

Bài thơ: Chia Tay Trong Đêm Hà Nội
Tác giả: Nguyễn Đình Thi
Tặng người bạn trẻ đi tiền tuyến
Em đi với anh trong đêm Hà Nội
Qua những phố hè quen thuộc yêu thương
Dọc hàng cây ánh đèn pha cuốn bụi
Từng đoàn xe cao xạ chạy rung đường
Pháo đang bắn trời ngoại ô gió thổi
Đạn đỏ loè xa trong ánh trăng
Em đi bên canh tóc xòa bay rối
Nhỏ nhắn vai em khoác súng trường
Nhìn em anh hãy còn bỡ ngỡ
Như sợ bất ngờ em biến đi đâu
Pháo vẫn bắn chân mây đầy chớp lửa
Anh lại nhìn em lòng xôn xao
Trăng soi gương mặt nghìn yêu dấu
Ngày mai hai đứa đã hai nơi
Hai đầu đất nước trong dông bão
Cùng chung chiến đấu hai phương trời
Đêm nay trong vườn hoa ngổn ngang ụ súng
Bên ven hồ lốm đốm trăng xanh
Nghe quanh ta đêm hè nóng bỏng
Mắt bồi hồi em đi bên anh
Em đi với anh qua bến xe đông chật
Bao gia đình vội vã lúc ra đi
Em nhìn những mái nhà cao thấp
Đã bao lần thấy những cuộc chia ly
Kìa xa xa một cụm đèn lấp lánh
Giữa trời đêm như đang vẫy đang chào
Chiếc máy bay ta lượn vòng nghiêng cánh
Bay qua vầng trăng điểm mấy ngôi sao
Em nhìn bên dãy tường sập đổ
Xưởng thợ lò than vẫn rực hồng
Nhà máy vẫn rì rầm không ngủ
Lập loè đèn hàn điện bên sông
Em đi với anh trên đê cao vắng
Một tiếng còi xe lửa huýt dài xa
Gió đưa khúc nhạc em yêu văng vẳng
"Mỗi tấc đất Hà Nội đượm thắm mãi lòng ta"
Trên gác nhỏ đèn dầu ai vẫn thức
Em vẫn đi và vẫn lắng yên
Có tiếng ru đứa trẻ nào đang khóc
Đêm đã khuya trong phố cũ êm đềm
Anh nắm cánh tay em và đứng lại
Ôi anh không còn biết đang ở đâu
Nhớ nhau chân cứng đá mềm em nhé
Hẹn đánh Mỹ xong sẽ về tìm nhau
Chào Hà Nội của ta sáng đẹp
Giữa đêm trăng trong biếc mênh mông
Thành phố tình yêu thành phố thép
Ta chào trái tim đất nước anh hùng
Anh ôm chặt em và ôm cả khẩu súng trường bên vai em.
Tác giả: Nguyễn Đình Thi (1924 - 2003) là một trong những nhà văn, nhà thơ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Ông là người đa tài, hoạt động trong nhiều lĩnh vực văn hóa nghệ thuật như thơ, văn, nhạc và lý luận phê bình. Sự nghiệp sáng tác của ông thể hiện tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc và đặc biệt là sự kiên cường, quyết tâm trong công cuộc đấu tranh vì độc lập. Những tác phẩm của ông luôn thấm đượm tình cảm sâu sắc, diễn tả chân thực những hy sinh, mất mát trong chiến tranh nhưng cũng tràn đầy niềm tin vào tương lai.
Cảm nhận tác phẩm: Bài thơ "Chia tay trong đêm Hà Nội" được Nguyễn Đình Thi viết tặng một người bạn trẻ ra chiến trường, qua đó thể hiện sâu sắc nỗi xúc động và lòng tự hào về Hà Nội – trái tim của đất nước trong những năm tháng kháng chiến khốc liệt. Không gian đêm Hà Nội hiện lên qua từng câu thơ, vừa mang nét yên bình của những con phố quen thuộc, vừa căng thẳng với ánh đèn pha của xe cao xạ và ánh đạn đỏ loé xa nơi ngoại ô. Mỗi bước chân của đôi bạn trẻ trong đêm là một hình ảnh vừa gần gũi, vừa bi tráng, thể hiện niềm gắn bó thiết tha với thành phố yêu thương.
Nguyễn Đình Thi sử dụng ngôn ngữ giản dị mà giàu hình ảnh, giúp người đọc cảm nhận rõ rệt không chỉ vẻ đẹp mà cả sự kiên cường, bình dị của Hà Nội và con người nơi đây. Những hình ảnh "phố cũ êm đềm," "tiếng còi xe lửa huýt dài xa" đan xen với những chi tiết như "ụ súng," "pháo bắn chân mây" đã tái hiện lại một bức tranh Hà Nội vừa hào hoa, vừa đầy tinh thần chiến đấu. Nỗi chia ly không chỉ là chia tay giữa hai người mà còn là sự xa cách tạm thời với thành phố, với những kỷ niệm thân thuộc, nhưng được tiếp thêm sức mạnh bởi lòng yêu nước và niềm tin vào ngày trở về.
Bài thơ không chỉ là lời tiễn biệt người ra trận, mà còn là khúc ca ngợi về Hà Nội – thành phố anh hùng, nơi mỗi tấc đất đều "đượm thắm mãi lòng ta." Qua đó, Nguyễn Đình Thi đã thổi vào người đọc niềm tin và lòng tự hào về mảnh đất Hà Nội kiên cường, luôn là điểm tựa tinh thần cho những người con yêu nước trong thời chiến.
