Nhút Thanh Chương "Ngái ngôi chi mà anh nỏ về Hay là vì quê em nghèo khổ Hay anh chê mặn mà câu nói Đất Thanh Chương Nhút mặn chua cà" Đôi câu hát cất lên thay cho lời chào hỏi. Chắc nghe qua mọi người cũng ngờ ngợ đoán ra mình đến từ đâu và vào đây vì mục đích gì rồi phải không ạ? Mình là người con đến từ mảnh đất Thanh Chương, Nghệ An yêu dấu, quê hương mình còn có một tên gọi khác rất đáng yêu nữa là quê nhút. Sở dĩ có thêm tên gọi ấy vì quê mình nổi tiếng gắn liền với món đặc sản nhút mít. Hễ ai là người dân Nghệ An chắc hẳn đều không xa lạ gì với câu ca dao "Nhút Thanh Chương, tương Nam Đàn". Khi đặt chân đến vùng đất núi rừng thơ mộng với phong cảnh đầy sức sống hữu tình này thì không ai là không biết đến món đặc sản đầy dân dã thôn quê như nhút mít. Người dân quê mình vẫn thường bông đùa với nhau rằng "làm răng người thành phố biết được món đặc sản kim chi nàyđược nhỉ?" Có phải các bạn cảm thấy khó khăn khi nghe tiếng nói địa phương phải không ạ? Dù nói hơi khó hiểu nhưng người dân quê mình thật thà thẳng thắn và mến khách lắm ạ. Các bạn về đây du lịch chắc chắn sẽ được thưởng thức món đặc sản siêu ngon này thôi ạ. Có thể nhiều bạn sẽ thấy khá khập khễnh khi so sánh nhút mít với món kim chi huyền thoại của xứ sở Hàn Quốc vì các bạn cũng chưa biết mùi vị như nào, ra sao? Có ngon như lời đồn không nhỉ? Nhưng mình đảm bảo với các bạn rằng khi các bạn đã dám thử thì chắc chắn rồi sẽ dám nghiện ạ, vì nó cực ngon luôn. Mình nghĩ là phải được thưởng thức mới tự mình cảm nhận và đưa ra nhận xét đúng đắn được ạ. Như mình được biết thì nhút mít quê mình ra đời từ những năm còn đói nghèo, vì chả có thứ gì ăn nên những người dân hiền lành chân chất cần cù siêng năng mới sáng tạo ra món mít muối và đặt tên là nhút ạ. Thực ra thì đây là một món ăn dành cho người thôn quê chứ chẳng phải thứ đồ xa xỉn hay sang chảnh gì ạ. Nhưng nó lại quá đặc biệt và lay động được hàng triệu trái tim của con người nên chẳng cần quá nhiều thời gian để nàng "nhút" chiếm được vị trí nhất nhì với mọi người ạ. Ngon thế ai cưỡng lại mà từ chối được cơ chứ? Có rất nhiều cách để làm một món nhút siêu to khổng lồ ngon mê li, và mình sẽ cùng các bạn khám phá từng cách từ đơn giản đến phức tạp nhé. Nhút từ xơ mít chín Quả mít chín sau khi bổ ra và ăn hết múi, dùng dao gọt lấy xơ, bóp với muối rồi nén chặt trong vại, chum.. như muối dưa, cà. Sau mấy ngày lấy ra, xé tơi ăn với lá kinh giới chấm nước mắm tỏi ớt hoặc nấu canh đều ngon. Người dân Thanh Chương thường hay gọi đùa món này là "thịt gà xé phay". Nhút từ quả mít xanh Nhút được làm chủ yếu vào tháng 2 và tháng 3 âm lịch khi quả mít đang còn non (khi hạt mít còn chưa có vỏ lụa). Trước khi làm cần chuẩn bị các thứ sau: Chum hoặc chóe bằng sành, cũng có thể dùng vật đựng bằng thủy tinh. Một cái mành cứng đan bằng tre ướm kích thước chính xác, một hòn đá cuội chùi sạch. Mít non tùy số lượng cần làm mà chuẩn bị nhiều hoăc ít. Thường thì chon quả mít bở non làm nhút sẽ ngon hơn. Muối sạch (không được dùng muối Iốt), rau Ngổ phơi khô, ngô nếp rang giã nhỏ, ớt cay, hành tăm, giềng. Quả mít được gọt vỏ dưới vòi nước chảy để tránh nhựa dính vào tay và quần áo khi làm, gọt xong thì tiến hành nạo thành sợi từ ngoài vào trong, cũng có thể dùng dao vừa thái và vừa gọt bao giờ xong thì thôi. Sau khi thái xong thì đem ngâm vào nước