Tôi trở về thăm trường cũ vào một chiều thu nhạt nắng. Lặng lẽ ngồi bên thềm lớp học nơi in dấu chân tôi suốt thời ấu thơ. Lặng lẽ ngắm những sợi nắng hao gầy vấn vương trên tán phượng già. Tôi thả hồn mình lang thang qua những ô cửa xanh nắng mưa dãi dầu. Tất cả vừa thân quen lại vừa xa lạ khiến tôi nhớ cô da diết. Hình bóng thân thương của cô như vẫn thấp thoáng đâu đây nơi sân trường vắng lặng. Nhìn sân trường còn vương dấu lá, nhìn màu thời gian hằn in trên mái ngói rêu phong tôi lại nhớ cô vô cùng. Nhớ nụ cười hiền của cô. Nhớ dáng đi tất tả của cô sau mỗi chiều lên lớp. Nhớ giọng nói trầm ấm đã theo bước chân tôi đi suốt cuộc đời. Người thầy đầu tiên của tôi, người mà tôi luôn coi là người mẹ thứ hai của mình, đã theo tôi suốt những năm tháng đầu đời chính là cô giáo Ngọc – người đã gắn bó cả cuộc đời mình với ngôi trường Cù Chính Lan xinh đẹp. Những đứa trẻ nghèo chúng tôi ngày ấy lớn lên với sắn khoai nhiều hơn cơm trắng. Bạc phếch vai áo sờn, hở trước ngắn sau. Cô thương lũ nhóc không nón lá đội đầu, đội nắng, đội gió, đội cả trời xanh đi học. Thương trò nên lúc nào cửa phòng cô cũng mở. Những trưa hè nắng như đổ lửa, cô đón chúng tôi khi thì nồi sắn nghi ngút khói, khi thì nồi khoai tỏa thơm mùi mật. Thứ sắn khoai trồng trên đất đá ong khẳng khiu, guộc gầy như ngón tay, sượng sật, trong veo nhưng sao lúc ấy chúng tôi thấy ngon đến lạ. Mấy năm trời tôi và các bạn mình vừa học, vừa lớn lên nhờ những nồi khoai sắn đầy ắp tình yêu thương đó của cô. Bao năm rồi tôi chưa bao giờ quên hương vị những mẩu sắn, củ khoai thời thơ ấu. Nó vừa có vị mặn mòi của giọt mồ hôi cô rơi trên mảnh đất đá ong bạc màu, vừa có vị ấm nồng thơm thảo tình thương của cô đối với học trò nghèo. Tôi là đứa học trò bé nhỏ, khuôn mặt hiền khô nhưng lại hay nghịch ngầm, chuyên làm những trò ngược đời chẳng giống ai. Trong khi các bạn chăm chú, nắn nót viết bằng tay phải thì tôi lại hý hoáy viết bằng tay trái. Viết xong còn say sưa vẽ vời hoa lá lên những trang sách mà không hề biết cô đứng phía sau tự bao giờ. Cứ nghĩ mình sẽ lại lĩnh trọn vài cái thước vào tay. Nhưng không, cô nhìn tôi bằng ánh mắt thật ấm, rồi ân cần nói: – Con viết được cả hai tay là hiếm lắm đấy. Cầm bút tay trái hay tay phải không quan trọng. Tay nào cũng được miễn con viết nhanh và đẹp. Cố gắng luyện viết nhanh và đẹp để sau này khỏi thua thiệt khi làm bài kiểm tra con nhé! Tôi đã rất ngỡ ngàng khi nghe lời động viên của cô. Lần đầu tiên trong cuộc đời đi học tôi không bị mắng vì cầm bút tay trái. Tấm lòng bao dung của cô khiến trong tôi trào dâng cảm giác xúc động. Tôi dần thay đổi vì mình, vì cô. Tôi cố gắng nắn nót viết theo những dòng chữ nghiêng nghiêng đều tăm tắp của cô trên bảng. Cố gắng sửa bài tập làm văn theo đầy yêu thương