Tác giả: Nguyễn Đình Thi
Tặng người bạn trẻ đi tiền tuyến
Em đi với anh trong đêm Hà Nội
Qua những phố hè quen thuộc yêu thương
Dọc hàng cây ánh đèn pha cuốn bụi
Từng đoàn xe cao xạ chạy rung đường
Pháo đang bắn trời ngoại ô gió thổi
Đạn đỏ loè xa trong ánh trăng
Em đi bên canh tóc xòa bay rối
Nhỏ nhắn vai em khoác súng trường
Nhìn em anh hãy còn bỡ ngỡ
Như sợ bất ngờ em biến đi đâu
Pháo vẫn bắn chân mây đầy chớp lửa
Anh lại nhìn em lòng xôn xao
Trăng soi gương mặt nghìn yêu dấu
Ngày mai hai đứa đã hai nơi
Hai đầu đất nước trong dông bão
Cùng chung chiến đấu hai phương trời
Đêm nay trong vườn hoa ngổn ngang ụ súng
Bên ven hồ lốm đốm trăng xanh
Nghe quanh ta đêm hè nóng bỏng
Mắt bồi hồi em đi bên anh
Em đi với anh qua bến xe đông chật
Bao gia đình vội vã lúc ra đi
Em nhìn những mái nhà cao thấp
Đã bao lần thấy những cuộc chia ly
Kìa xa xa một cụm đèn lấp lánh
Giữa trời đêm như đang vẫy đang chào
Chiếc máy bay ta lượn vòng nghiêng cánh
Bay qua vầng trăng điểm mấy ngôi sao
Em nhìn bên dãy tường sập đổ
Xưởng thợ lò than vẫn rực hồng
Nhà máy vẫn rì rầm không ngủ
Lập loè đèn hàn điện bên sông
Em đi với anh trên đê cao vắng
Một tiếng còi xe lửa huýt dài xa
Gió đưa khúc nhạc em yêu văng vẳng
"Mỗi tấc đất Hà Nội đượm thắm mãi lòng ta"
Trên gác nhỏ đèn dầu ai vẫn thức
Em vẫn đi và vẫn lắng yên
Có tiếng ru đứa trẻ nào đang khóc
Đêm đã khuya trong phố cũ êm đềm
Anh nắm cánh tay em và đứng lại
Ôi anh không còn biết đang ở đâu
Nhớ nhau chân cứng đá mềm em nhé
Hẹn đánh Mỹ xong sẽ về tìm nhau
Chào Hà Nội của ta sáng đẹp
Giữa đêm trăng trong biếc mênh mông
Thành phố tình yêu thành phố thép
Ta chào trái tim đất nước anh hùng
Anh ôm chặt em và ôm cả khẩu súng trường bên vai em.
Tác giả: Nguyễn Đình Thi (1924 - 2003) là một trong những nhà văn, nhà thơ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Ông là người đa tài, hoạt động trong nhiều lĩnh vực văn hóa nghệ thuật như thơ, văn, nhạc và lý luận phê bình. Sự nghiệp sáng tác của ông thể hiện tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc và đặc biệt là sự kiên cường, quyết tâm trong công cuộc đấu tranh vì độc lập. Những tác phẩm của ông luôn thấm đượm tình cảm sâu sắc, diễn tả chân thực những hy sinh, mất mát trong chiến tranh nhưng cũng tràn đầy niềm tin vào tương lai.

Cảm nhận tác phẩm: Bài thơ "Chia tay trong đêm Hà Nội" được Nguyễn Đình Thi viết tặng một người bạn trẻ ra chiến trường, qua đó thể hiện sâu sắc nỗi xúc động và lòng tự hào về Hà Nội – trái tim của đất nước trong những năm tháng kháng chiến khốc liệt. Không gian đêm Hà Nội hiện lên qua từng câu thơ, vừa mang nét yên bình của những con phố quen thuộc, vừa căng thẳng với ánh đèn pha của xe cao xạ và ánh đạn đỏ loé xa nơi ngoại ô. Mỗi bước chân của đôi bạn trẻ trong đêm là một hình ảnh vừa gần gũi, vừa bi tráng, thể hiện niềm gắn bó thiết tha với thành phố yêu thương.
Nguyễn Đình Thi sử dụng ngôn ngữ giản dị mà giàu hình ảnh, giúp người đọc cảm nhận rõ rệt không chỉ vẻ đẹp mà cả sự kiên cường, bình dị của Hà Nội và con người nơi đây. Những hình ảnh "phố cũ êm đềm," "tiếng còi xe lửa huýt dài xa" đan xen với những chi tiết như "ụ súng," "pháo bắn chân mây" đã tái hiện lại một bức tranh Hà Nội vừa hào hoa, vừa đầy tinh thần chiến đấu. Nỗi chia ly không chỉ là chia tay giữa hai người mà còn là sự xa cách tạm thời với thành phố, với những kỷ niệm thân thuộc, nhưng được tiếp thêm sức mạnh bởi lòng yêu nước và niềm tin vào ngày trở về.
Bài thơ không chỉ là lời tiễn biệt người ra trận, mà còn là khúc ca ngợi về Hà Nội – thành phố anh hùng, nơi mỗi tấc đất đều "đượm thắm mãi lòng ta." Qua đó, Nguyễn Đình Thi đã thổi vào người đọc niềm tin và lòng tự hào về mảnh đất Hà Nội kiên cường, luôn là điểm tựa tinh thần cho những người con yêu nước trong thời chiến.