Trong chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử, phía sau ánh hào quang của chiến thắng là sự hy sinh thầm lặng của biết bao chiến sĩ. Các anh không chỉ góp phần quan trọng làm nên thắng lợi của trận đánh mà còn là tấm gương hy sinh sáng ngời về tấm lòng gan dạ, kiên cường. Sự hy sinh của các anh đã trở thành bất tử trong lòng nhân dân, được bạn bè thế giới ngưỡng mộ vinh danh. Nếu như anh Phan Đình Giót lấy thân mình lấp lỗ châu mai, anh Bế Văn Đàn lấy vai làm giá súng thì người chiến sĩ anh hùng Tô Vĩnh Diện lại quên thân mình cứu pháo lăn xuống vực sâu trong chiến Dịch Điện Biên Phủ ngày ấy. Anh hùng Tô Vĩnh Diện sinh năm 1924. Quê quán xã Nông Trường, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa. Anh sinh trưởng trong một gia đình nông dân nghèo, lên 8 tuổi phải đi ở cho địa chủ, phải chịu bao cảnh áp bức bất công. Năm 1949, anh xung phong vào bộ đội. Tháng 5/1953, Quân đội ta thành lập các đơn vị pháo cao xạ để chuẩn bị cho trận đánh lớn Điện Biên Phủ. Tô Vĩnh Diện được điều làm Tiểu đội trưởng pháo cao xạ. Trong quá trình hành quân cơ động trên chặng đường hơn 1.000 cây số tới Chiến dịch Điện Biên Phủ, đường rừng núi dốc khó đi và nguy hiểm, người đi bộ còn rất vất vả đằng này các anh phải kéo những khẩu pháo cao xa 37mm, số hiệu 510681.. Mỗi khẩu nặng 1.2 tấn. Tô Vĩnh Diện luôn nhắc đồng đội chuẩn bị chu đáo và tự mình đi kiểm tra tỉ mỉ đường dây kéo pháo. Anh xem xét từng đoạn đường, từng cái dốc rồi phổ biến cho anh em để tránh những nguy hiểm bất ngờ xảy ra. Qua 5 ngày đêm kéo pháo liên tục ra đến dốc Chuối, đường hẹp và cong rất nguy hiểm. Nửa chừng dây tời bị đứt, pháo lao nhanh xuống dốc, anh vẫn bình tĩnh giữ càng, lái cho pháo thẳng đường. Nhưng một trong bốn dây kéo pháo lại bị đứt, pháo càng lao nhanh. Khẩu pháo mà cả đơn vị anh phải vất vả đổ mồ hôi, sức lực kéo liên tục mấy ngày đêm cho kịp chiến dịch Điện Biên Phủ. Tình huống nguy cấp không nghĩ được nhiều anh xông lên phía trước lấy thân mình chèn vào bánh pháo khiến khẩu pháo đó bị chững lại.. Nhờ đó các đồng đội anh kịp giữ pháo dừng lại. Ngày 01/02/1954, anh đã hi sinh tại rừng Pa Có, tỉnh Điện Biên. Tấm gương hi sinh vô cùng anh dũng của đồng chí Tô Vĩnh Diện đã cổ vũ mạnh mẽ toàn quân và đã đi vào lịch sử như một huyền thoại. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, mộ của anh được ngụ tại nghĩa trang A1 thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên. Hiện nay, mộ anh Tô Vĩnh Diện nằm ở khu đặc biệt của nghĩa trang Điện Biên cùng với mộ của 3 anh hùng tiêu biểu khác trong trận Điện Biên Phủ là anh Phan Đình Giót, Bế Văn Đàn, Trần Can. Anh hùng Tô Vĩnh Diện đã hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ nhưng hình ảnh vị anh hùng dũng cảm luôn hết lòng vì đồng đội, vì lí tưởng cách mạng sẽ mãi là tượng đài bất tử là ngọn lửa truyền cảm hứng cho lớp lớp thế hệ người Việt Nam học tập và noi theo.
