Bạn biết gì về ngành Trùng bánh xe? Ngành Trùng bánh xe có khoảng 2000 loài. Phần lớn chúng di chuyển tự do, sống bám, ký sinh ở các động vật không xương sống. Phần lớn các vi sinh vật lơ lửng, các cặn bã hữu cơ là thức ăn của chúng. Chúng là những động vật nhỏ bé thường sống ở đất ẩm, trong nước ngọt (khoảng 95%) và cả nước mặn và bé hơn nhiều so với các nguyên sinh vật khác. Chúng có kích thước từ 50um đến 2mm. Có gần 25 loài sống tập đoàn, nhiều loài khác trôi nổi như những sinh vật phù du. Hình dạng của chúng rất đa dạng. Biểu bì khá phát triển, dày và cứng. Nhiều loài biết bơi, một số thì di chuyển như cách giun bò trên mặt đất. Đối với một số không có cuống, chúng sống trong các vỏ bằng gelatin. Cấu trúc cơ thể của chúng bao gồm một tầng cuticula (từ các sợi protein) bên ngoài, nội quan nằm trong thể xoang giả. Trùng bánh xe chưa có hệ tuần hoàn và hệ hô hấp chuyên hóa. Phần thân lớn chứa nội quan, đầu ít tách biệt với thân, nhưng chân thì tách biệt hẳn. Chân có khả năng co giãn tốt, khi bị kích thích thì sẽ thụt vào bên trong. Không giống với sứa, chúng có lỗ miệng và hậu môn tách biệt. Cái tên "Bánh xe" của chúng chỉ một vành lông bơi khá phức tạp, tạo dòng nước xoáy vào miệng. Sau khi thức ăn vào miệng, chúng sẽ gặp hầu – nơi có các hàm răng nhỏ xíu nghiền thức ăn. Sau hầu, thức ăn sẽ đi qua thực quản ngắn và đổ vào dạ dày tuyến có kích thước lớn, sau đó sẽ đi qua ruột rồi đến lỗ huyệt. Một số kiểu sinh sản của chúng không bình thường. Vài loài có hai kiểu trứng *trinh sản. Một loại hình thành trong điều kiện không thuận lợi phát triển thành con đực, còn lại hình thành con cái. Số khác có trứng không thụ tinh hình thành con cái (trinh sản). Các con đực thụ tinh trứng, tạo các hợp tử có khả năng chống chịu trong điều kiện khắc nghiệt. Khi điều kiện trở nên thuận lợi, chúng sẽ trinh sản. *: Con non phát triển từ trứng không thụ tinh. Có nhiều loài trùng bánh xe sống sót mà không cần con đực. Các nhà khảo cổ học phát hiện rằng Bdelloidea – một lớp của trùng bánh xe, được lưu giữ dưới hình thái của các hóa thạch, nhưng họ không tìm thấy bằng chứng sự tồn tại của các con đực. Có đến khoảng 360 loài từ họ này và tất cả bọn chúng đều trinh sản mà không có một con đực nào. Để tìm hiểu thêm về điều thú vị này, nhà Sinh học Matthew Meselson từ đại học Harvard đã nghiên cứu Bdelloidea. Đại đa số các động vật sinh sản hữu tính, ít nhất là trong một giai đoạn nào đó. Và tất nhiên chúng có lợi thế hơn các loài sinh sản vô tính. Các loài sinh sản vô tính có xu hướng tích lũy đột biến có hại trong gene nhanh hơn. Kết quả là chúng có tỷ lệ tuyệt chúng cao hơn, tỷ lệ hình thành loài thấp hơn. Meselson và cộng sự của mình đã kết luận rằng có lẽ Bdelloidea đã sinh sản vô tính trên 35 triệu năm nay, và cách chúng xoay xở vẫn còn là một điều khó hiểu. Bệnh do Trùng bánh xe gây ra: Đối tượng gây bệnh: Cá nước mặn, cá nước ngọt, lưỡng thể và bò sát. Phân bố: Phân bố rộng ở nhiều loài cá khác nhau như: Cá Koi, cá chép, cá trê, cá tra, cá mú.. Bệnh phát triển quanh năm, chủ yếu vào xuân, đầu hạ, đông tại miền Bắc. Trong điều kiện thích hợp, Trùng bánh xe phát triển mạnh gây cá chết hàng loạt. Dấu hiệu bệnh: Khi mới mắc bệnh: Trên thân, mang cá có nhiều nhầy màu trắng đục, sẽ thấy rõ hơn khi cá ở dưới nước. Da cá xám đi, tụ thành đàn trên mặt nước, cảm thấy ngứa ngáy và gầy yếu. Khi bệnh nặng: Cá bị ngạt thở, mang đầy nhớt, bạc trắng, bơi lội lung tung, cuối cùng sẽ lật bụng vài vòng rồi chết. Chữa bệnh: Tăng sức đề kháng cho cá bằng cách cho cá ăn thức ăn có trộn vitamin C-Sol. Dùng một số hóa chất như muối ăn 2 – 3%, Đồng Sunfat có nồng độ từ 3 đến 5 ppm để tắm cho đàn cá từ 5 đến 15 phút, hoặc phun xuống trực tiếp với nồng độ 0, 5-0, 7 ppm (0, 5-0, 7g/m³ nước). Trường hợp nước đục có thể dùng Biotics 5kg/3.000m³ nước. Phòng bệnh: Vệ sinh ao hồ, tẩy vôi, tẩy độc. Không để mật độ cá quá dày, không dùng phân hữu cơ tươi.