gạo cho sợi mít được trắng (cũng có thể bỏ qua công đoạn này), rồi bỏ ra nia phơi dưới nắng bao giờ sợi mít săn lại là được chứ không phơi khô. Sợi mít sau khi phơi được mang vào trộn với muối với tỷ lệ phù hợp, rồi cho vào cối đá lớn giã không cần kỹ, lưu ý là nếu muối quá ít nhút sẽ nhanh hỏng còn mặn quá ăn sẽ mất ngon. Sau khi giã thì đem trộn với bột ngô nếp và rau ngổ phơi khô rồi cho vào chum đã vệ sinh sạch sẽ, bỏ nhút vào hết thì đổ nước sôi để nguội lấp xấp, dùng cái mành đan bằng tre cứng đè lên nén thật chặt rồi đặt hòn đá cuội nặng lên, lấy tấm vải sạch đậy miêng chum trước khi nắp vung lại. Sau khoảng 5 ngày thì nhút có thể ăn được. Ặc, đã có ai bị chảy nước miếng vì quá thèm chưa ạ? Mình vừa viết vừa phải nuốt nước miếng luôn ý ạ. Những ai chưa được thử thì chưa rõ như nào nhưng chắc chắn ai đã từng thử ít nhất một lần sẽ nhớ mãi cảm giác chua chua cay cay mặn mặn của nhút ạ. Mình cứ nhớ mãi vị chua của mít, vị cay của ớt và vị mặn của muối ạ. Những mùi vị ấy hòa quyện vào nhau tạo nên một hương vị rất đặc biệt mà ai đã thử là không thể lãng quên theo thời gian. Đã có rất nhiều vị khách không phải quê ở Thanh Chương nhưng vì lỡ yêu món nhút nên cứ muốn kiếm cớ để đến vùng quê này và mua thật nhiều nhút về ăn đấy các bạn ạ. Các bạn tin không nào? Hãy lấy giấy bút ra ghi chép để không bỏ lỡ một món ẩm thực ngon tuyệt của Việt Nam nào. Mình tin có rất nhiều bạn yêu thích công việc tìm hiểu và khám phá các món ngon khắp mảnh đất hình chữ S này nha. Nếu vậy thì không thể thiếu món nhút của quê mình rồi. Thiếu là tội lớn lắm luôn đấy ạ. Có phải các bạn luôn nghĩ trong một bữa cơm ngon ngọt thì phải có đầy đủ thịt và cá hay hải sản không? Ấy thế mà người dân xứ Nghệ quê mình lại định nghĩa một bữa cơm ngon rất đơn giản thôi đó. Đó là có một bát nhút ở giữa mâm cơm. Nếu thiếu nó thì bữa cơm trở nên ảm đạm và nhàm chán quá ạ. Với mình thì được giải nhiệt bằng một bát canh nhút thì chả còn gì ngon bằng nữa ạ. Ăn cá thịt nhiều cũng chán nhưng ăn nhút quanh năm cũng không thể thốt ra một câu chê ở cửa miệng được ạ, vì có chán đâu mà chê ạ. Nhút là một trong những món ăn thiết yếu, là thứ đưa đẩy cho mỗi bữa cơm thêm đậm đà, là món ăn cực đưa cơm ngày hè và làm ấm bụng ngày đông giá. Dù lễ Tết có đầy đủ món ngon nhưng các bạn cũng sẽ không quá ngạc nhiên khi trên mâm cơm của người dân xứ Nghệ nói chung hay Thanh Chương nói riêng có thêm một bát nhút mít. A hi, lúc về quê mình cũng phải lượm một ít bình nhút ra thành phố để ăn qua ngày đấy ạ. Mình nghĩ một bình là không đủ đâu nhưng mà đưa nhiều lại chả có chỗ để ý ạ. Hic, rồi từng ngày chỉ dám ăn một xíu thôi vì sợ mai mốt lại hết và lại thèm thì chết ạ. Nhắc là nhớ ngay luôn rồi ạ. Nếu có dịp về Nghệ An, các bạn hãy ăn một bữa cơm quê dân dã cùng với nhút để hiểu hơn về con người và cảm nhận rõ hơn những yêu thương đậm đà nơi đây nhé. Hi. Đây là bài review của mình gửi đến tất cả các bạn ở mọi miền tổ quốc ạ. Cũng xin mạo muội thay mặt người dân xứ Nghệ quảng bá món quà đặc sản đến từ thiên nhiên nhút Mít ra khắp muôn phương ạ. Thân gửi.
Rất chi là thèm ăn nhút luôn. Mỗi lần muốn ăn thì phải nhờ người ở quê gửi vô. Cơ mà giờ cũng chả còn mấy ai ở quê, mà nhờ bạn bè ngoài đó thì kỳ quá. Ở trong Nam mua nguyên liệu làm nhút cũng không bao giờ so được với hương vị Nhút Thanh Chương.
