thành cao. Đậu đỏ rang vàng, tán bột mịn rồi trộn với thuốc cao tía tô hoàn viên bằng hạt đỗ xanh. Mỗi lần dùng 50 viên, chia 2 lần.

​

Lưu ý: Nước tía tô tươi nên đun từ 10- 15 phút. Không nên đun sôi quá 15 phút. Vì các tinh dầu trong đó sẽ bị bay hơi, giảm hiệu quả điều trị.

Nước lá tía tô tươi nên sử dụng ngay hoặc bảo quản ngăn mát tủ lạnh uống trong ngày để đảm bảo chất lượng và hương vị.

Người bị cảm phong nhiệt không nên dùng nước lá tía tô. Không dùng nước tía tô trong thời gian dài có thể gây đầy bụng, khó tiêu.

* Nhìn chung cây tía tô rất tốt cho sức khỏe nhất là trong lúc tình hình COVID-19 chưa được dập tắt. Vì vậy chúng ta cần cung cấp các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe và còn phòng chống được nhiều loại bệnh khác nhau nữa.