

Điều gì khiến "cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" được lòng độc giả?
"Self help" là một loại sách rất thịnh hành giai đoạn 2014 – 2019. Thông thường, những quyển sách loại này mình sẽ không đọc nhiều bởi tính giáo điều, phi thực tế và trùng lặp của chúng. Tuy nhiên, khi duyên mang mình tới với "cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" của Inamori Kazuo thì mình liền trầm trồ "ồ, self-help mà cũng có quyển sách chất lượng như thế này sao?".
Vậy "cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" đặc biệt như thế nào? Hãy cùng mình tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
Điều tạo nên sự khác biệt?
Có thể nói điều khiến "cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" khác biệt so với những quyển sách kỹ năng khác là do tác giả Inamori Kazuo đề cao tính nhân văn và đạo làm người trong nó.
Cách sống, làm việc, cống hiến vẫn được đề cập nhưng xen kỹ với đạo đức sống và lòng vị tha. "Cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" không dạy chúng ta nắm bắt suy nghĩ của người khác thông qua hành động của họ như "đọc vị bất kỳ ai", không dạy chúng ta cách lôi kéo người khác như "đắc nhân tâm" mà dạy ta cách nâng cao nhân cách và mài giũa tâm hồn.
Nâng cao nhân cách và mài giũa tâm hồn bằng cách nào? Bằng cách xác lập nền tảng tư tưởng, quan điểm cho chính mình. Làm thế nào để xác lập được quan điểm tư tưởng và quan điểm riêng cho mình? Hãy sử dụng đạo đức và luân lý của loài người. Đạo đức và luân lý của loài người là gì? Đó là đạo làm người: Ngay thẳng, chính trực, không tham lam, không ích kỷ, không dối trá, không làm hại người khác, luôn luôn vị tha..
Làm thế nào để thực hiện được đạo làm người đó? Hãy thực hiện nó mọi lúc mọi nơi, từ suy nghĩ cho tới hành động, từ làm việc cho tới học tập, nghỉ ngơi.
Chúng ta sẽ chẳng phải đọc vị ai, chẳng cần phải lôi kéo người khác. Chúng ta hãy làm mọi việc ngay thẳng, suy tính lợi ích ở tầm vóc cộng đồng, nhân loại thì tự động những điều ta muốn sẽ tự đến với ta.
Đây là điểm mình thích nhất ở cuốn sách này. Cuốn sách không chỉ dạy mình cách làm việc mà còn dạy mình cách làm người.
Hạt sạn nào vẫn còn trong "cách sống"?
Thích và không thích luôn song hành cùng nhau, mọi vật trên thế gian đều tồn tại một cách tương đối. Và "cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" do Inamori Kazuo chắp bút cũng vậy. Có 2 điểm mình không thích ở cuốn sách này đó là sự rời rạc và sự dài dòng.
Thứ nhất là về sự rời rạc:
Quá trình chuyển tiếp giữa 2 chương: Từ lời mở đầu sang chương 1 và từ chương 3 sang chương 4 không có sự liên kết. Tính kết nối giữa các đoạn này lỏng lẻo, không nhất quán. Phần mở đầu của cuốn sách đề cao nhận thức cảm tính nhưng kết thúc phần mở đầu chuyển sang chương 1 thì nhận thức cảm tính không còn nữa ( "quay ngoắt" 360 độ sang nhận thức lý tính). Sự chuyển biến nhận thức đột ngột này này còn lặp lại ở "giao đoạn" chương 3 và chương 4 (từ nhận thức lý tính sang nhận thức cảm tính). Điều đó làm mình bị "sốc đọc", bị bối rối và bị hoang mang. Có thể đây là dụng ý riêng của tác giả. Nhưng theo mình nghĩ, nếu tác giả khéo léo hơn trong việc đan xen, cài cắm nhận thức cảm tính và lý tính trong các chương thì cuốn sách có thể thành công nhiều hơn nữa.
