[Thùy Minh]

Biển trước mặt - Lời ru

Tác giả: Nguyễn Khoa Điềm

​

Ngủ ngoan con của mẹ ơi
Đêm đêm diệu vợi, mẹ ngồi mẹ ru
Ngoài sân trái bí đánh đu
Trên tay mẹ bí, bây giờ ngủ ngoan
Chùm tiêu ngủ chín ngọn vườn
Củ khoai ngủ ấm ngoài nương thiệt thà
Quả cà ngủ với mẹ cà
Nuột lạt ngủ với kèo nhà tròn xoay
Mẹ thương con mẹ tháng ngày
Cái chân biết quẫy, cái tay biết cầm
Biển đêm tiếng bổng tiếng trầm
Con nghe lời mẹ tiếng thầm tiếng xa.
Cha đi trời nước bao la
Dỗ con đôi chút mặn mà gió khơi
Ngoài kia con nục quẫy đuôi
Con tôm búng nước, con người thả câu.
Biển xanh xanh cả bề sâu
Cây rong xanh tựa bụi trầu ngọn khoai
Hòn đá nhấp nhổm đứng ngồi
Bởi con cua đá cù hoài gót chân
Con sứa mở hội múa lân
Con nghêu đòi hát, lờn bơn lệch mồm
Trên con đường ấy vui buồn
Mẹ thương thương cả lạch nguồn đời cha
Bao sâu xa, bấy mặn mà
Đó là non nước, đó là trùng khơi
Muốn đi đường ấy con ơi
Phải thương cho trọn cuộc đời mình thương
Để khi trái sóng trở nồm
Nhịp chèo ngay thẳng tâm hồn thảnh thơi
Biển ru lời biển bao đời
Mẹ ru lời mẹ một thời với con
Ngủ đi con ngủ vuông tròn
Nôi là thuyền mẹ đưa con tới bờ...

5-1982

Nguồn: Thơ Nguyễn Khoa Điềm, tuyển tập 40 năm do tác giả chọn, NXB Văn học, 2012

Bài thơ Biển trước mặt - Lời ru là lời người mẹ ru con. Trong những đêm dài vắng cha, mẹ thức ru con ngủ. Mẹ mang vào lời ru những trái bí, chùm tiêu, củ khoai, quả cà.. Mẹ mang vào lời ru con nục, con tôm, con cua đá ngoài kia. Để con biết cuộc sống muôn màu xung quanh đang chờ con khám phá. Để con biết đó là đất nước, là "lạch nguồn đời cha", để con lớn lên biết yêu, biết quý. Lời nhắn nhủ của mẹ qua mỗi câu hát ru con hằng đêm như gói gọn trong những câu thì thầm mộc mạc: Muốn đi đường ấy con ơi - Phải thương cho trọn cuộc đời mình thương. Mẹ khuyên con chọn đi về phía biển trong hành trình cuộc đời sau này thì phải biết yêu biển, yêu nghề, cả khi biển lặng sóng yên hay khi biển động bão tố, con đều phải vững tay chèo, bám biển bằng tình yêu lớn lao..

Lời ru của người mẹ miền biển mang cái ồn ào của sóng cuộn triều dâng, cái du dương của sóng lặng xô bờ cát, cái mặn mòi của gió biển khơi xa. Sau mỗi lời ru là suy ngẫm của mẹ về cuộc sống, về tình yêu với biển, với đất nước, quê hương.