- Xu
- 768,137,037
19205
3,304
Trong kho tàng văn học Việt Nam, thiên nhiên quê hương luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà thơ, nhà văn. Nếu miền Bắc có tre xanh, miền Trung có cây phi lao gió thổi, thì miền Nam lại gắn bó với những hàng dừa xanh bát ngát. Cây dừa không chỉ là bóng mát, là nguồn sống của người dân mà còn trở thành biểu tượng cho sức sống bền bỉ, hiên ngang của mảnh đất và con người Nam Bộ. Nhà thơ Lê Anh Xuân – một gương mặt tiêu biểu của thơ ca kháng chiến chống Mỹ – đã mượn hình ảnh quen thuộc ấy để sáng tác nên bài thơ "Dừa ơi" vào năm 1966.
Tác phẩm mở ra bằng những kỷ niệm tuổi thơ êm đềm gắn bó với hàng dừa trước ngõ, rồi dần đưa người đọc đi qua những trang sử đau thương nhưng hào hùng của quê hương trong chiến tranh. Ở đó, cây dừa vừa là nhân chứng của thời gian, vừa hóa thân thành người chiến sĩ kiên cường, bất khuất, sẵn sàng hi sinh vì đất nước. Giọng thơ tha thiết, hình ảnh nhân hóa độc đáo đã làm cho cây dừa trở nên sống động, gần gũi, để rồi vươn lên thành biểu tượng thiêng liêng của quê hương Nam Bộ nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung. Có thể nói, "Dừa ơi" không chỉ là một bài thơ tả cảnh, mà còn là một bản tình ca về đất nước, về truyền thống đấu tranh và niềm tin son sắt vào ngày mai tươi sáng.
Tôi lớn lên đã thấy dừa trước ngõ
Dừa ru tôi giấc ngủ tuổi thơ
Cứ mỗi chiều nghe dừa reo trước gió
Tôi hỏi nội tôi: "Dừa có tự bao giờ?"
Nội nói: "Lúc nội còn con gái
Đã thấy bóng dừa mát rượi trước sân
Đất này xưa đầm lầy chua mặn
Đời đói nghèo cay đắng quanh năm"
Hôm nay tôi trở về quê cũ
Hai mươi năm biết mấy nắng mưa
Nội đã khuất rồi xanh rì đám cỏ
Trên thân dừa vết đạn xác xơ.
Dừa ơi dừa! Người bao nhiêu tuổi
Mà lá tươi xanh mãi đến giờ
Tôi nghe gió ngàn xưa đang gọi
Xào xạc lá dừa hay tiếng gươm khua.
Ôi có phải nhà thơ Đồ Chiểu
Từng ngâm thơ dưới rặng dừa này
Tôi tưởng thấy nghĩa quân đuổi giặc
Vừa qua đây còn lầy lội đường dây.
Tôi đứng dưới hàng dừa cao vút
Cạnh hàng dừa tơ lá mướt xanh màu
Những công sự còn thơm mùi đất
Cạnh những chiến hào chống Pháp năm nao.
Vẫn như xưa vườn dừa quê nội
Sao lòng tôi vẫn thấy yêu hơn
Ôi thân dừa đã hai lần máu chảy
Biết bao đau thương, biết mấy oán hờn.
Dừa vẫn đứng hiên ngang cao vút
Lá vẫn xanh rất mực dịu dàng
Rễ dừa bám sâu vào lòng đất
Như dân làng bám chặt quê hương.
Dừa bị thương dừa không cúi xuống
Vẫn ngẩng lên ca hát giữa trời
Nếu ngã xuống dừa ơi không uổng
Dừa lại đứng lên thân dựng pháo đài.
Lá dừa xanh long lanh ánh nắng
Theo đoàn quân thành lá ngụy trang
Nếu rụng xuống dừa ơi không uổng
Dừa lại cháy lên ánh đuốc soi đường.
Đất quê hương nát bầm vết đạn
Đã nuôi dừa năm tháng xanh tươi
Ôi có phải dừa hút bao cay đắng
Để trổ ra những trái ngọt cho đời.
Nghe vườn dừa rì rào tiếng nhạc
Lòng nao nao tôi nhớ nội xiết bao
Tuổi thơ xưa uống nước dừa dịu ngọt
Tôi biêt đâu thuở chua xót ban đầu.
Tôi ngước nhìn mùa xuân nắng dọi
Bốn mặt quê hương giải phóng rồi
Tôi bỗng thấy nội tôi trẻ lại
Như thời con gái tuổi đôi mươi
Như hàng dừa trước ngõ nhà tôi.
1 - 1966
Lê Anh Xuân
Nguồn: Sách tập đọc Tiếng Việt Lớp 5
Bài thơ "Dừa ơi" của Lê Anh Xuân đã gửi gắm một thông điệp sâu sắc và giàu ý nghĩa. Qua hình tượng cây dừa hiên ngang, bền bỉ, tác giả ca ngợi sức sống mãnh liệt, tinh thần kiên cường, bất khuất của nhân dân Nam Bộ nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung trong những năm tháng kháng chiến gian khổ. Dừa hút bao cay đắng để kết trái ngọt cho đời cũng như nhân dân ta đã trải qua biết bao hi sinh, mất mát để mang lại hòa bình, hạnh phúc cho thế hệ hôm nay. Đồng thời, bài thơ còn khơi gợi trong lòng người đọc tình yêu tha thiết với quê hương, niềm tự hào về truyền thống bất khuất của dân tộc và ý thức trách nhiệm phải sống thủy chung, gắn bó, góp sức xây dựng đất nước ngày càng tươi đẹp, vững bền.
