Bài "Đồng dao củ cà rốt" là một trong những khúc đồng dao vui nhộn, từng được nhiều thế hệ trẻ em Việt Nam truyền miệng với nhiều dị bản khác nhau. Giống như nhiều bài đồng dao khác, tác phẩm này không có tác giả cụ thể, mà ra đời từ sự sáng tạo dân gian, qua lối hát, lối chơi tự nhiên của trẻ con. Đây là lời của 1 bài đồng dao phổ biến dành cho trẻ em thời xưa, nguyên văn như sau.

Đồng dao củ cà rốt​

Củ cà rốt

Đốt cháy nhà

Ông cụ già

Kêu oai oái

Cô con gái

Lái ôtô

Lên Thủ đô

Gặp bác Hồ

Bác Hồ bảo

Thằng cu Tí

Đi chăn trâu

Ăn quả dâu

Về đau bụng

Bố nó đánh

Mẹ nó can

Ông công an

Đến giải quyết

Tôi không biết

Chuyện gia đình

Chết xình xình

Bố thắng Bình

Đi Liên-Xô

Trúng sổ xố

Được triệu hai

Mua cái đài

Còn triệu mốt

Mua cà rốt

Còn năm trăm

Mua dao găm

Còn năm chục

Mua súng lục

Còn năm xu

Mua thằng ku

Về nhắm rượu.


Dị bản:

Củ cà rốt

Đốt cháy nhà

Ông cụ già

Kêu oai oái

Cô con gái

Lái ô tô

Ra Bờ Hồ

Ăn kem cốc

Cốc vào đầu

Ăn kem que

Chọc vào đít





Đặc điểm nổi bật của "Củ cà rốt" chính là sự ngẫu hứng, hài hước và có phần ngô nghê, nghịch ngợm. Những câu vần điệu ngắn gọn, đơn sơ, dễ nhớ dễ thuộc, thường không tuân theo một cốt truyện chặt chẽ, mà chủ yếu là sự nối tiếp bất ngờ, đôi khi phi lý. Chính sự "vô lý nhưng vui tai" ấy đã tạo nên sức hấp dẫn, khiến trẻ em vừa hát vừa cười, vừa tưởng tượng ra những tình huống lộn xộn, náo nhiệt.

Ở bài đồng dao này, hình ảnh "củ cà rốt – đốt cháy nhà" mở đầu một chuỗi tình tiết đầy bất ngờ, từ ông cụ già kêu oai oái, cô con gái lái ô tô, cho tới chuyện gặp Bác Hồ, đi chăn trâu, mua sổ xố, rồi tiêu tiền vào những thứ hết sức ngộ nghĩnh. Qua đó, ta thấy được tính chất hồn nhiên, không ràng buộc, giống như trò chơi xâu chuỗi ý tưởng bất tận trong trí tưởng tượng của trẻ thơ.

Ngoài bản chính, bài đồng dao còn có nhiều dị bản khác nhau, với những chi tiết biến tấu, chẳng hạn như cô con gái lái ô tô ra Bờ Hồ ăn kem, tạo thêm sự phong phú, đa dạng. Điều này cho thấy sức sống mạnh mẽ của đồng dao trong đời sống dân gian – nơi mỗi vùng, mỗi nhóm trẻ lại có thể thêm thắt, sửa đổi theo cách riêng để tạo tiếng cười.

Ngày nay, "Đồng dao củ cà rốt" có thể không còn phổ biến như trước, nhưng vẫn là một mảnh ghép thú vị trong ký ức tuổi thơ của nhiều thế hệ. Nó phản ánh nét hồn nhiên, tinh nghịch, sáng tạo và giàu tính giải trí của văn hóa đồng dao Việt Nam, đồng thời gợi nhớ một thời tuổi nhỏ vô tư, nơi trò chơi và lời ca dân gian là niềm vui giản dị, gắn kết bạn bè.

Xem thêm:

Củ hành và Cà rốt