Thứ hai là sự dài dòng trong đoạn văn:
Có thể quyển sách này nó khá nhẹ "đô" với mình nên những giải thích bổ nghĩa của câu sau cho câu trước đó làm mình cảm thấy lê thê, rườm rà không cần thiết. Có thể đối với người khác, quyển sách này khá chi tiết, tỉ mỉ và dễ hiểu.
Làm thế nào để Inamori Kazuo chạm sâu vào lòng độc giả?
Để trả lời cho câu hỏi này, mình nghĩ không có cách lý giải nào khác phù hợp hơn khi nói rằng do hệ thống tư tưởng đồ sộ mà Inamori Kazuo chịu ảnh hưởng. Tác giả Inamori Kazuo chịu ảnh hưởng bởi các luồng tư tưởng lớn như Phật giáo, Nho giáo, tinh thần võ sĩ đạo, lý thuyết kịch xã hội, hiệu ứng lời tiên tri tự đúng.
Đây là những tư tưởng, học thuyết lớn được xã hội thừa nhận và lựa chọn làm theo. Chẳng gì thành công hơn nếu có thể chạm vào tâm hồn lớn của nhau bằng những tư tưởng tương đồng.
Triết lý Phật giáo
Inamori Kazuo là người chịu ảnh hưởng lớn bởi hệ thống triết lý, tư tưởng của đạo Phật. Thứ nhất là do gia đình ông là một gia đình có truyền thống Phật giáo. Thứ 2, ông là một phật tử chân chính. Khi đến tuổi nghỉ hưu, Inamori Kazuo đã xuống tóc quy y cửa Phật tại một tu viện Phật giáo ở Nhật Bản. Ông đã từng nói rằng "tôi chia cuộc đời mình làm 3 giai đoạn. Giai đoạn trưởng thành từ khi sinh ra đến 20 tuổi. Giai đoạn thứ 2 là từ 20 tuổi đến 60 tuổi – quãng thời gian dấn thân vào xã hội, làm việc và cống hiến. Giai đoạn thứ 3 kể từ 60 tuổi, quãng thời gian chuẩn bị đi vào thế giới tâm linh" [97] .
Quan điểm Phật giáo trong tác phẩm này của ông được thể hiện qua các nhận định về số mệnh và luật nhân quả, vòng luân hồi, nguồn gốc của sự thất bại, phương pháp để thoát ra khỏi sự thất bại đó.
Theo Inamori Kazuo, số mệnh và luật nhân quả là 2 sức mạnh vô hình chi phối cuộc đời con người. Nếu xem số mệnh là sợi chỉ dọc thì luật nhân quả là sợi chỉ ngang. Hai sợi chỉ này đan xen nhau dệt nên "tấm vải cuộc đời" của chúng ta. Sợi chỉ số mệnh là sợi chỉ bất biến không thể thay đổi thì sợi chỉ nhân quả là sợi chỉ có thể điều chỉnh làm thay đổi định mệnh. Tuy nhiên, luật nhân quả đến sớm hay đến muộn sẽ tùy thuộc vào mệnh dày hay mỏng của mỗi người. Chúng ta cần soi chiếu luật nhân quả trong thời gian rộng với góc nhìn quán chiếu. Vậy nên, để cuộc sống hạnh phúc, suôn sẻ, may mắn và thành công cần phải sống đúng với đạo làm người và vị tha với nhân loại.
Quan điểm Phật giáo trong "cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" còn được thể hiện qua vòng luân hồi. Inamori Kuzuo đã viết trong tác phẩm: "Sau khi rời khỏi thể xác, linh hồn sẽ tồn tại ở một chỗ khác. Linh hồn sẽ luân hồi chuyển kiếp. Khi chúng ta sinh ra trên cõi đời này đã mang theo Nghiệp được tạo thành từ kiếp trước và chúng ta chồng tiếp lên đó Nghiệp của kiếp này rồi đến dần với cái chết" [101] . Vì thế mỗi ngày tồn tại, con người nên làm việc tuân theo trí huệ và lương tâm để phát sinh thiện nghiệp, diệt trừ nghiệp ác.
