Đề Thi Và Đáp Án Môn Ngữ Văn Kì Thì KSCL Lần 1 Học Sinh Lớp 9 Huyện Thường Tín, Thành Phố Hà Nội

UBND HUYỆN THƯỜNG TÍN

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐỀ KIỂM TRA KSCL HỌC SINH LỚP 9

Môn: Ngữ văn Năm học 2022 2023

(Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề)

Phần I: Cho đoạn thơ.

Những chiếc xe từ trong bom rơi

Đã về đây họp thành tiểu đội

Gặp bé bạn suốt dọc đường đi tới

Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi

Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời

Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy

Võng mắc chông chênh đường xe chạy

Lại đi, lại đi trời xanh thêm.

1. Đoạn thơ trên trích từ tác phẩm nào, của ai? Hãy giới thiệu vài nét về tác giả của bài thơ.

2. Bài thơ xây dựng hình tượng thơ rất độc đáo, đó là những chiếc xe không kính. Hãy nêu ý nghĩa của hình tượng thơ đó.

3. Trong chương trình Ngữ văn THCS, mối quan hệ giữa cái không và cái có đã được một nhà thơ khác vận dụng rất thành công trong tác phẩm của mình. Hãy ghi lại bài thơ và nêu rõ tác giả.

4. Hãy viết một đoạn văn khoảng 12 câu theo cách lập luận tổng hợp; phân tích tổng hợp; phân tích đoạn thơ trên để làm rõ vẻ đẹp của những người lính lái xe. Trong đoạn văn có sử dụng câu cảm thán và thành phần khởi ngữ (gạch chân, chỉ có thành phần khởi ngữ và câu cảm thán).

Phần II. Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu

Thời gian là vàng

Ngạn ngữ có câu: Thời gian là vàng. Nhưng vàng thì mua được mà thời gian không mua được. Thế mới biết vàng có giá mà thời gian là vô giá

Thật vậy, thời gian là sự sống. Bạn vào bệnh viện mà xem, người bệnh nặng, nếu kịp thời chạy chữa thì sống, để chậm là chết

Thời gian là thắng lợi. Bạn hỏi các anh bộ đội mà xem, trong chiến đấu, biết nắm thời cơ, đánh địch đúng lúc là thắng lợi, để mất thời cơ là thất bại

Thời gian là tiền. Trong kinh doanh, sản xuất hàng hóa đúng lúc là lãi, không đúng lúc là lỗ.

Thời gian là tri thức. Phải thường xuyên học tập thì mới giỏi. Học ngoại ngữ mà bữa đực, bữa cái, thiếu kiên trì, thì học mấy cũng không giỏi được.

Thế mới biết, nếu biết tận dụng thời gian thì làm được bao nhiêu điều cho bản thân và cho xã hội. Bỏ phi thời gian thì có hại và về sau hối tiếc cũng không kịp.

(Theo Phương Liên, Ngữ văn 9, Tập hai, NXB Giáo dục, 2019)

Câu 1. Văn bản trên được viết theo phương thức biểu đạt nào?

Câu 2. Theo tác giả, nếu bỏ phí thời gian sẽ như thế nào?

Câu 3. Từ đoạn ngữ liệu trên cùng những hiểu biết xã hội, em hãy viết một đoạn văn nghị luận khoảng hai phần ba trang giấy thì trình bày suy nghĩ của em về thời gian trong cuộc sống của mỗi người.

Hết

HƯỚNG DẪN CHẤM

Phần I

1.

* HS nêu đúng

- Tên tác phẩm: Bài thơ về tiểu đội xe không kính

- Tác giả Phạm Tiến Duật

* Thông tin về tác giả:

HS nêu được:

- Phạm Tiến Duật (sinh năm 1941, mất năm 2007) quê ở Phú Thọ, là gương mặt tiêu biểu cho thế hệ các nhà thơ trẻ thời chống Mĩ cứu nước.

- Đề tài chủ yếu: Hình tượng người lính và cô thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn.