của cô. Năm học ấy, tôi hạnh phúc bước lên bục nhận giấy khen trong sự ngạc nhiên, ngưỡng mộ của bạn bè nhưng tôi hiểu có được điều đó là nhờ sự tận tình, bao dung, độ lượng và tình yêu thương vô bờ của cô. Sau ba năm gắn bó với bao kỷ niệm vui buồn, cũng đến lúc tôi và các bạn mình phải từ biệt cô, từ biệt ngôi trường nhỏ thân yêu để chuyển sang trường mới. Trước khi cô trò xa nhau, cô đã mua tặng học trò mỗi người một món quà nhỏ. Món quà mà tôi nhận được là chiếc bút kim tinh màu xanh rất đẹp. Đầu những năm 90 của thế kỷ XX đó là loại bút rất hiếm hoi và giá trị. Trên thân bút cô còn tỉ mẩn khắc dòng chữ: "Tặng trò Hồng Vân" bằng những nét viết bay bướm. Chiếc bút ấy, món quà kỷ niệm đầy ắp tình thương của cô tôi coi như báu vật và luôn mang theo bên mình suốt những tháng năm học trò. Mùa nối mùa trôi qua. Tôi và các bạn mình như những cánh chim bé nhỏ lần lượt rời xa quê hương bay về bốn phương trời. Chỉ còn cô vẫn ở lại với mái trường xưa, với những mùa thu vàng ươm nắng và luôn rộn ràng tiếng trẻ nô đùa. Cô luôn dõi mắt theo chúng tôi, lứa học trò đặc biệt, vẫn gửi những lời hỏi thăm, động viên học trò. Và chúng tôi năm nào cũng lấy ngày cuối hạ đầu thu để trở về bên cô, ríu rít cười, ríu rít khoe cô những niềm vui nho nhỏ. Rồi nũng nịu đòi cô ăn món khoai sắn một thủa cơ hàn. Mỗi năm hẹn nhau một ngày trở về tuổi thơ, trở về bên cô. Rồi lại hạnh phúc ra đi mang theo nụ cười bạn bè, mang theo ánh mắt ấm áp của cô trong hành trang vạn dặm của mình. Cô rời xa chúng tôi ra đi mãi vào một chiều mưa. Những cánh chim xao xác bay về bên cô lần cuối. Những giọt nước mắt hòa lẫn nước mưa chảy dài trên má. Có lẽ nước mắt học trò khóc thương cô còn nhiều hơn những giọt nước mưa rơi chiều hôm ấy. "Dòng sông của thầy Từ ngày năm ấy Theo mãi đời con Vẫn luôn đong đầy.." Cứ mỗi lần nghe những câu hát du dương ấy tôi lại nhớ cô vô cùng. Cô giáo của tôi là một người thầy vừa có tài, vừa có tâm và tấm lòng bao dung như trời biển. Trong cuộc đời mình tôi đã được học rất nhiều thầy cô. Có người tôi còn nhớ, có người tôi đã quên. Nhưng những ký ức yêu thương, những năm tháng ấm áp bên cô, bên ngôi trường nhỏ Cù Chính Lan thời ấu thơ chưa bao giờ phai mờ trong tâm trí tôi và bao bạn bè cùng trang lứa. Mấy chục năm qua rồi, chúng tôi những cô cậu học trò nghèo năm ấy giờ tóc đã hoa râm và cũng không ít người đang bước tiếp con đường mà cô đã từng qua. Một mùa thu nữa lại về. Thu dịu dàng, thu ấm áp như cô giáo thân yêu của tôi năm nào. Thu khởi đầu cho một năm học mới với bao hy vọng và niềm vui mới. Tôi cũng đang bước tiếp trên con đường cô đã đi qua. Mang theo niềm đam mê, mang theo bao yêu thương của cô trao gửi đến với những học trò nghèo. Thắp sáng lên những ước mơ cho con trẻ nơi miền quê xa xôi.
