371
0
Bài thơ: Đường lên Đồng Văn
Tác giả: Bàn Tài Đoàn
Thể thơ: Thơ tự do
Thời kỳ: Hiện đại
Một tỉnh Hà Giang gồm bảy huyện
Đồng Văn là một huyện xa xôi
Đồng Văn có rất nhiều dân tộc
Ngày xưa chỉ có khổ nghèo thôi.
Đời đời nghèo khổ trăm ngàn thứ
Thiếu gạo ăn, muối càng thiếu dữ
Hạt muối đắt như thể hạt vàng
Thèm muối không tiền chẳng dám màng.
Ai có tiền chỉ mua nổi một chén
Đi mua phải đến tận Hà Giang.
Hà Giang! Năm ngày đường xa xôi
Mua muối chỉ là ước mộng thôi.
Những ai có nhiều tiền mua bán
Cho ngựa đi thồ lấy thay người
Người hầu không đi theo ngựa bước
Chống gây thêm chân ngược cổng trời.
Khát nước kiếm đâu ra một giọt
Lã chã mồ hôi, nghỉ mấy hồi.
Ngựa làm nô lệ lưng thồ nặng
Đường gập ghềnh non nước rợn người,
Núi đá chênh vênh coi chừng số phận
Trượt chân lăn xuống vực như chơi
Về đến Đồng Văn chưa thấy chết
Mới biết ta còn sống đấy thôi.
Bây giờ đồi núi đã thay đổi
Đổi thay đường dốc hóa đường bằng
Đường này Chính phủ Cụ Hồ mở
Mở thành đường tốt cho người dân.
Có ai muốn về Hà Giang đấy
Có ai muốn đến Đồng Văn chơi
Ra đường lên xe đi vui sướng
Còn muốn ngồi thêm đã tới nơi.
Xưa kia đi mấy ngày vất vả
Nay chỉ một ngày đã đến nhà
Ngày xưa không biết đèn dầu hỏa
Ngày nay trăm thứ đều có cả.
Cửa hàng mậu dịch của Chính phủ
Hàng trăm mặt hàng đều có đủ
Muốn mua thu gì cũng tha hồ
Khách đến lúc nào cũng bán cho.
Xưa trải bao đời mà chẳng thấy
Nay chỉ một năm thấy đủ điều
Người nghèo được đi xe mới lạ
Nghĩ lại đổi thay quả cũng nhiều.
12-1963
Cảm nhận:
Bài thơ này đã ghi lại một cách tuyệt đẹp sự chuyển mình của Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Nó phản ánh những khó khăn trong quá khứ, khi những nhu cầu cơ bản như muối khan hiếm và đắt đỏ, đến hiện tại khi khả năng tiếp cận.
Hình ảnh cuộc hành trình gian khổ và điều kiện khắc nghiệt làm nổi bật sức bền bỉ của người dân, trong khi sự tương phản với tiện nghi hiện đại minh họa cho những thay đổi tích cực do nỗ lực phát triển mang lại. Việc đề cập đến "chính phủ Bác Hồ" nhấn mạnh vai trò của sự lãnh đạo trong những tiến bộ này.
Nhìn chung, đây là lời nhắc nhở sâu sắc về cả những thách thức mà cộng đồng phải đối mặt và hy vọng đi kèm với sự tiến bộ.
Tác giả:
Bàn Tài Đoàn (28/9/1913 - 17/11/2007) tên thật là Bàn Tài Tuyên, sinh tại xóm Xí Kênh, xã Quang Thành, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, là người dân tộc Dao Tiền, Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, hội viên Hội Nhà văn từ năm 1957. Ông tham gia hoạt động cách mạng (bí mật) từ 1942. Sau 1945, ông công tác tại phòng tuyên truyền, Cục Chính trị Bổ Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam. Từ 1951, ông liên tục hoạt động trên mặt trận văn hóa văn nghệ và từng giữ các chức vụ: Phó giám đốc Sở Văn hóa Thông tin Khu tự trị Việt Bắc, phó chủ tịch Hội Văn nghệ Việt Bắc, ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Trung ương, ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam.
Tác phẩm:
- Muối của Cụ Hồ (thơ, 1960)
- Có mắt thấy đường đi (thơ, 1962)
- Xuân về trên núi (thơ, 1963)
- Một giấc mơ (thơ, 1964)
- Kể chuyện đời (thơ, 1968)
- Chùm sấy Cầu (thơ, 1969)
- Tháng Tám đổi mới (thơ, 1971)
- Rừng xanh (thơ, 1973)
- Sáng cả hai miền (thơ, 1975)
- Gửi đồng bào Dao (thơ, 1979)
- Nơi ta ở (thơ, 1979)
- Bước đường tôi đi (thơ, 1985)
- Tuyển tập thơ Bàn Tài Đoàn (thơ, 1993)
Tác giả: Bàn Tài Đoàn
Thể thơ: Thơ tự do
Thời kỳ: Hiện đại
Một tỉnh Hà Giang gồm bảy huyện
Đồng Văn là một huyện xa xôi
Đồng Văn có rất nhiều dân tộc
Ngày xưa chỉ có khổ nghèo thôi.