Inamoria Kazuo đã vận dụng triệt để "khổ đế" và "đạo đế" (2 diệu đế trong tứ diệu đế – giáo lý của đạo Phật) để lý giải nguồn gốc của thất bại và đưa ra phương pháp hóa giải những thất bại đó. Khổ đế (nguyên nhân của sự khổ đau) trong tác phẩm này là nguyên nhân của thất bại. Thất bại là do không sống đúng với đạo làm người, vị kỷ, lợi ích nhóm (làm việc không đặt lợi ích của nhân loại lên trước hết), lười biếng, không có kế hoạch cụ thể.. Để thoát thất bại này, con người cần phải "đạo đế" – diệt thất bại để đi tới thành công. Để "đạo đế" thành công con người cần phải có quan điểm tư tưởng đúng đắn, đặt đạo đức làm kim chỉ nam, xây dựng ý nghĩa cuộc sống và định hướng tương lai rõ ràng.
Tư tưởng Nho giáo
Ngoài Phật giáo, tác giả Inamori Kazuo còn chịu ảnh hưởng tư tưởng đạo làm người của Nho giáo: Nhân, nghĩa, lễ, trí, tín. Tư tưởng này được tác giả thể hiện trong xuyên suốt tác phẩm. Đối với tác giả đây là đạo làm người đúng đắn dẫn lối sáng để chúng ta thoát khỏi u mê:
Đây là đạo làm người đúng đắn mà Inamori Kuzuo quan niệm. Xuyên suốt tác phẩm, ông cũng đã chứng minh "nhân, nghĩa, lễ, trí, tín" đã giúp bản thân đạt thành công ngoài sức mong đợi.
Không chỉ vậy, Inamoria Kazuo còn tiếp thu tinh thần "tam giáo đồng nguyên" của học giả tên tuổi dưới thời nhà Minh (Trung Quốc) – Viên Liễu Phàm – với ấn phẩm Âm chất lục (Liễu phàm tứ huấn). Đây là cuốn sách dung hòa các tư tưởng giữa Nho – Đạo và Phật, ghi chép những lời răn dạy về đạo làm người về cách cải biến số mệnh.
Tinh thần võ sĩ đạo
Võ sĩ đạo là tư tưởng bản lề của đạo đức Nhật Bản thời trung cổ và cận đại. Hiện nay, tinh thần võ sĩ đạo không còn sâu sắc như trước nữa nhưng vẫn còn tồn tại trong văn hóa Nhật Bản. Là một người Nhật sống trong thế kỷ XX – một thế kỷ với nhiều rối ren và bất ổn – Inamori Kazuo ắt hẳn vẫn ít nhiều tiếp thu tư tưởng này.
Một người mang tinh thần võ sĩ đạo sẽ có 7 đức tính sau đây: Công bằng, nhân từ, can đảm, chân thành, trung thành, danh dự. Đức tính này đều có trong Inamori Kazuo. Ông không rời công ty cũ trong lúc khó khăn nhất cho đến khi tự thành lập công ty riêng. Đối với đối tác hay nhân viên ông đều đặt yếu tố vị tha, chân thành lên trên hết. Ông can đảm thực hiện những dự án khó, miễn là việc ông làm có thể giúp ích cho xã hội cho nhân loại. Và còn thêm nhiều ví dụ cụ thể khác nữa thể hiện dưới dạng câu chuyện trong tác phẩm.
Lý thuyết kịch xã hội
Ngoài tư tưởng Phật, Nho, Samurai, Inamori Kuzuo còn chịu ảnh hưởng tư tưởng của nhà kịch gia vĩ đại thời phục hưng William Shakespeare. Tư tưởng của W. Shakespeare đã được nhà xã hội học người Mỹ gốc Canada ở thế kỷ XX Erving Goffman phát triển thành lý thuyết kịch.
