Ngày hôm nay mình đọc truyện Trung xuyên nhanh về cổ đại và vô tình bắt gặp một cụm từ khá lạ, đó là "Dư nghiệt tiền triều" . Mình tưởng nó giống như kiểu phạm tội thế nào đó mà dẫn tới tru di tam tộc, tru di cửu tộc các kiểu nhưng mà đọc xong thì mình thấy lại không giống mình tưởng. Vậy tội "Dư nghiệt tiền triều" là người phạm phải tội gì mà hoàng đế cay đắng vậy mọi người Không biết có bạn nào dân edit giỏi giải nghĩa không nhỉ, giúp mình giải đáp nghĩa của từ này nhé
Dư nghiệt tiền triều có nghĩa là bè đảng làm loạn của triều trước. Ví dụ: Trần Ích Tắc là hoàng tử thứ năm, con vua Trần Thái Tông, em vua Trần Thánh Tông, vốn là người giỏi văn hay chữ chứ không giỏi võ. Khi Giang Sơn bị nhà Nguyên dòm ngó, các võ tướng được coi trọng, vì thế mà Trần Ích Tắc không được xem trọng. Ông bất phục các hoàng tử khác, đặc biệt là Trần Hoảng (sau này được lên ngôi vua, hiệu là Trần Thánh Tông). Thấy mình tài giỏi mà không được xem trọng, văn tài giỏi nhất nhưng lại không được lên ngôi vua, Trần Ích Tắc rất bất bình. Khi quân Nguyên chuẩn bị tiến đánh Đại Việt lần thứ hai, Trần Ích Tắc thấy đây là cơ hội tốt nhất để có thể lên ngôi vua, nên thông qua các lái buôn ở Vân Đồn đưa thư đầu hàng giặc. Khi quân Nguyên tiến sang, Trần Ích Tắc được cử đưa quân trấn giữ miền Đà Giang. Khi quân Nguyên đến, Ích Tắc đưa toàn bộ gia quyến đến đầu hàng và được phong là An Nam Quốc Vương. Thế nhưng Đại Việt đã giành chiến thắng khiến âm mưu lên ngôi vua của Ích Tắc sụp đổ, Trần Ích Tắc sang sống và mất ở Trung Quốc. Sách Đại Việt Sử ký Toàn thư có ghi chép rằng: "Đến nay, người Nguyên vào cướp, Ích Tắc xin hàng chúng để mong làm vua. Người Nguyên phong là An Nam Quốc Vương. Sau khi người Nguyên thất bại, Ích Tắc lòng hổ thẹn, chết ở đất Bắc". Tại Đại Việt, nhà Trần loại Trần Ích Tắc ra khỏi tông thất, đặt tên là Ả Trần, vĩnh viễn không còn liên hệ huyết thống với con cháu của Trần Ích Tắc sau này. Trong cuộc chiến chống quân Nguyên, trước thế giặc hùng mạnh, rất nhiều người dao động sợ hãi mà bí mật âm thầm viết thư xin hàng quân Nguyên. Về số phận của những người này, Đại Việt Sử ký Toàn thư có ghi chép như sau: "Năm 1289, tháng 5, sau khi đánh thắng quân Nguyên lần thứ ba, bắt được cả một hòm biểu xin hàng. Thượng hoàng (Trần Thánh Tông) sai đốt hết đi để yên lòng những kẻ phản trắc. Chỉ có kẻ nào đầu hàng trước đây, thì dẫu bản thân ở triều đình giặc, cũng kết án vắng mặt, xử tội đi đày hoặc tử hình, tịch thu điền sản, sung công, tước bỏ quốc tính". => Nói chung mấy người tạo phản triều trước mà sau này ông vua phát hiện còn sống hay bắt được thì sẽ đưa ra các biện pháp trừng trị nghiêm khắc nhất. Đại ý là vậy^^
Chiqu hiểu "dư nghiệt tiền triều" là thế lực ủng hộ triều đình trước đó vẫn chưa bị tân triều đình diệt sạch và họ vẫn nỗ lực lật đổ hoàng để đang thống trị để giành lại ngôi báu. Lịch sử của Trung Hoa mấy vị bị dán nhãn "dư nghiệt tiền triều" nổi danh nhất hẳn là thành viên của Thiên Địa hội với tôn chỉ "phản Thanh phục Minh" gào thét om sòm khí thế lắm mà mãi chả thấy làm ăn được gì ấy. Việt Nam mình bây giờ thì chắc mấy vị ba dòng kẻ. Bất quá "triều đình" bây giờ lật gì nổi. Đông Lào vĩnh hằng.
Ừa, phim Tuyết Sơn Phi Hồ đó. Trong phim có nhân vật "đánh khắp thiên hạ vô địch thủ Kim Diện Phật Miêu Nhân Phượng", hồi đó chị cảm thấy ông này vai phụ mà ngầu ghê, lên sân khấu phát có hẳn câu khẩu hiệu đọc lưu loát ra phết. Coi phim đó mới biết Thiên Địa hội với cái tôn chỉ hành động nghe rất chi là nhiệt huyết kia chứ. Bất quá hô hào cho oách vậy thôi, thường thì đã bị đá ra khỏi vũ đài lịch sử rồi thì có thấy mấy ai phản sát thành công gì đâu.
Câu này của các triều đại phong kiến Trung Quốc nói riêng và các triều đại phong kiến Châu Á nói chung, ám chỉ những cá nhân hay tập thể ủng hộ triều đại trước, có thể là quan lại. Nhưng cũng có thể là hoàng thân quốc thích. Khi 1 triều đại mới lên, thì việc đầu tiên mà triều đại mới cần làm là truy sát dư nghiệt tiền triều, tức là những quan lại ủng hộ triều đại cũ. Và hoàng thân quốc thích của triều đại cũ, vừa là để trả thù do triều đại mới thường cướp ngôi triều đại cũ. Nhưng cũng là để diệt trừ hậu họa, để dư nghiệt tiền triều không tìm cách lấy lại ngôi vua của triều đại cũ hay trả thù triều đại mới. Bạn có thể goole Phương Hiếu Nhụ hay xem phim hoàng thái tử bí sử. Trong phim đấy có chi tiết nhà Thanh luôn tìm cách truy sát thái tử con trai vua Sùng Trinh. Vị vua cuối cùng của nhà Minh để trừ hậu họa.
