Review Phim Nope (2022): Phép Ẩn Dụ Sâu Cay Về Giới Nghệ Thuật Bên Dưới Bóng Dáng UFO

Nope (2022) : Phép ẩn dụ sâu cay về giới nghệ thuật bên dưới bóng dáng UFO​

Trừu tượng hơn, khó hiểu hơn, nhưng "Nope" lại tiếp tục củng cố tầm nhìn đặc biệt của "quái kiệt vàng trong làng kinh dị" Jordan Peele qua những ám chỉ chua chát về thế giới giải trí núp bóng câu chuyện bí ẩn về UFO.

Nope - Không (2022)

Đạo diễn: Jordan Peele

Diễn viên: Daniel Kaluuya, Keke Palmer, Steven Yeun, Michael Wincott, Brandon Parea

Thể loại: Kinh dị / Giật gân / Viễn tưởng

Thời lượng: 2 tiếng 11 phút

​

Theo sau một Get Out (2017) đầy kinh hoàng và một Us (2019) đầy tàn bạo, "chua chát" hay "sâu cay" là những tính từ thích hợp để miêu tả Nope - bộ phim điện ảnh thứ ba của đạo diễn Jordan Peele. Không hẳn là một bộ phim kinh dị mà giống với một bộ phim giật gân pha trộn khoa học viễn tưởng hơn, nhưng giống các tác phẩm trước, Nope cũng mang trong mình nhiều ẩn ý nghệ thuật sâu xa với đích nhắm lần này là thế giới giải trí đầy cay đắng.

Nope theo chân anh em Otis Junior (Daniel Kaluuya đóng) và Emmerald Haywood (Keke Palmer đóng) - 2 người chủ trang trại huấn luyện ngựa đóng phim của Hollywood đang chật vật tìm cách giữ việc kinh doanh của gia đình ổn định sau khi người bố mất mạng bởi một đồng xu rơi xuống từ không trung. Cả OJ và Em đều cảm nhận được sự hiện diện của một thế lực bí ẩn lơ lửng trên bầu trời trang trại, vì vậy cả hai quyết định tìm cách ghi lại hình ảnh của nó và bán lại cho các bên nghiên cứu về UFO để đổi đời. Thế nhưng, đó chẳng phải là một ý tưởng "dễ nuốt".

Lật tẩy sự cay đắng của thế giới giải trí

Phim ảnh, âm nhạc và những ngôi sao giải trí. Đó là điều mà ai ai cũng yêu quý, nhưng không phải ai cũng hiểu được những trải nghiệm cay đắng mà họ phải trải qua để có được danh vọng và tiền bạc. "Ta sẽ ném sự nhơ nhuốt kinh tởm lên ngươi, khiến ngươi trở nên hèn hạ và làm ngươi trở nên đẹp đẽ." Đó là câu trích từ Kinh Thánh, là câu mở đầu của Nope và là câu miêu tả về thế giới giải trí dưới góc nhìn của Jordan Peele.

Cũng giống với những kẻ loay hoay đi tìm chỗ đứng tại Hollywood, OJ và Em, dù chẳng phải nghệ sĩ hay nghệ sĩ thực thụ, cũng phải gồng mình chịu đựng sự xem thường của những nhà làm phim thời hiện đại. Cụ cố của họ - Alistair E. Haywood - là người mà họ tự hào là "người đầu tiên xuất hiện trong thước phim đầu tiên của nhân loại". Nhưng giờ đây, OJ lại phải kham khổ tìm kiếm hợp đồng từ Hollywood, cắn răng bán đi những chú ngựa anh nuôi để có tiền trang trải, còn Em thì tất bật tìm kiếm cơ hội bước chân vào ngành công nghiệp tỷ đô.

​

Ở thời khắc khó khăn, chính mị lực của đồng tiền đã khiến cả hai liều lĩnh tìm cách ghi hình sinh vật bay bí ẩn gọi là "Jean Jacket" đã lấy mạng bố họ để kiếm lời. Điều đó khiến họ cũng trở thành như bao kẻ hám danh tiếng khác, mặc nguy hiểm, mặc đạo đức, mặc chất lượng "ba xu", miễn là có tiền.

Giống như họ, Jupe Park (Steven Yeun đóng) - ông chủ của một khu giải trí viễn Tây cũng có ý định tương tự. Jupe là một cựu sao nhí hết thời tại Hollywood, là kẻ sống sót trong vụ thảm sát do con tinh tinh Gordy bị ép đóng phim hóa dại. Ám ảnh với ký ức một chiếc giày dựng đứng giữa không trung và Gordy đã không (hoặc chưa) làm hại gã, gã tin rằng mình mang "phép màu" có thể cảm hóa Jean Jacket - thứ "sự nghiệp" có thể mang danh tiếng trở lại.

​

Nhưng Jean Jacket, cũng như Gordy, vốn chỉ là những con thú hoang không thể cầm cự, là thứ cám dỗ nguy hiểm đại diện cho mặt trái của danh tiếng. Và vì thế, kẻ liều lĩnh không đủ khả năng và những kẻ tò mò sẽ phải trả giá bằng cả mạng sống. Còn kẻ đủ minh mẫn để nhận ra hiểm họa sẽ tránh xa và nói "Không" để giữ mình.

​

Lời tôn vinh đến nghệ thuật chân chính

Luôn có những cái tên bất ngờ nổi dậy trong làng giải trí tại mọi thời điểm, một số rồi sẽ trở thành huyền thoại, và vô số sẽ là những quả pháo hoa gây chú ý trong một lúc rồi sớm tàn.

Những "huyền thoại" không tạo nên những sản phẩm ba xu rẻ tiền mà sẵn sàng lăn xả, hy sinh vì nghệ thuật để có những tác phẩm đời đời. Họ có thể là bất kỳ ai, là tay đạo diễn Holst (Michael Wincott đóng) từ bỏ mạng sống để có một thước phim chân thật và hoàn hảo về UFO, là anh chàng thu ngân Angel (Brandon Perea đóng) với đam mê tìm tòi sự sống ngoài Trái Đất, một cô gái đang bắt đầu sự nghiệp như Em hay một người huấn luyện ngựa như OJ.

​

Nope, tuy nhẹ nhàng hơn, vẫn đâu đó mang tới khía cạnh về sự phân biệt chủng tộc bên cạnh lời tôn vinh dành cho các nghệ sĩ thực thụ và thứ nghệ thuật chân chính. Nam chính OJ mang cái tên giống O. J. Simpson - cựu danh thủ bóng bầu dục là tâm điểm của vụ án thế kỷ gây rúng động một thời vì có tính chất phân biệt chủng tộc trong quá trình điều tra.

​

Và đặc biệt, hình ảnh anh - một người đàn ông da đen cưỡi trên lưng ngựa chiến đấu với Jean Jacket trong trận chiến cuối cùng gợi lại hình ảnh cụ cố của mình; hay Emmerald phá bỏ mọi rào cản, tìm cách tiêu diệt sinh vật ngoài hành tinh hung hăng và chụp lại những hình ảnh tạo nên một thước phim rõ ràng đầu tiên về UFO để công bố cho toàn thế giới đã gây ấn tượng mạnh. Vì đó sẽ là tác phẩm để đời, và cái tên của những người nghệ sĩ da màu thực hiện sẽ không bao giờ bị quên lãng như đã từng trong quá khứ.

​

MARK NGUYỄN​