Shakespeare đã quan niệm "cả thế giới là một sân khấu mà trên đó những người đàn ông và đàn bà là những diễn viên". Quan điểm này của nhà kịch gia vĩ đại đã được Erving Goffman phát triển thành lý thuyết kịch xã hội: "Xã hội giống như một sân khấu và khi con người thực hiện vai trò của mình thì đó cũng là lúc họ trở thành diễn viên và hóa thân thành từng vai diễn khác nhau. Chính vì vậy, có hai không gian mà ở đó, con người có sự thể hiện bản thân khác nhau".
Inamori Kazuo đã thể hiện quan điểm này trong tác phẩm "cách sống – từ bình thường đến phi thường" như sau: "Cuộc đời là một màn kịch và chúng ta vừa là đạo diễn vừa là tác giả kịch bản, vừa thủ vai chính trong màn kịch ấy. Chúng ta chỉ có một cách duy nhất để sống trong cuộc đời đó là tự sáng tác và tự diễn" [43] .
Hiệu ứng lời tiên tri tự đúng
Hiệu ứng lời tiên tri tự đúng trong tâm lý học (Pygmalion self-fulfilling prophecy) cũng được Inamori Kazuo liên tục sử dụng trong tác phẩm của mình.
Hiệu ứng lời tiên tri tự đúng nhận định rằng "khi bạn thật sự mong muốn và tập trung rất nhiều" năng lượng "cho một điều gì đó thì nó sẽ trở thành hiện thực". Và điều này được tác giả Inamori Kazuo thể hiện lại như sau: "Nếu ta cứ một mực suy nghĩ cuộc đời ta luôn trục trặc thì chắc chắn cuộc đời sẽ trục trặc theo đúng ý nghĩ của chúng ta" [15] hay "điều gì mà mình không mong muốn thì chắc chắn nó sẽ không đến với mình" [15] .
Hiệu ứng lời tiên tri tự đúng này cũng được các tác giả khác – chủ nhân của cuốn sách nổi tiếng "Nhà giả kim" – Paulo Coelho áp dụng. Paulo Coelho đã nói rằng: "Khi bạn khao khát một điều gì đó, cả vũ trụ sẽ hợp lực giúp bạn đạt được điều đó".
Qua qua trình đọc tác phẩm, mình nhận thấy Nho, Phật, võ sĩ đạo, lý thuyết kịch xã hội, hiệu ứng lời tiên tri tự đúng là 5 tư tưởng căn bản chi phối tinh thần triết học của tác giả Inamori Kazuo. Nếu bạn biết thêm một tư tưởng nào khác được thể hiện trong tác phẩm thì đừng ngần ngại chia sẻ với mình nhé!
Trên đây là tất cả cảm nhận của mình về cuốn sách "cách sống – từ bình thường đến phi thường" của nhà kinh doanh vĩ đại Nhật Bản – Inamori Kazuo. Nếu bạn đang truy tìm lẽ sống, gặp khó khăn trong công việc hay muốn có một cuộc sống ý nghĩa hơn thì hãy đọc cuốn sách này. Bạn cũng có thể xem cuốn sách này là cẩm nang trong hành trình cuộc đời của mình. Mong bạn sớm tìm được điều đúng đắn, hướng đi tốt trong chuỗi ngày còn lại.
Mến thương!
"Self help" là một loại sách rất thịnh hành giai đoạn 2014 – 2019. Thông thường, những quyển sách loại này mình sẽ không đọc nhiều bởi tính giáo điều, phi thực tế và trùng lặp của chúng. Tuy nhiên, khi duyên mang mình tới với "cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" của Inamori Kazuo thì mình liền trầm trồ "ồ, self-help mà cũng có quyển sách chất lượng như thế này sao?".
Vậy "cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" đặc biệt như thế nào? Hãy cùng mình tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Điều tạo nên sự khác biệt?
Có thể nói điều khiến "cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" khác biệt so với những quyển sách kỹ năng khác là do tác giả Inamori Kazuo đề cao tính nhân văn và đạo làm người trong nó.
