1 người đang xem
23 0
"Quần Thư Trị Yếu" là một tuyển tập tinh hoa triết lý Đông phương, được biên soạn bởi Trần Thái Tông – vị vua đầu tiên của triều Trần (Việt Nam). Tác phẩm được xem như một bản tóm lược của hàng trăm tác phẩm Nho – Phật – Đạo, và đặc biệt là các trước tác của Trung Hoa cổ đại như: Kinh Thi, Kinh Thư, Kinh Dịch, Luận Ngữ, Mạnh Tử, Tả Truyện, Hàn Phi Tử. Điểm đặc biệt là "Quần Thư Trị Yếu" không phải là một tác phẩm triết học mang tính học thuật cao siêu, mà được biên soạn với mục đích thiết thực, dùng làm sách gối đầu giường cho bậc quân vương để trị quốc, bình thiên hạ, và cũng là để tu thân, dưỡng tính.

quan-thu-tri-yeu-360-400x400.png

Ý nghĩa tên sách

"Quần thư" : Chỉ nhiều loại sách, tinh hoa của thư tịch cổ.

"Trị yếu" : Những điều cốt lõi để trị quốc, an dân.

Vì thế, "Quần Thư Trị Yếu" có thể hiểu là: Tuyển chọn những tinh hoa của sách vở cổ nhằm rút ra những yếu chỉ quan trọng nhất để cai trị và giữ gìn đất nước.

Bố cục và nội dung chính

Sách được chia làm 4 phần lớn: Tu thân, Tề gia, Trị quốc, Bình thiên hạ

Mỗi phần lại bao gồm nhiều câu chuyện, dẫn chứng và trích đoạn từ các sách kinh điển, đi kèm lời bình súc tích. Nhờ đó, người đọc mở mang được thêm nhiều kiến thức.

Tu thân: "Muốn trị được người, trước hết phải trị được mình." – Người làm vua phải có đức, kiềm chế được dục vọng và tham lam.

Tề gia: Gia đình là nền tảng. Người đứng đầu gia đình có trách nhiệm làm gương.

Trị quốc: Người cầm quyền phải đặt dân lên trên hết. Chính sự tàn ác là nguồn gốc khiến đất nước suy vong.

Bình thiên hạ: Muốn thiên hạ yên ổn, phải có lòng khoan dung, biết dùng người tài và lắng nghe lời can gián.

Tinh thần dung hợp Tam giáo

Tuy mang đậm tư tưởng Nho giáo về đạo trị quốc và vai trò của vua tôi, nhưng "Quần Thư Trị Yếu" cũng chứa nhiều yếu tố Phật giáo và Đạo giáo.

Từ Phật giáo, Trần Thái Tông đưa vào tư tưởng buông bỏ, vô ngã, răn dạy vua chúa không được dính mắc vào danh lợi, quyền lực.

Từ Đạo giáo, ông học được sự thuận theo tự nhiên, dưỡng sinh, giữ lòng thanh tịnh.

Sự kết hợp mềm mại và uyển chuyển này phản ánh tư duy rộng mở, khoan dung và sâu sắc của một vị vua Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều luồng tư tưởng nhưng biết chọn lọc cái tinh túy nhất để ứng dụng.

Góc nhìn của một bậc quân vương

Trần Thái Tông viết sách không phải để triết lý suông, mà từ kinh nghiệm trị nước thực tế, những suy ngẫm về nhân tâm, đạo lý, hậu quả của sự tham quyền, mất đức, loạn chính. Những lời dạy trong sách đều hướng đến con người, từ vua cho đến dân thường, đề cao đức hạnh, trách nhiệm và lòng nhân.

Ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu

Khác với nhiều sách triết học cổ điển dùng văn ngôn khó hiểu, "Quần Thư Trị Yếu" sử dụng lối viết ngắn gọn, rõ ràng, chủ yếu trích dẫn, kể chuyện và rút ra bài học đạo đức, khiến người đọc dễ thấm nhuần và suy ngẫm.

Giá trị đương đại của "Quần Thư Trị Yếu"

Dù được viết từ thế kỷ XIII, tác phẩm vẫn vô cùng phù hợp với thời đại ngày nay. Trong một xã hội đầy biến động, xung đột và căng thẳng, những bài học về tu thân, dưỡng tính, khiêm nhường, tiết chế ham muốn, sống có đạo đức và vị tha luôn là kim chỉ nam cần thiết.

Không chỉ dành cho người làm chính trị, lãnh đạo, mà bất kỳ ai cũng có thể tìm thấy bài học ứng xử trong gia đình, ngoài xã hội từ cuốn sách này.

Kết luận

"Quần Thư Trị Yếu" là một tác phẩm hiếm hoi của Việt Nam vừa mang giá trị lịch sử, triết lý, vừa gần gũi và ứng dụng thực tiễn cao. Qua cuốn sách, ta không chỉ hiểu được tư tưởng của một bậc minh quân – Trần Thái Tông – mà còn tiếp cận được tinh hoa tư tưởng phương Đông một cách giản dị và sâu sắc.

Nếu bạn đang tìm kiếm một cuốn sách vừa cổ xưa, vừa hiện đại, vừa để suy ngẫm, vừa để sống tốt hơn, thì "Quần Thư Trị Yếu" chính là một lựa chọn đáng đọc – thậm chí đáng để gối đầu giường.
 

Những người đang xem chủ đề này

Back