Chap 2: Giao đãi
"Giao đãi" vốn là một khái niệm trong ngành biên kịch - dựng phim, nghĩa là "giai đoạn thể hiện các đặc điểm của một nhân vật". Giao đãi cho mỗi nhân vật có thể chỉ kéo dài vài câu, một vài đoạn văn hoặc rất dài. Thường thì giao đãi càng dài càng gây khó chịu, rối rắm và thiếu dấu ấn.
Trong một số tình huống cần thiết vì yêu cầu cố t truyện, bạn có thể giao đãi nhân vật một cách súc tích và đặc sắc, sau đó mới dựa vào diễn biến câu chuyện mà bố trí giai đoạn giao đãi thứ 2 vào một lúc khác.
Ví dụ: bạn có thể xây dựng nhân vật A là một chàng thư sinh khô khan, cọc cằn và luôn cự tuyệt tình cảm của cô gái B. Bạn cần phải thể hiện rõ được điều đó ngay trước khi độc giả thấy chán. Sau khi trải qua vài diễn biến truyện, bạn mới đi đến giao đãi thứ 2, đó là flash back về quá khứ của A, nơi anh bị tổn thương vì một điều gì đó mà quyết định đóng cửa trái tim vĩnh viễn.
Giao đãi cơ bản
Giao đãi nghe có vẻ khá máy móc và không phù hợp với những con người bay bổng. Thực tế nó không quá khó nếu bạn quenn viết và trình bày vấn đề. Giới thiệu về con người cũng như giới thiệu về một sự vật vậy. Khi bạn nói "con chó đầu xóm ấy dữ lắm, nhưng cứ gặp tôi thì nó lại vẫy đuôi tới đòi ăn", đó là bạn đang giao đãi rồi. Trước hết, hãy hiểu rằng "giao đãi" là một hành vi cơ bản mà bạn đang thực hiện hằng ngày rồi.
Bước 1: Bạn cần hiểu chính xác những gì mình cần thể hiện, và liệt kê nó ra. Đừng để tình trạng ra khỏi siêu thị mới sực nhớ mình quên mua gì. Cũng nên nhớ rằng giao đãi là bước quan trọng nhất quyết định "hồn sống" của nhân vật. Độc giả có nhớ đến nhân vật hay không, yêu ghét nhân vật như thế nào hầu hết là từ bước này. Vậy nên, hãy chọn những chi tiết thực sự cần và có ảnh hưởng đến cốt truyện.
Bước 2: Sắp xếp các chi tiết ấy theo một hoàn cảnh, thứ tự phù hợp. Đây mới chính là chỗ đòi hỏi chất xám và cảm xúc nhất.
Ví dụ:
"Ở tuổi 22, Hào chẳng có gì để tự hào ở bản thân cả. Trai tỉnh lẻ, nhút nhát và thậm chí còn không biết siết tay côn, anh chẳng có bất cứ một điểm cộng nào để giữ lại cô người yêu cùng quê nhưng học làm người Sài Gòn nhanh và dễ như nước trôi qua cầu."
Có thể thấy, trong một đoạn ngắn mà ta đã có:
- Tên, tuổi nhân vật.
- Quê quán, tính cách cơ bản.
- Tình huống truyện.
Nếu như không tự tin vào khả năng "chuốt" những đoạn văn thật duyên, sâu sắc mà có tính đặc tả cao, giao đã bằng các câu thoại cũng là ý hay (một kỹ năng cũng rất đáng dùng nếu có dịp biên kịch)
Ví dụ:
- Này Hà Anh. Lỡ rớt Y Dược rồi sao?
- Chẳng sao cả, mình còn Sư Phạm nữa mà. Không làm bác sĩ thì làm giáo viên, mình cũng thích! - Hà Anh đáp lời với nụ cười đẹp hơn cả nắng như mọi lần.
- Mình chỉ có một cửa thôi, không có phương án B, không có hy vọng thứ hai và cũng không có đường lui nào cả.
- Còn mà Dũng. Còn một đường lui.
- Đi đâu?
- Theo mình! - Hà Anh lại cười, lần này là với chiếc răng khểnh tinh nghịch.
Hãy xem bạn có được những thông tin gì từ đoạn giao đãi trên?
Giao đãi và tính tương tác? (Xem chap 1)
Như tôi đã nói ở Chap 1, cách gây ấn tượng cơ bản và hiệu quả nhất với người đọc là để họ thực sự "tham gia" vào câu chuyện. Họ phải liên tưởng, phải hình dung, suy đoán và cảm giác mọi thứ đang xảy ra.
Tránh xa kiểu giao đãi này nhé:
"Anh ấy tên Hào, 22 tuổi. Hào là con nhà nông ở tỉnh lẻ, tính tình nhút nhát. Anh cùng người yêu lên SG và người yêu phản bội vì bắt đầu đua đòi học thói ăn chơi".
Viết đến đây, tự nhiên tôi nhớ một câu hát bất hủ: "
Khung cửa sổ hai nhà cuối phố, chẳng hiểu vì sao không khép bao giờ"
Thật vậy, một câu hát chẳng nhắc đến bất cứ con người nào nhưng vừa nghe thấy, não tôi đã bắt đầu "chạy" và hình dung hình ảnh đôi trai gái nhà cuối phố, đêm đêm để mở cửa sổ và nhìn ngắm nụ cười của nhau.
Tôi thực sự tham gia vào câu hát ấy, vì tôi liên tưởng câu chuyện đang xảy ra. Và câu hát ấy ám ảnh tôi mãi.
Một câu hát khác và cũng ám ảnh tôi rất lâu:
"Rồi thấy thấp thoáng bóng em về chìm trong đáy cốc, đôi mắt em buồn thiên thu" . Chỉ nghe đến đó thôi, tôi lại hình dung được một chàng trai say khướt bò gục trên bàn với những chai bia đứng đổ lộn xộn, tay mân mê chiếc cốc uống dở, nhìn vào đó mà nhớ một bóng hình đã xa.
Đó chính là giao đãi level cao thủ! Họ khiến não của người đọc phải chạy liên tục theo những dòng chữ nhấp nhả úp mở, để họ thực sự tham gia vào tác phẩm. Người viết chỉ đưa ra một bức tranh bị tẩy xóa lem nhem, và chính người đọc mới là người hoàn thiện lại nó.
Và thực sự, họ ấn tượng với nó! Họ tương tác với tác phẩm. Tác phẩm trở thành một phần làm nên cảm xúc của người đọc - điều mà bất cứ tác giả nghiệp dư nào cũng mong có được.
(Hình không liên quan đâu, đừng quan tâm. Chính chủ nét chữ thật của Phố)
Lưu ý: Từ chap này trở đi, quý bạn đọc có thể thoải mái bình luận ngay trong bài viết. Mình có làm mục lục ngay ở #1 nên người đọc sau có thể dễ truy đọc những bài viết mà không sợ bị rối. Mình sẽ lưu ý các câu hỏi, yêu cầu và đưa ra những lời khuyên hay bí quyết mới.
Xin cảm ơn.
Ký tên: Một gã cầm bút nghiệp dư loay hay với món nợ đời.
3226
2