Cách sống, làm việc, cống hiến vẫn được đề cập nhưng xen kỹ với đạo đức sống và lòng vị tha. "Cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" không dạy chúng ta nắm bắt suy nghĩ của người khác thông qua hành động của họ như "đọc vị bất kỳ ai", không dạy chúng ta cách lôi kéo người khác như "đắc nhân tâm" mà dạy ta cách nâng cao nhân cách và mài giũa tâm hồn.
Nâng cao nhân cách và mài giũa tâm hồn bằng cách nào? Bằng cách xác lập nền tảng tư tưởng, quan điểm cho chính mình. Làm thế nào để xác lập được quan điểm tư tưởng và quan điểm riêng cho mình? Hãy sử dụng đạo đức và luân lý của loài người. Đạo đức và luân lý của loài người là gì? Đó là đạo làm người: Ngay thẳng, chính trực, không tham lam, không ích kỷ, không dối trá, không làm hại người khác, luôn luôn vị tha..
Làm thế nào để thực hiện được đạo làm người đó? Hãy thực hiện nó mọi lúc mọi nơi, từ suy nghĩ cho tới hành động, từ làm việc cho tới học tập, nghỉ ngơi.
Chúng ta sẽ chẳng phải đọc vị ai, chẳng cần phải lôi kéo người khác. Chúng ta hãy làm mọi việc ngay thẳng, suy tính lợi ích ở tầm vóc cộng đồng, nhân loại thì tự động những điều ta muốn sẽ tự đến với ta.
Đây là điểm mình thích nhất ở cuốn sách này. Cuốn sách không chỉ dạy mình cách làm việc mà còn dạy mình cách làm người.
Hạt sạn nào vẫn còn trong "cách sống"?
Thích và không thích luôn song hành cùng nhau, mọi vật trên thế gian đều tồn tại một cách tương đối. Và "cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" do Inamori Kazuo chắp bút cũng vậy. Có 2 điểm mình không thích ở cuốn sách này đó là sự rời rạc và sự dài dòng.
Thứ nhất là về sự rời rạc:
Quá trình chuyển tiếp giữa 2 chương: Từ lời mở đầu sang chương 1 và từ chương 3 sang chương 4 không có sự liên kết. Tính kết nối giữa các đoạn này lỏng lẻo, không nhất quán. Phần mở đầu của cuốn sách đề cao nhận thức cảm tính nhưng kết thúc phần mở đầu chuyển sang chương 1 thì nhận thức cảm tính không còn nữa ( "quay ngoắt" 360 độ sang nhận thức lý tính). Sự chuyển biến nhận thức đột ngột này này còn lặp lại ở "giao đoạn" chương 3 và chương 4 (từ nhận thức lý tính sang nhận thức cảm tính). Điều đó làm mình bị "sốc đọc", bị bối rối và bị hoang mang. Có thể đây là dụng ý riêng của tác giả. Nhưng theo mình nghĩ, nếu tác giả khéo léo hơn trong việc đan xen, cài cắm nhận thức cảm tính và lý tính trong các chương thì cuốn sách có thể thành công nhiều hơn nữa.
Thứ hai là sự dài dòng trong đoạn văn:
Có thể quyển sách này nó khá nhẹ "đô" với mình nên những giải thích bổ nghĩa của câu sau cho câu trước đó làm mình cảm thấy lê thê, rườm rà không cần thiết. Có thể đối với người khác, quyển sách này khá chi tiết, tỉ mỉ và dễ hiểu.
Làm thế nào để Inamori Kazuo chạm sâu vào lòng độc giả?
Để trả lời cho câu hỏi này, mình nghĩ không có cách lý giải nào khác phù hợp hơn khi nói rằng do hệ thống tư tưởng đồ sộ mà Inamori Kazuo chịu ảnh hưởng. Tác giả Inamori Kazuo chịu ảnh hưởng bởi các luồng tư tưởng lớn như Phật giáo, Nho giáo, tinh thần võ sĩ đạo, lý thuyết kịch xã hội, hiệu ứng lời tiên tri tự đúng.
