Bạn có nên tin vào ấn tượng đầu tiên? Hãy tưởng tượng bạn đang ở một trận bóng đá, khi đó có một anh chàng đáng ghét ngồi cạnh bạn. Anh ta hò hét, anh ta làm đổ đồ uống lên bạn, và chế nhạo đội của bạn. Vài ngày sau đó, bạn đang đi bộ trong công viên thì trời bỗng đổ mưa. Là ai đến bên đưa cho bạn chiếc ô? Chính anh chàng ở trận bóng đá đó. Liệu bạn có thay đổi suy nghĩ về anh ta dựa trên cuộc gặp gỡ thứ 2 này hay bạn sẽ vẫn giữ nguyên ấn tượng ban đầu và lơ anh ta đi? Nghiên cứu về tâm lý xã hội cho thấy rằng chúng ta ghi lại ấn tượng lâu dài về người khác khá nhanh dựa trên cư xử của họ. Chúng ta không cần phải cố gắng nhiều khi làm việc đó, bằng cách suy luận các đặc điểm tính cách cố định từ từng cư xử một, như một từ khó nghe hay bước đi vụng về. Dùng ấn tượng của chúng ta làm các chỉ dẫn, chúng ta có thể dự đoán chính xác một người sẽ cư xử thế nào trong tương lai. Được trang bị những kiến thức rằng anh chàng ở trận bóng đá là một tên hâm khi lần đầu tiên bạn thấy anh ta, bạn có lẽ còn dự đoán mọi chuyện sẽ tệ hơn thế trong tương lai. Nếu vậy, có lẽ bạn sẽ tránh anh chàng nếu lần sau nhìn thấy anh ta. Điều đó cho thấy chúng ta có thể thay đổi ấn tượng sau khi suy xét thông tin mới. Các nhà nghiên cứu hành vi đã xác định các mô hình phù hợp có vẻ định hướng quá trình cập nhật ấn tượng. Một mặt, tiếp thu các thông tin tiêu cực, rất không tốt về ai đó điển hình là các thông tin có tác động mạnh hơn là tiếp thu các thông tin rất tốt và tích cực. Vì vậy, thật không may cho người bạn mới ở trận đấu bóng của chúng ta, hành vi không hay của anh ta ở trận đấu có lẽ ảnh hưởng nhiều hơn hành vi tốt tại công viên. Các nhà nghiên cứu cho rằng xu hướng này xảy ra bởi các hành vi không tốt thì dễ chẩn đoán, hay lộ liễu hơn, trong tính cách thật của một người. Vậy với logic này thì thông tin xấu luôn mạnh hơn thông tin tốt lúc cập nhật thông tin. Không hẳn là như vậy, một số các tiếp thu dường như không tuân theo hướng tiêu cực này. Khi tiếp thu thông tin về khả năng và năng lực của một người, ví dụ, xu hướng tốt nổi trội lên. Đó hoàn toàn là thông tin tích cực được đánh giá cao hơn. Hãy trở lại trận bóng, khi một cầu thủ ghi bàn về cơ bản sẽ có tác động mạnh hơn lên cảm giác của bạn về kỹ năng của họ hơn là khi họ đá trượt gôn. Hai mặt của câu chuyện cập nhật về cơ bản là khá phù hợp. Nhìn chung hành vi được nhìn nhận không thường xuyên cũng là loại mà mọi người thường đánh giá cao hơn khi hình thành và cập nhật các ấn tượng, các hành động không tốt và hành động thể hiện năng lực. Vì vậy, những gì xảy ra ở bộ não khi chúng ta cập nhật ấn tượng? Sử dụng fMRI (hình ảnh cộng hưởng từ chức năng), các nhà nghiên cứu xác định có vùng mở rộng của bộ não phản ứng với thông tin mới mà không phù hợp với ấn tượng ban đầu. Bao gồm các khu vực thường liên kết với nhận thức xã hội, sự chú ý và kiểm soát nhận thức. Hơn nữa, khi cập nhật ấn tượng dựa vào hành vi của mọi người. Hoạt động của vỏ não trước trán bên trong và khe thái dương trên tương quan với nhận thức về mức độ thường xuyên của hành vi trong cuộc sống thường ngày. Nói cách khác, bộ não dường như đánh dấu các đặc điểm tính cách được thống kê tạm thời để đưa ra quyết định phức tạp về tính cách của người khác. Điều bộ não cần quyết định là hành vi của người này bình thường hay bất bình thường? Trong trường hợp này, với một fan bóng đá khó chịu biến thành một người tốt bụng, bộ não bạn sẽ nói, "Theo kinh nghiệm của tôi, có khá nhiều người bất kỳ sẽ cho mượn ô, nhưng cái cách mà tên này cư xử ở trận đấu, thật bất bình thường". Và vì vậy, bạn quyết định theo ấn tượng đầu tiên của mình. Có thông tin tốt trong dữ liệu này: Bộ não của bạn (bằng cách suy từ bạn) sẽ để ý nhiều hơn về những điều rất tiêu cực, trái đạo đức mà người khác đã làm so với những điều thiện, tích cực, nhưng đây là kết quả trực tiếp của sự so sánh hiếm hoi với hành vi xấu đó. Chúng ta quen hơn nhiều với những người về cơ bản là tốt, như dành thời gian giúp người lạ khi họ đang cần. Trong trường hợp này, xấu có lẽ mạnh hơn tốt, nhưng chỉ vì tốt thì có nhiều. Nghĩ về lần gần đây bạn đánh giá một ai đó dựa trên những hành vi của họ, đặc biệt là lúc bạn thực sự cảm thấy như bạn đã thay đổi suy nghĩ về họ. Có phải hành động đã khiến bạn thay đổi ấn tượng đó là thứ mà bạn không nghĩ bất kì ai làm, hay một thứ hoàn toàn bất bình thường? (Nguồn tham khảo)