Đời đời nghèo khổ trăm ngàn thứ
Thiếu gạo ăn, muối càng thiếu dữ
Hạt muối đắt như thể hạt vàng
Thèm muối không tiền chẳng dám màng.
Ai có tiền chỉ mua nổi một chén
Đi mua phải đến tận Hà Giang.
Hà Giang! Năm ngày đường xa xôi
Mua muối chỉ là ước mộng thôi.
Những ai có nhiều tiền mua bán
Cho ngựa đi thồ lấy thay người
Người hầu không đi theo ngựa bước
Chống gây thêm chân ngược cổng trời.
Khát nước kiếm đâu ra một giọt
Lã chã mồ hôi, nghỉ mấy hồi.
Ngựa làm nô lệ lưng thồ nặng
Đường gập ghềnh non nước rợn người,
Núi đá chênh vênh coi chừng số phận
Trượt chân lăn xuống vực như chơi
Về đến Đồng Văn chưa thấy chết
Mới biết ta còn sống đấy thôi.
Bây giờ đồi núi đã thay đổi
Đổi thay đường dốc hóa đường bằng
Đường này Chính phủ Cụ Hồ mở
Mở thành đường tốt cho người dân.
Có ai muốn về Hà Giang đấy
Có ai muốn đến Đồng Văn chơi
Ra đường lên xe đi vui sướng
Còn muốn ngồi thêm đã tới nơi.
Xưa kia đi mấy ngày vất vả
Nay chỉ một ngày đã đến nhà
Ngày xưa không biết đèn dầu hỏa
Ngày nay trăm thứ đều có cả.
Cửa hàng mậu dịch của Chính phủ
Hàng trăm mặt hàng đều có đủ
Muốn mua thu gì cũng tha hồ
Khách đến lúc nào cũng bán cho.
Xưa trải bao đời mà chẳng thấy
Nay chỉ một năm thấy đủ điều
Người nghèo được đi xe mới lạ
Nghĩ lại đổi thay quả cũng nhiều.
12-1963
Cảm nhận:
Bài thơ này đã ghi lại một cách tuyệt đẹp sự chuyển mình của Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Nó phản ánh những khó khăn trong quá khứ, khi những nhu cầu cơ bản như muối khan hiếm và đắt đỏ, đến hiện tại khi khả năng tiếp cận.
Hình ảnh cuộc hành trình gian khổ và điều kiện khắc nghiệt làm nổi bật sức bền bỉ của người dân, trong khi sự tương phản với tiện nghi hiện đại minh họa cho những thay đổi tích cực do nỗ lực phát triển mang lại. Việc đề cập đến "chính phủ Bác Hồ" nhấn mạnh vai trò của sự lãnh đạo trong những tiến bộ này.
Nhìn chung, đây là lời nhắc nhở sâu sắc về cả những thách thức mà cộng đồng phải đối mặt và hy vọng đi kèm với sự tiến bộ.
Tác giả:
Bàn Tài Đoàn (28/9/1913 - 17/11/2007) tên thật là Bàn Tài Tuyên, sinh tại xóm Xí Kênh, xã Quang Thành, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, là người dân tộc Dao Tiền, Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, hội viên Hội Nhà văn từ năm 1957. Ông tham gia hoạt động cách mạng (bí mật) từ 1942. Sau 1945, ông công tác tại phòng tuyên truyền, Cục Chính trị Bổ Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam. Từ 1951, ông liên tục hoạt động trên mặt trận văn hóa văn nghệ và từng giữ các chức vụ: Phó giám đốc Sở Văn hóa Thông tin Khu tự trị Việt Bắc, phó chủ tịch Hội Văn nghệ Việt Bắc, ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Trung ương, ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam.
Tác phẩm:
- Muối của Cụ Hồ (thơ, 1960)
- Có mắt thấy đường đi (thơ, 1962)
- Xuân về trên núi (thơ, 1963)
- Một giấc mơ (thơ, 1964)
- Kể chuyện đời (thơ, 1968)
- Chùm sấy Cầu (thơ, 1969)
- Tháng Tám đổi mới (thơ, 1971)
- Rừng xanh (thơ, 1973)
- Sáng cả hai miền (thơ, 1975)
- Gửi đồng bào Dao (thơ, 1979)
- Nơi ta ở (thơ, 1979)
- Bước đường tôi đi (thơ, 1985)
- Tuyển tập thơ Bàn Tài Đoàn (thơ, 1993)