Đây là những tư tưởng, học thuyết lớn được xã hội thừa nhận và lựa chọn làm theo. Chẳng gì thành công hơn nếu có thể chạm vào tâm hồn lớn của nhau bằng những tư tưởng tương đồng.

Triết lý Phật giáo
Inamori Kazuo là người chịu ảnh hưởng lớn bởi hệ thống triết lý, tư tưởng của đạo Phật. Thứ nhất là do gia đình ông là một gia đình có truyền thống Phật giáo. Thứ 2, ông là một phật tử chân chính. Khi đến tuổi nghỉ hưu, Inamori Kazuo đã xuống tóc quy y cửa Phật tại một tu viện Phật giáo ở Nhật Bản. Ông đã từng nói rằng "tôi chia cuộc đời mình làm 3 giai đoạn. Giai đoạn trưởng thành từ khi sinh ra đến 20 tuổi. Giai đoạn thứ 2 là từ 20 tuổi đến 60 tuổi – quãng thời gian dấn thân vào xã hội, làm việc và cống hiến. Giai đoạn thứ 3 kể từ 60 tuổi, quãng thời gian chuẩn bị đi vào thế giới tâm linh" [97] .
Quan điểm Phật giáo trong tác phẩm này của ông được thể hiện qua các nhận định về số mệnh và luật nhân quả, vòng luân hồi, nguồn gốc của sự thất bại, phương pháp để thoát ra khỏi sự thất bại đó.
Theo Inamori Kazuo, số mệnh và luật nhân quả là 2 sức mạnh vô hình chi phối cuộc đời con người. Nếu xem số mệnh là sợi chỉ dọc thì luật nhân quả là sợi chỉ ngang. Hai sợi chỉ này đan xen nhau dệt nên "tấm vải cuộc đời" của chúng ta. Sợi chỉ số mệnh là sợi chỉ bất biến không thể thay đổi thì sợi chỉ nhân quả là sợi chỉ có thể điều chỉnh làm thay đổi định mệnh. Tuy nhiên, luật nhân quả đến sớm hay đến muộn sẽ tùy thuộc vào mệnh dày hay mỏng của mỗi người. Chúng ta cần soi chiếu luật nhân quả trong thời gian rộng với góc nhìn quán chiếu. Vậy nên, để cuộc sống hạnh phúc, suôn sẻ, may mắn và thành công cần phải sống đúng với đạo làm người và vị tha với nhân loại.
Quan điểm Phật giáo trong "cách sống – từ bình thường trở nên phi thường" còn được thể hiện qua vòng luân hồi. Inamori Kuzuo đã viết trong tác phẩm: "Sau khi rời khỏi thể xác, linh hồn sẽ tồn tại ở một chỗ khác. Linh hồn sẽ luân hồi chuyển kiếp. Khi chúng ta sinh ra trên cõi đời này đã mang theo Nghiệp được tạo thành từ kiếp trước và chúng ta chồng tiếp lên đó Nghiệp của kiếp này rồi đến dần với cái chết" [101] . Vì thế mỗi ngày tồn tại, con người nên làm việc tuân theo trí huệ và lương tâm để phát sinh thiện nghiệp, diệt trừ nghiệp ác.
Inamoria Kazuo đã vận dụng triệt để "khổ đế" và "đạo đế" (2 diệu đế trong tứ diệu đế – giáo lý của đạo Phật) để lý giải nguồn gốc của thất bại và đưa ra phương pháp hóa giải những thất bại đó. Khổ đế (nguyên nhân của sự khổ đau) trong tác phẩm này là nguyên nhân của thất bại. Thất bại là do không sống đúng với đạo làm người, vị kỷ, lợi ích nhóm (làm việc không đặt lợi ích của nhân loại lên trước hết), lười biếng, không có kế hoạch cụ thể.. Để thoát thất bại này, con người cần phải "đạo đế" – diệt thất bại để đi tới thành công. Để "đạo đế" thành công con người cần phải có quan điểm tư tưởng đúng đắn, đặt đạo đức làm kim chỉ nam, xây dựng ý nghĩa cuộc sống và định hướng tương lai rõ ràng.
