[Thư Lương Lê]

Hẳn một ai từng ngồi trên ghế nhà trường đã ít nhiều tiếp cận đến với thi nhân Lâm Thị Mỹ DẠ. Chúng ta bắt gặp và yêu mến bà qua những vần thơ thật giản dị mà gần gũi, thân thương, đọc rồi sẽ nhớ mãi. Nay, sau một thời gian dài chống chọi với bệnh tật, con người với bao vần xúc cảm ấy đã chia tay cõi đời này mà vào cõi vĩnh hằng, khôn cùng của vũ trụ, của lòng bao độc giả mến thương bà. Sau đây, ta sẽ cùng về miền hồi ức, tìm lại nhừng khoảng nhớ thương qua những tác phẩm của thi nhân tài ba ấy:

1. Khoảng trời, hố bom:

Chuyện kể rằng: Em, cô gái mở đường

Ðể cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương

Cho đoàn xe kịp giờ ra trận

Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa

Ðánh lạc hướng thù. Hứng lấy luồng bom..

Ðơn vị tôi hành quân qua con đường mòn

Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái

Một nấm mộ, nắng ngời bao sắc đá

Tình yêu thương bồi đắp cao lên..

Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em

Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ

Ðất nước mình nhân hậu

Có nước trời xoa dịu vết thương đau

Em nằm dưới đất sâu

Như khoảng trời đã nằm yên trong đất

Ðêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng

Những vì sao ngời chói, lung linh

Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong

Ðã hóa thành những làn mây trắng?

Và ban ngày khoảng trời ngập nắng

Ði qua khoảng trời em

- Vầng dương thao thức

Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực

Soi cho tôi

Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?

Tên con đường là tên em gửi lại

Cái chết em xanh khoảng-trời-con-gái

Tôi soi lòng mình trong cuộc sống của em

Gương mặt em, bạn bè tôi không biết

Nên mỗi người có gương mặt em riêng!

Trường Sơn, 10-1972

Bài thơ này nằm trong chùm thơ Lâm Thị Mỹ Dạ được giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1972-1973.

Nguồn:

1. Thơ giải thưởng báo Văn nghệ 1972-1973, NXB Văn học, 1974

2. Văn chương một thời để nhớ, NXB Văn học, 2006

2. Truyện cổ nước mình:

Tôi yêu truyện cổ nước tôi

Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa

Thương người rồi mới thương ta

Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm

Ở hiền thì lại gặp hiền

Người ngay thì gặp người tiên độ trì

Mang theo truyện cổ tôi đi

Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưa

Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa

Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi

Đời cha ông với đời tôi

Như con sông với chân trời đã xa

Chỉ còn truyện cổ thiết tha

Cho tôi nhận mặt ông cha của mình

Rất công bằng, rất thông minh

Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang.

Thị thơm thì giấu người thơm

Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà

Đẽo cày theo ý người ta

Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì

Tôi nghe truyện cổ thầm thì

Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.

Đậm đà cái tích trầu cau

Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.

Sẽ đi qua cuộc đời tôi

Bấy nhiêu thời nữa chuyển dời xa xôi.

Nhưng bao truyện cổ trên đời

Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm.

1979

Rút từ Bài thơ không năm tháng (NXB Tác phẩm mới, 1983).

Nguồn:

1. SGK Tiếng Việt 5, tập 2, NXB Giáo dục, 2004

2. SGK Văn 5, tập 2, NXB Giáo dục, 1989