Review Truyện Đêm Trường Tăm Tối - Tử Kim Trần

[REVIEW] ĐÊM TRƯỜNG TĂM TỐI – KHI CÔNG LÝ BỊ BẺ CONG!

Mở ra cuốn sách vào lúc hơn 21h, đến lúc gấp lại đã là 3h sáng. Cũng lâu rồi mới lại có một cuốn sách khiến tôi đọc ngấu nghiến không ngừng nghỉ như vậy. Thật ra cũng không ngạc nhiên lắm, khi tác giả của cuốn sách là Tử Kim Trần, một trong những tác giả yêu thích của tôi. Sẽ thật có lỗi với bản thân nếu không viết một bài review về tác phẩm này, và thật khéo, lại đang đúng dịp nghỉ lễ Quốc khánh. Vòng quay công việc đã khiến tôi sắp đánh mất thói quen này mất rồi, tính ra cũng sắp được năm tháng rồi từ bài review gần nhất. Lan man nhiều quá, bắt đầu thôi nào, sẽ lại là một bài review dài đây.

Trước hết phải khẳng định đây không phải cuốn sách để giải trí, nội dung của nó thực sự khiến chúng ta phải bứt rứt, lặng người suy ngẫm. Khác với những tác phẩm khác của Tử Kim Trần như "Đứa trẻ hư", "Ám sát", hay "Sự trả thù hoàn hảo".. nơi mà trí thông minh có thể bẻ cong công lý, thì ở "Đêm trường tăm tối", công lý lại bị bẻ cong bởi quyền lực, địa vị, thứ mà ở bất kỳ một thế chế xã hội nào, ở bất kỳ thời điểm nào trong dòng chảy lịch sử, nó vẫn ở đó. Như một thói quen của Tử Kim Trần, người mỉm cười cuối cùng vẫn là kẻ thủ ác, nhưng ở những tác phẩm khác, kẻ thủ ác đều gây án vì mục đích chính đáng, thậm chí chúng ta có thể hài lòng với những cái kết đó, thì ở "Đêm trường tăm tối", hiện thực xã hội đã lên ngôi, khi mà, những người đi tìm công lý đều thất bại, và "trùm cuối" – kẻ thủ ác thực sự mới là người chiến thắng cuối cùng. Nội dung cuốn sách có thể tóm tắt bằng những câu hát trong "favorite song" của tôi – "Inner Demons" :

"Cause inner demons don't play well with angles. They cheat and lie and steal and break and bruise.. Life is pain, life is not fair" (Tạm dịch: "Lũ ác quỷ không chơi công bằng với thiên thần. Chúng lừa lọc và dối trá, chúng cướp bóc và phá hủy, bóp méo mọi thứ.. Cuộc đời là bể khổ, cuộc sống vốn không công bằng").

Chỉ khác một điều, bài hát nói về sự đấu tranh với "ác quỷ" trong nội tâm, còn những nhân vật trong cuốn sách này lại chiến đấu với những "ác quỷ" thật sự, những ác quỷ đội lốt người.

Trở lại với nội dung cuốn sách, tác giả đã mở đầu với một tình tiết gây sự chú ý rất lớn, kể cả từ người đọc cũng như từ cộng động xã hội trong cuốn sách, và tất nhiên cả hai mục đích đều đã đạt được, tác giả gây sự tò mò cho người đọc, còn vị luật sư Trương Siêu, hay nói đúng hơn là nhóm người Trương Siêu, Giang Dương, Chu Vĩ và Trần Minh Chương đã thành công thu hút sự chú ý của dư luận, khiến vụ án oan được lật lại. Đến đây, một vụ án tưởng chừng đã bị chôn sâu theo thời gian chuẩn bị được vén màn, mà nguồn gốc của nó phải kéo về hơn chục năm trước, tại một vùng quê miền núi thuộc tỉnh Chiết Giang..



Hầu Quý Bình, cậu sinh viên luật trong thời gian đi thực tập tại vùng quê nghèo đã vô tình phát hiện một đường dây ấu dâm, mà những kẻ cầm đầu là quan chức cấp cao của chính phủ, còn người tiếp tay lại là doanh nghiệp lớn nhất vùng. Vì muốn đưa vụ án ra ngoài ánh sáng mà cậu đã bị sát hại, không những vậy còn bị vấy bẩn nhân cách, người ngoài cuộc chỉ biết Hầu Quý Bình sau khi hãm hiếp bé gái, góa phụ vì sợ tội mà tự sát, còn chân tướng thì có thể sẽ nằm trong "vùng tối" mãi mãi.