Xem thêm:
Tác phẩm mở ra bằng những kỷ niệm tuổi thơ êm đềm gắn bó với hàng dừa trước ngõ, rồi dần đưa người đọc đi qua những trang sử đau thương nhưng hào hùng của quê hương trong chiến tranh. Ở đó, cây dừa vừa là nhân chứng của thời gian, vừa hóa thân thành người chiến sĩ kiên cường, bất khuất, sẵn sàng hi sinh vì đất nước. Giọng thơ tha thiết, hình ảnh nhân hóa độc đáo đã làm cho cây dừa trở nên sống động, gần gũi, để rồi vươn lên thành biểu tượng thiêng liêng của quê hương Nam Bộ nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung. Có thể nói, "Dừa ơi" không chỉ là một bài thơ tả cảnh, mà còn là một bản tình ca về đất nước, về truyền thống đấu tranh và niềm tin son sắt vào ngày mai tươi sáng.
Dừa Ơi
Tôi lớn lên đã thấy dừa trước ngõ
Dừa ru tôi giấc ngủ tuổi thơ
Cứ mỗi chiều nghe dừa reo trước gió
Tôi hỏi nội tôi: "Dừa có tự bao giờ?"
Nội nói: "Lúc nội còn con gái
Đã thấy bóng dừa mát rượi trước sân
Đất này xưa đầm lầy chua mặn
Đời đói nghèo cay đắng quanh năm"
Hôm nay tôi trở về quê cũ
Hai mươi năm biết mấy nắng mưa
Nội đã khuất rồi xanh rì đám cỏ
Trên thân dừa vết đạn xác xơ.
Dừa ơi dừa! Người bao nhiêu tuổi
Mà lá tươi xanh mãi đến giờ
Tôi nghe gió ngàn xưa đang gọi
Xào xạc lá dừa hay tiếng gươm khua.
Ôi có phải nhà thơ Đồ Chiểu
Từng ngâm thơ dưới rặng dừa này
Tôi tưởng thấy nghĩa quân đuổi giặc
Vừa qua đây còn lầy lội đường dây.
Tôi đứng dưới hàng dừa cao vút
Cạnh hàng dừa tơ lá mướt xanh màu
Những công sự còn thơm mùi đất
Cạnh những chiến hào chống Pháp năm nao.
Vẫn như xưa vườn dừa quê nội
Sao lòng tôi vẫn thấy yêu hơn
Ôi thân dừa đã hai lần máu chảy
Biết bao đau thương, biết mấy oán hờn.
Dừa vẫn đứng hiên ngang cao vút
Lá vẫn xanh rất mực dịu dàng
Rễ dừa bám sâu vào lòng đất
Như dân làng bám chặt quê hương.
Dừa bị thương dừa không cúi xuống
Vẫn ngẩng lên ca hát giữa trời
Nếu ngã xuống dừa ơi không uổng
Dừa lại đứng lên thân dựng pháo đài.
Lá dừa xanh long lanh ánh nắng
Theo đoàn quân thành lá ngụy trang
Nếu rụng xuống dừa ơi không uổng
Dừa lại cháy lên ánh đuốc soi đường.
Đất quê hương nát bầm vết đạn
Đã nuôi dừa năm tháng xanh tươi
Ôi có phải dừa hút bao cay đắng
Để trổ ra những trái ngọt cho đời.
Nghe vườn dừa rì rào tiếng nhạc
Lòng nao nao tôi nhớ nội xiết bao
Tuổi thơ xưa uống nước dừa dịu ngọt
Tôi biêt đâu thuở chua xót ban đầu.
Tôi ngước nhìn mùa xuân nắng dọi
Bốn mặt quê hương giải phóng rồi
Tôi bỗng thấy nội tôi trẻ lại
Như thời con gái tuổi đôi mươi
Như hàng dừa trước ngõ nhà tôi.
1 - 1966
Lê Anh Xuân
Nguồn: Sách tập đọc Tiếng Việt Lớp 5
Thông điệp của bài thơ Dừa ơi
Bài thơ "Dừa ơi" của Lê Anh Xuân đã gửi gắm một thông điệp sâu sắc và giàu ý nghĩa. Qua hình tượng cây dừa hiên ngang, bền bỉ, tác giả ca ngợi sức sống mãnh liệt, tinh thần kiên cường, bất khuất của nhân dân Nam Bộ nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung trong những năm tháng kháng chiến gian khổ. Dừa hút bao cay đắng để kết trái ngọt cho đời cũng như nhân dân ta đã trải qua biết bao hi sinh, mất mát để mang lại hòa bình, hạnh phúc cho thế hệ hôm nay. Đồng thời, bài thơ còn khơi gợi trong lòng người đọc tình yêu tha thiết với quê hương, niềm tự hào về truyền thống bất khuất của dân tộc và ý thức trách nhiệm phải sống thủy chung, gắn bó, góp sức xây dựng đất nước ngày càng tươi đẹp, vững bền.
Xem thêm:
Last edited by a moderator:
