Suy tưởng

Tác giả: Lưu Quang Vũ

Xưa anh như lá thư không địa chỉ
Con tàu không lửa than con thuyền cũ không buồm
Anh nghĩ quá nhiều về những khoảng vô biên
Những đảo lạ trong khói mờ ẩn hiện
Nay anh chỉ tin
Những nhành cây trong tầm hái của con người
Những nguồn suối có thể cho nước uống
Những mảnh ruộng có thể sinh quả ngọt
Những ngôi nhà sống được ở bên trong

Xưa anh thích những lời nói đẹp
Nay anh thích những lời nói đúng
Anh hiểu lại từ đầu những chân lý giản đơn
Con người cần đến nhau con sông về biển rộng
Muốn gặt hái phải tự mình gieo hạt
Không làm người thua cuộc ở trong đời

Xưa anh tưởng chỉ cần can đảm
Nay anh hiểu phải làm người chiến thắng
Anh không tin kẻ buồn nản cô đơn
Anh đã chán những anh hùng thất bại

Trước anh tự hào thấy mình chẳng giống ai
Nay anh vững tâm thấy mình với mọi người
Chung nỗi khổ niềm vui chung ước vọng

Hôm qua đời anh chẳng có ích cho ai
Như cái vỏ diêm ướt lạnh giữa trời
Anh đo niềm vui bằng những gì anh nhận được
Nay bằng những gì anh mang cho người khác
Chẳng khoanh tay chờ đợi ở ngày mai
Anh nhập vào hơi thở lớn hôm nay
Anh có lại niềm vui và sức lực
Nhờ em cho em đời sống của anh ơi.

1978


Lưu Quang Vũ (1948-1988), nhà thơ, nhà viết kịch tài năng của văn học hiện đại Việt Nam thế kỉ XX. Suy tưởng là bài thơ được in trong tập Hương cây – Bếp lửa, là một trong những bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ giàu cảm xúc, trăn trở, khát khao của Lưu Quang Vũ.

Bài thơ Suy tưởng của Lưu Quang Vũ là hành trình nhận thức sâu sắc về cuộc đời và ý nghĩa của sự tồn tại. Từ những suy tư cá nhân, tác giả chuyển hóa tư tưởng từ mơ mộng viển vông sang lối sống thực tế, tích cực và có trách nhiệm.

Phần đầu bài thơ thể hiện một tâm hồn lang thang, thiếu mục đích, đuổi theo những khát vọng xa vời như "lá thư không địa chỉ," "con thuyền cũ không buồm." Đó là hình ảnh một người trẻ tràn đầy khát vọng nhưng thiếu định hướng.

Từ nhận thức ấy, tác giả chuyển mình về thực tại với những giá trị thiết thực: "Nhành cây trong tầm hái," "mảnh ruộng có thể sinh quả ngọt." Đây là sự trưởng thành trong suy nghĩ, từ yêu thích những "lời nói đẹp" đến trân trọng "lời nói đúng."

Đỉnh cao của tư tưởng là ý thức về sự hòa mình vào cuộc sống chung, từ bỏ lối sống cô độc và tự mãn để sống vì người khác. "Anh đo niềm vui bằng những gì anh mang cho người khác" thể hiện triết lý nhân sinh cao cả: Sống là cống hiến, sẻ chia.

Bài thơ là hành trình thức tỉnh của một cái tôi đầy suy tư, chuyển hóa từ cá nhân vị kỷ sang con người có lý tưởng và tình yêu cuộc sống mãnh liệt.