Tư tưởng Nho giáo
Ngoài Phật giáo, tác giả Inamori Kazuo còn chịu ảnh hưởng tư tưởng đạo làm người của Nho giáo: Nhân, nghĩa, lễ, trí, tín. Tư tưởng này được tác giả thể hiện trong xuyên suốt tác phẩm. Đối với tác giả đây là đạo làm người đúng đắn dẫn lối sáng để chúng ta thoát khỏi u mê:
- Nhân: Con người phải có tấm lòng vị tha, bao dung rộng mở. Đối nhân xử thế cần gắn mình vào sự liên kết của toàn nhân loại; chính trực, ngay thẳng, không tư lợi, tham lam, ích kỷ, dối trá, làm hại người khác.
- Lễ: Mỗi người sinh ra trên thế giới này đều có vai trò, trách nhiệm nhất định. Chúng ta cần phải thể hiện trách nhiệm của mình đối với người, với đời, với xã hội, với nhân loại. Phàm những việc mang lại khổ đau cho người khác tuyệt đối không nên làm.
- Nghĩa: Trong công việc, trong cuộc sống chúng ta phải biết cách nói lời cảm ơn và xin lỗi. Ứng xử với nhân viên, đồng nghiệp với đối tác hợp lễ nghi, trọn đạo làm người. Sống là phải rạch ròi, "chí công vô tư" không tư lợi cá nhân, không sử dụng quyền lực để hà hiếp người khác.
- Trí: Phàm khi thực hiện một điều gì đó phải có sự hiểu biết nhất định. Chúng ta không được ngừng học hỏi, ngừng dấn thân, ngừng tìm tòi nghiên cứu. Chúng ta cần có một kế hoạch, chiến lược cụ thể chi tiết tỉ mỉ đến độ thuộc lòng và lường trước mọi hậu quả có thể xảy ra.
- Tín: Chân thành, trung thực với bản thân, với đồng nghiệp, với đối tác là điều cần phải làm. Đức tính này giúp ta gây dựng được lòng tin và luôn luôn luôn được giúp đỡ. Người biết giữ tín là một người có thể bay cao bay xa đến đỉnh thành công danh vọng.
Đây là đạo làm người đúng đắn mà Inamori Kuzuo quan niệm. Xuyên suốt tác phẩm, ông cũng đã chứng minh "nhân, nghĩa, lễ, trí, tín" đã giúp bản thân đạt thành công ngoài sức mong đợi.
Không chỉ vậy, Inamoria Kazuo còn tiếp thu tinh thần "tam giáo đồng nguyên" của học giả tên tuổi dưới thời nhà Minh (Trung Quốc) – Viên Liễu Phàm – với ấn phẩm Âm chất lục (Liễu phàm tứ huấn). Đây là cuốn sách dung hòa các tư tưởng giữa Nho – Đạo và Phật, ghi chép những lời răn dạy về đạo làm người về cách cải biến số mệnh.
Tinh thần võ sĩ đạo
Võ sĩ đạo là tư tưởng bản lề của đạo đức Nhật Bản thời trung cổ và cận đại. Hiện nay, tinh thần võ sĩ đạo không còn sâu sắc như trước nữa nhưng vẫn còn tồn tại trong văn hóa Nhật Bản. Là một người Nhật sống trong thế kỷ XX – một thế kỷ với nhiều rối ren và bất ổn – Inamori Kazuo ắt hẳn vẫn ít nhiều tiếp thu tư tưởng này.
Một người mang tinh thần võ sĩ đạo sẽ có 7 đức tính sau đây: Công bằng, nhân từ, can đảm, chân thành, trung thành, danh dự. Đức tính này đều có trong Inamori Kazuo. Ông không rời công ty cũ trong lúc khó khăn nhất cho đến khi tự thành lập công ty riêng. Đối với đối tác hay nhân viên ông đều đặt yếu tố vị tha, chân thành lên trên hết. Ông can đảm thực hiện những dự án khó, miễn là việc ông làm có thể giúp ích cho xã hội cho nhân loại. Và còn thêm nhiều ví dụ cụ thể khác nữa thể hiện dưới dạng câu chuyện trong tác phẩm.