Xuyên suốt cuốn sách là hành trình đi tìm công lý của những con người lương thiện, hành trình của họ đi xuyên qua "đêm trường tăm tối", những tưởng đã tìm thấy ánh sáng phía cuối đường hầm, vậy nhưng cuối cùng đó cũng chỉ là những đốm sáng đom đóm, chợt lóe lên rồi lại vụt tắt trong vô vọng. Giang Dương - anh chàng kiểm sát viên "tâm sáng như ngọc" với tiền đồ xán lạn, Chu Vĩ - cảnh sát hình sự với biệt danh "tuyết trắng Bình Khang", Trần Minh Chương – bác sỹ pháp y thông minh, khôn ngoan và Trương Siêu – vị luật sư danh tiếng, bốn con người xuất sắc trong ngành của mình đã cùng nhau đi đến cuối con đường, để rồi cuối cùng nhận ra, hóa ra con đường này không hề có lối thoát, một sự thật đáng buồn..

Cách dẫn dắt người đọc theo mạch truyện của Tử Kim Trần thực sự rất cuốn hút. Quá trình phá án được người đọc theo dõi song song theo hai dòng thời gian, giúp chúng ta có thể nhìn nhận câu chuyện với hai góc nhìn khác nhau, một từ người trong cuộc, và một từ người ngoài cuộc. Tình tiết cũng như tiến trình phá án dần được hé mở. Đến cuối cuốn sách, tưởng chừng tất cả tội ác sẽ được phơi bày ra trước ánh sáng công lý, vậy nhưng cuối cùng cái vòng lặp nghiệt ngã lại tiếp tục. Có thể tất cả chúng ta đều thất vọng, bứt rứt, song đó mới là hiện thực, mới là thực tại không thể phũ phàng hơn. Từ những con người nhiệt huyết, dũng cảm như Hầu Quý Bình, Giang Dương, Chu Vĩ cho tới những con người thông minh, khôn ngoan, khéo léo như Trần Minh Chương, Trương Siêu, tất cả đều thất bại bởi "trùm cuối", vì những mối quan hệ lợi ích quá phức tạp của chốn quan trường cũng như những kẻ mang trong mình địa vị xã hội to lớn.

Xin được nói thêm một chút về chàng kiểm sát viên "tâm sáng như ngọc" Giang Dương. Có thể mỗi chúng ta sẽ có cảm nhận khác nhau về anh chàng này. Anh quá lương thiện, quá tin vào công lý, hay quá mù quáng, ngu ngốc khi cố gắng đánh một ván bài, mà từ đầu tới cuối, anh không hề có cơ hội chiến thắng. Lũ "ác quỷ" đâu chơi một ván bài công bằng với anh, chúng lừa lọc, gian dối, dùng mọi thủ đoạn, sẵn sáng bóp méo công lý, và tất nhiên một "thiên thần" như anh sao có thể chống lại chúng được, thật đáng buồn, thật bi ai.. Không biết Tử Kim Trần có dụng ý gì với cái tên Giang Dương không, bản thân tôi thì nghĩ có lẽ Giang Dương đại diện cho sự chính trực, cho "ánh mặt trời", mang tới ánh sáng, công bằng cho nhân gian. Vậy nhưng ánh mặt trời đâu thể chiếu rọi tới những góc khuất tăm tối, những góc khuất mà mãi mãi sẽ là những "Đêm trường tăm tối".



"Có một người kiểm sát viên, cậu ấy xứng đáng với tấm huân chương này hơn tôi rất nhiều. Để điều tra rõ một sự thật, cậu ấy đã bỏ ra mười năm, hi sinh cả tuổi thanh xuân, sự nghiệp, danh dự, tiền đồ và gia đình, thậm chí.. thậm chí hi sinh cả tính mạng của chính mình. Nhưng.. sự thật rõ ràng ở ngay đây, thế mà tất cả mọi người có mặt ở đây lại vờ như không thấy!" – Bình phẩm của viện trưởng Ngô về Giang Dương.

Về cái kết, "Văn phòng ủy ban Kỷ luật trung ương, bí thư Vương xám mặt nhìn tập hồ sơ trước mặt, các quan chức kiểm tra kỷ luật xung quanh đều nhìn ông thấp thỏm bất an. Ông nghiêm mặt đứng dậy, ném tập hồ sơ xuống trước mặt, không nhìn bất cứ người nào, bước ra ngoài. Ngày 29 tháng 7 năm 2014, hùm lớn ngã ngựa." Cuốn sách kết thúc mở, tôi có thể cho rằng cuối cùng tập hồ sơ vụ án đã đến được với người đủ thẩm quyền – bí thư Vương, để lôi vụ án ra ánh sáng, vậy nên mới có câu "hùm lớn ngã ngựa", nhưng biết đâu bên trên bí thư Vương vẫn còn thế lực đủ sức một tay che trời. Câu trả lời mỗi chúng ta đều sẽ có cho riêng mình.

Một cuốn sách hay là một cuốn sách khiến người đọc phải suy ngẫm. Và đây thực sự là một cuốn sách hay, một tác phẩm xuất sắc. Có thể tôi và bạn đã hoặc sẽ rất ức chế, không hài lòng với cái cách mà Tử Kim Trần kết thúc câu chuyện, nhưng đó mới chính là xã hội, thô nhưng thật, đau thương mà tàn nhẫn, như thế mới là cuộc đời..