- Tác phẩm chính: Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây, Gửi em cô thanh niên xung phong, Bài thơ về tiểu đội xe không kính.

2.

HS nêu được ý nghĩa của hình tượng những chiếc xe không kính:

- Là một hình ảnh rất thực, không hiếm trên tuyến đường Trường Sơn trong những năm tháng kháng chiến chống Mĩ.

- Là nhân chứng hùng hồn, chân thực cho hiện thực chiến tranh khốc liệt.

- Làm nổi bật vẻ đẹp của những người lính lái xe.

- Là sáng tạo đặc sắc, độc đáo trong thơ Phạm Tiến Duật, thể hiện rõ phong cách nghệ thuật của nhà thơ: Trẻ trung, tinh nghịch.

3.

HS ghi lại đúng tên bài thơ, tác giả:

Tác phầm: Bạn đến chơi nhà.

Tác giả: Nguyễn Khuyến.

4.

Đoạn văn viết cần đạt được những yêu cầu sau:

* Hình thức:

- Đoạn văn TPH đảm bảo dung lượng (thêm bớt 2 câu), Đảm bảo liên kết; trình tự mạc lạc, diễn đạt rõ ý, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp;

- Có sử dụng câu cảm thán và thành phần khởi ngữ (gạch chân, chú thích chỉ rõ).

* Nội dung: HS biết khai thác các tín hiệu nghệ thuật trong đoạn thơ và chủ động lựa chọn mạch ý nhưng cần đảm bảo làm nổi bật được nội dung: Tâm hồn sôi nổi của tuổi trẻ, tình đồng chí đồng đội thắm thiết.

Chính sự khốc liệt của chiến tranh đã tạo nên tiểu đội xe không kính. Những chiếc xe từ khắp mọi miền Tổ quốc về đây họp thành tiểu đội.

"Những chiếc xe từ trong bom rơi

Đã về đây họp thành tiểu đội".

- Cái bắt tay cũng thật đặc biệt: "Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi", cái bắt tay vừa thể hiện tình cảm đồng chỉ đồng đội vừa thể hiện tâm hồn trẻ trung, sôi nổi.

- Cách định nghĩa về gia đình của những người lính lái xe cũng thật đặc biệt: "Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy"

- Chính tình đồng chí đồng đội đã tiếp thêm sáng mạnh cho những người lính lái xe:

+ Từ láy "chông chênh" vừa gợi những khó khăn, gian khổ, con đường gập ghềnh xe đi vừa gợi tâm hồn sôi nổi, lạc quan.

+ Điệp ngôi "lại đi" là tinh thần luôn sẵn sàng chiến đầu, không sức mạnh nào của kẻ thủ ngăn cản được.

+ Hình ảnh ẩn dụ "trời xanh" thể hiện niềm lạc quan tin tưởng của người lính về sự tất thắng của cuộc kháng chiến chống Mĩ.

→ Tình đồng chí đồng đội đã biến thành động lực giúp những người lính vượt qua khó khăn nguy hiểm. Hướng về miền Nam thân yêu. Họ là hiện thân của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, là hình tượng đẹp của thế kỉ "như Thạch Sanh của thế kỉ hai mươi".

Phần II.

1.

Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận

2.

Theo tác giả: Bỏ phí thời gian có hại và về sau hỏi tiếc cũng không kịp.

3.

* Hình thức:

- Đoạn văn nghị luận khoảng hai phần ba trang giấy thi, có kết hợp các phương thức biểu đạt: Nghị luận kết hợp tự sự, biểu cảm.

Đảm bảo về diễn đạt, chính tả, trình bày.

* Nội dung: Hs có thể có cách diễn đạt khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

Giải thích: Thời gian là gì?

- Biểu hiện, lấy dẫn chứng.

- Phê phán những người không biết sử dụng thời gian hợp lý.

- Bài học nhận thức và hành động, liên hệ thực tế của bản thân

+ Khuyến khích học sinh có suy nghĩ riêng, tuy nhiên lí giải phải hợp lí, thuyết phục