Lý thuyết kịch xã hội
Ngoài tư tưởng Phật, Nho, Samurai, Inamori Kuzuo còn chịu ảnh hưởng tư tưởng của nhà kịch gia vĩ đại thời phục hưng William Shakespeare. Tư tưởng của W. Shakespeare đã được nhà xã hội học người Mỹ gốc Canada ở thế kỷ XX Erving Goffman phát triển thành lý thuyết kịch.
Shakespeare đã quan niệm "cả thế giới là một sân khấu mà trên đó những người đàn ông và đàn bà là những diễn viên". Quan điểm này của nhà kịch gia vĩ đại đã được Erving Goffman phát triển thành lý thuyết kịch xã hội: "Xã hội giống như một sân khấu và khi con người thực hiện vai trò của mình thì đó cũng là lúc họ trở thành diễn viên và hóa thân thành từng vai diễn khác nhau. Chính vì vậy, có hai không gian mà ở đó, con người có sự thể hiện bản thân khác nhau".
Inamori Kazuo đã thể hiện quan điểm này trong tác phẩm "cách sống – từ bình thường đến phi thường" như sau: "Cuộc đời là một màn kịch và chúng ta vừa là đạo diễn vừa là tác giả kịch bản, vừa thủ vai chính trong màn kịch ấy. Chúng ta chỉ có một cách duy nhất để sống trong cuộc đời đó là tự sáng tác và tự diễn" [43] .
Hiệu ứng lời tiên tri tự đúng
Hiệu ứng lời tiên tri tự đúng trong tâm lý học (Pygmalion self-fulfilling prophecy) cũng được Inamori Kazuo liên tục sử dụng trong tác phẩm của mình.
Hiệu ứng lời tiên tri tự đúng nhận định rằng "khi bạn thật sự mong muốn và tập trung rất nhiều" năng lượng "cho một điều gì đó thì nó sẽ trở thành hiện thực". Và điều này được tác giả Inamori Kazuo thể hiện lại như sau: "Nếu ta cứ một mực suy nghĩ cuộc đời ta luôn trục trặc thì chắc chắn cuộc đời sẽ trục trặc theo đúng ý nghĩ của chúng ta" [15] hay "điều gì mà mình không mong muốn thì chắc chắn nó sẽ không đến với mình" [15] .
Hiệu ứng lời tiên tri tự đúng này cũng được các tác giả khác – chủ nhân của cuốn sách nổi tiếng "Nhà giả kim" – Paulo Coelho áp dụng. Paulo Coelho đã nói rằng: "Khi bạn khao khát một điều gì đó, cả vũ trụ sẽ hợp lực giúp bạn đạt được điều đó".
Qua qua trình đọc tác phẩm, mình nhận thấy Nho, Phật, võ sĩ đạo, lý thuyết kịch xã hội, hiệu ứng lời tiên tri tự đúng là 5 tư tưởng căn bản chi phối tinh thần triết học của tác giả Inamori Kazuo. Nếu bạn biết thêm một tư tưởng nào khác được thể hiện trong tác phẩm thì đừng ngần ngại chia sẻ với mình nhé!
Trên đây là tất cả cảm nhận của mình về cuốn sách "cách sống – từ bình thường đến phi thường" của nhà kinh doanh vĩ đại Nhật Bản – Inamori Kazuo. Nếu bạn đang truy tìm lẽ sống, gặp khó khăn trong công việc hay muốn có một cuộc sống ý nghĩa hơn thì hãy đọc cuốn sách này. Bạn cũng có thể xem cuốn sách này là cẩm nang trong hành trình cuộc đời của mình. Mong bạn sớm tìm được điều đúng đắn, hướng đi tốt trong chuỗi ngày còn lại.
Mến thương!
Last edited by a moderator: